Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 135/2023 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 9.5.2023 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Πλειός, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «OPEN BEYOND» (πρώην EPSILON TV), ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ Α.Ε.», της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας αναφορικά με διατάξεις περί προστασίας ανηλίκων τηλεθεατών, στη διάρκεια της εκπομπής με τον τίτλο «Annita.gr» που μεταδόθηκε στις 6 και 7.5.2017 και στις 2.7.2017. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αρ. πρωτ. ΕΣΡ 2928/29.5.2017 καταγγελία πολίτη.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε ο φάκελος με αριθμό 382/12.7.2017, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Μαρία Κοντογιάννη και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Ρέα Λαμπροπούλου. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 1013/ΕΣ/26.10.2017 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στην συνέχεια, η Ειδική Επιστήμονας υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 540/ΕΣ/5.7.2018 νομική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον τηλεοπτικό σταθμό εταιρείας, παρέστη η πληρεξούσια δικηγόρος της Γεωργία Χριστοδούλου. Ερωτηθείσα από τον Πρόεδρο, η Δικηγόρος δήλωσε ότι γνωρίζει το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβε δε τον λόγο και ανέπτυξε τους ισχυρισμούς της. Ζήτησε στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να της παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 12.6.2023, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός, με το με αριθμό πρωτοκόλλου 3164/9.6.2023 έγγραφο του ζήτησε παράταση της προθεσμίας κατάθεσης υπομνήματος έως την 19.6.2023. Το αίτημα έγινε δεκτό από τον Πρόεδρο του Ε.Σ.Ρ. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 3329/19.6.2023 υπόμνημα.
Την 11.7.2023 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόντα τα μέλη Βασίλειος Καραποστόλης, Ευαγγελία Μήτρου και Γεώργιος Πλειός, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Παρέστη επίσης και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού παρακολούθησε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Ανεξάρτητη Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων. «Ο άμεσος έλεγχος του κράτους.,.έχει ως σκοπό... την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και νεότητας».
2. Κατά το άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος: «Η οικογένεια, ως θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του Έθνους, καθώς και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του κράτους».
3. Κατά το άρθρο 24 παρ. 1 εδ. δ' του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που έχει νομική ισχύ επί τη βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, άρ. 6 της ΣΕΕ): «Σε όλες τις πράξεις που αφορούν τα παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, πρωταρχική σημασία πρέπει να δίνεται στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού».
4. Το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα του 1966 (Ν. 2462/1997) στο άρθρο 24 παρ. 1 ορίζει: «Κάθε παιδί, χωρίς διάκριση λόγω φυλής, χρώματος, γένους, γλώσσας, θρησκείας, εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης, περιουσίας ή γέννησης, έχει δικαίωμα, έναντι της οικογένειάς του, της κοινωνίας και του κράτους στα μέτρα προστασίας που απαιτεί η θέση του ως ανηλίκου».
5. Κατά το Π.Δ. 109/2010 άρθρο 26 παρ. 4: «Οι τηλεοπτικοί οργανισμοί ελεύθερης λήψης οφείλουν να μη μεταδίδουν προγράμματα τα οποία ενδέχεται να βλάψουν σοβαρά τη σωματική, πνευματική ή ηθική ανάπτυξη των ανηλίκων και ιδίως... σκηνές υπερβολικής βίας, καθώς και να μη μεταδίδουν σκηνές φυσικής ή λεκτικής βίας στα ειδησεογραφικά τους προγράμματα, χωρίς αυτό να είναι αναγκαίο για την πληροφόρηση του κοινού για ορισμένο γεγονός».
6. Ο Ν. 2101/1992, που κυρώνει τη «Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού» ορίζει στο άρθρο 17 περ. ε' (που αφορά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης): «Τα συμβαλλόμενα κράτη ευνοούν την επεξεργασία κατάλληλων κατευθυντήριων αρχών που να προορίζονται για την προστασία του παιδιού από την ενημέρωση και το υλικό που βλάπτουν την ευημερία του.».
