Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 23/2024 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 25.9.2023 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόντα τα μέλη Καλλιόπη Διαμαντάκου και Γεώργιος Πλειός, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «ALPHA», ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία «ALPHA ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε.», της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας αναφορικά με διατάξεις περί: προστασίας του τεκμηρίου αθωότητας κατηγορούμενου, με αναφορά στοιχείων που προσδιορίζουν την ταυτότητα του και προσβάλλουν την προσωπικότητα του, στη διάρκεια του κεντρικού δελτίου ειδήσεων που μεταδόθηκε στις 12.9.2019. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 4251/30.9.2019 καταγγελία πολίτη.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε ο φάκελος με αριθμό 257/1.10.2019, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Αικατερίνη Κοντοπούλου και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Ρέα Λαμπροπούλου. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 1140/ΕΣ/12.12.2019 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στην συνέχεια, η Ειδική Επιστήμονας υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 190/ΕΣ/4.3.2020 νομική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον σταθμό ως άνω εταιρείας, παρέστη η πληρεξούσια δικηγόρος της Άννα Σούρπη. Ερωτηθείσα από τον Πρόεδρο, η Δικηγόρος απάντησε ότι γνωρίζει το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβε δε τον λόγο και ανέπτυξε τους ισχυρισμούς της. Ζήτησε στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να της παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 31.10.2023, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 5541/30.10.2023 υπόμνημα.
Την 1.2.2024 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση της Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, πρόεδρο, Ιωάννη Πολίτη, αντιπρόεδρο, και τα μέλη: Σωκράτη Τσιχλιά (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), Δημήτριο Σταυρόπουλο (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), Ευτύχιο Παλλήκαρη, Σπυρίδωνα Χρυσοφώτη (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») και Πέτρο Τριανταφυλλίδη. Απόντα τα μέλη Γεώργιος Βλαβιανός και Ιωάννης Μιχελάκης, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Η Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τον αντιπρόεδρο Ιωάννη Πολίτη και τα μέλη της Ολομέλειας: Δημήτριο Σταυρόπουλο, Ευτύχιο Παλλήκαρη, Σπυρίδωνα Χρυσοφώτη, και Πέτρο Τριανταφυλλίδη, οι οποίοι δεν μετείχαν στη συνεδρίαση της 25.9.2023 κατά την οποία έλαβε χώρα η ακρόαση της πληρεξούσιας δικηγόρου του τηλεοπτικού σταθμού, αναγιγνώσκοντας την υπ’ αριθμό ΑΠ ΕΣΡ 4251/30.9.2019 καταγγελία πολίτη, την υπ’ αριθμ. 190/ΕΣ/4.3.2020 έγγραφη νομική εισήγηση που συνέταξε η ειδική επιστήμονας-νομικός Ρέα Λαμπροπούλου, την υπ’ αριθμό 1140/ΕΣ/12.12.2019 έκθεση πραγματικών περιστατικών του τμήματος προγράμματος του ΕΣΡ που συνέταξε η υπάλληλος του ΕΣΡ Αικατερίνη Κοντοπούλου, το υπ’ αριθμό 5541/30.10.2023 υπόμνημα της εγκαλουμένης, το πρακτικό της συζήτησης στην Ολομέλεια και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Παρέστη επίσης και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και στη συνέχεια αποχώρησε. Ο αντιπρόεδρος και τα νέα μέλη της Ολομέλειας, που δεν μετείχαν στην προηγούμενη συνεδρίαση της 25.9.2023, δήλωσαν ότι ενημερώθηκαν πλήρως ως προς τα ουσιώδη σημεία της συζήτησης που έγινε κατά την ημερομηνία ακρόασης της υπόθεσης. Η Ολομέλεια, αφού μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Ανεξάρτητη Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων. «Ο άμεσος έλεγχος του κράτους... έχει ως σκοπό... την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και νεότητας».
2. To άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος καθιερώνει ως πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας τον σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου.
3. Σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 2 της ΕΣΔΑ (Ν.Δ. 53/1974): «Παν πρόσωπον κατηγορούμενον επί αδικήματι τεκμαίρεται ότι είναι αθώον μέχρι της νομίμου αποδείξεως της ενοχής του». Η παρ. 1 εδ. α' του αυτού άρθρου ορίζει: «Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσις του δικασθή δικαίως, δημοσία και εντός λογικής προθεσμίας, υπό ανεξαρτήτου και αμερολήπτου δικαστηρίου, νομίμως λειτουργούντος το οποίον θα αποφασίση είτε επί των αμφισβητήσεων επί των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του αστικής φύσεως, είτε επί του βασίμου πάσης εναντίον του κατηγορίας ποινικής φύσεως».
4. Το άρθρο 14 παρ. 2 του Ν. 2462/1997 που επικυρώνει το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα του 1966 ορίζει ότι «Κάθε πρόσωπο που κατηγορείται για ποινικό αδίκημα τεκμαίρεται ότι είναι αθώο εωσότου η ενοχή του αποδειχθεί σύμφωνα με το νόμο». Η παρ. 1 εδ. β' ορίζει: «Κάθε πρόσωπο έχει το δικαίωμα η υπόθεση του να δικαστεί δίκαια και δημόσια από αρμόδιο, ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο που έχει συσταθεί με νόμο, το οποίο θα αποφασίσει για το βάσιμο κάθε κατηγορίας σχετικά με ποινικό αδίκημα η οποία έχει απαγγελθεί εναντίον του.».
5. Το άρθρο 48 παρ. 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης(που έχει νομική ισχύ επί τη βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, άρ. 6 της ΣΕΕ) ορίζει: «Κάθε κατηγορούμενος τεκμαίρεται ότι είναι αθώος μέχρι αποδείξεως της ενοχής του σύμφωνα με το νόμο».
6. Κατά το άρθρο 3 παρ. 2 εδ. α' του Ν. 4173/2013 (όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 4324/2015-ΦΕΚ Α 44/29.4.2015 για την ΕΡΤ και το οποίο έχει ισχύ και για την ιδιωτική τηλεόραση κατ' εφαρμογή του άρθρου 3 § 1 περ. α' του Ν. 2328/1995): «Οι ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές της ΕΡΤ Α.Ε. καθώς και το περιεχόμενο των διαδικτυακών ιστοτόπων της διέπονται, από το σεβασμό στην ιδιωτικότητα του ατόμου και την αρχή του τεκμηρίου της αθωότητας των πολιτών».
7. Σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 1 του Π.Δ. 77/2003: «Η αρχή ότι ο κατηγορούμενος τεκμαίρεται αθώος μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη του γίνεται σεβαστή και συνεπώς δεν προεξοφλείται το αποτέλεσμα της δίκης ούτε οι κατηγορούμενοι αναφέρονται, άμεσα ή έμμεσα, ως ένοχοι. Ο φερόμενος ως δράστης δεν πρέπει να αναφέρεται με απαξιωτικούς για το πρόσωπό του χαρακτηρισμούς, ούτε να γίνεται αναφορά σε αυτόν με μοναδικό προσδιορισμό την εθνοτική του καταγωγή ή το θρήσκευμά του». Στην παρ. 2 του άρθρου 11 του Π.Δ. 77/2003 ορίζεται: «Δεν χρησιμοποιείται εικόνα ούτε αναφέρεται όνομα ούτε γίνεται με άλλο τρόπο σαφής η ταυτότητα συγγενών κατηγορούμενου ή καταδικασθέντος σε αξιόποινες πράξεις, εκτός αν η αναφορά είναι απολύτως αναγκαία για την έκθεση των γεγονότων». Στην παρ. 5 του άρθρου 11 του ως άνω προεδρικού διατάγματος ορίζεται: «Με την επιφύλαξη των οριζομένων στην εκάστοτε ισχύουσα οικεία νομοθεσία, δεν επιτρέπεται η αναφορά ονομάτων ή άλλων στοιχείων δηλωτικών της ταυτότητας καθώς και η χρησιμοποίηση εικόνων προσώπων που θεωρούνται ύποπτοι τέλεσης εγκλημάτων».
8. Τέλος, κατά τα στοιχεία β' και ε' της παραγ. 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το Ε.Σ.Ρ ελέγχει την τήρηση των όρων και προϋποθέσεων καθώς και των εν γένει κανόνων και αρχών που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει, σε περίπτωση παραβάσεων, τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις.
Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων συνάγονται τα ακόλουθα:
α) Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, στο μέτρο που δραστηριοποιούνται στο χώρο της κρατικής ποινικής δικαιοδοσίας, οφείλουν να σέβονται το τεκμήριο της αθωότητας ως νομοθετικό όριο που τα δεσμεύει. Ιδίως η ένταση της υπόνοιας αλλά και η ίδια η ομολογία ή και η καταδίκη προτού καταστεί αμετάκλητη αφήνουν το τεκμήριο της αθωότητας αλώβητο και δεν απαλλάσσουν από την υποχρέωση σεβασμού του (Διονύσης Πρωτόπαπας : «Το τεκμήριο της αθωότητας του κατηγορουμένου στην ποινική δίκη», εκδ.
Α. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2006, σελ. 197 επόμ.). Επί τη βάσει του άρθρου 71 του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας το τεκμήριο αθωότητας καταλαμβάνει και τους ύποπτους. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία ΕΕ 2016/343 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9.3.2016 για την ενίσχυση πτυχών του τεκμηρίου αθωότητας και του δικαιώματος παράστασης του κατηγορουμένου στη δίκη στο πλαίσιο ποινική διαδικασίας ορίζει ότι αυτή θα πρέπει να εφαρμόζεται στα φυσικά πρόσωπα που είναι ύποπτα ή κατηγορούμενα σε ποινικές διαδικασίες. «Η προκαταδίκη μέσω των ΜΜΕ βλάπτει, εκτός από τον κατηγορούμενο, την κοινή γνώμη και την παροχή έννομης προστασίας ως θεσμό...Οι κανόνες δεν προστατεύουν μόνο τα δικαιώματα προσωπικότητας των θιγομένων αλλά και την ίδια την ανεξαρτησία και αμεροληψία της δικαιοσύνης» (Λ. Μήτρου: «Η δημοσιότητα της κύρωσης ή η κύρωση της δημοσιότητας», 2012, σελ. 150-156, Sakkoulas-online.gr). Με αποφάσεις τους το Συμβούλιο της Επικρατείας και ο Άρειος Πάγος φαίνεται να θεωρούν το τεκμήριο αθωότητας ως ειδικότερη έκφανση του δικαιώματος στην προστασία της προσωπικότητας (ενδεικτικά ΣτΕ 1386/2004, ΣτΕ 253/2005, ΣτΕ 1380/2005, ΣτΕ 3336/2007, ΑΠ 1394/2012, ΣτΕ 1617/2012, ΣτΕ 4426/2013, ΣτΕ 993/2013, ΣτΕ 3586/2014, ΣτΕ 891/2015, ΣτΕ 4157/2015).
Το ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) στο τεκμήριο της αθωότητας βλέπει μάλλον μια ειδική όψη της δίκαιης δίκης. Η αντίληψη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ότι από το τεκμήριο της αθωότητας δεσμεύονται και οι αρχές που πληροφορούν απλώς το κοινό, χωρίς να ασκούν οι ίδιες δικαστική εξουσία, έχει τη ρίζα του στη γενικότερη θέση του ότι τα δικαιώματα που η ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων Ανθρώπου) προβλέπει πρέπει να ερμηνεύονται με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουν πρακτική αξία και είναι αποτελεσματικά, όχι απλώς θεωρητικά και ουτοπικά (Απόφ. της 22.9.1994 στην υπόθεση Allenet de Ribemont κατά Γαλλίας). Η δέσμευση λοιπόν των μη δικαστικών δημοσίων αρχών από το τεκμήριο της αθωότητας αποτελεί μία επέκταση του πεδίου εφαρμογής του που επιβάλλεται από τη σκοπιμότητα της εξασφάλισης αποτελεσματικής κατοχύρωσης του απέναντι σε τάσεις καταστρατήγησης (Διονύσης Πρωτόπαπας: «Το τεκμήριο της αθωότητας…», op. cit., σελ. 204). Αποφάσεις σχετικά με το τεκμήριο αθωότητας είναι ενδεικτικά: απόφαση Urfi Cetinkaya κατά Τουρκίας της 23.7.2013(αρ. προσφ. 19866/04), απόφαση Neagoe κατά Ρουμανίας της 21.7.2015(αρ. προσφ. 23319/08), απόφαση Καπετάνιος κατά Ελλάδας της 30.4.2015(αρ. πρσφ. 3453/12), απόφαση Κώνστας κατά Ελλάδος της 24.5.2011(αρ. προσφ. 53466/07) κ.ά.
