Αυτό το τεχνικό άρθρο θέτει επί τάπητος την εισαγωγή του ψηφιακού ραδιοφώνου στη μπάντα των FM δίχως να διαταράσσονται οι τρέχουσες αναλογικές FM ραδιοφωνικές υπηρεσίες. Αναφέρεται στο ορόσημο του μετασχηματισμού που θα λάβει χώρα στις ραδιοφωνικές FM επιχειρήσεις και στη βιομηχανία όταν το ψηφιακό ραδιόφωνο εισέλθει σε κάθε χώρα.
Αρχικό Κείμενο: Sharad Sadhu, Alexander Zink (Fraunhofer IIS, Germany)
Απόδοση στην Ελληνική Γλώσσα: Τεχνολογική Πύλη radiotvlink.com & .gr
Φωτογραφίες: DRM Consortium
Το παρόν άρθρο εξετάζει πολλές από τις πτυχές αυτού του ζητήματος και προσφέρει διάφορες προτάσεις για την πιθανή προσέγγιση αναφορικά στην αξιοποίηση της DRM FM ραδιοφωνικής εκπομπής στη μπάντα των FM όπου υφίσταται εκπομπή αναλογικού FM ραδιοφώνου.
Ρυθμιστικές Αρχές και Ραδιοφωνικοί Σταθμοί εξετάζουν την εκπομπή DRM FM
Σαφώς και έχει διαπιστωθεί πως στο υφιστάμενο μποτιλιαρισμένο φάσμα συχνοτήτων στη μπάντα των FM (στις πρωτεύουσες και σε άλλες μεγάλες πόλεις), οι ψηφιακές DRM FM ραδιοφωνικές υπηρεσίες που βασίζονται στην ανοιχτή τεχνολογία του Digital Radio Mondiale, η οποία έχει εγκριθεί από την ITU (Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών), μπορούν να λειτουργούν δίχως να επηρεάζονται οι τρέχουσες αναλογικές FM υπηρεσίες, όπως φαίνεται και από τις δοκιμές πεδίου στο Μπατάμ της Ινδονησίας, αλλά και στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής (δείτε το παράρτημα στο τέλος του παρόντος άρθρου).
Έχει αποδειχθεί θετικά ότι οι RF slots (υποδοχές ραδιοφάσματος) του ψηφιακού DRM FM ραδιοφώνου μπορούν να εισαχθούν στις guard-bands μεταξύ δύο αναλογικών φερουσών του FM ραδιοφώνου δίχως να διαταράξουν (ή να επηρεάσουν κατ' οποιονδήποτε τρόπο) τη λειτουργία των αναλογικών FM ραδιοφωνικών υπηρεσιών. Αξίζει, εδώ, να τονίσουμε ότι με κάθε σωστή εισαγωγή του DRM FM στο αναλογικό φάσμα των FM (π.χ. στις μεγάλες πόλεις) δεν θα υπάρξουν δυσμενείς επιπτώσεις στις τρέχουσες υπηρεσίες αυτής της μπάντας.
Επίσης, έχει διαπιστωθεί ότι έκαστο 96kHz wide DRM FM RF slot μπορεί να παρέχει έως και τρεις υψηλής ποιότητας στερεοφωνικές ραδιοφωνικές υπηρεσίες μαζί με κείμενο και πολυμέσα (έναντι μίας ενιαίας αναλογικής υπηρεσίας ποιότητας FM από τα υπάρχοντα αναλογικά FM slots με συχνοτική κατανάλωση τουλάχιστον 200kHz). Είναι σημαντικό να επισημάνουμε εδώ ότι μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων ξεχωρίζει το γεγονός πως τρεις ραδιοφωνικές υπηρεσίες που παρέχονται από το DRM FM μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μειώσουν τη συμφόρηση που υφίσταται στη μπάντα των FM, η οποία σοβεί στις μεγάλες πόλεις και να επιτρέψει στους ραδιοφωνικούς σταθμούς να διαφοροποιηθούν ως προς το ακροατήριο που στοχεύουν.
Στην πραγματικότητα, τα επιπλέον κανάλια που προσφέρονται από το ψηφιακό DRM FM ραδιόφωνο είναι εφικτό να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης ζήτησης για κανάλια των υφιστάμενων FM επιχειρήσεων. Πολλές από τις Εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές που είναι αρμόδιες για το φάσμα εξετάζουν την πιθανότητα περαιτέρω μείωσης της συμφόρησης στη μπάντα των FM σε μεγάλες και μικρότερες πόλεις. Ως εκ τούτου, αυτά τα επιπρόσθετα κανάλια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της πίεσης του αναλογικού FM σήματος στο φάσμα των FM, για τη μείωση, ή την εξάλειψη των παρεμβολών και ταυτόχρονα για την παροχή προγραμμάτων καλής ποιότητας ήχου.
