Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 84/2023 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 6.3.2023 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Βασίλειος Καραποστόλης, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν ο έλεγχος της ενδεχόμενης μη αδιάλειπτης έννομης λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «ΑΕΡΑΣ FM 99,5» Ν. Αιτωλοακαρνανίας, ιδιοκτησίας του Κουτσογιαννόπουλου Απόστολου, λόγω αλλαγής συχνότητας.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 31/15.2.2023, ο οποίος ανατέθηκε στον ειδικό επιστήμονα-νομικό Αλέξανδρο Οικονόμου. Ο Ειδικός Επιστήμων υπέβαλε την υπ’ αριθμ. πρωτ. 145/ΕΣ/22.2.2023 νομική εισήγησή του.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, παρέστη για λογαριασμό του ραδιοφωνικού σταθμού ο Απόστολος Κουτσογιαννόπουλος. Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο, ο ανωτέρω απάντησε ότι γνωρίζει το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβε δε τον λόγο και ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του. Δεν ζητήθηκε προθεσμία κατάθεσης υπομνήματος και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη.
Την 27.3.2022 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη:
Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τον απόντα κατά τη συζήτηση Βασίλειο Καραποστόλη, αναγιγνώσκοντας την έγγραφη εισήγηση, το υπόμνημα του εγκαλουμένου και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Παρέστη επίσης και ο ανωτέρω εισηγητής, ο οποίος ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ
Ι. Νομικό Μέρος
Κατά το άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγματος: ««Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους. O έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης που είναι ανεξάρτητη αρχή, όπως νόμος ορίζει. O άμεσος έλεγχος του Κράτους, που λαμβάνει και τη μορφή του καθεστώτος της προηγούμενης άδειας, έχει ως σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και προϊόντων του λόγου και της τέχνης, την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας».
Κατά το άρθρο 53 παρ. 1 του Ν. 2778/1999: «Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, που λειτουργούσαν την 1η Νοεμβρίου 1999, θεωρούνται ως νομίμως λειτουργούντες μέχρι την έκδοση της απόφασης του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης η οποία προβλέπεται στο άρθρο 7 παρ. 2 του ν. 2328/ 1995, για την προκήρυξη συγκεκριμένων θέσεων αδειών λειτουργίας τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών».
Περαιτέρω, κατά το άρθρο 6 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, το οποίο (άρθρο) επιγράφεται «Τοπική Ραδιοφωνία- φύση και λειτουργία της. Βασικές προϋποθέσεις χορήγησης και ανανέωσης αδειών ίδρυσης και λειτουργίας ραδιοφωνικών σταθμών»: «Η άδεια ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας αφορά εκπομπή σε ορισμένη συχνότητα». Η χρήση της συχνότητας παραχωρείται με τον όρο ότι η εκπομπή θα πραγματοποιείται από ορισμένη ή ορισμένες θέσεις για ολόκληρο ή τμήμα του 24ώρου και για ορισμένη ισχύ και υπό τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζουν οι σχετικές διεθνείς συμβάσεις, η συναφής εθνική νομοθεσία και η κοινή υπουργική απόφαση παραγράφου 4 του άρθρου αυτού.».
Κατά το άρθρο 53 παρ. 2 του Ν 2778/1999: «2. Οι αναφερόμενοι στην προηγούμενη παράγραφο ραδιοφωνικοί σταθμοί οφείλουν να τηρούν τους προβλεπόμενους στο άρθρο 8 του ν. 2328/1995 κανόνες λειτουργίας. καθώς και αυτούς που προβλέπονται από τους ισχύοντες κώδικες δεοντολογίας του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης. Η παραβίαση των ανωτέρω κανόνων η οποία διαπιστώνεται με βάση τεκμηριωμένη και ειδικά αιτιολογημένη καταγγελία παντός έχοντος έννομο συμφέρον, έχει ως συνέπεια την άμεση διακοπή λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού, με απόφαση του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης,...»
Κατά το άρθρο 11 παρ. 4 του Ν. 3592/2007: «Οι φορείς άδειας τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών πρέπει να διασφαλίζουν την αδιάλειπτη λειτουργία τους.».
