Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 131/2023 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 9.5.2023 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Πλειός, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «OPEN BEYOND» (πρώην EPSILON TV), ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ Α.Ε.», της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας αναφορικά με διατάξεις περί: (α) προστασίας της αξίας του ανθρώπου - δυσμενείς διακρίσεις λόγω ασθένειας (προσβολή ευάλωτης κοινωνικής ομάδας) και (β) αδιάκριτης παρέμβασης σε προσωπικό πόνο ή πένθος, κατά την προβολή της εκπομπής με τον τίτλο «Τατιάνα Live» που μεταδόθηκε στις 13 και 15.11.2017. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την από 17.11.2017 καταγγελία του Δικτύου Ομότιμων Χρηστών Ψυχοδραστικών Ουσιών (με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 5628/20.11.2017).
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε ο φάκελος με αριθμό 149/16.4.2021, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Αικατερίνη Κοντοπούλου και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Ρέα Λαμπροπούλου. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 999/ΕΣ/29.11.2018 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στην συνέχεια, η Ειδική Επιστήμονας υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 433/ΕΣ/8.6.2021 νομική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον σταθμό ως άνω εταιρείας, παρέστησαν οι πληρεξούσιοι δικηγόροι της Ιωάννης Νικολόπουλος και Γεωργία Χριστοδούλου. Ερωτηθέντες από τον Πρόεδρο, οι Δικηγόροι δήλωσαν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε τον λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους. Ζήτησαν στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 12.6.2023, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός, με το με αριθμό πρωτοκόλλου 3164/9.6.2023 έγγραφό του ζήτησε παράταση της προθεσμίας κατάθεσης υπομνήματος έως την 19.6.2023. Το αίτημα έγινε δεκτό από τον Πρόεδρο του Ε.Σ.Ρ. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 3235/13.6.2023 υπόμνημα.
Την 11.7.2023 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόντα τα μέλη Βασίλειος Καραποστόλης, Ευαγγελία Μήτρου και Γεώργιος Πλειός, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Παρέστη επίσης και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού παρακολούθησε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Ανεξάρτητη Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων. «Ο άμεσος έλεγχος του κράτους... έχει ως σκοπό... την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και νεότητας».
2. To άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος καθιερώνει ως πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας τον σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου.
3. Κατά το άρθρο 106 παρ. 2 του Συντάγματος: «Η ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία δεν επιτρέπεται να αναπτύσσεται σε βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας ή προς βλάβη της εθνικής οικονομίας».
4. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 2 του Συντάγματος: «Όλοι όσοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Εξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο».
5. Κατά το άρθρο 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που έχει νομική ισχύ επί τη βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, άρ. 6 της ΣΕΕ): «Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι απαραβίαστη. Πρέπει να είναι σεβαστή και να προστατεύεται». Στο άρθρο 21 παρ. 1 του Χάρτη ορίζεται: «απαγορεύεται κάθε διάκριση ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού».
6. Το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα (Ν. 2462/1997), στον πρόλογό του αναφέρεται στην «αναγνώριση της εγγενούς αξιοπρέπειας και των ίσων και αναφαίρετων δικαιωμάτων όλων των μελών της ανθρώπινης κοινωνίας», ενώ στο άρθρο 2 του Ν. 2462/1997 ορίζεται: «τα συμβαλλόμενα κράτη στο παρόν Σύμφωνο αναλαμβάνουν την υποχρέωση να σέβονται και να εγγυώνται σε όλα τα άτομα που βρίσκονται στην επικράτεια τους και υπάγονται στη δικαιοδοσία τους τα δικαιώματα που αναγνωρίζονται στο παρόν Σύμφωνο, χωρίς καμία διάκριση ιδίως φυλής, χρώματος, γένους, γλώσσας, θρησκεύματος, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης, περιουσίας, γέννησης ή κάθε άλλης κατάστασης».
7. Σύμφωνα με το άρθρο 14 της ΕΣΔΑ (Ν.Δ. 53/1974): «Η χρήσις των αναγνωριζομένων εν τη παρούση συμβάσει δικαιωμάτων και ελευθεριών δέον να εξασφαλισθεί ασχέτως διακρίσεως φύλου, φυλής, χρώματος, γλώσσης, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής προελεύσεως, συμμετοχής εις εθνικήν μειονότητα, περιουσίας, γεννήσεως ή άλλης καταστάσεως».
8. Στο άρθρο 2 παρ. 3 εδ. β' του Ν. 4173/2013 (που τροποποιήθηκε με το Ν. 4324/29.4.2015 που επανιδρύει την ΕΡΤ και ισχύει και για την ιδιωτική τηλεόραση κατ' εφαρμογή του άρθρου 3 παρ. 1α του Ν. 2328/1995) ορίζεται ότι: «Οι οπτικοακουστικές υπηρεσίες που παρέχει η Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. πρέπει να ανταποκρίνονται στην ποιοτική στάθμη που επιβάλλουν η κοινωνική αποστολή και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και να σέβονται ιδίως την αξία του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας».
