Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 260/2022 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 7.11.2022 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Πλειό, Ευαγγελία Μήτρου και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Σαρειδάκης, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τον ραδιοφωνικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «METROPOLIS 95,5 FM» Νομού Θεσσαλονίκης, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία «METROMEDIA AE», αναφορικά με διατάξεις περί μετάδοσης ατεκμηρίωτων πληροφοριών και ειδήσεων κατά τη διάρκεια της εκπομπής με τίτλο: «ΣΤΗ ΣΕΝΤΡΑ», που μεταδόθηκε την 2.6.2021, μεταξύ 12.00 και 14.00. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 3304/4.6.2021 καταγγελία.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 239/23.6.2021, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Αικατερίνη Κοντοπούλου και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Όλγα Γαρουφαλιά. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 578/ΕΣ/15.7.2021 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης και η Ειδική Επιστήμων υπέβαλε την με αριθμό πρωτοκόλλου 446/ΕΣ/5.5.2022 νομική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον ως άνω ραδιοφωνικό σταθμό εταιρείας, παρέστη ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Σταύρος Μαλαμής. Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο ο Δικηγόρος δήλωσε ότι γνωρίζει το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβε δε τον λόγο και ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του. Υπέβαλε αίτημα εξέτασης του Αλέξανδρου Τσίγκου, συμμετέχοντος στην εκπομπή, ως μάρτυρα. Το αίτημα δεν έγινε δεκτό, διότι δεν θα συνεισέφερε ο,τιδήποτε για το αποδεικτέο θέμα. Ζήτησε στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να του παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 30.11.2022, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 6627/24.11.2022 υπόμνημα.
Την 6.12.2022 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου.
Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απούσα η αντιπρόεδρος Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια και το μέλος Γεώργιος Πλειός, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Βαρβάρα Χαραλαμπάκη, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τον απόντα κατά την συζήτηση Γεώργιο Σαρειδάκη αναγιγνώσκοντας την έγγραφη εισήγηση, το υπόμνημα της εγκαλουμένης και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Παρέστη επίσης και η ειδική επιστήμων-νομικός Όλγα Γαρουφαλιά, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού άκουσε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος:
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων.
2. Το άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγματος ορίζει: «Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών...». Το άρθρο 5 παρ. 5 του Συντάγματος ορίζει: «Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας...».
3. Δυνάμει των ανωτέρω διατάξεων υπάρχει συνταγματικώς επιβαλλόμενη υποχρέωση του κράτους να επεμβαίνει μέσω των αρμόδιων κατά περίπτωση αρχών, προκειμένου να προλαμβάνει συμπεριφορές που μπορούν ενδεχομένως να θέσουν σε κίνδυνο το θεμελιώδες αγαθό της ανθρώπινης υγείας. Εκ τούτων συνάγεται περαιτέρω ευθεία υποχρέωση του κράτους για τη λήψη θετικών μέτρων για την προστασία της υγείας των πολιτών (ΣτΕ ΟΛ 400/1986).
4. Η ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα του κοινού στην πληροφόρηση προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων:
α) 10 παρ. 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), το οποίο ορίζει: «Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο περιλαμβάνει την ελευθερίαν γνώμης ως και την ελευθερίαν λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών ή ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών και ασχέτως συνόρων»,
β) 19 παρ. 2 του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά δικαιώματα, το οποίο ορίζει: «Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει την ελευθερία της αναζήτησης, της λήψης και της μετάδοσης πληροφοριών και απόψεων κάθε είδους, ανεξαρτήτως συνόρων, προφορικά, γραπτά, σε έντυπα, σε κάθε μορφή τέχνης ή με κάθε άλλο μέσο της επιλογής», γ) 14 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει: «Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και δια του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του Κράτους».
δ) 5 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει: «Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη».
ε) 5Α παρ. του Συντάγματος, το οποίο ορίζει: «Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει»,
στ) 2 παρ. 2 του Π.Δ. 77/2003, το οποίο ορίζει: «Ο δημοσιογράφος υπερασπίζεται την ελευθερία της έκφρασης και, στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, έχει το δικαίωμα, να μεταδίδει ανεμπόδιστα πληροφορίες και σχόλια για να εξασφαλίσει την ενημέρωση της κοινής γνώμης».