β) Η δυνατότητα ενημέρωσης για ποινικές διαδικασίες μπορεί να αποτελεί έκφραση της ελευθερίας της πληροφόρησης και της εκπλήρωσης του διαμεσολαβητικού ρόλου των ΜΜΕ, θα πρέπει όμως να γίνεται προσπάθεια από τη μεριά τους αυτή η ελευθερία να εκπληρωθεί χωρίς να προσδιορίζεται η ταυτότητα του προσώπου που εμπλέκεται (Σχετική απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με αρ. 67/2002). Η προσέγγιση αυτή είναι σύμφωνη με την αρχή της προστασίας της αξίας του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του ως προσώπου καθώς η δημοσιοποίηση των στοιχείων του εμπλεκόμενου προσώπου προκαλεί μια πληθώρα βλαβών στο πρόσωπο του που έχουν βαρύνουσα σημασία στις σταθμίσεις και αξιολογήσεις που γίνονται στο πλαίσιο ενός κράτους δικαίου. Η διαπόμπευση που μπορεί να προκύψει μέσω της δημοσιοποίησης στοιχείων της ταυτότητας ενός φερομένου ως δράστη ή ενός υπόπτου μπορεί να οδηγήσει σε μια «καταδίκη» στο επίπεδο της δημόσιας σφαίρας, η αποσπασματικότητα δε των προβαλλομένων στοιχείων μπορεί να οδηγήσει την κοινή γνώμη στο σχηματισμό μιας μονομερούς και ανολοκλήρωτης εικόνας για την προσωπικότητα του. «Ο αναφερόμενος ως παραβάτης εξοντώνεται συχνά ήδη κοινωνικά, ανεξάρτητα από τη μεταγενέστερη εξέλιξη της υπόθεσης ή της απόφασης του δικαστηρίου, ενώ η κοινωνική υποψία παραμένει» (Λ. Μήτρου: op. cit., Sakkoulas-online.gr).
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, την παρακολούθηση της επίμαχης ροής προγράμματος και τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
Το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Alpha που μεταδόθηκε στις 18.55' με παρουσιαστή τον Αντώνη Σρόιτερ, προέβαλε στην αρχή τίτλους ειδήσεων. Σε έναν από τους τίτλους ειδήσεων ακούστηκε «εντοπίστηκε η μητέρα του μωρού που βρέθηκε εγκαταλελειμμένο σε είσοδο πολυκατοικίας. Τι είπε η ίδια στους αστυνομικούς». Στη λεζάντα αναγράφεται «Βρέθηκε η μητέρα».
Στις 19.23' ο παρουσιαστής αναφέρει: «Μια 19χρονη Ελληνίδα είναι τελικά η μητέρα του μωρού το οποίο εγκαταλείφθηκε σε είσοδο πολυκατοικίας στη Νέα Ιωνία. Οι αστυνομικοί την εντόπισαν από βίντεο τα οποία την είχαν καταγράψει να αφήνει το μωρό στην πυλωτή μέσα στο καρότσι που πήρε από το γειτονικό σούπερ μάρκετ». Στη λεζάντα αναγράφεται «Εγκατάλειψη νεογέννητου: 19χρονη Ελληνίδα η μητέρα».
Στη διάρκεια ρεπορτάζ προβάλλεται σύντομο βίντεο στο οποίο φαίνεται μία φιγούρα που κινείται να κρατά κάτι στα χέρια της και μετά να επιστρέφει με άδεια τα χέρια. Αναφέρεται ότι η νεαρή κοπέλα έκανε τη διαδρομή από το σπίτι της μέχρι λίγα μέτρα πιο μακριά που είναι η αυλή ενός συγκροτήματος πολυκατοικιών. Προβάλλεται εικόνα της αυλής του συγκροτήματος. Παρέχονται οι πληροφορίες ότι η μητέρα του εγκαταλειφθέντος βρέφους είναι 19 ετών, Ελληνίδα, μαθήτρια, χωρίς σύντροφο και ζει με την ηλικιωμένη θεία της. Επίσης ότι το σπίτι της βρίσκεται σε απόσταση ενός οικοδομικού τετραγώνου από την αυλή του συγκροτήματος πολυκατοικιών όπου φέρεται να εγκατέλειψε το νεογέννητο βρέφος της και ότι έφτασε εκεί μόλις σε τρία λεπτά μέσω των οδών Κασταμονής και Νοταρά. Προβάλλονται εικόνες των αναφερόμενων δρόμων.