9. Στο άρθρο 7 παρ. 1 εδ. α' του Π.Δ. 109/2010 ορίζεται: «Οι πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων οφείλουν να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα, ώστε οι παρεχόμενες από αυτούς υπηρεσίες να μην προκαλούν μίσος λόγω φυλής, φύλου, θρησκείας, πεποιθήσεων, εθνικότητας, αναπηρίας, ηλικίας και σεξουαλικού προσανατολισμού».
10. Στο άρθρο 15 παρ. 1 του Ν. 4443/2016 (που ενσωματώνει τις Οδηγίες 2000/43/ΕΚ, 2000/78/ΕΚ και 2014/54/ΕΕ για ίση μεταχείριση στην απασχόληση) ορίζεται: «Οι ανεξάρτητες αρχές, στο πλαίσιο άσκησης της κύριας λειτουργίας τους, μεριμνούν για την εφαρμογή και προώθηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης, ηλικίας, οικογενειακής ή κοινωνικής κατάστασης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας ή χαρακτηριστικών φύλου, σύμφωνα με τους σκοπούς και τις διατάξεις του μέρους Α' του παρόντος νόμου».
11. Κατά το άρθρο 4 παρ. 1 του Π.Δ. 77/2003 (Το Π.Δ. 77/2003 - Κώδικας δεοντολογίας ειδησεογραφικών-δημοσιογραφικών-πολιτικών εκπομπών - εφαρμόζεται επειδή η εκπομπή «Tatiana Live» της 13 και 15.11.2017 έφερε ενημερωτικό χαρακτήρα καθώς κυριάρχησαν στη διάρκεια της τα ενημερωτικά στοιχεία) «Δεν επιτρέπεται η παρουσίαση προσώπων με τρόπο ο οποίος, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, μπορεί να ενθαρρύνει τον εξευτελισμό, την κοινωνική απομόνωση ή τις δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους από μέρους του κοινού βάσει ιδίως του φύλου, της φυλής, της εθνικότητας, της γλώσσας, της θρησκείας, της ιδεολογίας, της ηλικίας, της ασθένειας ή αναπηρίας, του γενετήσιου προσανατολισμού ή του επαγγέλματος». Η παρ. 2 του αυτού προεδρικού διατάγματος ορίζει: «Δεν επιτρέπεται η προβολή μειωτικών, ρατσιστικών, ξενοφοβικών ή σεξιστικών μηνυμάτων και χαρακτηρισμών καθώς και μισαλλόδοξων θέσεων και γενικά δεν πρέπει να θίγονται εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες και άλλες ευάλωτες και ανίσχυρες πληθυσμιακές ομάδες». Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 1 του Π.Δ. 77/2003: «Πρέπει να αποφεύγεται κάθε αδιάκριτη παρέμβαση σε προσωπικό πόνο ή πένθος και ιδίως να αποφεύγεται η παρουσίαση σκηνών η ατόμων σε στιγμές πένθους, οδύνης, απόγνωσης ή αγανάκτησης».
12. Ο Ν. 4430/2016 για την Κοινωνική κα Αλληλέγγυα Οικονομία θέτει στο άρθρο 2 παρ. 8 τον ορισμό της έννοιας «ευάλωτη ομάδα»: ως «ευάλωτες» ορίζονται οι ομάδες εκείνες του πληθυσμού που η ένταξη τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή εμποδίζεται από σωματικά και ψυχικά αίτια ή λόγω παραβατικής συμπεριφοράς. Σε αυτές ανήκουν: α)... β) τα άτομα με προβλήματα εξάρτησης από ουσίες ή τα απεξαρτημένα άτομα.
13. Κατά τα στοιχεία β' και ε' της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις σε περίπτωση παραβάσεων.
Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων συνάγονται τα ακόλουθα:
α) Η αρχή της αξίας του ανθρώπου καθίσταται, μέσω της αναγνώρισης της ως συνταγματικής αρχής και της δικαιοκρατικής της νοηματοδότησης, κανονιστική πηγή των δικαιωμάτων και ελευθεριών, υπό την έννοια ότι κάθε συνταγματικό δικαίωμα θεωρείται ότι αποτελεί ιδιαίτερη έκφανση και εκδήλωση της αξίας του ανθρώπου (Β. Τσεβρένης «Ανθρώπινη αξιοπρέπεια», 2012, σελ. 40-41, Sakkoulas-online.gr). Η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 1 του Συντάγματος δεν θεσπίζει ατομικό δικαίωμα ούτε αποτελεί απλή διακήρυξη, αλλά κανόνα δικαίου συνταγματικού επιπέδου. Η διάταξη αυτή αποτελεί θεμελιώδη συνταγματικό κανόνα αντικειμενικού χαρακτήρα και άμεσης ισχύος (Α.Π. 40/1998) (Γ. Κασιμάτης «Η απόφαση 40/1998 της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου. Οι βάσεις εφαρμογής της αρχής σεβασμού και προστασίας της αξίας του ανθρώπου και της εγγύησης της ιδιοκτησίας», Νομικό Βήμα, τεύχος 5, τόμος 47, Μάιος 1999). Η κατοχύρωση της αξίας του ανθρώπου είναι απαραβίαστη, δεν υπόκειται σε κανένα περιορισμό και σε καμία επιφύλαξη νόμου καθώς η διάταξη του άρθρου 2 παρ. 1 δεν υπόκειται σε αναθεώρηση ούτε ανήκει σε εκείνες των οποίων η ισχύς μπορεί να ανασταλεί κατά το άρθρο 48 παρ. 1. Η αξία του ανθρώπου αποτελεί το άκρο όριο οποιουδήποτε περιορισμού ατομικού δικαιώματος που επιτρέπει εκάστοτε το Σύνταγμα είτε αυτός αναφέρεται στο περιεχόμενο είτε στους φορείς του δικαιώματος (Π. Δαγτόγλου «Συνταγματικό Δίκαιο-Ατομικά δικαιώματα», 4η έκδοση, 2012, σελ. 1123, βλ. σχετικά Τ. Ηλιοπούλου-Στράγγα «Γενική θεωρία θεμελιωδών δικαιωμάτων», 2018, σελ. 195-199, Sakkoulas-online.gr). Η θεμελιώδης αυτή διάταξη του Συντάγματος καθιερώνει τον εν γένει ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα επιβάλλοντας όχι μόνο την παθητική υπεράσπιση της αξίας του ανθρώπου αλλά και τον ενεργό σεβασμό της στην πράξη υπενθυμίζοντας την «πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας» που απευθύνεται στο κράτος και σε κάθε μέλος του κοινωνικού συνόλου. Η έννοια της αξίας του ανθρώπου περιλαμβάνει την ενυπάρχουσα στον κάθε άνθρωπο ουσία, αυτή που φέρει ως έλλογο ον με φυσική, ηθική και νομική υπόσταση (πρβλ. ΣτΕ 4782/2012, 714/2013, 3311/2013, 4157/2014, 4992/2014). Μέσω της γενικής ρήτρας του άρθρου 57 ΑΚ για την προστασία της προσωπικότητας, η συνταγματική αρχή του σεβασμού στην αξία του ανθρώπου τριτενεργεί στο πεδίο του ιδιωτικού δικαίου. Έτσι, κάθε πρόσωπο δικαιούται να απολαμβάνει τόσο από τους φορείς της κρατικής εξουσίας, όσο και από οποιονδήποτε τρίτο τη μεταχείριση που αρμόζει σε έλλογο και συνειδητό ον (Α. Μανιτάκης «Το υποκείμενο των συνταγματικών δικαιωμάτων», Α. Σάκκουλας, 1981, σημείωμα Χ. Τσίγκου για απόφ. ΣτΕ 2838/2014, ΔιΜΕΕ, 1/2015). «Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν δεσμεύουν μόνο την κρατική εξουσία, δεσμεύουν και κάθε ιδιωτική, οικονομική ή κοινωνική εξουσία η οποία απειλεί, δυνάμει, την ελευθερία του ανθρώπου σε πολλές εκφάνσεις της». (Γ. Παπαδημητρίου «Τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εποχή μας», Συνταγματικές Μελέτες, τ. 4, 2010, σελ. 13-23, Sakkoulas-online.gr) Τα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα οφείλουν να τηρούν την αρχή της αξίας του ανθρώπου και να μην προβάλλουν δυσμενείς διακρίσεις, ήτοι μειωτικούς, σεξιστικούς και ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς, μηνύματα και σχόλια.
β) Η ισότητα ενώπιον του νόμου και η προστασία όλων των ατόμων έναντι των διακρίσεων αποτελεί οικουμενικό δικαίωμα αναγνωρισμένο από την διεθνή, ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Στο ευρωπαϊκό δίκαιο προβλέπονται απαγορεύσεις για δυσμενείς διακρίσεις για διάφορους λόγους, όπως ενδεικτικά η φυλή, το φύλο, η θρησκεία, οι πεποιθήσεις, η εθνικότητα, η αναπηρία, η ηλικία, ο σεξουαλικός προσανατολισμός. Η ΕΣΔΑ στο άρθρο 14 και ο νόμος 2462/1997 στο άρθρο 2 (που κυρώνει το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα), παραθέτοντας τους λόγους που αποτελούν δυσμενή διάκριση, ορίζουν και «κάθε άλλη κατάσταση» επιτρέποντας ένα περιθώριο επέκτασης της προστασίας για λόγους πέραν των ήδη αναγραφομένων. Επίσης ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο άρθρο 21 απαγορεύει κάθε διάκριση και χρησιμοποιεί τον όρο «ιδίως» στην παράθεση των λόγων δυσμενών διακρίσεων. Υπ’ αυτή την έννοια, γίνεται δεκτό ότι στο ευρωπαϊκό δίκαιο υπάρχει μια γενική αρχή απαγορεύσεως των δυσμενών διακρίσεων καλύπτουσα και λόγους που δεν αναγράφονται ρητώς στο κείμενο των διατάξεων. Η ελληνική διοτηλεοπτική νομοθεσία στο άρθρο 4 του Π.Δ. 77/2003 αφενός χρησιμοποιεί τον όρο «ιδίως» στην παράθεση των λόγων δυσμενών διακρίσεων, αφετέρου προβλέπει ως λόγο δυσμενούς διάκρισης και την «ασθένεια».
