Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 30/2024 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση της Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 23.10.2023 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, πρόεδρο, και τα μέλη: Σωκράτη Τσιχλιά (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), Ευτύχιο Παλλήκαρη, Πέτρο Τριανταφυλλίδη, Γεώργιο Βλαβιανό και Ιωάννη Μιχελάκη. Απόντες ο αντιπρόεδρος, Ιωάννης Πολίτης, και τα μέλη Δημήτριος Σταυρόπουλος και Σπυρίδωνας Χρυσοφώτης, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας, από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «ΣΚΑΪ», ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία «ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΝΩΝΥΜΗ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ», σχετικά με παραπλάνηση του κοινού κατά τη διάρκεια προβολής διαφημιστικού μηνύματος για συμπλήρωμα διατροφής με την εμπορική ονομασία «Κρητική Αλόη», την 1η.5.2020. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 4763/10.9.2021 καταγγελία πολίτη.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 415/23.12.2021, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Ειρήνη Κεραμήτσου και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Χάρις Τσίγκου. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 100/ΕΣ/21.2.2022 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στη συνέχεια, η ειδική επιστήμων υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 877/ΕΣ/29.9.2022 νομική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον σταθμό ως άνω εταιρείας, παρέστησαν οι πληρεξούσιοι δικηγόροι της Μαρία Κωστοπούλου και Ευστάθιος Γεωργόπουλος. Ερωτηθέντες από την Πρόεδρο, οι Δικηγόροι δήλωσαν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε τον λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους. Ζήτησαν στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 3.11.2023, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 5652/3.11.2023 υπόμνημα.
Την 12.2.2024 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση της Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, πρόεδρο, Ιωάννη Πολίτη, αντιπρόεδρο, και τα μέλη: Σωκράτη Τσιχλιά (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), Δημήτριο Σταυρόπουλο (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), Ευτύχιο Παλλήκαρη (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), Πέτρο Τριανταφυλλίδη, Γεώργιο Βλαβιανό (με τηλεδιάσκεψη μέσω «:epresence.gov.gr») και Ιωάννη Μιχελάκη. Απόν το μέλος Σπυρίδωνας Χρυσοφώτης,, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Η Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τον αντιπρόεδρο Ιωάννη Πολίτη και το μέλος της Ολομέλειας Δημήτριο Σταυρόπουλο, οι οποίοι δεν μετείχαν στη συνεδρίαση της 23.10.2023 κατά την οποία έλαβε χώρα η ακρόαση των πληρεξούσιων δικηγόρων του τηλεοπτικού σταθμού, αναγιγνώσκοντας την υπ’ αριθμό ΑΠ ΕΣΡ 4763/10.9.2021 καταγγελία πολίτη, την υπ’ αριθμ. 877/ΕΣ/29.9.2022 έγγραφη νομική εισήγηση που συνέταξε η ειδική επιστήμονας-νομικός Χάρις Τσίγκου, την υπ’ αριθμό 100/ΕΣ/21.2.2022 έκθεση πραγματικών περιστατικών του τμήματος προγράμματος του ΕΣΡ που συνέταξε η υπάλληλος του ΕΣΡ Ειρήνη Κεραμήτσου, το υπ’ αριθμό 5652/3.11.2023 υπόμνημα της εγκαλουμένης, το πρακτικό της συζήτησης στην Ολομέλεια και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Παρέστη επίσης και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και στη συνέχεια αποχώρησε. Ο αντιπρόεδρος και το μέλος της Ολομέλειας, που δεν μετείχαν στην προηγούμενη συνεδρίαση της 23.10.2023, δήλωσαν ότι ενημερώθηκαν πλήρως ως προς τα ουσιώδη σημεία της συζήτησης που έγινε κατά την ημερομηνία ακρόασης της υπόθεσης. Η Ολομέλεια, αφού μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ
Ι. Νομικό Μέρος
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της
ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβάσεων.
