Προχωρώντας στην περίοδο της κρίσης της πανδημίας γίνεται πιο επιτακτική η λήψη ευνοϊκών μέτρων για τη στήριξη του τομέα του πολιτισμού, του κινηματογράφου, αλλά και των εργαζομένων του. Κάποια από αυτά έχουν δρομολογηθεί και τα χαιρετίζουμε. Όμως δυστυχώς δεν αρκούν.
Απαιτείται ένας συμμετοχικός σχεδιασμός για την επόμενη μέρα, η οποία δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη, με τη βοήθεια ενός ευρύτερου Ευρωπαϊκού προγράμματος για τον Πολιτισμό, όπως είναι η πρωτοβουλία για τη "Στήριξη των τεχνών και του πολιτισμού μέσω της Επενδυτικής Πρωτοβουλίας για την Αντιμετώπιση του Κορονωιού (Coronavirus Response Investment Initiative) της Ευρωπαϊκής Ενωσης".
Να γίνει σαφές πως ο Πολιτισμός σε αυτή τη φάση λαμβάνει ένα ρόλο ηθικής στήριξης της κοινωνίας που βρίσκεται σε κρίση, όχι μόνο οικονομική και βιολογική, αλλά και αξιών.
Στοχεύουμε σε δύο κατευθύνσεις για την Ελληνική κινηματογραφία:
Η μια είναι πιο άμεση και επίκαιρη, συνυφασμένη με την πανδημία και η δεύτερη έχει να κάνει με τα γενικότερα θέματα του κινηματογραφικού χώρου, τα οποία δεν έχουν λυθεί και πολλαπλασιάζονται επικίνδυνα λόγω της κατάστασης. Ταυτόχρονα όμως είναι και συγκοινωνούντα δοχεία.
Όσον αφορά την πρώτη κατεύθυνση.
α. Το ΥΠΠΟΑ οφείλει να ενισχύσει περισσότερο τον τομέα του κινηματογράφου, όχι μόνο με το ανεπαρκές πακέτο των 1.800.000Ε για τις μικρού μήκους ταινίες, τα animation και τα ντοκιμαντέρ. Το ποσό, αν και σωστά ενισχύει την ανάπτυξη κάποιων παραγωγών του χώρου, είναι αμυδρό σε σχέση με τα Ευρωπαϊκά δεδομένα και επιπλέον δεν αφορά καμία ενίσχυση στις μεγάλου μήκους ταινίες που αποτελούν και το βασικό κορμό του κινηματογράφου.
Η περίοδος ανάπτυξης των ταινιών μυθοπλασίας μεγάλου μήκους, αφορά ένα διάστημα που θα μπορούσε να ενταχθεί στην περίοδο της κρίσης με έρευνα, συγγραφή και προσωπική δουλειά από το σπίτι αρκετών ατόμων. Ενισχύονται έτσι οι εταιρείες και τα άτομα, επιπλέον του προγράμματος του ΕΚΚ, από τη στιγμή που πρόκειται για δημιουργικά σχέδια, που σε πρώτη φάση δεν απαιτούν πολυπληθή γυρίσματα, τα οποία ενδεχομένως να έχουν υγειονομική επισφάλεια .
β. Πρέπει να συνεχίσει η ενίσχυση όλων των εταιρειών και των εργαζομένων του κλάδου με το απλό κριτήριο της επαγγελματικής τους ιδιότητας, όπως αυτή εμφανίζεται στο Taxisnet. Χρειάζεται μια συνεχής ενημέρωση καλή τη πίστη, ώστε να ενταχθούν συνάδελφοι που δεν καλύπτουν πάντοτε τα μέχρι τώρα κριτήρια.
Εχουν ήδη προχωρήσει αιτήσεις για επιδόματα, αλλά η ενίσχυση πρέπει να πάρει και μια μορφή που θα προβλέπει στο μέλλον έχοντας υπ’ όψιν της την ανάπτυξη.
Πολύ σωστά τα ευνοϊκά επιδόματα στους ΚΑΔ που μας αφορούν, αλλά οι ελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις δεν αρκούν, ιδίως στις μικρομεσαίες, που ετοιμάζονται προφανώς για ένα δύσκολο χειμώνα μετά την πρόβλεψη από το IMF της ύφεσης του 10% που θα είναι καταστροφική.
γ. Να αναπροσαρμοστούν τα Ιδιωτικά Συμφωνητικά με το ΕΚΚ ή τη Δημόσια τηλεόραση και να μην ισχύει η αποπληρωμή μεγάλου ποσοστού τουπροϋπολογισμού με την παράδοση-απόδοση του έργου, αλλά να μεταφερθεί μέρος αυτού του ποσού νωρίτερα, ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και οι εργαζόμενοι επίσης.