H ουσιαστική προστασία και ο σεβασμός των δικαιωμάτων της ελευθερίας και της ασφάλειας τα οποία τελούν μεταξύ τους σε αέναη αξιακή σύγκρουση αποτελούν δείκτη αξιολόγησης του νομικού πολιτισμού. Όταν δε πρόκειται περί της διαφύλαξης των δικαιωμάτων των περισσότερο αδύναμων ή άλλως ευάλωτων μελών ενός κράτους που χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας και αρωγής, η επίτευξη ισορροπίας λειτουργεί ως όχημα ανάδειξης του μεγαλείου του νομικού αυτού πολιτισμού (Μ. Κατσογιάννου «Η στέρηση της προσωπικής ελευθερίας των ευάλωτων ομάδων υπό το φως του άρθρου 5 παρ. 1 εδ. ε΄ ΕΣΔΑ και της ελληνικής νομοθεσίας», Δικαιώματα του Ανθρώπου, 63/2015, σελ. 57-126, Sakkoulas-online.gr). Το 2005, το ΕΔΔΑ, στην απόφαση Storck κατά Γερμανίας (16.6.2005) υποστήριξε την θετική υποχρέωση του κράτους για προστασία του ευάλωτου ατόμου από αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας του. Η στέρηση της ελευθερίας των τοξικομανών πραγματοποιείται είτε επειδή επιβάλλεται από την κατάσταση της υγείας τους είτε γιατί τα ως άνω άτομα έχουν τελέσει κάποια άδικη πράξη που συνδέεται όμως άμεσα με την κατάσταση της υγείας τους.
Το άρθρο 5 παρ. 1 της ΕΣΔΑ που αφορά στο δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια ορίζει στο εδ. ε' ότι «ουδείς επιτρέπεται να στερηθή της ελευθερίας του ειμή εις τας ακολούθους
περιπτώσεις: ε) εάν πρόκειται περί νομίμου κρατήσεως ατόμων δυναμένων να μεταδώσωσι μεταδοτικήν ασθένειαν, φρενοβλαβούς, αλκοολικού, τοξικομανούς ή αλήτου». Από τη γραμματική διατύπωση της ΕΣΔΑ συνάγεται ότι πρωταρχικός σκοπός της είναι η προστασία του κοινωνικού συνόλου από τον κίνδυνο των ανωτέρω ομάδων ατόμων, ότι τα συγκεκριμένα άτομα (μεταξύ των οποίων και οι ναρκομανείς), ακόμα και αν δεν έχουν διαπράξει κάποια αξιόποινη πράξη, θεωρείται ότι βρίσκονται σε «προκαταρκτικό στάδιο εγκληματικότητας». Αυτή η αντίληψη δίνει βάση στις κυρωτικού και κατασταλτικού τύπου πρακτικές. «Η επικινδυνότητα όμως των ευάλωτων ομάδων, εάν δεν αιτιολογείται επαρκώς, συστηματικά και μεθοδικά, είναι ως επί το πλείστον μια νομική και κοινωνική κατασκευή που δεν εξυπηρετεί το καλώς εννοούμενο συμφέρον ούτε τις θεραπευτικές ανάγκες του μεγαλύτερου μέρους των ατόμων που ανήκουν στις κατηγορίες του άρθρου 5 παρ. 1 εδ. ε' ΕΣΔΑ...
Δεν ανταποκρίνεται δε ούτε στις απαιτήσεις του ΕΔΔΑ για τήρηση των αναγκαίων δικονομικών δικλίδων ασφαλείας για την προστασία των ευάλωτων ομάδων...» (Μ. Κατσογιάννου: op. cit.) Το 2008, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας είναι υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ιδρύθηκε το 1993 και επιδιώκει να παρέχει αληθείς, αντικειμενικές, αξιόπιστες και συγκρίσιμες πληροφορίες για τη χρήση ναρκωτικών, την τοξικομανία και τα νοσήματα με τα οποία συνδέονται όπως το HIV/AIDS) είχε ως θέμα «Ναρκωτικά και ευάλωτες ομάδες», εξέτασε δε τις πολιτικές και τις παρεμβάσεις που αναπτύχθηκαν σε 30 χώρες για ευάλωτες ομάδες ατόμων ηλικίας 15-24 ετών. Ένα από τα συμπεράσματα της έρευνας ήταν ότι στο θέμα των ευάλωτων ομάδων υπάρχει έλλειψη εκτεταμένων εθνικών και διακρατικών μελετών που στοχεύουν στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων παρέμβασης για τις ευάλωτες ομάδες.