2. Το άρθρο 3 παρ. 17 του Ν. 2328/1995 ορίζει: «Οι ακροατές του ραδιοφώνου και οι τηλεθεατές θεωρούνται καταναλωτές των υπηρεσιών που προσφέρουν οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί αντίστοιχα και έχουν όλα τα δικαιώματα που προβλέπει η νομοθεσία
για την προστασία των καταναλωτών». Το άρθρο 1 παρ. 4 α' του Ν. 2251/1994 περί προστασίας καταναλωτή, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 1 του Ν. 3587/2007, ορίζει: «Με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων του παρόντος νόμου νοούνται: α) Καταναλωτής, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ενώσεις προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα για τα οποία προορίζονται τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που προσφέρονται στην αγορά και τα οποία κάνουν χρήση των προϊόντων ή των υπηρεσιών αυτών, εφόσον αποτελούν τον τελικό αποδέκτη τους. Καταναλωτής είναι και: αα) κάθε αποδέκτης διαφημιστικού μηνύματος, ββ) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εγγυάται υπέρ καταναλωτή, εφόσον δεν ενεργεί στο πλαίσιο της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς του. β) Προμηθευτής, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο, κατά την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς του, προμηθεύει προϊόντα ή παρέχει υπηρεσίες στον καταναλωτή. Προμηθευτής νοείται και ο διαφημιζόμενος».
3. Στο άρθρο 2 παρ. 1 περ. η' του ΠΔ/τος 109/2010 δίνεται ο ορισμός της οπτικοακουστικής εμπορικής ανακοίνωσης: «Εικόνες με ή χωρίς ήχο που προορίζονται για άμεση ή έμμεση προώθηση εμπορευμάτων, υπηρεσιών ή της εικόνας ενός φυσικού ή νομικού προσώπου που ασκεί οικονομική δραστηριότητα. Οι εικόνες αυτές συνοδεύουν ή περιλαμβάνονται σε πρόγραμμα έναντι πληρωμής ή αναλόγου ανταλλάγματος ή για λόγους αυτοπροβολής. Μορφές οπτικοακουστικής εμπορικής ανακοίνωσης συνιστούν ιδίως η τηλεοπτική διαφήμιση, η χορηγία, η τηλεπώληση και η τοποθέτηση προϊόντος».
4. Σύμφωνα με το άρθρο 2 α' της ΚΥΑ Υ1/ΓΠ/127962/03 (ΦΕΚ Β' 395/27.2.2004) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ως συμπληρώματα διατροφής νοούνται: «τα διατροφικά προϊόντα αρμοδιότητας ΕΟΦ με σκοπό τη συμπλήρωση της συνήθους δίαιτας, τα οποία αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών ή άλλων ουσιών με θρεπτικές ή φυσιολογικές επιδράσεις (π.χ. βρώσιμα εκχυλίσματα φυτών και άλλα συστατικά φυσικής προέλευσης με θρεπτικά συστατικά όπως βιταμινούχα, μέταλλα, αμινοξέα, πρωτεΐνες, αντιοξειδωτικές ουσίες κ.τ.λ.), μεμονωμένων ή σε συνδυασμό, και τα οποία διατίθενται στο εμπόριο σε δοσιμετρικές μορφές, ήτοι μορφές παρουσίασης όπως κάψουλες, παστίλιες, δισκία, χάπια και άλλες παρόμοιες μορφές, καθώς και φακελάκια σκόνης, φύσιγγες υγρού προϊόντος, φιαλίδια με σταγονόμετρο και άλλες παρόμοιες μορφές υγρών και κόνεων που προορίζονται να ληφθούν σε προμετρημένες μικρές μοναδιαίες ποσότητες».
5. Με το άρθρο 6 παρ. 2 της ίδιας ως άνω ΚΥΑ Υ1/ΓΠ/127962/03, όπως τροποποιήθηκε από την ΥΑ ΓΠ/οικ.103499/2013, ορίζεται: «η επισήμανση, παρουσίαση και διαφήμιση των συμπληρωμάτων διατροφής δεν πρέπει να αποδίδει στα προϊόντα αυτά ιδιότητες πρόληψης, αγωγής ή θεραπείας ανθρώπινης νόσου, ούτε να αναφέρει τέτοιες ιδιότητες».