7. Ο Κανονισμός 2/1991 του Ε.Σ.Ρ. περί ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων (ο οποίος, σύμφωνα με το πρακτικό συνεδριάσεως και γνωμοδότηση του Συμβουλίου Επικρατείας με αριθμό 49/2003, καταργείται μόνο κατά το μέρος που αφορά σε ειδησεογραφικές και ενημερωτικές εκπομπές, ενώ κατά το μέρος που αφορά στα λοιπά ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα διατηρείται σε ισχύ μέχρι την έκδοση του σχετικού κώδικα δεοντολογίας και ο οποίος -Κανονισμός 2/1991- εφαρμόζεται στην προκειμένη περίπτωση γιατί η εκπομπή δεν έφερε ενημερωτικό χαρακτήρα) στο άρθρο 9 παρ. 1 ορίζει: «Η προαγγελία και η παρουσίαση οποιασδήποτε μη ειδησεογραφικής εκπομπής πρέπει να σταθμίζει την αρνητική επιρροή που μπορεί η εκπομπή να ασκήσει στους ανήλικους αν προβληθεί σε χρόνο που συνηθίζουν να παρακολουθούν ανήλικοι». Η παρ. 3 του αυτού άρθρου ορίζει: «Οι εκπομπές δεν πρέπει να περιλαμβάνουν προγράμματα τα οποία ενδέχεται να βλάψουν σοβαρά τη σωματική, πνευματική ή ηθική ανάπτυξη των ανηλίκων και ειδικότερα προγράμματα που περιέχουν πορνογραφικές σκηνές ή σκηνές άσκοπης βίας. Η διάταξη αυτή ισχύει και για προγράμματα που ενδέχεται να βλάψουν τη σωματική, πνευματική ή ηθική ανάπτυξη των ανηλίκων, εκτός αν εξασφαλίζεται με επιλογή της κατάλληλης ώρας εκπομπής ή με άλλα τεχνικής φύσεως μέσα ότι στην περιοχή μεταδόσεως οι ανήλικοι δεν παρακολουθούν κατά κανόνα τις εκπομπές αυτές».
8. Η Υπόδειξη 1/14.10.2014 του Ε.Σ.Ρ. στο σημ. Γ' παρ. 2 υποδεικνύει: «πρέπει να αποφεύγεται η μετάδοση σκηνών ή περιεχομένου προγράμματος που προκαλεί στους ανηλίκους ανασφάλεια ή φόβο, ή τους παροτρύνει άμεσα ή έμμεσα σε επιθετική συμπεριφορά και ειδικότερα σε χρήση ή άσκηση βίας ή προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ή προτρέπει στην υιοθέτηση προτύπων συμπεριφοράς που δεν συνάδουν με τους ηθικούς και νομικούς κανόνες της σύγχρονης κοινωνίας ή παροτρύνει σε εθισμούς και δραστηριότητες που είναι επιβλαβείς για τους ίδιους ή τους εξοικειώνει με βίαιες συμπεριφορές και τους καθιστά απαθείς απέναντι σε ενδεχόμενες επιθετικές ή βίαιες πράξεις της καθημερινότητας».
9. Τέλος, κατά τα στοιχεία β' και ε' της παραγ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις.
Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων συνάγονται τα ακόλουθα:
Οι ανήλικοι τηλεθεατές, λόγω της μη αναπτυγμένης κρίσης τους, της συναισθηματικής ανωριμότητας τους και του ιδιαίτερα ευαίσθητου ψυχικού τους κόσμου, επηρεάζονται βαθιά, κατά κοινή πείρα, από τα μηνύματα και τις εικόνες που προβάλλονται από την τηλεόραση. Η τηλεόραση συνδημιουργεί τις καθημερινές συνθήκες της γνωστικής, συναισθηματικής και κοινωνικής ανάπτυξης των ανηλίκων, καθώς αυτή προϋπάρχει στο περιβάλλον στο οποίο οι ανήλικοι αναπτύσσονται με αποτέλεσμα να συνδέονται μαζί της από νωρίς (ενδεικτικά ΣτΕ 147/2017, 3793/2015, 1668/2015, 1177/2015, 1259/2015, 1655/2015, 1674/2016, 66/2016, 146/2017, 332/2017, 720/2018, 124/2020). Οι διατάξεις που αφορούν στην προστασία της παιδικής ηλικίας είναι αναγκαστικού δικαίου (ΣτΕ 2572/2015), ο δε κίνδυνος προκλήσεως βλάβης στους ανηλίκους είναι δυνατόν να προκύπτει από το όλο περιεχόμενο μιας εκπομπής (ΣτΕ 495/2015, 3208/2014, 4407/2013).