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, την παρακολούθηση της επίμαχης ροής προγράμματος και τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
α) Στη διάρκεια της εκπομπής «Tatiana Live» της 13.11.2017 που μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό Epsilon TV ώρα 15.45' με σήμανση 2ης κατηγορίας (κατάλληλο-επιθυμητή η γονική συναίνεση), αυτή έφερε κάρτα στην οποία αναγραφόταν ότι η εκπομπή περιέχει τοποθέτηση προϊόντων, διήρκεσε περί τις δυόμισι ώρες και παρουσιάστηκε από την Τατιάνα Στεφανίδου. Η παρουσιάστρια επικουρείται από συνεργάτες, παρευρίσκεται δε κοινό στο πλατό της εκπομπής.
Στις 15.50' η παρουσιάστρια ανακοινώνει «...μια γυναίκα αφήνεται ελεύθερη το πρωί, αποφασίζει εισαγγελέας και ανακριτής να την αφήσουν ελεύθερη, αυτή έχει πολλά προβλήματα με τη δικαιοσύνη, δηλαδή είχε καταδικαστεί μια φορά για ληστεία, τώρα την ξαναπήγαν μέσα για ληστεία και αποφασίζουν, λόγω των προβλημάτων υγείας που έχει, να την αφήσουν ελεύθερη. Και πάει το ίδιο βράδυ που αφέθηκε ελεύθερη και σκοτώνει τον άνθρωπο. Επειδή φώναζε αυτή μέσα στη νύχτα-είναι ναρκομανής- ...έκανε σαματά, βγαίνει ο καημένος και της λέει “σε παρακαλώ πολύ μη φωνάζεις έτσι, διότι θα ξυπνήσουν τα μωρά μου, κοιμούνται τα παιδάκια μου, κάνε λίγη ησυχία ” και βγάζει ένα μαχαίρι και του το καρφώνει στην καρδιά. Το πρωί σας λέω αφέθηκε ελεύθερη, το βράδυ σκότωσε».
Στις 15.52' ακούγεται φωνή που αφηγείται (σπικάζ) «Σοκ στην Κρήτη: το πρωί της Παρασκευής 26χρονη συνελήφθη και αφέθηκε ελεύθερη. Το ίδιο βράδυ μαχαίρωσε θανάσιμα 35χρονο γείτονα της γιατί της έκανε παρατήρηση. Τι υποστηρίζει η κατηγορούμενη στην “Tatiana Live ”. Ξεσπάει η σύζυγος του θύματος για τους φόβους που επιβεβαιώθηκαν». Προβάλλεται εικόνα γυναίκας (συζύγου θύματος) που θλιμμένη και αγανακτισμένη λέει «τόσες φορές που ήρθε η αστυνομία σπίτι μας, παρακαλούσαμε “θα βρούμε το μπελά μας, βγάλτε την από το σπίτι ”, αστυνομία, πού είναι τώρα η αστυνομία να μου πει; Πόσες φορές την παρακάλεσα;». Στην οθόνη αναγράφονται αντίστοιχου περιεχομένου λεζάντες. Η αναφορά (σπικάζ) αυτή επαναλαμβάνεται στις 16.04', 16.34', 16.56' και 17.03'.
Στις 17.04' η παρουσιάστρια αναφέρει «Η ιστορία που θα σας παρουσιάσουμε έχει πολλά κοινά στοιχεία με την ιστορία της Δώρας Ζέμπερη (Η 32χρονη εφοριακός Δώρα Ζέμπερη δολοφονήθηκε το 2017 στο Β΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Για το έγκλημα κατηγορήθηκε ένας 58χρονος άνδρας που φέρεται να έκανε χρήση ναρκωτικών), δηλαδή το θύμα είναι ένας νέος άνθρωπος..., η κατηγορούμενη καθ’ ομολογία δράστις είναι μια γυναίκα εξαρτημένη από τα ναρκωτικά. Κι όχι απλά εξαρτημένη, η κατηγορούμενη είναι ένα πλάσμα πολύ νεότερο σε ηλικία από το δολοφόνο της Δώρας, ένα άτομο που ήδη μέχρι τα 26 είχε διαρκή παραβατική συμπεριφορά, μπαινόβγαινε στις φυλακές. Μια ληστεία και μια καταδίκη για 10 χρόνια. Έξω. Νέα ληστεία, σύλληψη. Έξω. Εμπλοκή με τα ναρκωτικά..., είναι ένα πλάσμα που από νωρίς ζούσε στο περιθώριο, είναι από τις γυναίκες που πριν αρκετά χρόνια είχαν δημοσιοποιηθεί οι φωτογραφίες τους, οροθετικές γυναίκες που εκδίδονταν, είχαν βγει οι φωτογραφίες τους στη δημοσιότητα για να προστατευτεί, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του υπουργείου Δικαιοσύνης και του τότε εισαγγελέα.το κοινωνικό σύνολο (Το 2012 με Υπουργό Υγείας τον Α. Λοβέρδο, επί τη βάσει υγειονομικής διάταξης, συνελήφθησαν γυναίκες με την κατηγορία ότι εκδίδονταν και μετέδιδαν τον ιό του HIV/AIDS. Οι φωτογραφίες τους δημοσιεύτηκαν και οι ίδιες διαπομπεύθηκαν. Αθωώθηκαν το 2016 με δικαστική απόφαση). Η γυναίκα αυτή λοιπόν είναι μία από αυτές τις γυναίκες η οποία τότε είχε στιγματισθεί ..., μπαινόβγαινε στις φυλακές..., είχε ξεσπάσει θύελλα αντιδράσεων για τη δημοσιοποίηση των στοιχείων και τη διαπόμπευση τους». Συνεργάτης προσθέτει ότι η κατηγορούμενη είχε περάσει δύσκολα παιδικά χρόνια, είχε μπλεξίματα με το νόμο, βγήκε από τη φυλακή λόγω μιας ευεργετικής διάταξης για οροθετικούς.
