Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 15/2024 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 18.9.2023 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόντα τα μέλη Ευαγγελία Μήτρου και Γεώργιος Πλειός, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν ο έλεγχος της ενδεχόμενης μη αδιάλειπτης λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «ΡΑΔΙΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ» Νομού Μεσσηνίας, ιδιοκτησίας του «ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΜΠΑΡΤΖΕΛΙΩΤΗ».
Για τον έλεγχο σχηματίσθηκε φάκελος με αριθμό. 135/30.5.2023, ο οποίος ανατέθηκε στον ειδικό επιστήμονα-νομικό Αλέξανδρο Οικονόμου. Ο Νομικός υπέβαλε την υπ’ αριθμ. πρωτ. ΕΣΡ 1227/ΕΣ/18.12.2023 νομική του εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, παρέστησαν για λογαριασμό του ως άνω ραδιοφωνικού σταθμού, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι του Αντώνιος Πετρίδης και Αριάδνη Πολυχρονίου. Ερωτηθέντες από τον Πρόεδρο, οι Δικηγόροι δήλωσαν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε τον λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους. Ζήτησαν στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 16.10.2023, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. Ο σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 5213/16.10.2023 υπόμνημα.
Την 15.1.2024 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση της Προέδρου.
Συγκροτήθηκε από τους: Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, πρόεδρο, Ιωάννη Πολίτη, αντιπρόεδρο, και τα μέλη: Σωκράτη Τσιχλιά (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), Δημήτριο Σταυρόπουλο (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), Ευτύχιο Παλλήκαρη, Πέτρο Τριανταφυλλίδη, Γεώργιο Βλαβιανό και Ιωάννη Μιχελάκη. Απόν το μέλος Σπυρίδωνας Χρυσοφώτης, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Η Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τον αντιπρόεδρο Ιωάννη Πολίτη και τα μέλη της Ολομέλειας: Δημήτριο Σταυρόπουλο, Ευτύχιο Παλλήκαρη, Πέτρο Τριανταφυλλίδη, Γεώργιο Βλαβιανό και Ιωάννη Μιχελάκη, οι οποίοι δεν μετείχαν στη συνεδρίαση της 18.9.2023 κατά την οποία έλαβε χώρα η ακρόαση των πληρεξούσιων δικηγόρων του ραδιοφωνικού σταθμού, αναγιγνώσκοντας την υπ’ αριθμ. πρωτ. ΕΣΡ 1227/ΕΣ/18.12.2023 νομική εισήγηση που συνέταξε ο ειδικός επιστήμονας-νομικός Αλέξανδρος Οικονόμου, το υπ’ αριθμό πρωτ. 5213/16.10.2023 υπόμνημα της εγκαλουμένης, το πρακτικό της συζήτησης στην Ολομέλεια και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Παρέστη επίσης και ο ανωτέρω εισηγητής, ο οποίος ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και στη συνέχεια αποχώρησε. Ο Αντιπρόεδρος και τα νέα μέλη της Ολομέλειας, που δεν μετείχαν στην προηγούμενη συνεδρίαση της 18.9.2023, δήλωσαν ότι ενημερώθηκαν πλήρως ως προς τα ουσιώδη σημεία της συζήτησης που έγινε κατά την ημερομηνία ακρόασης της υπόθεσης. Η Ολομέλεια, αφού μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ
Ι. Νομικό Μέρος
1. Κατά το άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγματος: «Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους. O έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης που είναι ανεξάρτητη αρχή, όπως νόμος ορίζει. O άμεσος έλεγχος του Κράτους, που λαμβάνει και τη μορφή του καθεστώτος της προηγούμενης άδειας, έχει ως σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και προϊόντων του λόγου και της τέχνης, την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας».