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, την παρακολούθηση της επίμαχης ροής προγράμματος και τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
α) Η εκπομπή «Annita.gr» της 6.5.2017 που μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό «EPSILON TV» (νυν OPEN BEYOND) περί ώρα 17.15' με σήμανση 2ης κατηγορίας (κατάλληλο-επιθυμητή η γονική συναίνεση) διήρκεσε περίπου δυόμιση ώρες και παρουσιάστηκε από την Αννίτα Πάνια επικουρούμενη από 3 συνεργάτες,. Σε κάρτα αναγράφεται «η εκπομπή περιέχει τοποθέτηση προϊόντος».
Στις 17.33' η εκπομπή ασχολείται με το βασανισμό και την κακοποίηση φοιτήτριας στη Δάφνη από 52χρονο φερόμενο ως τυφλό. Οι συνεργάτες της εκπομπής δίνουν πληροφορίες για το περιστατικό (ότι υπήρχαν κάμερες στο σπίτι του 52χρονου, ότι είχε βάλει αγγελία για να “ψαρέψει” θύματα, ότι ήταν εφοδιασμένος με ναρκωτικές ουσίες, ότι έδεσε το θύμα του με ιμάντες αφού το νάρκωσε, ότι ο ίδιος υποστήριζε ότι ήταν ζευγάρι με τη φοιτήτρια, ότι ήταν προκλητικός και ατάραχος). Μεταδίδεται τηλεφωνική συνέντευξη της ιδιοκτήτριας της κατοικίας που μίσθωνε ο 52χρονος φερόμενος ως τυφλός. Ακολουθεί ζωντανή τηλεφωνική συνομιλία της παρουσιάστριας της εκπομπής με την ιδιοκτήτρια της κατοικίας που μίσθωνε ο 52χρονος. Οι συνεργάτες της εκπομπής λέγουν πως έχουν επικοινωνήσει με την κοινωνική λειτουργό του Δήμου από την οποία πληροφορήθηκαν ότι ο φερόμενος ως δράστης ήταν καταγεγραμμένος στο Δήμο ως τυφλός έχοντας τα απαραίτητα έγγραφα. Η ενασχόληση της εκπομπής με το ανωτέρω θέμα διαρκεί ως τις 17.55'.
Στις 18.21' η παρουσιάστρια συνομιλεί με την 39χρονη καλεσμένη της Κρυσταλλία. Η Κρυσταλλία διηγείται την ιστορία της ξεκινώντας από αναμνήσεις της στο νηπιαγωγείο, τη σχέση της με την μητέρα της για την οποία υποστηρίζει ότι δεν έδειξε το οφειλόμενο ενδιαφέρον προς το παιδί της, τη σχέση της με τον αποθανόντα πλέον πατέρα της που ήταν καλή, το φόβο και τη μοναξιά που βίωσε σε νεαρή ηλικία. Οδηγήθηκε στη χρήση ναρκωτικών από την ηλικία των 16 ετών και για τα επόμενα 17 χρόνια ήταν εξαρτημένη από την ηρωίνη. Ο σύντροφος της Γιώργος πέθανε λόγω της χρήσης ναρκωτικών που και ο ίδιος έκανε. Η Κρυσταλλία υποστηρίζει πως έχει απεξαρτηθεί και ότι είναι “καθαρή” τους τελευταίους 13 μήνες, ότι έπαψε να ενοχοποιεί τη μητέρα και τους λοιπούς οικείους της για την δική της εξάρτηση, ότι πήρε τη μεγάλη απόφαση της απεξάρτησης με τη βοήθεια του κέντρου «Πνοή στη
Ζωή», ότι έπαψε να ρίχνει τις ευθύνες στους άλλους για την πορεία της δικής της ζωής. Η παρουσιάστρια κάνει ερωτήσεις και ακούει προσεκτικά τις απαντήσεις της καλεσμένης της, χαίρεται με τη βελτίωση και την αλλαγή στη ζωή της Κρυσταλλίας, εύχεται στην καλεσμένη της να γεμίσει τη ζωή της με δημιουργικότητα.