Στις 17.09' η παρουσιάστρια επισημαίνει ότι θα έπρεπε να υπάρχει σωφρονισμός για την 26χρονη κοπέλα αλλά και προστασία του κοινωνικού συνόλου, ότι η 26χρονη, την ημέρα που φέρεται να διέπραξε το φόνο του 35χρονου, είχε βάλει αγγελία για συνεύρεση με κάποιον άνδρα τον οποίο τελικά λήστεψε. Μεταδίδεται ρεπορτάζ για τον τρόπο θανάτωσης του 35χρονου από την κοπέλα και μαρτυρία φίλου του θύματος.
Στις 17.15' προβάλλεται εικόνα της κατηγορούμενης κατά το χρόνο προσαγωγής της στο δικαστικό μέγαρο (δεν φαίνεται το πρόσωπο της, ακούγεται η φωνή της). Δηλώνει πως έγινε κατά λάθος, δεν το έκανε επίτηδες, δεν είναι δολοφόνος. Σε σπικάζ ακούγεται πως η νεαρή γυναίκα είχε απασχολήσει πολλές φορές στο παρελθόν τις αρχές καθώς, εκτός από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών, είχε εμπλακεί και σε υποθέσεις ληστείας, πως επειδή είχε βεβαρυμμένη υγεία βρισκόταν εκτός φυλακών, πως, σύμφωνα με καταγγελίες γειτόνων της, είχε κατά καιρούς εριστική και προκλητική συμπεριφορά.
Στις 17.17' η παρουσιάστρια αναφέρει «στα άτομα του περιθωρίου που δεν υποστηρίζονται επαρκώς, δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές για να σωφρονιστούν και να επανενταχθούν, μετά να απεξαρτηθούν από τα ναρκωτικά..., είναι κλιμακούμενη η βία. Το έχουμε δει σε πολλά εγκλήματα... και ειδικά στους ναρκομανείς. Όπως ο δολοφόνος της Δώρας μπαινόβγαινε στις φυλακές και κλιμακωτά έφτασε να κάνει φόνο με μαχαίρι... έτσι και η συγκεκριμένη... πήρε ένα μαχαίρι και του το κάρφωσε στην καρδιά... Όταν ένας άνθρωπος ζει διαρκώς στο περιθώριο και δεν γίνεται καλά από τους εθισμούς του είναι σαφές ότι ολοένα και πιο εύκολα μπορεί να διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα». Προτείνει να εξετασθεί αν λάμβανε αντιρετροϊκά φάρμακα για το AIDS η 26χρονη. Συμπληρώνει «θέλει μια έρευνα από τις τοπικές αρχές χωρίς κραυγές, με αγάπη προς όλες τις κατευθύνσεις, ακόμα και για αυτή τη φόνισσα, τη γυναίκα την εξαρτημένη... να δούμε σε τι κατάσταση είναι και πως, αφού εκτίσει την ποινή της, να βγει καλύτερος άνθρωπος».
Στις 17.27' προβάλλεται εικόνα της συζύγου του θύματος η οποία αναστατωμένη, συγχυσμένη και αγανακτισμένη μιλά κλαίγοντας και βάλλοντας κατά της αστυνομίας. Στις 17.31' η παρουσιάστρια παρατηρεί «ένα πλάσμα με χίλια δύο προβλήματα, παραβατικό..., μου θυμίζει την ιστορία της Δώρας... Επειδή ήταν από την Αλβανία [εννοεί ότι το θύμα ήταν αλβανικής καταγωγής] δεν ασχολήθηκε κανείς..., αυτό το πλάσμα [εννοεί την 26χρονη φερόμενη ως δράστιδα] πρέπει να το βοηθήσεις, πρέπει να ερευνήσεις: παίρνει τα φάρμακα του τα αντιρετροϊκά; παίρνει την ειδική αγωγή;... είναι ένα πλάσμα το οποίο θα πάει σε μια θεραπευτική κοινότητα να απεξαρτηθεί; ή απλά αφήνεται ελεύθερο να κάνει οποιοδήποτε έγκλημα για να πάρει τη δόση του;».