6. Το άρθρο 9α περ. δ' του Ν. 2251/1994, που προστέθηκε με το άρθρο 12 του Ν. 3587/2007 περί προστασίας καταναλωτή, ορίζει: «Για τους σκοπούς των διατάξεων του παρόντος μέρους νοούνται: «Εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους
καταναλωτές «κάθε πράξη, συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης και του μάρκετινγκ ενός προμηθευτή που συνδέεται άμεσα με την προώθηση, πώληση ή προμήθεια ενός προϊόντος σε καταναλωτές». Το άρθρο 9γ παρ. 1 του ιδίου νόμου ορίζει: «Απαγορεύονται οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές». Το άρθρο 9γ παρ. 4 του ίδιου νόμου ορίζει: «Εμπορικές πρακτικές είναι αθέμιτες, ιδίως όταν είναι παραπλανητικές ...». Τέλος, το άρθρο 9δ παρ. 1, β' του ιδίου νόμου ορίζει: «Μία εμπορική πρακτική θεωρείται παραπλανητική όταν περιλαμβάνει εσφαλμένες πληροφορίες και είναι, συνεπώς, αναληθής, ή όταν με οποιονδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της συνολικής παρουσίασής της, παραπλανά ή ενδέχεται να παραπλανήσει το μέσο καταναλωτή, ακόμα κι εάν οι πληροφορίες, είναι, αντικειμενικά ορθές, όσον αφορά ένα ή περισσότερα από τα στοιχεία τα οποία παρατίθενται κατωτέρω και, ούτως ή άλλως, τον οδηγεί ή ενδέχεται να τον οδηγήσει να λάβει απόφαση συναλλαγής την οποία διαφορετικά δεν θα ελάμβανε. Τα στοιχεία αυτά είναι .. β) τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος, όπως είναι ....η σύνθεση ή τα αναμενόμενα από τη χρήση του προϊόντος αποτελέσματα..».
7. Εκτός των ανωτέρω διατάξεις του Ν. 2251/1994 περί προστασίας καταναλωτών, που απαγορεύει τις παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές, η ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία περιέχει τις εξής ειδικές διατάξεις που απαγορεύουν την παραπλάνηση του κοινού κατά τη μετάδοση διαφημίσεων: α) Το άρθρο 7 περ. α' του Κανονισμού 2/1991 του ΕΣΡ (Κώδικας Δεοντολογίας Προγράμματος) προβλέπει:
«Μία εκπομπή στο σύνολό της δεν πρέπει να παραπλανά τους τηλεθεατές ...... β) Το άρθρο 2 παρ. δ' του Κανονισμού 3/1991 του ΕΣΡ (Κώδικας Δεοντολογίας Διαφημίσεων) ορίζει ως «παραπλανητική διαφήμιση.: «Κάθε διαφήμιση που με οποιοδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της παρουσιάσεώς της, παραπλανά ή ενδέχεται να παραπλανήσει τα πρόσωπα στα οποία απευθύνεται ή στων οποίων τη γνώση περιέρχεται και που εξαιτίας του απατηλού χαρακτήρα της είναι ικανή να επηρεάσει την οικονομική τους συμπεριφορά ... Οι διατάξεις του Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και του Κώδικα Δεοντολογίας Προγράμματος εφαρμόζονται ανάλογα και στις ραδιοτηλεοπτικές διαφημίσεις, επειδή υφίσταται προφανής ταυτότητα νομικού λόγου (βλ. και άρθρο 11 του Κανονισμού 3/1991 του ΕΣΡ). γ) Το άρθρο 4 παρ. 1 του Κανονισμού 3/1991 του ΕΣΡ ορίζει: «Οι διαφημίσεις πρέπει να είναι νόμιμες, ευπρεπείς, έντιμες και ειλικρινείς». Αντίστοιχη διάταξη υπάρχει και στο άρθρο 5 παρ. 1 α του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης - Επικοινωνίας (ΕΚΔ - Ε). δ) Το άρθρο 5 παρ. 1, περ. α' του Κανονισμού 3/1991 του ΕΣΡ προβλέπει: «Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να περιέχουν δηλώσεις ή οπτικές παραστάσεις, που είτε άμεσα είτε έμμεσα, με υπονοούμενα, με παραλείψεις, με διφορούμενα ή με υπερβολικούς ισχυρισμούς μπορούν να παραπλανήσουν τον καταναλωτή σε ό,τι αφορά: α) τις ιδιότητες του προϊόντος». ε) Το άρθρο 3 παρ. 8 εδ. γ' του Ν.1730/1987 για την ΕΡΤ Α.Ε., το οποίο δεν έχει καταργηθεί, εφαρμόζεται και στους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς δυνάμει του άρθρου 3 παρ. 1, περ. α' του Ν. 2328/1995 και προβλέπει: «Η ΕΡΤ Α.Ε. μπορεί να αρνηθεί τη μετάδοση οποιασδήποτε διαφήμισης και οφείλει να μη μεταδίδει διαφημίσεις, οι οποίες . είναι παραπλανητικές. Παραπλανητική είναι κάθε διαφήμιση που με οποιοδήποτε τρόπο, ακόμη και με την παρουσίασή της, δημιουργεί ή μπορεί να δημιουργήσει απατηλές εντυπώσεις και να επηρεάσει με τον τρόπο αυτόν την οικονομική συμπεριφορά των τηλεθεατών ή των ακροατών ή να βλάψει τους ανταγωνιστές».