Στις 19.13' παρουσιάζεται το τελευταίο θέμα της εκπομπής που αφορά σε κακοποίηση (κακώσεις και εγκαύματα) 2χρονου παιδιού από τον πατέρα του στα Καμμένα Βούρλα. Ο φερόμενος ως δράστης είναι δικηγόρος. Μεταδίδεται τηλεφωνική συνέντευξη με την ιατροδικαστή Α. Ακριβούση η οποία δίνει πληροφορίες για το περιστατικό. Η παρουσιάστρια δείχνει αναστατωμένη από το γεγονός. Το θέμα διαρκεί ως τις 19.18'. Η εκπομπή τελειώνει περί τις 19.33'. β) Η εκπομπή «Annita.gr» της 7.5.2017 που μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό «EPSILON TV» (νυν OPEN BEYOND) περί ώρα
17.16' με σήμανση 2ης κατηγορίας (κατάλληλο-επιθυμητή η γονική συναίνεση) διήρκεσε περίπου δυόμιση ώρες και παρουσιάστηκε από την Αννίτα Πάνια που επικουρείται από 3 συνεργάτες,. Σε κάρτα αναγράφεται «η εκπομπή περιέχει τοποθέτηση προϊόντος».
Στις 17.36' η εκπομπή ασχολείται με τα επικίνδυνα για τους ανήλικους διαδικτυακά παιχνίδια «Μπλε φάλαινα», «Νεράιδες της Φωτιάς», «Choking Game». Τα παιχνίδια αυτά περιλαμβάνουν μια σειρά δοκιμασιών που μπορεί να καταλήξει ακόμα και σε θάνατο του εφήβου. Παρουσιάζεται αναλυτικά το κάθε παιχνίδι, τα επικίνδυνα του στοιχεία, ενώ μεταδίδεται τηλεφωνική συνέντευξη με τον Γ. Νάκο, ψυχολόγο της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ο οποίος παρέχει πληροφορίες και διευκρινίσεις σχετικά με τα παιχνίδια αυτά. Το θέμα διαρκεί ως τις 17.52'.
Στις 18.14' η παρουσιάστρια συνομιλεί με την 33χρονη καλεσμένη της Ροζάννα η οποία δηλώνει άπιστη καθώς δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί σε μία σχέση, αναζητά δε τον άνδρα που θα την κάνει πιστή σύντροφο. Η Ροζάννα διηγείται τις ερωτικές της εμπειρίες από την ηλικία των 19 ετών. Στις 3 πρώτες σχέσεις της πληγώθηκε, αλλά δεν υπήρξε άπιστη. Ο 4ος σύντροφος της την απάτησε κι έκτοτε εκείνη άρχισε να κάνει απιστίες χωρίς να νιώθει καμία ενοχή, καθώς κανένας από τους επόμενους συντρόφους της δεν την ικανοποιούσε πλήρως. Η παρουσιάστρια δεν βρίσκει τίποτα το αρνητικό στη στάση της καλεσμένης της, της προτείνει να μην νιώθει ένοχη, λέγει πως δεν καταλαβαίνει τη μονομανία στις σχέσεις, ότι η Ροζάννα γεννήθηκε άπιστη και δεν είναι απαραίτητο να καταστείλει την απιστία της. Επίσης η παρουσιάστρια δείχνει κατανόηση για τις one night stand σχέσεις της καλεσμένης της. Η Ροζάννα αναζητά σύντροφο που θα εξημερώσει το ερωτικό αγρίμι που κρύβει μέσα της. Η παρουσιάστρια ζητά να καλέσουν στην εκπομπή όσοι ενδιαφέρονται να κάνουν σχέση με τη Ροζάννα και θα καταφέρουν να την πείσουν να γίνει μονογαμική. Τηλεφωνούν 4 άνδρες που λέγουν λίγα λόγια για τον εαυτό τους και επιθυμούν να επικοινωνήσουν με τη Ροζάννα. Εκείνη δέχεται καθώς αναζητά αυτόν που θα καλύψει όλες της τις ανάγκες ώστε να πάψει να είναι άπιστη. Το θέμα διαρκεί ως τις 18.57'.
γ) Η εκπομπή «Annita.gr» της 2.7.2017 που μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό «EPSILON TV» (νυν OPEN BEYOND) περί ώρα 17.11' με σήμανση 2ης κατηγορίας (κατάλληλο-επιθυμητή η γονική συναίνεση) διήρκεσε περίπου δυόμιση ώρες και παρουσιάστηκε από την Αννίτα Πάνια που επικουρείται από 3 συνεργάτες,. Σε κάρτα αναγράφεται «η εκπομπή περιέχει τοποθέτηση προϊόντος».
