Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 210/2022 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 20.6.2022 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της πλατφόρμας epresence.gov.gr) τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Σαρειδάκης, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τον ραδιοφωνικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «WE 89,4» (πρώην «ARENA 89,4») Νομού Θεσσαλονίκης, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟ ΖΗΤΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΕ», αναφορικά με διατάξεις περί (α) προσβολής (τιμής και υπόληψης) προσώπων και (β) δυσμενών διακρίσεων στη βάση της ιδιότητας προσώπου ως οπαδού συγκεκριμένου ποδοσφαιρικού ομίλου, κατά τη διάρκεια της εκπομπής με τίτλο: «Όχι άλλο κάρβουνο» που μεταδόθηκε στις 5.10.2018. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αρ. πρωτ. ΕΣΡ 6639/24.12.2018 καταγγελία του Ευάγγελου Μπραουδάκη.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 34/15.1.2019, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Αικατερίνη Κοντοπούλου και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Θεοδώρα Παπαδάκη. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 694/ΕΣ/19.7.2019 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στην συνέχεια, η Ειδική Επιστήμονας υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 75/ΕΣ/22.1.2020 νομική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον σταθμό ως άνω εταιρείας παρέστη ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Σπυρίδων Αρώνης. Επίσης, για λογαριασμό του καταγγέλλοντος παρέστησαν οι πληρεξούσιοι δικηγόροι του, Μαρία Κουτσογιάννη και Ιωάννης Μεριέτης. Ερωτηθέντες από τον Πρόεδρο, οι ανωτέρω δήλωσαν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε τον λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους. Ζήτησαν στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 15.7.2022, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 4598/15.7.2022 υπόμνημα και ο καταγγέλλων το με αριθμό πρωτοκόλλου 4604/15.7.2022 υπόμνημα.
Την 10.10.2022 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τον απόντα κατά την συζήτηση Γεώργιο Σαρειδάκη, αναγιγνώσκοντας την έγγραφη εισήγηση, το υπόμνημα του σταθμού και του καταγγέλλοντος και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Παρέστη, επίσης, και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων. Ο άμεσος αυτός έλεγχος του κράτους έχει ως σκοπό, μεταξύ των άλλων, την προστασία της αξίας του ανθρώπου και την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας.
2. Το άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος ορίζει τα εξής: «O σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας». Κατά δε το άρθρο 5 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος προβλέπει τα εξής: «1. Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, oικoνoμική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. 2. Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων. Εξαιρέσεις επιτρέπονται στις περιπτώσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο».
3. Εξάλλου, το άρθρο 9 παρ. 2 του ΠΔ 77/2003 προβλέπει τα εξής: «Τα πρόσωπα που συμμετέχουν ή αναφέρονται στις εκπομπές πρέπει να απολαμβάνουν δίκαιης, ορθής και αξιοπρεπούς συμπεριφοράς. Ειδικότερα δεν επιτρέπεται η προσβολή της προσωπικότητας, της τιμής και της αξιοπρέπειάς τους. Πρέπει επίσης να γίνονται σεβαστά η ιδιωτική και οικογενειακή τους ζωή, η επαγγελματική τους δραστηριότητα και το δικαίωμα έκφρασής τους. Η άσκηση κριτικής δεν είναι ασυμβίβαστη με το σεβασμό των δικαιωμάτων των εμφανιζομένων ή αναφερομένων προσώπων». Το δε άρθρο 3 παρ. 1 περ. β του Ν. 2328/1995 ορίζει τα εξής: «Οι κάθε είδους εκπομπές (συμπεριλαμβανομένων και των διαφημίσεων), που μεταδίδουν οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί πρέπει να σέβονται την προσωπικότητα, την τιμή, την υπόληψη, τον ιδιωτικό και οικογενειακό βίο, την επαγγελματική, κοινωνική, επιστημονική, καλλιτεχνική, πολιτική ή άλλη συναφή δραστηριότητα κάθε προσώπου, η εικόνα του οποίου εμφανίζεται στην οθόνη ή το όνομα του οποίου ή στοιχεία επαρκή για τον προσδιορισμό του οποίου μεταδίδονται»». Ομοίως, το άρθρο 7 παρ. 2 του ΠΔ 109/2010 ορίζει τα εξής: «Τα κάθε είδους προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων και των οπτικοακουστικών εμπορικών ανακοινώσεων, που μεταδίδονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς τηλεοπτικούς οργανισμούς, οφείλουν να σέβονται την προσωπικότητα, την τιμή, την υπόληψη, τον ιδιωτικό και οικογενειακό βίο, την επαγγελματική, κοινωνική, επιστημονική, καλλιτεχνική, πολιτική ή άλλη νόμιμη δραστηριότητα κάθε προσώπου, του οποίου η εικόνα εμφανίζεται στην οθόνη ή αναφέρεται το όνομα ή στοιχεία επαρκή για τον προσδιορισμό του».
4. Περαιτέρω, το άρθρο 4 παρ. 1 του ΠΔ 77/2003 ορίζει τα εξής: «7. Δεν επιτρέπεται η παρουσίαση προσώπων με τρόπο ο οποίος, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, μπορεί να ενθαρρύνει, τον εξευτελισμό, την κοινωνική απομόνωση ή τις δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους από μέρος του κοινού βάσει ιδίως του φύλου, της φυλής, της εθνικότητας, της γλώσσας, της θρησκείας, της ιδεολογίας, της ηλικίας, της ασθένειας ή αναπηρίας, του γενετήσιου προσανατολισμού ή του επαγγέλματος».
Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων και κυρίως της τελευταίας, στην θεσπιζόμενη απαγόρευση διακρίσεων (τουλάχιστον από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης) υπάγεται και εκείνη που έχει ως βάση την ιδιότητα προσώπων ως οπαδών συγκεκριμένων αθλητικών ομίλων.
5. Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το Ε.Σ.Ρ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις.
ΙΙ. Πραγματικό Μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, από την παρακολούθηση της επίμαχης ροής προγράμματος και από τους ισχυρισμούς του καταγγέλλοντος και της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
Κατατέθηκε καταγγελία του δημοσιογράφου Ευάγγελου Μπραουδάκη για προσβλητικά και δυσφημιστικά σχόλια, που οδήγησαν στην απόλυσή του.
Τα σχόλια μεταδόθηκαν στην εκπομπή «Όχι άλλο κάρβουνο», από τον ραδιοφωνικό σταθμό «WE 89,4» (πρώην «ARENA 89,4») Νομού Θεσσαλονίκης, στις 5.10.2018, με παρουσιαστές τους Αρσένιο Πάλλη και Νίκο Παγκαλίδη. Μεταξύ άλλων μεταδόθηκαν, κατά λέξιν, και τα ακόλουθα: «Ας ξεκινήσουμε ότι ο Ιβάν Σαββίδης... θα πρέπει σιγά- σιγά να κοιτάει και τις άλλες του επιχειρήσεις γιατί πολλοί ποντικοί μπαίνουν. οι οποίοι κάνουν κακό και σε αυτόν και στην ομάδα. Και αναφέρομαι στον δημοσιογράφο τον Μπραουντάκη... ο οποίος είχε ανεβάσει φωτογραφία του Ιβάν Σαββίδη γράφοντας «κυκλοφορώ και οπλοφορώ». Είναι δεδομένο για εμάς. ότι σίγουρα κάποιοι Δούρειοι Ίπποι υπάρχουν στην Αθήνα στο “Έθνος” και προωθούν τέτοιους τύπους. πρέπει να πάει ντε και καλά ο Μπραουδάκης, ο οποίος είναι και ΑΕΚ; Και δουλεύει και στο «10» του Μαρινάκη;. δεν είναι δυνατόν σε ΜΜΕ του Ιβάν Σαββίδη. να δουλεύουν άνθρωποι που δεν έχουν σχέση με τον ΠΑΟΚ και μάλιστα σε πόστα, δεν γίνεται... Νομίζω ότι. θα έχει φτάσει στα αυτιά του Ιβάν και θα το καθαρίσει το θέμα.... κάτι τέτοιο δεν θα το ανεχτούμε εμείς... Άμα δουλεύουν άνθρωποι που νιώθουν από ΑΕΚ δεν θα γίνει τίποτα. Πώς να το κάνουμε δηλαδή...».
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Υπό τα δεδομένα αυτά κρίνεται: (α) Ότι η εγκαλουμένη - δια των προστηθέντων υπ’ αυτής προσώπων - τέλεσε εκ προθέσεως το αδίκημα της διάκρισης προσώπου στη βάση της ιδιότητάς του ως οπαδού συγκεκριμένου ποδοσφαιρικού ομίλου (της ΑΕΚ) αντί εκείνης του οπαδού άλλου ομίλου (του ΠΑΟΚ), ο οποίος ετύγχανε της προτίμησης των παρουσιαστών της εκπομπής.
Κατά τη γνώμη, όμως, ενός μέλους το αδίκημα αυτό δεν στοιχειοθετείται.
(β) Ότι δεν στοιχειοθετείται (και) το αδίκημα της προσβολής προσωπικότητας, και δη του καταγγέλλοντος.
Κατά τη γνώμη, όμως, δύο μεν μελών το αδίκημα της προσβολής του καταγγέλλοντος συρρέει με το ανωτέρω υπό στοιχεία αδίκημα, ενός δε μέλους στοιχειοθετείται μόνον το αδίκημα της προσβολής προσωπικότητας (του καταγγέλλοντος).
Επομένως, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλούμενη διοικητική κύρωση και δη εκείνη του προστίμου.
Περαιτέρω, με βάση τη βαρύτητα της παραβάσεως και το κοινώς γνωστό μερίδιο ακροάσεως του συγκεκριμένου ραδιοφωνικού σταθμού, κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των τριών χιλιάδων (3.000).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Δέχεται ότι η εγκαλουμένη παραβίασε -εκ προθέσεως- τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία, προβαίνοντας - εκ προθέσεως - σε διακρίσεις εις βάρος προσώπου στη βάση της ιδιότητάς του ως οπαδού συγκεκριμένου ποδοσφαιρικού ομίλου, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟ ΖΗΤΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΕ», ιδιοκτήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «WE 89,4» (πρώην «ARENA 89,4») Νομού Θεσσαλονίκης, τη διοικητική κύρωση του προστίμου των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας με την επωνυμία ΡΑΔΙΟ ΖΗΤΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΕ, που εδρεύει στην Θέρμη Θεσσαλονίκης, στο 9ο χλμ Θεσσαλονίκης-Μουδανιών, με ΑΦΜ 099020116, ΔΟΥ ΦΑΕ Θεσσαλονίκης.
2. Του Παπαϊωάννου Δημητρίου του Αθανασίου, κάτοικο Θέρμης Θεσσαλονίκης, με ΑΦΜ 025908606 ΔΟΥ Ζ’ Θεσσαλονίκης, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 10η Οκτωβρίου 2022.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Η ληφθείσα την 10.10.2022 απόφαση καταχωρήθηκε στο οικείο πρακτικό της 10.10.2022 και δόθηκε σε αυτήν ο ανωτέρω αριθμός (210/2022).
Δημοσιεύτηκε την 15η Φεβρουαρίου 2024.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΥΤΕΡΠΗ ΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗ-ΔΡΙΛΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 210/2022 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 15η Φεβρουαρίου 2024