Κατά το άρθρο 20 παρ. 1 και το άρθρο 21 παρ. 1 περ. γ του Ν. 4070/2012 (με το οποίο ενσωματώθηκαν στο εσωτερικό δίκαιο σχετικές Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης): «Το φάσμα ραδιοσυχνοτήτων αποτελεί σπάνιο πόρο, η διαχείριση του οποίου συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα του Κράτους, καθώς και δημόσιο αγαθό με σημαντική κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική αξία». «Η χρήση ραδιοσυχνοτήτων επιτρέπεται στο πλαίσιο των Γενικών Αδειών. Δικαιώματα χρήσης ραδιοσυχνότητας χορηγούνται όπου κρίνεται αναγκαίο ώστε... να διαφυλάσσεται η αποτελεσματική χρήση του φάσματος... ».
Κατά το άρθρο 8 παρ. 3 του Ν. 3592/2007: «Με κοινή απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών και του Υπουργού στον οποίο ανατίθενται εκάστοτε οι αρμοδιότητες του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, μετά από γνώμη της Ε.Ε.Τ.Τ., καθορίζεται ο Χάρτης Συχνοτήτων αναλογικής ραδιοφωνικής ευρυεκπομπής. Ειδικότερα, καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές εκπομπής, που πρέπει να πληρούν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, συμπεριλαμβανομένων και της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., οι περιορισμοί εκπομπής στους οποίους υπόκεινται, τα επιτρεπτά κέντρα εκπομπής, ο νομός / γεωγραφική περιοχή κάλυψης του κάθε κέντρου εκπομπής και διαμορφώνεται ο Χάρτης Συχνοτήτων σε επίπεδο νομού / γεωγραφικής περιοχής, σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στη Διεθνή Σύμβαση Τηλεπικοινωνιών και τον προσαρτημένο σε αυτήν Κανονισμό Ραδιοεπικοινωνιών, καθώς και τις Διεθνείς Συμβάσεις εκχώρησης συχνοτήτων στους ανωτέρω ραδιοφωνικούς σταθμούς, καθώς και η διαδικασία περιοδικού ελέγχου των ανωτέρω περιορισμών.».
Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων, μεταξύ τους και προς τη γενική αρχή της λογικής συνοχής και ενότητας της έννομης τάξης, συνάγονται τα ακόλουθα:
(α) Ότι μεταξύ του Κράτους και του προσώπου, που χρησιμοποιούσε (αυθαιρέτως) μια ραδιοφωνική συχνότητα δημιουργείται μια ιδιόρρυθμη (sui generis) δημοσίου δικαίου έννομη σχέση (προσομοιάζουσα με εκείνη της -αυθαίρετης- κατοχής και χρήσης δημοσίου κτήματος), με την οποία παρέχεται στον χρήστη η δυνατότητα πραγματοποίησης ραδιοφωνικών εκπομπών κατά τον μεταγενέστερο της 1.11.1999 χρόνο.
(β) Ότι εξαιτίας του όλως εξαιρετικού χαρακτήρος της ρύθμισης - αφού δι’ αυτής επιδιώκεται η έννομη τακτοποίηση έκνομης δραστηριότητας - και της ως εκ τούτου ανάγκης οι σχετικές διατάξεις να ερμηνεύονται στενώς, παρέχεται στον δικαιούχο η δυνατότητα χρήσης της συγκεκριμένης και μόνο συχνότητας και όχι οποιασδήποτε άλλης ή του ραδιοφωνικού φάσματος γενικώς.
(γ) Ότι για όσο χρονικό διάστημα ο σταθμός εκπέμπει ραδιοφωνικό πρόγραμμα είτε εντελώς αυθαίρετα, είτε επειδή «θεωρείται νομίμως λειτουργών», οφείλει - για την ταυτότητα του νομικού λόγου, και δη κατά μείζονα λόγο - να πληροί τις προϋποθέσεις και να τηρεί τις υποχρεώσεις που εκ της νομοθεσίας προβλέπονται για νομίμως αδειοδοτημένους ραδιοφωνικούς σταθμούς, αφού, υπό την αντίθετη εκδοχή, θα προέκυπτε το προφανές άτοπο να αποδίδεται στην βούληση του Νομοθέτη η πρόθεση να υπαγάγει τους νομοταγείς πολίτες, δηλαδή τους κατόχους νόμιμης άδειας σε δυσμενέστερη θέση έναντι των αδικοπραγούντων, δηλαδή των αυθαίρετων χρηστών του φάσματος (πρβλ. σχετικώς Ολ. ΣτΕ 3578/2010 και ΑΠ 1701/2014).