Στις 17.15' η Α. Πάνια παρουσιάζει την καλεσμένη της Ιωάννα που είναι μια 70χρονη μόνη γυναίκα που αναζητά συντροφιά (όχι ερωτικό σύντροφο). Θέλει να μοιραστεί την καθημερινότητα της με κάποιο ζευγάρι ή με κάποια άλλη γυναίκα που θα τη βοηθάει στις δουλειές του σπιτιού. Η παρουσιάστρια ανακοινώνει με ευθύ τρόπο ότι η Ιωάννα είναι εύπορη. Για το λόγο αυτό η εκπομπή επέλεξε, μεταξύ πλειόνων υποψηφίων ζευγαριών που εξεδήλωσαν επιθυμία να συγκατοικήσουν με την Ιωάννα, δύο ζευγάρια που θεώρησε ότι έχουν καλές προθέσεις απέναντι στην ηλικιωμένη κυρία.
Στις 17.36' η παρουσιάστρια, αναφερόμενη στο θέμα ότι η Ιωάννα είχε την πρώτη της ερωτική επαφή στην ηλικία των 55 ετών με νεότερο της άνδρα, παρουσιάζει το συγκεκριμένο γεγονός προβάλλοντας απόσπασμα προηγούμενης εκπομπής «Annita.gr» στην οποία ήταν πάλι καλεσμένη η Ιωάννα. Η καλεσμένη δηλώνει ότι έκανε χειρουργική επέμβαση στη μήτρα για να ανοίξει ο παρθενικός υμένας. Επίσης η Ιωάννα δηλώνει ότι ο σύντροφος της τότε την χτυπούσε.
Στις 17.43' εμφανίζεται στο στούντιο το πρώτο υποψήφιο ζευγάρι που ενδιαφέρεται να συγκατοικήσει με την Ιωάννα. Είναι ο Δημήτρης και η Γεωργία που ζουν μαζί δύο χρόνια και είναι μέσης ηλικίας. Το ζευγάρι συζητά με την Ιωάννα, ενώ η παρουσιάστρια μιλά χαμηλόφωνα στο φακό (συχνά δεν ακούγεται) αφήνοντας τους να γνωριστούν μεταξύ τους. Μετά η παρουσιάστρια παρεμβαίνει στη συζήτηση κάνοντας ερωτήσεις στο ζευγάρι. Όταν το ζευγάρι αποχωρεί από το πλατό, η παρουσιάστρια συζητά με την Ιωάννα, συμφωνούν δε πως δεν τους άρεσε το στιλ του ζευγαριού του Δημήτρη και της Γεωργίας.
Στις 18.13' εμφανίζεται στο στούντιο το δεύτερο ζευγάρι που ενδιαφέρεται να συγκατοικήσει με την Ιωάννα. Είναι ο Χρήστος και η Σόνια που ζουν μαζί 5 χρόνια, είναι νέοι και έχουν ένα παιδάκι. Το ζευγάρι συζητά με την Ιωάννα και την παρουσιάστρια η οποία αμφισβητεί την ειλικρίνεια τους.
Στις 18.45' το ζευγάρι αποχωρεί και η παρουσιάστρια συζητά με την Ιωάννα σχολιάζοντας αν υπήρξε συμβατότητα ή όχι με το νέο ζευγάρι. Η παρουσιάστρια δηλώνει ότι θα προτιμούσε την παρουσία ενός άντρα κοντά στην Ιωάννα. Στο στούντιο έρχεται ο Αδριανός ο οποίος δηλώνει ότι επιθυμεί να ζητήσει συγγνώμη από την οικογένεια του γιατί δεν της προσέφερε αγάπη. Η παρουσιάστρια προσπαθεί να φέρει σε επαφή τον Αδριανό με την Ιωάννα ώστε να ανταλλάξουν τηλέφωνα και να γνωριστούν καλύτερα.