2. Κατά το άρθρο 53 παρ. 1 και 2 του Ν. 2778/1999: 1 «Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, που λειτουργούσαν την 1η Νοεμβρίου 1999, θεωρούνται ως νομίμως λειτουργούντες μέχρι την έκδοση της απόφασης του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης η οποία προβλέπεται στο άρθρο 7 παρ. 2 του ν. 2328/ 1995, για την προκήρυξη συγκεκριμένων θέσεων αδειών λειτουργίας τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών» και 2 «Οι αναφερόμενοι στην προηγούμενη παράγραφο ραδιοφωνικοί σταθμοί οφείλουν να τηρούν τους προβλεπόμενους στο άρθρο 8 του Ν. 2328/1995 κανόνες λειτουργίας καθώς και αυτούς που προβλέπονται από τους ισχύοντες κώδικες δεοντολογίες του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης. Η παραβίαση των ανωτέρω κανόνων η οποία διαπιστώνεται με βάση τεκμηριωμένη και ειδικά αιτιολογημένη καταγγελία παντός έχοντος έννομο συμφέρον, έχει ως συνέπεια την άμεση διακοπή λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού, με απόφαση του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης,...»
3. Κατά το άρθρο 11 παρ. 4 του Ν. 3592/2007: «Οι φορείς άδειας τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών πρέπει να διασφαλίζουν την αδιάλειπτη λειτουργία τους.».
Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών, μεταξύ τους και προς την γενική αρχή της λογικής συνοχής και ενότητας της έννομης τάξης, συνάγονται τα ακόλουθα:
Σκοπός του νομοθέτη ήταν να επιτρέψει την προσωρινή λειτουργία των σταθμών στους οποίους χορηγούνταν βεβαίωση λειτουργίας μέχρι την έκδοση προκήρυξης συγκεκριμένων θέσεων αδειών λειτουργίας τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών για την αντίστοιχη γεωγραφική περιοχή. Η προσωρινή αυτή λειτουργία δεν αναιρεί την υποχρέωση των σταθμών αυτών να τηρούν όχι μόνο τις αναφερόμενες στην ως άνω διάταξη του άρθρου 53 υποχρεώσεις αλλά το σύνολο των υποχρεώσεων που προβλέπονται για τους αδειούχους σταθμούς, μεταξύ των οποίων και της προαναφερθείσας του άρθρου 11 παρ. 4 του Ν. 3592/2007 περί της συνεχούς λειτουργίας τους, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες για την αδειοδότηση των σταθμών.
Δεν μπορεί να θεωρηθεί όμως ως παραβίαση της διατάξεως του άρθρου 11 παρ. 4 του Ν. 3592/2007 η βραχύβια και ανυπαίτια διακοπή λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού, που οφείλεται σε τεχνικούς λόγους ανωτέρας βίας, που οδηγούν στην αδυνατότητα ιχνηλάτησης της εκπομπής του ραδιοφωνικού σταθμού από την ΕΕΤΤ. Επίσης δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ο ραδιοφωνικός σταθμός έχει διακόψει την λειτουργία του όταν μετά την διαπιστωθείσα μη καταγραφή σήματος καταγράφεται εκ νέου από τις υπηρεσίες της ΕΕΤΤ ή όταν ο ραδιοφωνικός σταθμός έχει υποβάλει επί σειρά ετών, τα απαιτούμενα στοιχεία για την ενημέρωση του τηρουμένου στο ΕΣΡ μητρώου.
Κατά την μειοψηφούσα άποψη, από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων, μεταξύ τους και προς την γενική αρχή της λογικής συνοχής και ενότητας της έννομης τάξης, συνάγονται τα ακόλουθα:
(α) Ότι μεταξύ του Κράτους και του προσώπου, που χρησιμοποιούσε μια ραδιοφωνική συχνότητα δημιουργείται μια ιδιόρρυθμη (sui generis) δημοσίου δικαίου έννομη σχέση (προσομοιάζουσα με εκείνη της κατοχής και χρήσης δημοσίου κτήματος), με την οποία παρέχεται στον χρήστη η δυνατότητα πραγματοποίησης ραδιοφωνικών εκπομπών κατά τον μεταγενέστερο της 01.11.1999 χρόνο.