(δ) Ότι ένας τέτοιος όρος ύπαρξης της έννομης σχέσης και μια αντίστοιχη υποχρέωση του χρήστη μιας ραδιοφωνικής συχνότητας είναι η διαρκής και αδιάλειπτη λειτουργία του σταθμού, η διακοπή της λειτουργίας του οποίου επιφέρει αυτοδίκαιη κατάργηση της όλης έννομης σχέσης μεταξύ του δικαιούχου και του Κράτους (το οποίο μάλιστα, με βάση και τους διεθνείς κανόνες, δεν έχει δικαίωμα αποθεματοποίησης του ραδιοφωνικού ή του τηλεοπτικού φάσματος). Θεωρείται δε διακοπή λειτουργίας (και) η εγκατάλειψη της συχνότητας την οποία χρησιμοποιούσε ο φορέας στον σκοπητέο χρόνο (1-11-1999), ανεξάρτητα αν αυτός άρχισε (συγχρόνως ή μεταγενεστέρως) να χρησιμοποιεί (αυθεραίτως) άλλη συχνότητα.
(ε) Ότι, για να είναι νομικώς επιτρεπτή και πρακτικώς (τεχνικώς) εφικτή και εννόμως ελέγξιμη η ομαλή (και ακίνδυνη) λειτουργία ενός ραδιοφωνικού σταθμού απαιτείται να έχουν προκαθορισθεί ιδίως: (α) Η συγκεκριμένη συχνότητα που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί (με καταχώρηση αυτής σε Χάρτη Συχνοτήτων).
(β) Ο συγκεκριμένος τόπος, όπου πρόκειται να εγκατασταθεί η απαιτούμενη τεχνική υποδομή (οργανωμένο κέντρο εκπομπής).
(γ) Οι επιβαλλόμενες «τεχνικές προδιαγραφές», και ιδίως η επιτρεπόμενη «ισχύς» του ραδιοφωνικού σήματος.
Είναι δε νομικά και λογικά απαραίτητος ο έλεγχος της συνδρομής των προϋποθέσεων αυτών, προκειμένου να αποφασισθεί αν θα επιτραπεί ή όχι η χρήση μιας συχνότητας, αφού η χωρίς προδιαγραφές χρήση αυτής είναι δυνατόν αφενός μεν να έχει επιζήμιες επιπτώσεις σε άλλους χρήστες, και δη αλυσιδωτά σε περισσότερες «περιοχές κάλυψης», αφετέρου δε να αποτελέσει πρόσθετο αρνητικό παράγοντα ενδεχόμενων επικίνδυνων καταστάσεων σχετικών με τη χρήση του φάσματος.
ΙΙ. Πραγματικό Μέρος
Στην προκειμένη περίπτωση, από τα έγγραφα του φακέλου και τους ισχυρισμούς του ελεγχόμενου φορέως (προβληθέντες προφορικώς), προκύπτει:
(α) Ότι αυτός είχε θέσει σε λειτουργία ραδιοφωνικό σταθμό στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας δια της συχνότητας 91,1 FM.
(β) Ότι ο σταθμός αργότερα εγκατέλειψε τη συχνότητα εκείνη και εξέπεμψε πρόγραμμα από άλλη συχνότητα, και δη την 99,5 FM (αναλυτικώς περί αυτών βλ. ιδίως τις από 14.5.2014 και 20.3.2014 υπό ΑΠ 718/42 και 711/46, αντιστοίχως, αποφάσεις της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων).