Έχει αποδειχθεί με ακρίβεια ότι σε πολλές περιπτώσεις οι σημερινές ραδιοφωνικές FM επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν τον τρέχοντα αναλογικό εξοπλισμό τους εκπομπής FM υπηρεσιών για τη νέα DRM FM υπηρεσία. Μπορούν να προβούν στην κοινή χρήση των υποδομών εκπομπής (να μοιράζονται κεραία, combiner και άλλον εξοπλισμό) στο εκάστοτε Κέντρο Εκπομπής και σε ορισμένες των περιπτώσεων είναι εφικτό ακόμη και το να προχωρήσουν στην αναβάθμιση των αναλογικών FM exciters για λειτουργία ταυτόχρονης εκπομπής (simulcast operation). Τούτο αποδείχθηκε πολύ καλά στη δοκιμή DRM FM που Μπατάμ την περασμένη χρονιά, καθώς και σε πολλές παρόμοιες δοκιμές πεδίου σε άλλες χώρες (δείτε το παράρτημα στο τέλος του παρόντος άρθρου). Οι ραδιοφωνικοί FM σταθμοί που διαθέτουν νεότερους ραδιοφωνικούς FM πομπούς μπορούν σε πολλές των περιπτώσεων να τους αξιοποιήσουν για το ψηφιακό DRM FM ραδιόφωνο, με ελάχιστες μόνον τροποποιήσεις. Τούτο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι όλοι αυτοί οι FM πομποί μπορούν να φιλοξενήσουν το RF carrier slot του DRM FM και ότι δεν χρειάζονται νέοι πομποί για το DRM FM ραδιόφωνο σε αυτές τις τοποθεσίες. Σε άλλες περιοχές αποδείχτηκε ότι με το να διατηρήσετε ανέγγιχτο τον αναλογικό πομπό FM, ενώ θα προσθέσετε έναν DRM FM exciter μικρής ισχύος για την ίδια κάλυψη, θα έχετε τον οικονομικότερο τρόπο αναβάθμισης στο ψηφιακό DRM FM ραδιόφωνο.
Μπορεί, επίσης, να είναι χρήσιμη η αξιοποίηση του ψηφιακού DRM FM ραδιοφώνου για να αντικαταστήσετε εκείνους τους αναλογικούς FM ραδιοφωνικούς σταθμούς που λειτουργούν στην επάνω άκρη της μπάντας των FM ώστε να αποφύγετε αποτελεσματικά τις παρεμβολές σε ευαίσθητες υπηρεσίες, όπως κοντά στα αεροδρόμια.
Προτάσεις για την εφαρμογή από Ρυθμιστικές Αρχές και Ραδιοφωνικούς Σταθμούς
Λαμβάνοντας υπ' όψιν τις εξελίξεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, ίσως να έφτασε η κατάλληλη στιγμή για την πραγματοποίηση πιλοτικής εκπομπής μίας, ή περισσοτέρων DRM FM ραδιοφωνικών υπηρεσιών σε χώρες που επιθυμούν να δοκιμάσουν, ή να υιοθετήσουν αυτήν την τεχνολογία.
1. Η Εθνική Ρυθμιστική Αρχή μπορεί να εκπονήσει μελέτη για την επαλήθευση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας της ψηφιακής DRM FM ραδιοφωνικής εκπομπής σε μεγάλες πόλεις, καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο το ψηφιακό DRM FM ραδιόφωνο μπορεί να μειώσει τη συμφόρηση και τις παρεμβολές στις υπάρχουσες FM εκπομπές.
2. Η Ρυθμιστική Αρχή μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας μίας «Ομάδας» για να επαληθεύσει τα πλεονεκτήματα που παρέχει η DRM FM ραδιοφωνική εκπομπή στη μπάντα των FM, με τη συμμετοχή όλων των φορέων που σχετίζονται με την εκπομπή στα FM. Στόχος θα ήταν να επιβλέπει τη δημιουργία ενός ή δύο πιλοτικών ραδιοφωνικών DRM FM σταθμών σε μεγάλες πόλεις.