8. Τέλος, το άρθρο 4 παρ. 1 περ. β' του Ν. 2863/2000 ορίζει: «Το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση των όρων και των προϋποθέσεων, καθώς και των εν γένει κανόνων και αρχών, που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία για τη νόμιμη, διαφανή και ποιοτική λειτουργία των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τομέα παροχής ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών», ενώ κατά την περ. ε' το ΕΣΡ «επιβάλλει τις διοικητικές κυρώσεις και μέτρα που προβλέπονται στα άρθρα 4 του Ν. 2328/1995 όπως ισχύει και 12 και 15 παρ. 3 του Ν. 2644/1998». Όπως προκύπτει περαιτέρω από το άρθρο 4 παρ. 1 περ. α' του Ν. 2328/1995, η ως άνω αρμοδιότητα επιβολής διοικητικών κυρώσεων υφίσταται και για κάθε περίπτωση παραβίασης των κανόνων δικαίου που διέπουν τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς και γενικότερα τη λειτουργία της ραδιοτηλεόρασης.
Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται: α) Ότι βαρύνουσα σημασία έχει η προστασία των καταναλωτών, δηλαδή των τηλεθεατών (επί τη βάσει του άρθρου 3 παρ. 17 του Ν. 2328/1995). β) Ότι η διαφήμιση συμπληρωμάτων διατροφής δεν πρέπει να περιλαμβάνει ισχυρισμούς, με τους οποίους αποδίδονται στα προϊόντα αυτά ιδιότητες πρόληψης, αγωγής ή θεραπείας ανθρώπινης νόσου. γ) Ότι επιπροσθέτως η διαφήμιση συμπληρωμάτων διατροφής δεν πρέπει να περιλαμβάνει ισχυρισμούς που ενθαρρύνουν τρόπους συμπεριφοράς επιζήμιους για την υγεία ή την ασφάλεια ή εκμεταλλεύονται χωρίς λόγο τους φόβους του κοινού. δ) ότι υφίσταται υποχρέωση - και αντίστοιχη ευθύνη - των ραδιοτηλεοπτικών μέσων να ελέγχουν το περιεχόμενο των διαφημιστικών μηνυμάτων και από την άποψη της δυνατότητας παραπλάνησης των αποδεκτών τους, όταν τούτο προκύπτει εκ πρώτης όψεως και από το περιεχόμενο του ίδιου του μηνύματος (ΣτΕ 4009/2014).
Ο ισχυρισμός της εγκαλουμένης περί απουσίας απαγόρευσης μετάδοσης του επίμαχου διαφημιστικού μηνύματος από το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας (ΣΕΕ) ως όργανο αυτοδέσμευσης, δεν γίνεται δεκτός. Τούτο διότι με το άρθρο 9 παρ. 7 του Ν. 2863/2000 (ΦΕΚ Α' 262) περί λειτουργίας του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης προβλέπεται η δυνατότητα ίδρυσης φορέα αυτοδέσμευσης για τον έλεγχο των διαφημιστικών μηνυμάτων και ρητώς ορίζεται: «Η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου είναι ανεξάρτητη από την εφαρμογή των διατάξεων που προβλέπουν τις ελεγκτικές και κυρωτικές αρμοδιότητες του Ε.Σ.Ρ.». Συνεπώς, τυχόν αρμοδιότητα του Συμβουλίου Ελέγχου Επικοινωνίας (ΣΕΕ) να ελέγξει και να απαγορεύσει τη μετάδοση του επίμαχου διαφημιστικού μηνύματος, εάν υφίσταται με βάση τον κανονισμό λειτουργίας του, δεν εμποδίζει τον έλεγχο του περιεχομένου του εν λόγω μηνύματος από το ΕΣΡ και την τυχόν επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων εάν αποδειχθεί παράβαση της ισχύουσας ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας.
ΙΙ. Πραγματικό Μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, στα οποία περιλαμβάνονται και οι ευρισκόμενοι στο αρχείο του ΕΣΡ ψηφιακοί δίσκοι με την επίμαχη ροή προγράμματος, και τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
Την 1η.5.2020 μεταδόθηκε εκτενής παρουσίαση του συμπληρώματος διατροφής με την εμπορική ονομασία «κρητική αλόη». Το προϊόν εμφανίζεται να έχει προληπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες για σωρεία προβλημάτων υγείας. Συγκεκριμένα αναφέρεται: «...μπορεί να κατεβάσει τη χοληστερίνη και να ρυθμίσει το ζάχαρο. Βοηθάει και στη δυσκοιλιότητα.... Θα τονώσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα....