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Με βάση τα προεκτεθέντα, ο ανωτέρω ραδιοφωνικός σταθμός έπαψε να λειτουργεί εννόμως, αφού χρησιμοποιεί συχνότητα - ήτοι δημόσιο περιουσιακό αγαθό - διαφορετική από εκείνη που δια νόμου επετράπη να χρησιμοποιεί, και, επομένως έχει διακοπεί και η έννομη σχέση του φορέως του με τη συχνότητα εκείνη (χωρίς βεβαίως να έχει καθιδρυθεί δια νόμου όμοια έννομη σχέση με άλλη συχνότητα). Κατά συνέπεια, πρέπει να διαγραφεί ο σταθμός από τον σχετικό Πίνακα του ΕΣΡ, να αναγνωρισθεί δε ότι η συχνότητα (91,1 FM) ανήκει (και κατά χρήσιν) στο Ελληνικό Κράτος.
Τρία (3) μέλη από τα πέντε (5) της πλειοψηφίας διατύπωσαν επί του θέματος την ακόλουθη συγκλίνουσα γνώμη:
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 15 παρ. 2 του Συντάγματος, 53 παρ. 1 και 2 του Ν. 2778/1999, 11 παρ. 4 του Ν. 3592/2007, 20 παρ. 1 και 21 παρ. 1 περ. γ’ του Ν. 4070/2012, όπως εκτίθενται αυτές, στο νομικό μέρος της παρούσας απόφασης, μεταξύ τους και προς τη γενική αρχή της λογικής συνοχής και ενότητας της έννομης τάξης, καθώς και της αρχής της αναλογικότητας, συνάγονται τα ακόλουθα:
(α) Ότι, ενόψει της αδυναμίας εφαρμογής της οικείας νομοθεσίας που προβλέπει την χορήγηση αδειών λειτουργίας στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 53 Ν. 2778/1999 δια της οποίας θεωρούνται νομίμως λειτουργούντες όσοι σταθμοί λειτουργούσαν κατά την 1.11.1999.
(β) Ότι εξαιτίας του όλως εξαιρετικού χαρακτήρος της ρύθμισης - αφού δι’ αυτής επιδιώκεται η προσωρινή τακτοποίηση του ραδιοφωνικού τοπίου - και ως εκ τούτου ανάγκη οι σχετικές διατάξεις να ερμηνεύονται στενώς, παρέχεται στον δικαιούχο η δυνατότητα χρήσης μιας συγκεκριμένης και μόνο συχνότητας και δη εκείνης που χρησιμοποιούσε κατά την 1.11.1999.
(γ) Ότι στην περίπτωση των μεταβατικώς λειτουργούντων σταθμών ο νομοθέτης δεν χορήγησε άδεια συγκεκριμένης συχνότητας κατόπιν συγκριτικής αξιολόγησης, στη βάση των ισχυόντων χαρτών συχνοτήτων, αλλά επεδίωξε να ρυθμίσει, μέχρι την χορήγηση των αδειών, μια πραγματική κατάσταση (αυθαίρετη χρήση του ραδιοφάσματος), στη βάση δε αυτή χορηγήθηκαν βεβαιώσεις νόμιμης λειτουργίας στους ραδιοφωνικούς σταθμούς, με κριτήριο τη δήλωση των ιδίων ότι πράγματι λειτουργούσαν μια συγκεκριμένη ημερομηνία, χωρίς να προβαίνει με τη χορήγηση αυτή σε εκχώρηση συχνότητας, αλλά απλώς αναγνωρίζει το πραγματικό γεγονός της λειτουργίας ενός σταθμού κατά την 1.11.1999 και μεταγενεστέρως και απέβλεψε στην προσωρινή λειτουργία τους, χωρίς να προδιαγράψει συγκεκριμένα τεχνικά χαρακτηριστικά της εκπομπής τους. Πάντως, παρά το ότι δεν ορίζεται ρητώς στο άρθρο 53 του Ν. 2778/1999 η υποχρέωση των μεταβατικώς λειτουργούντων σταθμών να εκπέμπουν από τη συχνότητα που είχαν δηλώσει ότι εξέπεμπαν την 1.11.1999, τούτο είναι επιβεβλημένο και η αλλαγή - μετατόπιση της συχνότητας απαγορεύεται, όταν αυτή λαμβάνει χώρα, χωρίς προηγούμενη σχετική άδεια της αρμόδιας Αρχής, με αυθαίρετη ενέργεια (πρβλ. ΣτΕ 1206/2012, 1588/2012, 1231/2011, 4046/2008,3070/2007).