3. Η Ρυθμιστική Αρχή μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο εκχώρησης υποδοχών συχνοτήτων (100kHz wide DRM FM slots) γι' αυτούς τους δύο πιλοτικούς ραδιοφωνικούς DRM FM σταθμούς σύμφωνα με τις δημοσιευμένες παραμέτρους σχεδιασμού της ITU για ραδιοφωνικές DRM FM εκπομπές. Δεν θα χρειαζόταν καμία αλλαγή στα υπάρχοντα κανάλια αναλογικών FM συχνοτήτων.
4. Καθώς η ραδιοφωνική DRM FM εκπομπή, σύμφωνα με τις παραμέτρους σχεδιασμού της ITU, απαιτεί σημαντικά μικρότερο EIRP για την ίδια κάλυψη (σε σύγκριση με το αναλογικό FM) και δεν συμβάλλει σε καμία άλλη παρεμβολή, η τοποθέτηση DRM FM radio RF slots δεν θα δημιουργήσει προβλήματα.
5. Η Ρυθμιστική Αρχή μπορεί, επίσης, να εξετάσει την αναγνώριση και άλλων παραμέτρων λειτουργίας για τους δύο πιλοτικούς ραδιοφωνικούς DRM FM σταθμούς.
Παράμετροι συστήματος DRM FM εκπομπής
6. Όπως εξηγήθηκε, οι προτεινόμενοι ραδιοφωνικοί σταθμοί DRM FM εκπομπής μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα υπάρχοντα Κέντρα Εκπομπής, τον υπάρχον εξοπλισμό εκπομπής και τις κεραίες. Εάν συμβεί αυτό, απαιτούνται μόνον δύο επιπλέον τεμάχια εξοπλισμού για κάθε ραδιοφωνικό σταθμό που θα εκπέμπει μέσω DRM FΜ. Αυτά είναι:
• DRM ContentServer (studio εξοπλισμός για την κωδικοποίηση του ψηφιακού περιεχομένου-σήματος DRM)
• Μικρής ισχύος DRM-ready Exciter και DRM Modulator
Στην πραγματικότητα, ο διαμορφωτής (DRM Modulator) θα αποτελεί συχνά ενσωματωμένο τμήμα του exciter. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να εισάγουμε το σήμα εξόδου του DRM Exciter στον FM combiner δίχως να χρειάζεται να τροποποιήσουμε τον υπάρχοντα FM πομπό.
7. Η προμήθεια DRM ContentServers και DRM-ready Exciter θα απαιτηθεί πριν να ξεκινήσουν οι δύο πιλοτικές DRM FM υπηρεσίες.
8. Έχοντας πραγματοποιήσει όλα τα βήματα (1 έως 7) είναι δυνατή η εκκίνηση των δύο ραδιοφωνικών DRM FM εκπομπών. Η Ρυθμιστή Αρχή ενδέχεται να χρειαστεί κάποια βοήθεια και καθοδήγηση για τη δημιουργία ρυθμιστικού πλαισίου ως προς τους σταθμούς πιλοτικής εκπομπής. Είναι δυνατή η παροχή αυτής της βοήθειας.
9. Ως επόμενο βήμα, απαιτούνται επαρκείς μετρήσεις πεδίου για την αξιολόγηση των ραδιοφωνικών DRM FM εκπομπών. Θα χρειαστεί, επίσης, να επαληθεύσετε την απουσία παρεμβολών στις τρέχουσες αναλογικές FM ραδιοφωνικές υπηρεσίες. Γι' αυτό το βήμα πρέπει να προμηθευτείτε επαγγελματικό monitoring δέκτη με πλήρη υποστήριξη για σήματα DRM FM και αναλογικά FM σήματα.
10. Δέκτες DRM: Οι προσιτοί ψηφιακοί ραδιοφωνικοί δέκτες για τους καταναλωτές αποτελούν σημαντικό στοιχείο όλης της διαδικασίας της ψηφιοποίησης του ραδιοφώνου. Πρέπει να αναφερθεί εδώ ότι περισσότεροι από έξι κατασκευαστές έχουν ήδη αναπτύξει ψηφιακούς ραδιοφωνικούς δέκτες καταναλωτικού τύπου και αναμένουν τη μαζική ζήτηση της αγοράς. Ακόμη, υπάρχουν ψηφιακοί ραδιοφωνικοί δέκτες που βασίζονται σε λογισμικό, αλλά και σε tablet υπολογιστές. Πολλές χώρες (μία από αυτές είναι η Ρωσία - https://ria.ru/amp/society/20180911/1528303185.html) έχουν ήδη ανακοινώσει ότι το σύστημα DRM FM θα χρησιμοποιηθεί για το ψηφιακό ραδιόφωνο στη μπάντα των FM. Αυτή η κινητικότητα αναμένεται να αυξηθεί.