Ακολουθεί καρτέλα στην οποία αναγράφονται οι θέσεις της νεαρής μητέρας, μεταδίδεται συνέντευξη με τον αστυνομικό που κλήθηκε για το περιστατικό και προβάλλονται εικόνες ενός βρέφους (πιθανόν να πρόκειται για το νεογέννητο).
Ο παρουσιαστής συνομιλεί με τη συνεργάτιδα του Ηρώ Καριοφύλη. Παρέχονται οι πληροφορίες ότι η νεαρή μητέρα είναι μετανιωμένη, ότι τώρα αρχίζει να καταλαβαίνει τι έχει συμβεί, ότι θέλει πίσω το μωρό της, ότι η μητέρα της 19χρονης δηλώνει πως μπορεί να βοηθήσει για να μεγαλώσει το μωρό, ότι όλα εξαρτώνται από τις εισαγγελικές αρχές.
Στη συνέχεια, ρεπόρτερ της εκπομπής συνομιλεί με τη θεία της 19χρονης σε χώρο σπιτιού. Προβάλλεται η εικόνα της, δεν αναφέρεται το όνομα της. Στη λεζάντα αναγράφεται «Θεία της 19χρονης μητέρας στον Alpha: “τη ρώτησα γιατί εγκατέλειψε το μωρό”». Το δελτίο ειδήσεων αλλάζει θέμα στις 19.28'.
Περαιτέρω, από την παρακολούθηση και καταγραφή των πραγματικών περιστατικών προκύπτουν εν κατακλείδι τα ακόλουθα:
Παρά το ότι, δεν αναφέρεται στο δελτίο ειδήσεων της 12.9.2019 αν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη κατά της 19χρονης νεαρής που φέρεται να εγκατέλειψε το νεογέννητο βρέφος της και συνεπώς αν φέρει την ιδιότητα της κατηγορούμενης, από τη μετάδοση του ρεπορτάζ πληροφορείται το κοινό ότι οι εισαγγελικές αρχές είναι αυτές που θα αποφασίσουν για την τύχη της νεαρής κοπέλας. Εξ αυτού, συνάγεται ότι η κοπέλα είναι τουλάχιστον ύποπτη και συνεπώς ισχύει για αυτήν το τεκμήριο αθωότητας. Δεν διαπιστώθηκε όμως κάποια άμεση ή έμμεση αναφορά ως ενόχου ή κάποιος απαξιωτικός χαρακτηρισμός προς το πρόσωπο της 19χρονης ύποπτης κοπέλας εκ μέρους του σταθμού.
Στη διάρκεια του δελτίου ειδήσεων παρέχονται οι πληροφορίες ότι η 19χρονη κοπέλα είναι μαθήτρια, Ελληνίδα, μένει στη Νέα Ιωνία, το σπίτι της βρίσκεται σε απόσταση ενός οικοδομικού τετραγώνου από την αυλή του συγκροτήματος πολυκατοικιών(προβάλλεται φωτογραφία) όπου φέρεται να εγκατέλειψε το βρέφος, υπάρχει γειτονικό σούπερ μάρκετ από όπου πήρε το καρότσι (προβάλλεται εικόνα), έφτασε δε μέσω των οδών Κασταμονής και Νοταρά (προβάλλεται εικόνα). Μέσω της προβολής της εικόνας της θείας της και της συνέντευξης της σε ρεπόρτερ του σταθμού σε συνδυασμό με τις αναφερόμενες πληροφορίες για την κατοικία της 19χρονης, κρίνεται ότι παρουσιάζονται επαρκή στοιχεία που προσδιορίζουν την ταυτότητα της κοπέλας η οποία είναι ύποπτη για τέλεση αδικήματος. Κατά την ΣτΕ 3635/2015 ένα πρόσωπο προσδιορίζεται μέσω στοιχείων επαρκών(όπως ο τόπος διαμονής, ιδιότητες του προσώπου) για την αναγνώριση του στο οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον ή στην τοπική κοινωνία της περιοχής διαμονής του. Σχετικές είναι και οι αποφάσεις ΣτΕ 3336/2007, 3424/2014, 626/2016, 2045/2018.