(δ) Ότι η αλλαγή (μεταβολή-μετατόπιση) συχνότητας ενός νομίμως λειτουργούντος ραδιοφωνικού σταθμού, κατά το άρθρο 53 του Ν. 2778/1999, σε άλλη συχνότητα από εκείνη που εξέπεμπε την 1.11.1999, γίνεται ανεκτή, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης των ραδιοφωνικών σταθμών, μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπου η συχνότητα, που αρχικώς χρησιμοποιούσε ο σταθμός, δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί μεταγενέστερα για αντικειμενικούς λόγους, που κρίνονται κατά περίπτωση, όπως παρεμβολές σε άλλα νομίμως λειτουργούντα δίκτυα ή σε άλλους νομίμως λειτουργούντες σταθμούς ή παρεμβολές σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, που εκπέμπουν σε παραμεθόριες περιοχές από ραδιοφωνικούς σταθμούς ομόρων κρατών και πιστοποιούνται αυτές από την αρμόδια για την επιτήρηση του φάσματος ανεξάρτητη αρχή (Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων). Για να επιδιωχθεί όμως η πιστοποίηση των παρεμβολών και η αναγνώριση της ανάγκης της αλλαγής - μετατόπισης της συχνότητας, από την οποία εκπέμπει ο ραδιοφωνικός σταθμός την 1.11.1999 σε άλλη συχνότητα και να ληφθεί η σχετική άδεια, από την αρμόδια Αρχή, αλλαγής της συχνότητας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η υποβολή προηγουμένως αίτησης του σταθμού, που προκαλεί ή δέχεται τις παρεμβολές, προς την ΕΕΤΤ, που έχει την ευθύνη ελέγχου και την εποπτεία της χρήσης του φάσματος των ραδιοσυχνοτήτων, για να πιστοποιήσει αυτή τις παρεμβολές και να αναγνωρίσει την ανάγκη μετατόπισης της συχνότητας του ραδιοφωνικού σταθμού σε άλλη συχνότητα, προκειμένου ο τελευταίος να εξακολουθεί να λειτουργεί και να διαπιστώσει ότι η νέα συχνότητα δεν παρενοχλεί άλλα νομίμως λειτουργούντα δίκτυα. Είναι δε νομικά και λογικά απαραίτητος ο έλεγχος της συνδρομής της παραπάνω προϋποθέσεως προκειμένου να αποφασισθεί αν θα επιτραπεί να εξακολουθήσει να λειτουργεί ο σταθμός, με τη χρήση νέας συχνότητας, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης των ραδιοφωνικών σταθμών, καθόσον η μη τήρηση της προϋποθέσεως αυτής θεωρείται αυθαίρετη ενέργεια με συνέπεια την διακοπή λειτουργίας του ραδιοφωνικού σταθμού λόγω εγκατάλειψης, της συχνότητας την οποία χρησιμοποιούσε ο φορέας την 1.11.1999.
ΙΙ. Πραγματικό Μέρος
Στην προκειμένη περίπτωση, από τα έγγραφα του φακέλου και τους ισχυρισμούς του ελεγχομένου φορέως, προκύπτουν τα ακόλουθα.
Ο ραδιοφωνικός σταθμός με τον διακριτικό τίτλο «ΑΕΡΑΣ FM» του Ν. Αιτωλοακαρνανίας, είναι κάτοχος της με αριθμό 20578/Ε/13756/03.01.2000 βεβαίωσης νομίμου λειτουργίας, η οποία του χορηγήθηκε με απόφαση του πρώην Υπουργείου Τύπου και Μ.Μ.Ε. σε εφαρμογή του άρθρου 53 του Ν. 2778/1999 και νομιμοποιείται να εκπέμπει στην συχνότητα 91,1 MHz από την θέση εκπομπής του Αγίου Πέτρου.