5. Η ελευθερία της πληροφορίας δεν περιλαμβάνει την ελευθερία διαδόσεως ψευδών ειδήσεων. Η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί εγγύηση του ελεύθερου δημοσίου διαλόγου μέσω της διάδοσης σύμφωνα και με τη νομολογία του ΕΔΔΑ απόψεων ακόμα και μη αποδεκτών από την κοινή γνώμη, απόψεων που προσβάλλουν, σοκάρουν και αναστατώνουν (Handyside v. the United Kingdom, παρ. 49, 7.12.1976) και συνιστά ένα από τα ουσιωδέστερα θεμέλια της δημοκρατίας.
6. Το άρθρο 1 παρ. 1 εδ. β του Ν. 2328/1995 ορίζει: «Οι άδειες χορηγούνται για την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος και η χρήση τους συνιστά δημόσια λειτουργία».
7. Το άρθρο 5 του Π.Δ. 77/2003 ορίζει: «Η μετάδοση των γεγονότων πρέπει να είναι αληθής, ακριβής και όσο είναι δυνατό πλήρης. Τα γεγονότα πρέπει να παρουσιάζονται με προσοχή και αίσθημα ευθύνης, ώστε να μη δημιουργούν υπέρμετρη ελπίδα, σύγχυση ή πανικό στο κοινό».
8. Το άρθρο 8 παρ. 1 εδ. α του Π.Δ. 77/2003 ορίζει: «Δεν πρέπει να μεταδίδονται πληροφορίες χωρίς να έχουν ελεγχθεί».
9. Οι κανόνες που διατυπώνονται στα άρθρα 5 και 8 παρ. 1 του Π.Δ. 77/2003, διέπουν κάθε μετάδοση ειδήσεως σχετικά με την πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της χώρας ή της διεθνούς κοινότητας, ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της εκπομπής, στο πλαίσιο της οποίας μεταδίδεται (ΣτΕ 970 και 971/2011). Η εξασφάλιση της αλήθειας και της ακρίβειας της μετάδοσης μίας είδησης επιβάλλει τον προγενέστερο έλεγχο των πληροφοριών και των ειδήσεων, ώστε αυτές να μεταδίδονται με προσοχή και αίσθημα ευθύνης (ΣτΕ 4418/2014, 4406/2013, 1351/2013) και να αποφεύγεται η πρόκληση σύγχυσης στο κοινό και η δημιουργία εσφαλμένης εντύπωσης για συγκεκριμένα πρόσωπα, γεγονότα ή θέματα, η οποία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Συνεπώς, αποτελεί καθήκον του δημοσιογράφου, προστηθέντος του σταθμού, να επιδεικνύει την απαιτούμενη επιμέλεια. Η αναφορά κατά τη μετάδοση δελτίου ειδήσεων σε περιστατικό μη ανταποκρινόμενο στην πραγματικότητα, συνιστά μετάδοση ανακριβούς πληροφορίας, χωρίς την προσήκουσα προσοχή και αίσθημα ευθύνης (ΣτΕ 657/2018, 2903/2016). Μία πληροφορία όταν παρουσιάζεται πρέπει να διασταυρώνεται με υπαρκτό υπόβαθρο που να περιέχει επαρκή ένδειξη για τα όσο μεταδόθηκαν (πρβλ. ΣτΕ 626/2016). Σε περίπτωση διατήρησης επιφυλάξεων ως προς την ακρίβεια μεταδοθείσας είδησης οι συντελεστές της εκπομπής οφείλουν να μην προβούν σε οποιαδήποτε ανακοίνωση μέχρι να διασταυρώσουν και να επιβεβαιώσουν τις σχετικές πληροφορίες (ΣτΕ 626/2016). Παρολ’αυτά, έχει κριθεί από το ΕΔΔΑ ότι εάν πρόκειται για θέμα δημοσίου ενδιαφέροντος και ο δημοσιογράφος έκανε εύλογες προσπάθειες για την εξακρίβωση της αλήθειας, δεν ευθύνεται ακόμη και αν αποδεικνύονται αναληθή τα πραγματικά περιστατικά. (ΕΔΔΑ, Marcovei M., 2003, Freedom of Expression, A Guide to the Implementation of Article 10 of the European Convention on Human Rights, Human Rights Handbooks, No. 2, σ. 10, Council of Europe).