Στη συνέχεια μεταδίδεται συνομιλία με φίλο του θύματος και δηλώσεις της μητέρας της κατηγορούμενης. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η μητέρα της 26χρονης δήλωσε πως η κόρη της πάλευε με τα ναρκωτικά, ήταν άρρωστη, κατηγορούσε το κράτος που δεν μπόρεσε να την κρατήσει και να την φροντίσει. Η παρουσιάστρια κλείνει το θέμα λέγοντας «από τα 13 της στα ναρκωτικά, το λέει η μητέρα της, έμπλεξε και με την πορνεία...». Το θέμα ολοκληρώνεται περί τις 17.43'.
β) Στη διάρκεια της εκπομπής «Tatiana Live» της 15.11.2017 που μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό Epsilon TV ώρα 15.45' με σήμανση 2ης κατηγορίας (κατάλληλο-επιθυμητή η γονική συναίνεση), αυτή έφερε κάρτα στην οποία αναγραφόταν ότι η εκπομπή περιέχει τοποθέτηση προϊόντων, διήρκεσε περί τις δυόμισι ώρες και παρουσιάστηκε από την Τατιάνα Στεφανίδου. Η παρουσιάστρια επικουρείται από συνεργάτες, παρευρίσκεται δε κοινό στο πλατό της εκπομπής.
Στις 17.41' η παρουσιάστρια, με αφορμή το φόνο του 35χρονου από την 26χρονη οροθετική γυναίκα, ερευνά τι απέγιναν οι οροθετικές γυναίκες των οποίων είχαν δημοσιευθεί οι φωτογραφίες το 2012 (μία από αυτές φαίνεται ότι είναι και η κατηγορούμενη). Μεταδίδεται συνέντευξη με οροθετική γυναίκα (χωρίς εικόνα και αναγραφή ονόματος) καθώς και με πατέρα οροθετικής κοπέλας που αυτοκτόνησε. Μεταδίδονται πληροφορίες για τη δικαστική περιπέτεια 32 οροθετικών γυναικών που τελικά αθωώθηκαν και διεκδικούν αποζημίωση. Αναφέρεται ότι οι κοπέλες ήταν τοξικομανείς, σωστότερα όμως πρέπει να λέγεται ότι ήταν χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών. Σε συνέντευξη με άλλη οροθετική κοπέλα, η τελευταία παραδέχεται ότι έπαιρνε ναρκωτικά και ότι γνώριζε την οροθετική κοπέλα που κατηγορείται για το φόνο του 35χρονου στην Κρήτη. Καλεσμένη δικηγόρος, αναφερόμενη σε χρήστες ουσιών, παραδέχεται πως αυτά τα παιδιά έχουν μειωμένο καταλογισμό λόγω της χρήσης, φαίνεται δε από την κατάσταση των φλεβών τους η χρήση ουσιών. Η παρουσιάστρια, απαντώντας σε ερώτηση του κοινού σχετικά με προληπτικές αιματολογικές εξετάσεις των τοξικομανών για τον ιό του AIDS, αναφέρει «δεν επικοινωνούν πουλάκι μου... εδώ πάνε και σκοτώνουν τη μάνα τους, ποιο τεστ για οροθετικό;... λόγω μειωμένου καταλογισμού δεν έχουν ενσυναίσθηση, είναι άρρωστοι, αλλού πατούν κι αλλού βρίσκονται...». Το θέμα ολοκληρώνεται περί τις 18.20'.
Περαιτέρω, από τα ίδια αποδεικτικά στοιχεία, προκύπτουν τα εξής:
Στη διάρκεια της εκπομπής «Tatiana Live» της 13 και 15.11.2017, η παρουσιάστρια, οι συνεργάτες και οι καλεσμένοι ασχολήθηκαν (και) με το θέμα της θανάτωσης 35χρονου άνδρα αλβανικής καταγωγής από 26χρονη φερόμενη ως δράστιδα οροθετική γυναίκα εξαρτημένη από ουσίες. Η εκπομπή μεταδίδει πληροφορίες και ρεπορτάζ για το θέμα, ακούγονται απόψεις (της κατηγορούμενης, της μητέρας της, της συζύγου του θύματος, φίλων του θύματος, άλλων οροθετικών γυναικών).
i) Η παρουσιάστρια, στα πλαίσια της έρευνας ενός θέματος της επικαιρότητας από δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, αναφέρεται στη χρήση ουσιών εκ μέρους της κατηγορούμενης λέγοντας πως ήταν εξαρτημένη από ναρκωτικά, είχε διαρκή παραβατική συμπεριφορά (η 26χρονη φέρεται να είχε διαπράξει ληστείες), περιλαμβανόταν δε στην ομάδα των γυναικών των οποίων το 2012 είχαν δημοσιευθεί οι φωτογραφίες τους με σκοπό να προστατευθεί, όπως υποστηρίχτηκε τότε, το κοινωνικό σύνολο, δεδομένου ότι οι γυναίκες αυτές θεωρούνταν οροθετικές και εκδιδόμενες. Η παρουσιάστρια διατυπώνει την άποψη πως θα πρέπει να υπάρχει σωφρονισμός και βοήθεια για τα άτομα που είναι εξαρτημένα (ναρκομανείς), να υποστηριχθούν και να επανενταχθούν στην κοινωνία μέσα από κατάλληλες δομές, γιατί οι άνθρωποι που δεν θεραπεύονται από τους εθισμούς τους ενδέχεται να προβούν σε βίαιες πράξεις. Προτείνει δε να γίνει μια έρευνα με αγάπη προς όλες τις κατευθύνσεις για εξαρτημένα άτομα με σκοπό να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι. Από καλεσμένη δικηγόρο που αναφέρεται σε χρήστες ουσιών, διατυπώνεται η άποψη ότι αυτά τα άτομα έχουν μειωμένο καταλογισμό λόγω της χρήσης. Η παρουσιάστρια παρατηρεί πως οι χρήστες, λόγω του μειωμένου καταλογισμού, δεν επικοινωνούν και μπορεί «να σκοτώσουν και τη μάνα τους».