Παράρτημα - Δοκιμές Πεδίου DRM FM στη Μπάντα των FM:
Παράρτημα - Λίστα Δοκιμών Πεδίου DRM FM στη μπάντα των FM (Πηγή: DRM Handbook -Version 3 http://www.drm.org/DRM_Handbook_2018.pdf)
2010
Αποτελέσματα δοκιμής πεδίου DRM FM στη Σρι Λάνκα
Ιστότοπος DRM: ITU-R Contribution WP6A/503
Band II
2011
Αποτελέσματα δοκιμής πεδίου DRM σε Μονοσυχνοτικό Δίκτυο, Αννόβερο
Ιστότοπος DRM: ITU-R Contribution WP6A/504
Band II
2011
Αποτελέσματα υψηλής ισχύος δοκιμής πεδίου DRM στο Ηνωμένο Βασίλειο
Ιστότοπος: ITU-R Contribution WP6A/532,
BBC Research White Paper WHP 199 www.bbc.co.uk/rd/publications/whitepaper199.shtml
Band II
2013
Δοκιμή πεδίου στη Ρώμη για πιθανή χρήση συστήματος DRM+ στα VHF, band II, για τη μετάβαση των FM εκπεμπόμενων υπηρεσιών ήχου στη ψηφιακή τεχνολογία
Ιστότοπος DRM: ITU-R Contribution WP6A/220
Band II
2017
Αναφορά για την υλοποίηση δοκιμών του DRM σε συνεργασία μεταξύ Radio Republik Indonesia και DRM Consortium
Ιστότοπος DRM: ITU-R Contribution WP6A/306
Band II
2018
Τελική αναφορά δοκιμής DRM στη μπάντα των FM στο Γουέστμπουρι του Γιοχάνεσμπουργκ, Νότια Αφρική
Ιστότοπος DRM: www.drm.org/wp-content/uploads/2018/07/20180711085215.compressed.pdf
Band II
Περί του Ινστιτούτου Fraunhofer IIS
Σε στενή συνεργασία με συνεργάτες και πελάτες, το Ινστιτούτο παρέχει υπηρεσίες έρευνας και ανάπτυξης στους ακόλουθους τομείς έρευνας:
- Τεχνολογιών Ήχου και Μέσων
- Συστημάτων Επικοινωνίας
- Τεχνολογίας Ακτίνων-Χ (EZRT)
- Μηχανικής Προσαρμόσιμων Συστημάτων
- Δικτύων
- Ευφυούς Αίσθησης και Ηλεκτρονικών
- Υπηρεσιών Εφοδιαστικής Αλυσίδας
Το Fraunhofer-Gesellschaft είναι ο κορυφαίος οργανισμός εφαρμοσμένης έρευνας στην Ευρώπη. Οι ερευνητικές του δραστηριότητες διεξάγονται από 72 ινστιτούτα και ερευνητικές μονάδες σε όλη τη Γερμανία. Το Fraunhofer-Gesellschaft απασχολεί προσωπικό 25.000 ατόμων που εργάζεται με ετήσιο προϋπολογισμό έρευνας συνολικού ύψους άνω των 2,3 δισ. Ευρώ.
Το Ινστιτούτο Fraunhofer IIS για τα Ολοκληρωμένα Κυκλώματα είναι ένα από τα κορυφαία ερευνητικά ιδρύματα του κόσμου και επικεντρώνεται στην εφαρμογή των λύσεων μικροηλεκτρονικών, καθώς και των συστημάτων και των υπηρεσιών πληροφορικής. Είναι το μεγαλύτερο από όλα τα Ινστιτούτα Fraunhofer.
Η έρευνα στο Fraunhofer IIS περιστρέφεται γύρω από δύο κατευθυντήριες γραμμές:
Στον τομέα των "Τεχνολογιών “Ήχου και Πολυμέσων”, το Ινστιτούτο διαμορφώνει τη ψηφιοποίηση των μέσων για περισσότερα από 30 χρόνια. Το Fraunhofer IIS συνέβαλε στην ανάπτυξη του mp3 και του AAC και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ψηφιοποίηση του κινηματογράφου. Οι τρέχουσες εξελίξεις ανοίγουν εντελώς νέους κόσμους για τον ήχο και χρησιμοποιούνται στην εικονική πραγματικότητα, στα ηχητικά συστήματα των αυτοκινήτων, στην κινητή τηλεφωνία, στο streaming και το broadcasting. Για παράδειγμα, κάθε κινητό τηλέφωνο που αγοράζετε σήμερα χρησιμοποιεί τεχνολογία ήχου που αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο, ενώ οι codecs του Fraunhofer παρέχουν τη βάση για τον ήχο πάνω από το μισό όλων των τηλεοπτικών μεταδόσεων παγκοσμίως και σχεδόν όλων των ραδιοφωνικών και streaming υπηρεσιών. Επίσης, χρησιμοποιούνται παγκοσμίως τα επαγγελματικά εργαλεία του Ινστιτούτου για τη ψηφιακή παραγωγή ταινιών και μέσων.