10. Ο ζωντανός χαρακτήρας μίας εκπομπής που μεταδίδεται απευθείας αφαιρεί την δυνατότητα από τον δημοσιογράφο - συντονιστή της εκπομπής να αποσύρει επί τόπου χαρακτηρισμούς ή προφορικές δηλώσεις που έγιναν από τρίτο πρόσωπο που μετέχει στην εκπομπή, γι αυτό και η ευθύνη του δημοσιογράφου-συντονιστή της εκπομπής δεν συμπίπτει με εκείνη του προσώπου, το οποίο εκφράστηκε με λέξεις ενδεχομένως πολεμικές, υβριστικές ή συκοφαντικές. (πρβλ. ΕΔΔΑ υπόθεση Λιοναράκη κατά Ελλάδας της 5.7.2007 και ΕΔΔΑ Gunduz v. Turquie, § 49). Όμως, κάθε τηλεοπτικός σταθμός οφείλει, ενόψει της συνταγματικής επιταγής περί της ποιοτικής στάθμης των εκπομπών, να διαθέτει τους αναγκαίους μηχανισμούς για την διακοπή μίας εκπομπής, σε περίπτωση που παρουσιαζόμενο σ’ αυτήν πρόσωπο εκτρέπεται επιμόνως (πρβλ. ΣτΕ 4067/2008 και ΣτΕ 4788/2012). Ανεξαρτήτως, πάντως, της σχέσεως που συνδέει τον δημοσιογράφο με τον προσκεκλημένο σε εκπομπή, η τήρηση των κανόνων δεοντολογίας είναι υποχρέωση, την οποία υπέχουν οι συντελεστές παραγωγής και μεταδόσεως των ειδησεογραφικών, δημοσιογραφικών ή πολιτικών εκπομπών των σταθμών και οφείλουν να διασφαλίζουν οι ειδησεογραφικές, δημοσιογραφικές ή πολιτικές εκπομπές, μέσω των συντελεστών παραγωγής και μεταδόσεώς τους. Η αποδοχή της απόψεως ότι δεν υφίσταται ευθύνη των τηλεοπτικών σταθμών για παραβάσεις του κώδικα δεοντολογίας που τελούνται από τρίτα πρόσωπα, δηλαδή πρόσωπα που προσκαλούνται στις εν λόγω εκπομπές, χωρίς να συνδέονται με κάποια σχέση εργασίας μαζί τους, θα μετέθετε την τήρηση της ανωτέρω υποχρεώσεως στη διακριτική ευχέρεια μη υπευθύνων, κατά νόμο, προσώπων και θα καθιστούσε επισφαλή την τήρηση του κώδικα δεοντολογίας. Ως εκ τούτου, νομίμως επιβάλλεται κύρωση σε τηλεοπτικό σταθμό για παραβάσεις κανόνων δεοντολογίας που τελέσθηκαν κατά τη διάρκεια μεταδόσεως τηλεοπτικής εκπομπής, ασχέτως αν προέρχονται από τους συντελεστές παραγωγής ή μεταδόσεώς της ή από τους προσκεκλημένους σε αυτήν, στην επιλογή, άλλωστε, των οποίων προβαίνουν οι εν λόγω συντελεστές (ΣτΕ 1658/2015).
11. Η πλήρωση της κοινωνικής αποστολής της ραδιοτηλεόρασης, που συνίσταται στην αξιοποίηση της δημόσιας λειτουργίας της προς όφελος της πληροφόρησης του κοινού, πραγματώνεται από την τήρηση της αντικειμενικότητας. Η τήρηση της αντικειμενικότητας προϋποθέτει την αντιστοιχία των μεταδιδόμενων γεγονότων με την πραγματικότητα.
12. Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το Ε.Σ.Ρ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις σε περιπτώσεις παραβάσεων.