Περαιτέρω, με βάση το γεγονός:
Ότι η εκπομπή ασχολήθηκε με ένα θέμα της επικαιρότητας θέτοντας ενώπιον του κοινού πληροφορίες για το έγκλημα, απόψεις, ρεπορτάζ, σχόλια και συνεντεύξεις, χωρίς στοχοποίηση της κατηγορούμενης οροθετικής γυναίκας αλλά επικεντρώνοντας στην ανάγκη βοήθειας προς τους χρήστες ουσιών ώστε να απεξαρτηθούν από αυτές και να επανενταχθούν,
ότι ο όρος «ναρκομανής» ή «τοξικομανής» χρησιμοποιείται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία ορίζοντας κυρίως τα άτομα που λόγω της εξάρτησης τους ενδέχεται να βλάψουν το κοινωνικό σύνολο και λιγότερο ως μέλη μιας ευάλωτης ομάδας που πρέπει να προστατευτούν, ότι η ελληνική νομοθεσία προβλέπει τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνική και οικονομική ζωή ατόμων που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες (κοινωνική ένταξη) (Νόμος 4430/2016 άρθρο 2 παρ. 7 και 8), συνάγεται ότι η εκπομπή δεν είχε σκοπό να προσβάλει την ευάλωτη ομάδα των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών (ενθαρρύνοντας δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους λόγω ασθένειας), αλλά να παρουσιάσει ένα γεγονός της επικαιρότητας σε συνάρτηση με την παραβατικότητα που συχνά οφείλεται σε εθισμούς και εξαρτήσεις.
ii) Στη διάρκεια της εκπομπής της 13.11.2017 μεταδίδεται συνέντευξη με τη σύζυγο του 35χρονου θύματος η οποία αναστατωμένη, συγχυσμένη και αγανακτισμένη μιλά κλαίγοντας και βάλλοντας κατά της αστυνομίας. Η κατάσταση της μαρτυρούσε έλλειψη νηφαλιότητας ενώ ταυτόχρονα βίωνε στιγμές πένθους, πόνου και απόγνωσης.
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνεται ότι η εγκαλουμένη δεν παραβίασε τις διατάξεις περί προστασίας της αξίας του ανθρώπου - δυσμενείς διακρίσεις λόγω ασθένειας (προσβολή ευάλωτης κοινωνικής ομάδας), γι’ αυτό και πρέπει να απαλλαγεί της σχετικής κατηγορίας.
Καθίσταται, όμως, σαφές ότι η εγκαλουμένη παραβίασε εκ προθέσεως τις διατάξεις περί αδιάκριτης παρέμβασης σε προσωπικό πόνο ή πένθος. Επομένως, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλούμενη εταιρεία διοικητική κύρωση και δη εκείνη του προστίμου.
Περαιτέρω, με βάση τη βαρύτητα της παραβάσεως και το κοινώς γνωστό μερίδιο τηλεθεάσεως του συγκεκριμένου τηλεοπτικού σταθμού κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Απαλλάσσει την εγκαλουμένη από την κατηγορία περί μη προστασίας της αξίας του ανθρώπου - δυσμενείς διακρίσεις λόγω ασθένειας (προσβολή ευάλωτης κοινωνικής ομάδας), κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Δέχεται ότι η εγκαλουμένη παραβίασε εκ προθέσεως τις διατάξεις περί αδιάκριτης παρέμβασης σε προσωπικό πόνο ή πένθος.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ Α.Ε.», ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «OPEN BEYOND», τη διοικητική κύρωση του προστίμου των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ Α.Ε., που εδρεύει στο Κορωπί Αττικής, στο 2ο χιλιόμετρο Λεωφ. Παιανίας - Μαρκοπούλου, με ΑΦΜ 094249653, Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Αθηνών.
2. Του Νικόλαου Αργυρού του Χρήστου, με ΑΦΜ 070939830, Δ.Ο.Υ. Αμαρουσίου, ως νομίμου εκπροσώπου.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 11η Ιουλίου 2023 και δημοσιεύτηκε την 25η Σεπτεμβρίου 2023.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 131/2023 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 25η Σεπτεμβρίου 2023
