ΤΙ ΠΑΙΡΝΕΙΣ ΑΝ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΕΝΑΝ ΕΛΕΦΑΝΤΑ, ΕΝΑ ΚΑΡΠΟΥΖΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΟΜΠΡΕΛΑ;
Εδώ κι έναν χρόνο περίπου, καλλιεργείται στον χώρο μας η επικείμενη συγχώνευση του Εθνικού Κέντρου Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) και τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ), σε νέο,ενιαίο φορέα, με κοινό Διοικητικό Συμβούλιο. Το τελευταίο διάστημα μάλιστα, κυκλοφορεί άτυπα κι ένα προσχέδιο νόμου . Η συγχώνευση οργανισμών με τόσο διαφορετικό ρόλο στην καλλιτεχνική παραγωγή, είναι ακατανόητη και πρωτοφανής για τα Ευρωπαϊκά δεδομένα, εγείροντας αμφιβολίες για τη νομιμότητα και τη λειτουργικότητα αυτού του καινοφανούς υπερ-φορέα .
Το ΕΚΚ ένας είναι παραγωγικός οργανισμός, που εισπράττει έσοδα από τις ταινίες που χρηματοδοτεί, με σκοπό την προώθηση και την προστασία της ελληνικής κινηματογραφικής τέχνης.
Ο ΟΠΙ είναι ένας εποπτικός οργανισμός, αρμοδιότητά του είναι η επεξεργασία νομοθετικών προτάσεων για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και ο έλεγχος των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων όλων των κατηγοριών πνευματικών δικαιούχων, μεταξύ των οποίων και των παραγωγών. Πώς μπορεί να λειτουργήσει υπό το ίδιο διοικητικό συμβούλιο, ένας παραγωγικός κι ένας εποπτικός οργανισμός;
Ταυτόχρονα, οι Οργανισμοί Συλλογικης διαχείρησης, θα χρηματοδοτούν τον νέο φορέα, με το 1% των εσόδων τους (το ποσοστό μπορεί να αυξάνεται κατά βούληση), ο νέος φορέας δηλ. θα συντηρείται κι από χρήματα που ανήκουν στους δημιουργούς και τους καλλιτέχνες (σκηνοθετες, σεναριογράφους, τεχνικούς, ηθοποιούς, μουσικούς, εικαστικούς, ερμηνευτές κ.α.).
Το ΕΚΟΜΕ απ’ την άλλη, είναι ένα επενδυτικό εργαλείο πού αντιμετωπίζει τον κινηματογράφο και κάθε οπτικοακουστικό έργο, ως επενδυτικό κίνητρο με στόχο την προσέλκυση ελληνικών και ξένων κεφαλαίων, αξιολογώντας μόνο την οικονομική βιωσιμότητα της πρότασης. Τα ποσά που πρέπει να διαθέτει, είναι ιλιγγιώδη σε σχέση με τα χρήματα που δίνονται για την παραγωγή μέσω του ΕΚΚ. Στο νομοσχέδιο είναι ασαφές από ποια πηγή θα έχει εγγυημένη και σταθερή ροή κεφαλαίων, ενώ είναι κοινό μυστικό, ότι τα χρέη που έχει ήδη δημιουργήσει, ξεπερνούν τα 140 εκατομμύρια. Όσο δεν εισρέουν αυτά τα ποσά στον οργανισμό, δημιουργείται μια εύλογη ανησυχία για τη μεγάλη "προίκα" του ΟΠΙ, "αδιάθετα" των δικαιωμάτων που προερχεται απο τα δικαιωματα καλλιτεχνων .
Η δημιουργία οπτικοακουστικού αποθετηρίου είναι μια εύηχη πρωτοβουλία, ένα κολοσσιαίο έργο, για το οποίο όμως δεν έχουν προβλεφθεί ούτε τα έξοδα δημιουργίας, ούτε τα έξοδα συντήρησης, ούτε ποια θα είναι η σχέση του με άλλους αρμόδιους φορείς πχ. την Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
Η λειτουργία του ΕΚΚ, τίθεται σε κίνδυνο, αφού δεν διασφαλίζεται η σταθερή και ανεξάρτητη χρηματοδότηση του . Ο σαφής ρόλος του ΕΚΚ, για την προστασία και ανάπτυξη της Ελληνικής Κινηματογραφικής Τέχνης, πνίγεται μέσα σε έναν θολό νομικό βερμπαλισμό και γενικότητες για « οπτικοακουστικό, δημιουργικό και πολιτιστικό τομέα».
Ο έλεγχος που επιδιώκει να ασκήσει ο νέος φορέας, δεν περιορίζεται στον Οπτικοακουστικό τομέα, αφού γίνεται λόγος για τον «πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα ευρύτερα» εμπλέκοντας «την κινηματογραφική παιδεία μέσω σεμιναρίων, εκπαιδευτικών πλαισίων του επιπέδου 5 , της πολιτιστικής διπλωματίας» και τη «βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας», αγγίζοντας δηλ. τις εργασιακές σχέσεις, αλλά και τη θέση, το δημιουργικό ρόλο των καλλιτεχνικών συντελεστών.
Και η πιο καλοπροαίρετη ανάγνωση του νόμου, δύσκολα βρίσκει θετικά σημεία στην επιχειρούμενη συγχώνευση. Αν η κυβέρνηση επιθυμούσε πραγματικά να προχωρήσει στις αναγκαίες βελτιώσεις λειτουργίας των τριών θεσμών, όφειλε να συνομιλήσει με τους ίδιους τους δημιουργούς και τους εργαζόμενους του οπτικοακουστικού χώρου, με τα σωματεία, τους φορείς και τους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης. Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι κάθε νόμος που σχεδιάζεται επί χάρτου από γραφειοκρατικές μειοψηφίες, επηρεάζει τις ζωές μας και την ποιότητα του εγχώριου πολιτιστικού έργου, και δεν μπορεί να μας έρχεται στα μουλωχτά, με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς την ουσιαστική συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερομένων.
ΟΙ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΕΣ
• Ένωση Σκηνοθετών Δημιουργών - (Ε.Σ.Δ)
• Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος - (Ε.Ε.Τ.Ε)
• Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών- (Σ.Ε.Η)
• ΑΠΟΛΛΩΝ - οργανισμός συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων των Ελλήνων Μουσικών
• Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Εικαστικών Τεχνών και των Εφαρμογών τους (ΟΣΔΕΕΤΕ)
• ΕΡΜΕΙΑΣ - Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων Παραγωγών Κινηματογραφικών Έργων
• Ένωση Ελλήνων Μεταγλωττιστών - (ΕΝ.Ε.Μ )
• Σύλλογος Σπουδαστών Σχολών Χορού, Θεάτρου & Κινηματογράφου
Παρατηρήσεις: Ψήφισμα-Κοινή ανακοίνωση Σωματείων, Φορέων και Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης - Νοέμβριος 2023