Στο πλαίσιο των “Τεχνολογιών Γνωστικών Αισθητήρων”, το ινστιτούτο διερευνά τις τεχνολογίες των αισθητήρων, την τεχνολογία μετάδοσης των δεδομένων, τις μεθόδους ανάλυσης των δεδομένων και της εκμετάλλευσης των δεδομένων ως μέρος των υπηρεσιών που βασίζονται στα δεδομένα και των συνοδευτικών επιχειρηματικών μοντέλων τους. Αυτό προσθέτει μία συνιστώσα γνώσης στη λειτουργία του συμβατικού "έξυπνου" αισθητήρα. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έχουν εφαρμοστεί στους τομείς της διασυνδεδεμένης κινητικότητας, της επικοινωνίας και των λύσεων εφαρμογών για το Διαδίκτυο των Αγαθών, τη ψηφιοποίησης της ανθρώπινης αίσθησης, της παρακολούθησης προϊόντων και υλικών και των επιχειρηματικών αναλύσεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Περισσότεροι από 900 εργαζόμενοι διεξάγουν έρευνα για τη βιομηχανία, τον τομέα των υπηρεσιών και τις δημόσιες αρχές. Το Fraunhofer IIS ιδρύθηκε το 1985 στο Erlangen και διαθέτει 13 εγκαταστάσεις σε 10 πόλεις: Erlangen (έδρα), Nurnberg, Furth και Dresden, καθώς και Bamberg, Waischenfeld, Coburg, Wurzburg, Ilmenau και Deggendorf. Ο προϋπολογισμός του ύψους 150 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως χρηματοδοτείται κυρίως από τις συμβάσεις για ερευνητικά έργα. Το 24% του προϋπολογισμού του επιχορηγείται από ομοσπονδιακούς πόρους και από πόρους των τοπικών κρατιδίων.
Πληροφορίες: www.iis.fraunhofer.de/en
Περί του Χορηγού Απόδοσης-Ανάρτησης του Άρθρου στην Ελληνική Γλώσσα
Η Telmaco Α.Ε. είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής ολοκληρωμένων οπτικοακουστικών και τηλεοπτικών συστημάτων στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Η Telmaco δραστηροποιείται σε 3 τομείς υψηλής τεχνολογίας:
- AudioVisual and Lighting Systems
- Broadcast Television and Radio Systems
- Communications Systems and Test Equipment for RF & Telecom
Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας είναι στο Χαλάνδρι, στην Αθήνα και διαθέτει επίσης γραφεία στη Θεσσαλονίκη για την καλύτερη εξυπηρέτηση των τοπικών πελατών της.
Διαθέτοντας υψηλού επιπέδου εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό η Telmaco σχεδιάζει, εγκαταστεί και υποστηρίζει ολοκληρωμένα συστήματα στο αντικείμενό της. Με εμπειρία λειτουργίας πάνω από 38 χρόνια και οικονομική αξιοπιστία η εταιρεία εγγυάται την ομαλή ολοκλήρωση ακόμα και του πιο πολύπλοκου έργου.
Η Telmaco απολαμβάνει την στενή συνεργασία με την πλειονότητα των κυριοτέρων κατασκευαστών στο χώρο της τηλεόρασης και των οπτικοακουστικών. Επενδύοντας σε στενές σχέσεις και με τους πελάτες της και με τους προμηθευτές της η Telmaco ανανεώνει το απαραίτητο τεχνολογικό knowhow ώστε να σχεδιάζει τα σωστά συστήματα που να καλύπτουν τις εξελισσόμενες ανάγκες των πελατών της.
Στην Telmaco, δίνουμε μεγάλη σημασία στην γνώμη των πελατών μας και των προμηθευτών μας και κάνουμε συνεχόμενη προσπάθεια να βελτιώσουμε τον τρόπο λειτουργίας μας και εξυπηρέτησης των πελατών.
Πληροφορίες: www.telmaco.gr