Στις 25.10.2012 η ΕΕΤΤ διενήργησε, μέσω του αρμοδίου κλιμακίου Εποπτείας και Ελέγχου Φάσματος του Περιφερειακού της Γραφείου Πατρών, μετρήσεις και καταγραφές των ραδιοφωνικών εκπομπών στο κέντρο εκπομπής του Αγίου Πέτρου και κατέγραψε εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «ΑΕΡΑΣ FM» στην συχνότητα 99,5 MHz. Λόγω της καταγραφής αυτής σε συχνότητα διάφορη της ορισθείσης από το ΕΣΡ, καίτοι δεν νομιμοποιείτο να εκπέμπει από αυτή, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η ΕΕΤΤ απέστειλε την αριθμ. πρωτ. ΕΕΤΤ 8984/Φ. 386/26.02.2013 επιστολή της προς τον Απόστολο Κουτσογιαννόπουλο, φορέα του ραδιοφωνικού σταθμού, με την οποία αφού του κοινοποίησε το αποτέλεσμα της από 25.10.2012 καταγραφής εκπομπής του ραδιοφωνικού σταθμού στην συχνότητα 99,5 MHz, τον κάλεσε, όπως, εντός τριάντα (30) ημερών από την επίδοση της συγκεκριμένης επιστολής, αποκαταστήσει τη νομιμότητα, διακόπτοντας την εκπομπή του σταθμού από την συχνότητα του Αγίου Πέτρου. Ο τελευταίος, με απαντητικό υπόμνημα, αρνήθηκε να διακόψει την συγκεκριμένη εκπομπή και δήλωσε ότι η μεταφορά του στην συχνότητα 99,5 MHz από εκείνη των 91,1 MHz, από την οποία εξέπεμπε την 1.11.1999, έλαβε χώρα προκειμένου να διασφαλισθεί η ακώλυτη χρήση από την δημόσια ραδιοφωνία της γειτνιάζουσας συχνότητας των 91,3 MHz από την όμορη θέση εκπομπής των Ακαρνανικών, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στην υπ’ αριθμ. 15218/931 Κοινή Υπουργική Απόφαση «Χάρτης Συχνοτήτων Ραδιοφωνίας του νομού Αιτωλοακαρνανίας». Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) με την αριθμ. 711/46/20.03.2014 απόφασή της, απέρριψε τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς του φορέα του ραδιοφωνικού σταθμού Αποστόλου Κουτσογιαννόπουλου, ως νόμω και ουσία αβασίμους, με την αιτιολογία, ότι η φασματική απόσταση, μεταξύ της εκπομπής του ραδιοφωνικού σταθμού του από την συχνότητα των 91,1 MHz, από την οποία νομιμοποιείτο να εκπέμπει και της προβλεπόμενης από την 15218/931 Κ.Υ.Α. συχνότητας εκπομπής της δημόσιας ραδιοφωνίας 91,3 MHz -η οποία ήταν ανενεργή- ήτοι 200 KHz, ήταν σύμφωνη προς τα οριζόμενα στην κείμενη νομοθεσία. Ότι οι θέσεις Αγίου Πέτρου και Ακαρνανικών δεν μπορούν να θεωρηθούν όμορες, καθώς απέχουν μεταξύ τους απόσταση 53 χιλιομέτρων και ότι η περιοχή ραδιοκάλυψης του κέντρου εκπομπής Αγίου Πέτρου είναι πολύ μικρότερη από εκείνη των Ακαρνανικών και συνεπώς, εφόσον τηρηθούν τα όσα προβλέπει η κείμενη νομοθεσία για την λειτουργία των ραδιοφωνικών σταθμών η επανεκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού στην νομιμοποιηθείσα συχνότητα των 91,1 MHz δεν θα προκαλέσει παρεμβολές σε μελλοντική μετάδοση του προγράμματος της δημόσιας ραδιοφωνίας στην προβλεπόμενη από την Κ.Υ.Α. συχνότητα των 91,3 MHz. Έτσι, απεφάσισε την επιβολή, στον ως άνω φορέα του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «ΑΕΡΑΣ FM», της διοικητικής κύρωσης της σύστασης, όπως διακόψει, εντός τριάντα ημερών από την επίδοση της απόφασης, την εκπομπή του σταθμού του στην συχνότητα 99,5 MHz από την θέση εκπομπής του Αγίου Πέτρου, προβαίνοντας μόνο στην μετάδοση του ραδιοφωνικού προγράμματος από την συχνότητα των 91,1 MHz και την επιβολή της διοικητικής κύρωσης της σύστασης όπως απέχει στο μέλλον από ενέργειες που έρχονται σε αντίθεση με την νομοθεσία που διέπει την λειτουργία των ραδιοφωνικών σταθμών. Κατά της απόφασης αυτής, ο φορέας του ως άνω ραδιοφωνικού σταθμού, άσκησε την αριθμ. πρωτ. ΕΕΤΤ 16164/16.04.2014 αίτηση θεραπείας, η οποία έγινε δεκτή με την αριθμ. πρωτ. ΑΠ 718/42/14.05.2014 απόφαση της ΕΕΤΤ, με την οποία αποφασίστηκε η ανάκληση της ως άνω με ΑΠ 711/46/20.03.2014 απόφαση της ΕΕΤΤ.