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, την ακρόαση της επίμαχης ροής προγράμματος και τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής με τίτλο «ΣΤΗ ΣΕΝΤΡΑ» που μεταδόθηκε την 2.6.2021 από τον ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό «METROPOLIS FM 95,5» παρουσιάστηκαν για διάρκεια περίπου 3 λεπτών (μεταξύ 13.23 και 13.26) τα αποτελέσματα μίας απόρρητης μελέτης της Pfizer για τις συνέπειες των εμβολίων στον ανθρώπινο οργανισμό και αναφέρθηκαν ενδεικτικά τα εξής από συμμετέχοντα στην εκπομπή, ο οποίος ονομάζεται Αλέξανδρος Τσίγκος και, πάντως, δεν είναι γιατρός.
Γιώργος Μπούζος (παρουσιαστής): Αλέξανδρος Τσίγκος για τον επίλογο στην εκπομπή από το μέτωπο της πανδημίας, των εμβολίων και των αισιόδοξων ειδήσεων. Αλέξανδρος Τσίγκος (συμμετέχων): Πρώτη εισαγωγή αναγκαία για τους ακροατές και για σένα, καλησπέρα, Γιώργο, καλησπέρα σε όλους. Τα λιπίδια είναι συνθετικά νανοσωματίδια, ας πούμε βάρκες που κουβαλάνε την ακίδα και ταξιδεύουν μέσα στον οργανισμό ενός εμβολιασμένου και πάνε και προσκολλώνται στα κύτταρα των διαφόρων οργάνων μας.
Πρέπει να εξηγήσουμε ότι οι επιστήμονες, τα προηγούμενα χρόνια προσπαθώντας ένα φάρμακο πχ αντικαρκινικό, αντί να διαχέεται σε όλο τον οργανισμό και να προκαλεί τελικά βλάβη σε κάποια όργανα όπως γίνεται ας πούμε στην χημειοθεραπεία, εναπόθεσαν την ελπίδα τους ότι προσκολλώντας ένα φάρμακο πάνω στα λιπίδια μπορεί να πηγαίνει σε συγκεκριμένα όργανα που έχουν καρκίνο. Είναι το ονόματι drug delivery. Drug delivery. Λοιπόν, σε μυστική μελέτη για το εμβόλιο της Pfizer που είναι στα χέρια μας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φαρμάκων... Μπούζος: Που την τσίμπησες ρε φίλε!
Τσίγκος: ..και που διέρρευσε από την Ιαπωνία, μια χώρα που έχει εμβολιάσει μόλις το 1% του πληθυσμού της, δείχνει τα εξής ανησυχητικά στοιχεία. Η μελέτη είναι φαρμακοκινητικής, δηλαδή λέει μελετάμε αφότου παραδώσαμε το εμβόλιο, τι κάνουν ρε παιδί μου, που πάει όλο αυτό το, ο κόσμος των ακίδων και των λιπιδίων; Πού ταξιδεύει μέσα στο σώμα του ανθρώπου και πού πάει και προσκολλάται για να παράγει; Στα κύτταρα ποιων οργάνων προσκολλάται για να αναπαράγει και να φτιάξει την πρωτεΐνη τέλος πάντων και να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία της δημιουργίας των αντισωμάτων; Λοιπόν, είτε από την φύση τους, λοιπόν, είτε από την κατασκευή τους ελκύονται να πάνε σε συγκεκριμένα, σε διάφορα όργανα μετά τον εμβολιασμό στο μπράτσο.
Τι διαπιστώθηκε, λοιπόν; Ότι στις γυναίκες, η μεγαλύτερη συγκέντρωση -πάνε σε όλα τα όργανα, έτσι;- αλλά πάνε σε τρία όργανα πολύ συγκεκριμένα και στους άντρες και στις γυναίκες. Στις γυναίκες -οι άντρες δεν έχουν ωοθήκες- η μεγαλύτερη συγκέντρωση γίνεται στις ωοθήκες. Στους άντρες και στις γυναίκες στην σπλήνα και τέλος σε άντρες και γυναίκες στα επινεφρίδια. Σε όλα αυτά λοιπόν τα όργανα, διαπιστώθηκε ότι η συγκέντρωση αυτού που παρέλαβε ο εμβολιασμένος είναι τεράστια και ταυτόχρονα έχουμε αύξηση της φυσικής ραδιενέργειας -πρέπει να ξέρουμε ότι υπάρχει και φυσική πέρα από τα πλουτώνια και τα λοιπά, έχουμε και εμείς ένα κομμάτι ραδιενέργειας φυσικής- έχουμε μια δραματική αύξηση λοιπόν της φυσικής ραδιενέργειας στα συγκεκριμένα όργανα στις πρώτες 24 ώρες. Σύμφωνα λοιπόν με τον δόκτορα Καν Σεΐντ που είναι αυτός ο οποίος διέρρευσε στο διαδίκτυο..