(β) Ότι εξαιτίας του όλως εξαιρετικού χαρακτήρος της ρύθμισης - αφού δι’ αυτής επιδιώκεται η έννομη τακτοποίηση έκνομης δραστηριότητας - και της ως εκ τούτου ανάγκης οι σχετικές διατάξεις να ερμηνεύονται στενώς, παρέχεται στον δικαιούχο η δυνατότητα χρήσης της συγκεκριμένης και μόνο συχνότητας και όχι οποιασδήποτε άλλης ή του ραδιοφωνικού φάσματος γενικώς.
(γ) Ότι για όσο χρονικό διάστημα ο σταθμός εκπέμπει ραδιοφωνικό πρόγραμμα είτε εντελώς αυθαίρετα, είτε επειδή «θεωρείται νομίμως λειτουργών», οφείλει - για την ταυτότητα του νομικού λόγου, και δη κατά μείζονα λόγο - να πληροί τις προϋποθέσεις και να τηρεί τις υποχρεώσεις που εκ της νομοθεσίας προβλέπονται για νομίμως αδειοδοτημένους ραδιοφωνικούς σταθμούς, αφού, υπό την αντίθετη εκδοχή, θα προέκυπτε το προφανές άτοπο να αποδίδεται στην βούληση του Νομοθέτη η πρόθεση να υπαγάγει τους νομοταγείς πολίτες, δηλαδή τους κατόχους νόμιμης άδειας σε δυσμενέστερη θέση έναντι των αδικοπραγούντων, δηλαδή των αυθαίρετων χρηστών του φάσματος (πρβλ. σχετικώς Ολ. ΣτΕ 3578/2010 και ΑΠ 1701/2014).
(δ) Ότι ένας τέτοιος όρος ύπαρξης της έννομης σχέσης και μια αντίστοιχη υποχρέωση του χρήστη μιας ραδιοφωνικής συχνότητας είναι η διαρκής και αδιάλειπτη λειτουργία του σταθμού, η διακοπή της λειτουργίας του οποίου επιφέρει αυτοδίκαιη κατάργηση της όλης έννομης σχέσης μεταξύ του δικαιούχου και του Κράτους (το οποίο μάλιστα, με βάση και τους διεθνείς κανόνες, δεν έχει δικαίωμα αποθεματοποίησης του ραδιοφωνικού ή του τηλεοπτικού φάσματος).
ΙΙ. Πραγματικό Μέρος
Ο ραδιοφωνικός σταθμός με τον διακριτικό τίτλο «ΡΑΔΙΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ» Νομού Μεσσηνίας, ανήκει στους νομίμως λειτουργούντες ραδιοφωνικούς σταθμούς του Νομού Μεσσηνίας, δυνάμει της υπ’ αριθμ. 14679/Ε1/2425/18.6.2001 Βεβαίωσης Λειτουργίας, που εκδόθηκε από το Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ και νομιμοποιείται να εκπέμπει στην συχνότητα 93,6 MHZ από το σημείο εκπομπής «ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑΣ».
Από το υπ’ αρ. πρωτ. ΕΣΡ 9911/5.5.2021 έγγραφο της ΕΕΤΤ προκύπτει ότι ο σταθμός δεν καταγράφηκε καθόλου σε έλεγχο που πραγματοποιήθηκε την 30.1.2021 από τη θέση «ΜΑΡΙΝΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ». Εξάλλου, με το υπ’ αρ. πρωτ. 18242/16.8.2022 έγγραφο της ΕΕΤΤ διαπιστώθηκε ότι ο σταθμός μετέδιδε φέρον σήμα κατά την 22.7.2022, χωρίς να μεταδίδει πρόγραμμα.