Επί τη βάσει των ανωτέρω, λεκτέα τα εξής:
i) Στη διάρκεια της εκπομπής «Annita.gr» της 6.5.2017, η παρουσιάστρια ασχολήθηκε με το θέμα της κακοποίησης φοιτήτριας από άνδρα φερόμενο ως τυφλό, την κακοποίηση ανήλικου από τον πατέρα του παρέχοντας πληροφορίες για τα θέματα, ενώ διεξαγόταν συζήτηση μεταξύ των συντελεστών της εκπομπής και τηλεφωνική συνομιλία με πρόσωπα που παρείχαν διευκρινίσεις. Στη συζήτηση που έγινε μεταξύ της παρουσιάστριας και της καλεσμένης πρώην ναρκομανούς Κρυσταλλίας, δόθηκε βαρύτητα στην συνειδητοποίηση της λαθεμένης στάσης που κρατούσε η Κρυσταλλία κατά τη διάρκεια των πολλών ετών κατά τα οποία ήταν εξαρτημένη από τα ναρκωτικά, στην μη απόδοση ευθυνών στους οικείους της για την δική της επιλογή, στη γενναία απόφαση της να απεξαρτηθεί και να κάνει κάτι δημιουργικό στη ζωή της. Κρίνεται ότι η όλη προσέγγιση του θέματος δεν θίγει την πνευματική και ηθική ανάπτυξη των ανηλίκων τηλεθεατών καθώς τα μηνύματα που μεταδίδονται μέσω της εκπομπής είναι θετικά για τα άτομα που καταφέρνουν να απεξαρτηθούν από τις καταστροφικές για την υγεία τους ουσίες δείχνοντας αποφασιστικότητα, δύναμη και πίστη.
ii) Στη διάρκεια της εκπομπής «Annita.gr» της 7.5.2017, η παρουσιάστρια ασχολήθηκε με το θέμα των επικίνδυνων για τους ανήλικους παιχνιδιών που κυκλοφορούν στα διαδίκτυο και που μπορούν να προκαλέσουν μέχρι και θάνατο. Η εκπομπή δίνει αρκετή βαρύτητα στο θέμα εφιστώντας την προσοχή του κοινού. Στη συζήτηση που γίνεται μεταξύ της παρουσιάστριας και της καλεσμένης Ροζάννας που δηλώνει ότι δεν μένει πιστή στις ερωτικές της σχέσεις, η παρουσιάστρια δείχνει κατανόηση στη στάση της καλεσμένης της αποδεχόμενη κυρίως την ελευθερία της να διαθέτει τον εαυτό της κατά τη βούληση της, προτίθεται δε -μέσω της εκπομπής- να βοηθήσει την καλεσμένη της να βρει σταθερό και κατάλληλο σύντροφο ώστε να πάψει να είναι άπιστη. Υπ’ αυτή την έννοια, κρίνεται ότι η όλη προσέγγιση του θέματος δεν θίγει την πνευματική και ηθική ανάπτυξη των ανηλίκων τηλεθεατών.
iii) Στη διάρκεια της εκπομπής «Annita.gr» της 2.7.2017, η παρουσιάστρια ασχολήθηκε με την εύπορη ηλικιωμένη κυρία Ιωάννα αναζητώντας γι’ αυτήν συντροφιά και διερευνώντας ποιο θα ήταν το κατάλληλο ζευγάρι ή πρόσωπο που θα συγκατοικούσε μαζί της έτσι ώστε να μην την εκμεταλλευτεί οικονομικά. Κρίνεται ότι η όλη προσέγγιση του θέματος δεν θίγει την πνευματική και ηθική ανάπτυξη των ανηλίκων τηλεθεατών.
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Ενόψει των ανωτέρω, κρίνεται -κατά πλειοψηφία- ότι η εγκαλουμένη δεν παραβίασε τις διατάξεις περί προστασίας ανηλίκων τηλεθεατών, γι’ αυτό και πρέπει να απαλλαγεί της σχετικής κατηγορίας.
Ένα, όμως, μέλος του Συμβουλίου κρίνει ότι στοιχειοθετείται το ανωτέρω αδίκημα (μόνο) κατά το μέρος του προαναφερόμενου προγράμματος που αφορούσε τα λεγόμενα της καλεσμένης της εκπομπής με το όνομα Ροζάννα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Απαλλάσσει -κατά πλειοψηφία- την εγκαλουμένη από την κατηγορία περί μη προστασίας ανηλίκων τηλεθεατών, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 11η Ιουλίου 2023 και δημοσιεύτηκε την 25η Σεπτεμβρίου 2023.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 135/2023 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 25η Σεπτεμβρίου 2023