Μπούζος: Πάμε στο συμπέρασμα, γιατί δεν θα έχουμε χρόνο! Αλέξανδρε, πες το συμπέρασμα γιατί δεν θα έχουμε χρόνο. Άσε τον δόκτορα. Εσύ τι λες με αυτά που διαβάζεις;
Τσίγκος: Ωραία, αν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά και δεν μπορεί να εξαλείψει τα λιπίδια και την ακίδα, να μπορέσει να ανταποκριθεί στα συγκεκριμένα όργανα, θα καταστρέψει τον ιστό που παράγει. Βέβαια, όπως καταλαβαίνουμε η μελέτη που έχει γίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ μικρού χρονικού διαστήματος γιατί έχει ξεκινήσει πριν από έξι μήνες στην ουσία η παράδοση των εμβολίων. Αυτό το οποίο πραγματικά ανησυχεί τους γιατρούς με την παράδοση και την αποκάλυψη τέλος πάντων αυτής της μελέτης είναι τι πρόσθετα μπορεί να προκαλέσει αυτή η ιστορία σε μέσο και μακροπρόθεσμο διάστημα στην υγεία του ανθρώπου.
Μπούζος: Ευχαριστώ, Αλέξανδρε, ευχαριστώ πάρα πολύ!
ΙΙΙ. Προβαλλόμενοι Ισχυρισμοί
1. Η εγκαλουμένη ισχυρίζεται ότι το πρόσωπο που παρουσίασε την επίμαχη μελέτη της Pfizer δεν ήταν συνεργάτης και άρα προστηθείς του σταθμού, αλλά συμμετείχε ως καλεσμένος στην εκπομπή για να παρουσιάσει το συγκεκριμένο ζήτημα, υπονοώντας άρα ότι ο παρουσιαστής της εκπομπής δεν φέρει ευθύνη για τα λεγόμενα του καλεσμένου του. Όπως ήδη αναφέρθηκε, όμως, και πιο πάνω υπό Ι αρ. 10 υφίσταται ευθύνη των σταθμών για παραβάσεις του κώδικα δεοντολογίας που τελούνται από τρίτα πρόσωπα, δηλαδή πρόσωπα που προσκαλούνται στις εν λόγω εκπομπές, χωρίς να συνδέονται με κάποια σχέση εργασίας μαζί τους, δεδομένου ότι στην επιλογή των προσώπων αυτών προβαίνουν οι συντελεστές παραγωγής και μεταδόσεως των ειδησεογραφικών, δημοσιογραφικών ή πολιτικών εκπομπών των σταθμών, οι οποίοι και ευθύνονται για την τήρηση των κανόνων δεοντολογίας
Επομένως, ο ισχυρισμός αυτός είναι νομικώς αβάσιμος και απορριπτέος. Επιπρόσθετα, η εγκαλουμένη ισχυρίζεται ότι ο συμμετέχων στην εκπομπή αναφέρθηκε αρχικά στην εν λόγω μελέτη και τα ευρήματά της και στη συνέχεια στα συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτή και στη διατύπωση των προσωπικών του απόψεων που δεν ελέγχονται γιατί αποτελούν εκδήλωση της ελευθερίας της έκφρασης. Όμως, από το περιεχόμενο των λόγων του συμμετέχοντος στην εκπομπή προκύπτει ότι εκείνος περιορίστηκε στην παρουσίαση και παράθεση των στοιχείων της μελέτης και στην βάσει αυτών εξαγωγή συμπερασμάτων (και δη ότι αν το ανοσοποιητικό σύστημα δεν μπορεί να εξαλείψει τα λιπίδια και την ακίδα θα καταστρέψει τον ιστό που παράγει, ότι η μελέτη καλύπτει μικρό χρονικό διάστημα, ότι υπάρχει ανησυχία των γιατρών για τις συνέπειες εμβολίων σε μακροπρόθεσμο διάστημα στην υγεία του ανθρώπου), χωρίς όμως, όπως διαπιστώνεται, να προβεί σε διατύπωση προσωπικών του απόψεων επί της μελέτης. Συνεπώς, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος και απορριπτέος.