Με βάση τα προεκτεθέντα, ο ανωτέρω ραδιοφωνικός σταθμός θεωρείται, και κατά την άποψη των παραπάνω μελών, που διατύπωσαν συγκλίνουσα γνώμη, ότι διέκοψε την λειτουργία του, αφού προέβη στην αλλαγή - μετατόπιση της συχνότητας, την οποία χρησιμοποιούσε την 1.11.1999, σε άλλη συχνότητα, με αυθαίρετη ενέργεια, χωρίς δηλαδή την τήρηση της απαραίτητης προϋπόθεσης που αναφέρθηκε ως άνω για την πιστοποίηση των παρεμβολών και την αναγνώριση της ανάγκης μετατόπισης της συχνότητας του ραδιοφωνικού σταθμού σε άλλη συχνότητα και χωρίς βεβαίως προηγούμενη σχετική άδεια της αρμόδιας Αρχής.
Τέσσερα (4), όμως, μέλη διατύπωσαν την ακόλουθη μειοψηφούσα γνώμη:
Επιπροσθέτως των αναφερομένων στο Νομικό Μέρος της συγκλίνουσας γνώμης της πλειοψηφίας (υπό στοιχεία α’ έως γ’), εκτίθενται τα εξής:
Η αλλαγή (μεταβολή-μετατόπιση) συχνότητας ενός νομίμως λειτουργούντος ραδιοφωνικού σταθμού, κατά το άρθρο 53 του Ν. 2778/1999, σε άλλη συχνότητα από εκείνη που εξέπεμπε την 1.11.1999, γίνεται ανεκτή, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης των ραδιοφωνικών σταθμών, μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπου η συχνότητα, που αρχικώς χρησιμοποιούσε ο σταθμός, δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί μεταγενέστερα για αντικειμενικούς λόγους, που κρίνονται κατά περίπτωση, όπως παρεμβολές σε άλλα νομίμως λειτουργούντα δίκτυα ή σε άλλους νομίμως λειτουργούντες σταθμούς ή παρεμβολές σε ραδιοφωνικούς σταθμούς, που εκπέμπουν σε παραμεθόριες περιοχές από ραδιοφωνικούς σταθμούς ομόρων κρατών και πιστοποιούνται αυτές από την αρμόδια για την επιτήρηση του φάσματος ανεξάρτητη αρχή (Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων).