Κατά την ΣτΕ 2765/2020 οι δηλώσεις συγγενούς (μητέρας) κατηγορούμενου χωρίς τεχνική επεξεργασία των χαρακτηριστικών της ουδόλως είναι αναγκαία για την έκθεση των γεγονότων Δεν ασκεί δε επιρροή το γεγονός ότι το πρόσωπο εμφανίσθηκε οικειοθελώς στην τηλεόραση για να εκθέσει τις απόψεις του. Σχετική και η ΣτΕ 2194/2019 σκέψη 5.
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Ενόψει των ανωτέρω, η Ολομέλεια δέχεται ομοφώνως ότι η εγκαλούμενη εταιρεία δεν παραβίασε την υποχρέωση της για προστασία του τεκμηρίου αθωότητας κατηγορούμενου προσώπου (άρθρο 11 παρ. 1 Π.Δ. 77/2003), γι’ αυτό πρέπει να απαλλαγεί της σχετικής κατηγορίας.
Η Ολομέλεια αποφασίζει ομοφώνως ότι η εγκαλουμένη εταιρεία τέλεσε την παράβαση της αποκάλυψης της ταυτότητας υπόπτου προσώπου μέσω παρουσίασης επαρκών στοιχείων δηλωτικών της ταυτότητας του (άρθρο 11 παρ. 5 Π.Δ. 77/2003 σε συνδυασμό με το άρθρο 11 παρ. 2 Π.Δ. 77/2003). Επομένως, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλούμενη εταιρεία διοικητική κύρωση και δη εκείνη του προστίμου.
Περαιτέρω, με βάση τη βαρύτητα της παραβάσεως και το κοινώς γνωστό μερίδιο τηλεθεάσεως του συγκεκριμένου τηλεοπτικού σταθμού κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ σύμφωνα με τα ανωτέρω.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Δέχεται ομοφώνως ότι η εγκαλούμενη εταιρεία δεν παραβίασε την υποχρέωση της για προστασία του τεκμηρίου αθωότητας κατηγορουμένου προσώπου (άρθρο 11 παρ. 1 Π.Δ. 77/2003), γι’ αυτό πρέπει να απαλλαγεί της σχετικής κατηγορίας.
Δέχεται ομοφώνως ότι η εγκαλουμένη εταιρεία τέλεσε την παράβαση της αποκάλυψης της ταυτότητας υπόπτου προσώπου μέσω παρουσίασης επαρκών στοιχείων δηλωτικών της ταυτότητας του (άρθρο 11 παρ. 5 Π.Δ. 77/2003 σε συνδυασμό με το άρθρο 11 παρ. 2 Π.Δ. 77/2003).
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία «ALPHA ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε.», ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού «ALPHA», τη διοικητική κύρωση του προστίμου των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας ALPHA ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε. που εδρεύει στην Αθήνα, θέση Πέτσα - Βακαλόπουλου, ΒΙΟΠΑ Παλλήνης, με ΑΦΜ 094438520, Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Αθηνών.
2. Του Δραϊνάκη Εμμανουήλ του Γεωργίου, με ΑΦΜ 031089698, Δ.Ο.Υ. Ηλιούπολης, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας,
3. Της Βαρβεράκη Ιωάννας του Φωτίου, με ΑΦΜ 032051610, Δ.Ο.Υ. Αμαρουσίου, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας,
4. Της Αγγέλας Αλεσσανδρή του Ευσταθίου, με ΑΦΜ 028364721, Δ.Ο.Υ. Κορωπίου, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 1η Φεβρουαρίου 2024 και δημοσιεύτηκε την 13η Μαρτίου 2024.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΥΤΕΡΠΗ ΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗ - ΔΡΙΛΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 23/2024 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 13η Μαρτίου 2024