2. Η εγκαλουμένη υποστηρίζει ότι η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε ποντικούς τύπου BALB/c, δηλαδή σε «ανθρωποποιημένα ποντίκια» και ότι είναι δεδομένο και γνωστό σε όλους και συνεπώς και στους ακροατές του ραδιοφώνου ότι τέτοια πειράματα δεν πραγματοποιούνται σε ανθρώπους, αλλά σε ειδικούς τύπους ποντικιών, ώστε η παράλειψη αναφοράς κατά τη διάρκεια μετάδοσης της εκπομπής ότι η μελέτη διενεργήθηκε σε ποντίκια και όχι σε ανθρώπους να μην είναι ουσιώδης. Δυνάμει των ανωτέρω, και επειδή, καταρχήν, η διεξαγωγή τη μελέτης σε ποντίκια μπορεί να έχει διαφορετικά αποτελέσματα από την διεξαγωγή της σε ανθρώπους, και επειδή περαιτέρω τα στοιχεία της μελέτης που παρουσιάστηκαν ήταν αποσπασματικά και όχι επιβεβαιωμένα από έγκυρες πηγές και μπορούσαν να καταλήξουν σε εσφαλμένα συμπεράσματα, διαπιστώνεται ότι υπήρξε, ανακριβής και εσφαλμένη και, πάντως, ατεκμηρίωτη παρουσίαση των στοιχείων και των αποτελεσμάτων της μελέτης, η οποία μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση ή πανικό στο κοινό. Για αυτούς τους λόγους κρίνεται ότι ήταν αναγκαία η αναφορά στην εκπομπή ότι η μελέτη διεξήχθη σε ποντίκια και όχι σε ανθρώπους, για αυτό και πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός της εγκαλουμένης ως αβάσιμος.
IV. Υπαγωγή
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνεται ομόφωνα από την Ολομέλεια, ότι η παρουσίαση από τον συμμετέχοντα στην εκπομπή, ο οποίος δεν ήταν ιατρός, ατεκμηρίωτων πληροφοριών, που δεν επιβεβαιώθηκαν από έγκυρη επιστημονική πηγή, περί των συνεπειών των εμβολίων στον οργανισμό είχε ως αποτέλεσμα, κατά την κοινή πείρα, τη δημιουργία κλίματος αμφισβήτησης για την ασφάλεια των εμβολίων και ήταν ικανή να προκαλέσει σε ένα μέρος των ακροατών του σταθμού ανησυχία, σύγχυση, πανικό και ανασφάλεια για ένα ζήτημα δημοσίου ενδιαφέροντος που αφορούσε τη δημόσια υγεία. Έτσι, καθίσταται σαφές ότι η εγκαλούμενη εταιρεία τέλεσε (εκ προθέσεως) την ανωτέρω διοικητική παράβαση, για την οποία πρέπει να της επιβληθεί διοικητική κύρωση και δη εκείνη του προστίμου.
Περαιτέρω, με βάση τη βαρύτητα της παραβάσεως, κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Δέχεται ομόφωνα ότι η εγκαλουμένη παραβίασε - εκ προθέσεως - τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία ως προς τη μετάδοση ατεκμηρίωτων πληροφοριών και ειδήσεων.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία «METROMEDIA AE», ιδιοκτήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «METROPOLIS 95,5 FM» Νομού Θεσσαλονίκης, τη διοικητική κύρωση του προστίμου των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας METROMEDIA ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ που εδρεύει στο δήμο Πυλαίας νομού Θεσσαλονίκης, στην οδό Κωστή Παλαμά 6Γ, Τ.Κ. 55534, με ΑΦΜ 998305295
2. Της Καρατεπελή Κωνσταντίνας του Ευαγγέλου, κατοίκου Παντελεήμονα Κιλκίς, με ΑΔΤ ΑΒ 354755 και ΑΦΜ 0428818947, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 6η Δεκεμβρίου 2022 και δημοσιεύτηκε την 20η Φεβρουαρίου 2023.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΒΑΡΒΑΡΑ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 260/2022 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 20η Φεβρουαρίου 2023