Με το υπ’ αριθμ. πρωτ. ΕΣΡ 5213/16.10.2023 υπόμνημα που απέστειλε ο ραδιοφωνικός σταθμός υποβλήθηκε τεχνική έκθεση, που υπογράφει ο υιός του ιδιοκτήτη του σταθμού Νικόλαος Μπαρτζελιώτης, από την οποία προκύπτει ότι η μη καταγραφή του σταθμού κατά την 22.7.2022 οφειλόταν σε βλάβη του βασικού ηλεκτρονικού υπολογιστή του σταθμού λόγω υπέρτασης του τοπικού δικτύου ηλεκτροδότησης. Εξάλλου, η μη καταγραφή του σταθμού την 30.1.2021 οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στο γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε ως σημείο ελέγχου η θέση «ΜΑΡΙΝΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ», ως αναγράφεται στο σχετικό έγγραφο της ΕΕΤΤ, σημείο που βρίσκεται μεν πλησίον του Κέντρου Εκπομπής «ΛΥΚΟΔΗΜΟΣ», όπου βρίσκονται όλοι σχεδόν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί του Νομού Μεσσηνίας, αλλά σε μεγάλη γεωγραφική απόσταση από την Κυπαρισσία και από το σημείο εκπομπής του σταθμού.
Περαιτέρω, με το ως άνω υπόμνημα υποβλήθηκαν φορολογικές δηλώσεις Ε3 του ιδιοκτήτη του ραδιοφωνικού σταθμού για τα έτη 2014 έως 2022, από τις οποίες προκύπτουν περιορισμένα έσοδα από τη δραστηριότητα των ραδιοφωνικών υπηρεσιών, της τάξεως των 2.100€ έως 3.600€ ανά έτος. Επίσης, υποβλήθηκαν λογαριασμοί ηλεκτροδότησης των εγκαταστάσεων του ραδιοφωνικού σταθμού στην πόλη της Κυπαρισσίας και περιορισμένος αριθμός τιμολογίων παροχής υπηρεσιών για μετάδοση διαφημίσεων.
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Από τα προεκτεθέντα συνάγεται, κατά πλειοψηφία, ότι δεν παραβιάστηκε η υποχρέωση συνεχούς λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «ΡΑΔΙΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ» του Νομού Μεσσηνίας.
Κατά την γνώμη, όμως, της Προέδρου του ΕΣΡ Ευτέρπης Κουτζαμάνη-Δρίλια, η οποία μειοψήφησε, ο ως άνω ραδιοφωνικός σταθμός, όπως προκύπτει από το αριθμ. πρωτ. 9911/5.5.2021 έγγραφο της ΕΕΤΤ δεν καταγράφηκε καθόλου σε έλεγχο που πραγματοποιήθηκε την 30.1.2021. Εξάλλου, από το με αριθμό 18242/16.8.2022 έγγραφο της ΕΕΤΤ διαπιστώθηκε ότι ο σταθμός την 22.7.2022 μετέδιδε φέρον σήμα χωρίς να μεταδίδει πρόγραμμα. Από τον έλεγχο του φακέλου του σταθμού προκύπτει εξάλλου ότι ο επίμαχος ραδιοφωνικός σταθμός επί σειρά ετών, και δη από το 2014, δεν έχει υποβάλει τα απαιτούμενα ετήσια στοιχεία για την ενημέρωση του τηρούμενου στο ΕΣΡ Μητρώου.
Ενόψει τούτων και με βάση τα προεκτεθέντα, κατά την άποψη της Προέδρου, διαπιστώνεται η διακοπή της λειτουργίας του ως ραδιοφωνικού σταθμού, καθώς και η διακοπή της έννομης σχέσης του φορέως που λειτουργούσε τον εν λόγω σταθμό με την ραδιοφωνική συχνότητα 93,6 MHZ. Ως εκ τούτου, η συχνότητα αυτή ανήκει πλέον (και κατά χρήση) αποκλειστικά και μόνον στο Ελληνικό Κράτος, πράγμα που έπρεπε να αναγνωρισθεί.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Δέχεται, κατά πλειοψηφία, ότι δεν συντρέχει περίπτωση παραβίασης της υποχρέωσης συνεχούς λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «ΡΑΔΙΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ» του Νομού Μεσσηνίας, ιδιοκτησίας του «ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΜΠΑΡΤΖΕΛΙΩΤΗ».
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 15η Ιανουαρίου 2024 και δημοσιεύτηκε την 9η Απριλίου 2024.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΥΤΕΡΠΗ ΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗ - ΔΡΙΛΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 15/2024 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 9η Απριλίου 2024