Η υποβολή από τον ελεγχόμενο σταθμό αίτησης στην ΕΕΤΤ πριν από την αλλαγή της συχνότητας δεν μπορεί να θεωρηθεί απαραίτητη διαδικαστική προϋπόθεση για την κρίση του Συμβουλίου περί της νομιμότητας της αλλαγής συχνότητας διότι, όπως είναι γνωστό, η ΕΕΤΤ, σε περίπτωση αδυναμίας χρήσεως της συχνότητας που δικαιούται να χρησιμοποιεί ένας σταθμός (δηλ. εκείνης που χρησιμοποιούσε την 1.11.1999), αρνείται να υποδείξει στους ενδιαφερόμενους τις ενδεδειγμένες ενέργειες ή να απαντήσει σε οποιαδήποτε αίτηση/γνωστοποίηση. Και τούτο διότι μια τέτοια ενέργεια δεν προβλέπεται στη νομοθεσία και, σε κάθε περίπτωση, όπως ήδη αναφέρθηκε στο Νομικό Μέρος, οι διατάξεις του άρθρου 53 Ν. 2778/1999 πρέπει να ερμηνεύονται στενά, γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητα πρωτοβουλιών από την πλευρά των διοικητικών υπηρεσιών. Αντιθέτως, η ΕΕΤΤ παρεμβαίνει εκ των υστέρων, είτε κατόπιν γνωστοποιήσεως του ενδιαφερόμενου σταθμού, είτε αυτεπαγγέλτως, οπότε και με αποφάσεις της απέχει από την επιβολή κυρώσεων, ως η μόνη αρμόδια ανεξάρτητη αρχή επί τεχνικών ζητημάτων, εφόσον διαπιστωθεί ότι από τη χρήση της νέας συχνότητας δεν δημιουργούνται παρεμβολές σε άλλα νομίμως λειτουργούντα δίκτυα ή άλλους νομίμως λειτουργούντες σταθμούς.
Κατά συνέπεια, ο έλεγχος νομιμότητας της ορθής χρήσης της συχνότητας ραδιοφωνικού σταθμού που λειτουργεί νομίμως κατά το άρθρο 53 Ν. 2778/1999 δεν αφορά την τήρηση συγκεκριμένης ακολουθητέας διαδικασίας για την αλλαγή της συχνότητας, εφόσον συντρέχει σοβαρός λόγος, αλλά αποκλειστικά και μόνον την ύπαρξη απόφασης της αρμόδιας αρχής (δηλ. της ΕΕΤΤ) με την οποία γίνεται δεκτή μια τέτοια αλλαγή, δια της αποχής της αρχής αυτής από την επιβολή κυρώσεων.
Πράγματι στην κρινόμενη περίπτωση, μετά την έκδοση της αρχικής απόφασης της ΕΕΤΤ (711/2014), ασκήθηκε αίτηση θεραπείας από τον ενδιαφερόμενο και σε συνέχεια αυτής ανακλήθηκε η απόφαση και δικαιώθηκε ο ενδιαφερόμενος, αφού από τη χρήση της νέας συχνότητας διαπιστώθηκε ότι δεν προκαλούνται παρεμβολές ούτε στη δημόσια ραδιοφωνία, ούτε σε άλλο νομίμως λειτουργόν δίκτυο. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι στην απόφαση 711/2014 της ΕΕΤΤ γίνεται ιδιαίτερη μνεία (σελ. 6) στην ανάγκη προστασίας της συχνότητας της δημόσιας ραδιοφωνίας, καίτοι «είναι προσωρινώς ανενεργή, ενώ όταν πραγματοποιείται [ενν. εκπομπή] λαμβάνει χώρα με πλεονέκτημα έναντι της εκπομπής του σταθμού [«ΑΕΡΑΣ FM»] (υψηλότερη θέση λόγω γεωγραφικού ανάγλυφου, υψηλότερη ισχύ σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία)».
Κατά συνέπεια, από πουθενά δεν συνάγεται αυθαίρετη ενέργεια του ιδιοκτήτη του ρ/σ «ΑΕΡΑΣ FM».
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Διαπιστώνει ότι ο ραδιοφωνικός σταθμός με τον διακριτικό τίτλο «ΑΕΡΑΣ FM 99,5» Ν. Αιτωλοακαρνανίας έχει παύσει να λειτουργεί εννόμως.
Αποφασίζει τη διαγραφή του από τον Πίνακα Λειτουργούντων Ραδιοφωνικών Σταθμών.
Αναγνωρίζει ότι η ραδιοφωνική συχνότητα 91,1 FM, στην οποία αυτός εξέπεμπε, ανήκει (και κατά χρήση) αποκλειστικά και μόνον στο Ελληνικό Κράτος.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 27η Μαρτίου 2023 και δημοσιεύτηκε την 16η Μαΐου 2023.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 84/2023 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 16η Μαΐου 2023
