Παρόλο που η ασφάλεια του UEFI (Unified Extensible Firmware Interface - Ενοποιημένη Επεκτάσιμη διασύνδεση Υλικολογισμικού) αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα τα τελευταία χρόνια, μέχρι στιγμής, εξαιτίας διάφορων περιορισμών, ο εντοπισμός των malware που το απειλούν περιορίζεται σε ένα πολύ μικρό αριθμό κρουσμάτων. Οι ειδικοί της ESET, αφού εντόπισαν «in the wild» το πρώτο UEFI rootkit, γνωστό ως LoJax, θέλησαν να δημιουργήσουν ένα σύστημα που θα τους επέτρεπε να ερευνήσουν τον τεράστιο τομέα του UEFI και να ανακαλύψουν τις αναδυόμενες και άγνωστες απειλές, με τρόπο αξιόπιστο και αποτελεσματικό.
8 Οκτωβρίου 2019 – Σπάνια εντοπίζεται malware όπως το LoJax - υπάρχουν εκατομμύρια εκτελέσιμα αρχεία UEFI «in the wild» και μόνο ένα μικρό ποσοστό από αυτά είναι κακόβουλα. «Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, έχουμε ανακαλύψει πάνω από 2,5 εκατομμύρια μοναδικά εκτελέσιμα αρχεία UEFI, από τα συνολικά 6 δισεκατομμύρια», εξηγεί ο software engineer της ESET, Filip Mazán, υπεύθυνος για την ανάπτυξη του συστήματος μηχανικής μάθησης.
Βασιζόμενοι στα δεδομένα τηλεμετρίας που συγκεντρώθηκαν από τον ανιχνευτή UEFI της ESET, οι ειδικοί του machine learning σε συνεργασία με τους ερευνητές malware της εταιρείας σχεδίασαν έναν εξατομικευμένο σύστημα επεξεργασίας δεδομένων για εκτελέσιμα αρχεία UEFI, το οποίο εντοπίζει ασυνήθιστα στοιχεία στα εισερχόμενα δείγματα, με τη βοήθεια της μηχανικής μάθησης. «Για να μειώσουμε τον αριθμό των δειγμάτων που απαιτούν την ανθρώπινη προσοχή, αποφασίσαμε να αναπτύξουμε ένα σύστημα που, εντοπίζοντας ασυνήθιστα χαρακτηριστικά στα εκτελέσιμα αρχεία UEFI, φέρνει στην επιφάνεια δείγματα με άτυπη συμπεριφορά», λέει ο Mazán.
Για να εξακριβώσουν τη δυνατότητας υλοποίησης της μεθόδου αυτής, οι ερευνητές εξέτασαν το προκύπτον σύστημα σε γνωστά ύποπτα και κακόβουλα εκτελέσιμα αρχεία UEFI που δεν είχαν συμπεριληφθεί ως τότε στο σύνολο των δεδομένων - κυρίως τον UEFI driver του LoJax. Το σύστημα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο driver του LoJax διέφερε με πρωτόγνωρο τρόπο. «Αυτή η επιτυχημένη δοκιμασία προσφέρει ένα επίπεδο αξιοπιστίας ότι, αν εμφανιστεί μια παρόμοια απειλή σε UEFI, θα μπορούσαμε να την αναγνωρίσουμε ως ασυνήθιστη, να την αναλύσουμε αμέσως και να δημιουργήσουμε ένα κατάλληλο σύστημα ανίχνευσης», σχολιάζει ο Mazán.
Η προσέγγιση αυτή που βασίζεται στη μηχανική μάθηση, εκτός από τις ισχυρές δυνατότητες εντοπισμού ύποπτων εκτελέσιμων αρχείων UEFI, διαπιστώθηκε επίσης ότι μειώνει το φόρτο εργασίας των αναλυτών της ESET κατά 90% (συγκριτικά με το να αναλύσουν κάθε εισερχόμενο δείγμα). Καθώς κάθε νέο εισερχόμενο εκτελέσιμο αρχείο UEFI προστίθεται στο σύνολο δεδομένων, επεξεργάζεται, αναπροσαρμόζεται και λαμβάνεται υπόψη για τα επόμενα εισερχόμενα δείγματα, η λύση προσφέρει παρακολούθηση του UEFI σε πραγματικό χρόνο.
Χρησιμοποιώντας το σύστημα αυτό για να εντοπίσουν απειλές UEFI, οι ερευνητές της ESET ανακάλυψαν πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία UEFI που μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες – τα UEFI firmware backdoors και τα persistence modules σε επίπεδο OS. «Παρόλο που το σύστημα επεξεργασίας εκτελέσιμων αρχείων UEFI δεν έχει ακόμη οδηγήσει στην εξεύρεση νέου κακόβουλου λογισμικού, τα αποτελέσματα που έχει επιτύχει μέχρι στιγμής είναι ενθαρρυντικά», λέει ο Jean-Ian Boutin, senior malware researcher της ESET. Το πιο αξιοσημείωτο εύρημα είναι το backdoor της ASUS: ένα UEFI firmware backdoor που βρέθηκε σε διάφορα μοντέλα φορητών υπολογιστών ASUS, το οποίο επιδιορθώθηκε από την ASUS μετά τη σχετική ενημέρωση της ESET.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν την έρευνα του ESET βρίσκονται στο blog post «Needles in a haystack: Picking unwanted UEFI components out of millions of samples» στο WeLiveSecurity.com.
Πληροφορίες: www.eset.com/gr
Παρατηρήσεις: Δελτίο Τύπου - ESET - 8 Οκτωβρίου 2019