Επίσης έχει αντιφλεγμονώδη δράση. Βοηθάει και στους πόνους των αρθρώσεων». Αναφέρεται, επίσης, ότι βοηθάει στη δυσπεψία, τις πεπτικές διαταραχές, αλλά και σε ασθένειες όπως το έλκος και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Με αυτό το περιεχόμενο το επίμαχο διαφημιστικό μήνυμα αποδίδει στο συγκεκριμένο συμπλήρωμα διατροφής ιδιότητες πρόληψης ή θεραπείας διάφορων ανθρώπινων νόσων (συχνά περισσότερες από μία) παρέχοντας στο μέσο τηλεθεατή την εντύπωση ότι η χρήση του αρκεί τόσο για τη θεραπεία των συμπτωμάτων των αναφερόμενων προβλημάτων ή ασθενειών, όσο και για την πρόληψη αυτών στο μέλλον. Είναι, επομένως, δυνατό ο μέσος τηλεθεατής να παραπλανηθεί ως προς τα αναμενόμενα αποτελέσματα από τη χρήση του εν λόγω συμπληρώματος διατροφής.
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Η εγκαλούμενη όφειλε και ευχερώς μπορούσε να ελέγξει το περιεχόμενο του μεταδιδόμενου διαφημιστικού μηνύματος ως προς την πιθανότητα ενδεχόμενης παραπλάνησης του κοινού σε σχέση με τις θεραπευτικές ιδιότητες και τα αναμενόμενα αποτελέσματα από τη χρήση του ανωτέρω αναφερόμενου συμπληρώματος διατροφής, αφού η δυνατότητα παραπλάνησης των τηλεθεατών προκύπτει στη συγκεκριμένη περίπτωση εκ πρώτης όψεως και από το περιεχόμενο του ίδιου του μηνύματος, με το οποίο το επίμαχο προϊόν παρουσιάστηκε ότι έχει τις προαναφερθείσες (προφανώς εκτός πραγματικότητας) προληπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες.
Η ενδεχόμενη παραπλάνηση των τηλεθεατών συνίστατο στην, κατά την παρουσίαση του συγκεκριμένου προϊόντος που δεν συνιστά φάρμακο, αλλά απλό συμπλήρωμα διατροφής, απόδοση σε αυτό προληπτικών, θεραπευτικών και αναλγητικών ιδιοτήτων για πολλές σοβαρές ασθένειες (χοληστερίνη, σάκχαρο, πεπτικές διαταραχές, έλκος, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση κ.ά.). Τα στοιχεία αυτά αποτελούν «πληροφορίες» ικανές να παραπλανήσουν τον μέσο τηλεθεατή κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, τις γνώσεις δηλαδή που έχει ο μέσης μόρφωσης άνθρωπος από τη σχολική του εκπαίδευση και την κοινωνική του πείρα ως προς τα αναμενόμενα αποτελέσματα από τη χρήση του προϊόντος.
Ο ισχυρισμός της εγκαλουμένης ότι το συγκεκριμένο διαφημιστικό μήνυμα έχει παύσει να προβάλλεται από τον τηλεοπτικό σταθμό από το έτος 2020 δεν αναιρεί την ευθύνη της εγκαλουμένης για τη μετάδοσή του κατά τον ελεγχόμενο χρόνο (1.5.2020), λαμβάνεται όμως υπόψη ως ελαφρυντικός παράγοντας για την επιλογή της επιβλητέας κυρώσεως.
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνεται - ομοφώνως - ότι η εγκαλουμένη εταιρεία παραβίασε τις αναφερόμενες στο νομικό μέρος της παρούσας διατάξεις. Επομένως, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλούμενη εταιρεία διοικητική κύρωση, και δη εκείνη της συστάσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβούλιου Ραδιοτηλεόρασης δέχεται ότι ο σταθμός της εγκαλουμένης παραβίασε τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία ως προς τις διατάξεις περί προστασίας των τηλεθεατών από τη μετάδοση παραπλανητικών διαφημιστικών μηνυμάτων, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία «ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΝΩΝΥΜΗ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ», ιδιοκτήτριας του τηλεοπτικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «ΣΚΑΪ», τη διοικητική κύρωση της σύστασης όπως απέχει από τη μετάδοση παραπλανητικών διαφημιστικών μηνυμάτων.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 12η Φεβρουαρίου 2024 και δημοσιεύτηκε την 12η Απριλίου 2024.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΥΤΕΡΠΗ ΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗ - ΔΡΙΛΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 30/2024 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 12η Απριλίου 2024