δ. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο της μακροχρόνιας επιμήκυνσης αποπληρωμής των δόσεων δανείων που λήγουν μέσα στην περίοδο έκτακτων μέτρων σε συνεργασία με τους δανειολήπτες και τις ενώσεις τους. Να οριστεί ώστε οι τράπεζες και άλλοι προμηθευτές υπηρεσιών να μην προβαίνουν σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης απαιτήσεων, αλλά να προβαίνουν σε κάθε μέσο διευκόλυνσης πληρωμών και εισπράξεως σε βάθος χρόνου.
ε. Θεωρούμε πως πρέπει να στοχεύσουμε στη δημιουργία ενός Ταμείου για τον Πολιτισμό, άρα και για την κινηματογραφία.
Δεν θα θέλαμε να βγούμε από αυτήν την κρίση ξεχνώντας τους βασικούς μας στόχους που αν δεν τους δουλέψουμε η κατάρρευση θα είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Όσον αφορά την δεύτερη κατεύθυνση.
Θεωρούμε πως ο Νόμος περί Κινηματογραφίας (ν. 3905/2010) θέλει βασικές αλλαγές, αλλά η σύνταξη νέου νόμου μπορεί να επιφέρει καθυστερήσεις και δυσλειτουργίες μέχρι να δοκιμαστεί.
Σαφέστατα ο Νόμος (ν. 3905/2010) έκανε σημαντικές τομές στο χώρο του κινηματογράφου. Εντούτοις, μετά από 10 έτη εφαρμογής έχουν παρατηρηθεί ορισμένα προβλήματα τόσο στη λειτουργία του ΕΚΚ, όσο και στην οικονομική υποστήριξη των ελληνικών κινηματογραφικών ταινιών, που κρίνεται σκόπιμο να επιλυθούν, προκειμένου το θεσμικό πλαίσιο να υποστηρίζει ουσιαστικά την κινηματογραφική τέχνη. Σε οποιαδήποτε απόφαση ή αλλαγές στο Νόμο για την Ενίσχυση και ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης, να βάλουμε στόχο την πρόβλεψη της τεχνολογικής ανάπτυξης.
Πρέπει επιτέλους να παρθεί πολιτικό ρίσκο και παρθούν πολιτικές πρωτοβουλίες, για την ανάπτυξη του κινηματογράφου και να γίνει κατανοητή η ανάγκη κινηματογραφικής παιδείας και κουλτούρας για τη σημασία του στην ανάπτυξη. Γίνονται σημαντικές προσπάθειες από τη μεριά των δημιουργών στη διεθνή παρουσία της χώρας με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα, δυσανάλογα με τη βοήθεια της πολιτιστικής κινηματογραφικής πολιτικής.
Θα προτείναμε τα εξής σημεία προς συζήτηση:
1: Ευελιξία, διαφάνεια και εξορθολογισμός στη λήψη των αποφάσεων του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Τούτο επιτυγχάνεται μέσω της ανακατανομής των αρμοδιοτήτων και της ενίσχυσης των αρμοδιοτήτων του Γενικού Διευθυντή και της θωράκισης της διαδικασίας χρηματοδότησης των κινηματογραφικών ταινιών.
2: Εξωστρέφεια, η οποία επιτυγχάνεται μέσω των συνεργασιών του Ε.Κ.Κ. με εθνικούς, διεθνείς και ευρωπαϊκούς φορείς, αλλά και με το Ε.Κ.Ο.Μ.Ε.
Διεύρυνση της συνεργασίας με ΕΚΟΜΕ στον τομέα που αφορά την Ελληνική κινηματογραφική ταινία, ως κινηματογραφική τέχνη, ώστε να μην υπάρχει “ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ” του προϊόντος που εξάγεται σε διεθνή φεστιβάλ, συχνά χαμηλού προϋπολογισμού, ωστόσο αυτό είναι που πριμοδοτεί το σύγχρονο πρόσωπο του Ελληνικού κινηματογράφου. Να υπάρξει μια διαφορετική αντιμετώπιση στα ποσοστά συμμετοχής [cash rebate] της ελληνικής κινηματογραφικής ταινίας, να μειωθεί το ποσό πλαφόν των 100χιλ Ε για την ένταξη των κινηματογραφικών ταινιών στο καθεστώς ενίσχυσης του ΕΚΟΜΕ. Η πρόβλεψη αυτή κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να ενισχυθεί η εγχώρια Ελληνική παραγωγή ταινιών. Πρέπει να πάψει να μας τρομάζει η έννοια “πολιτισμός και κινηματογράφος” που θυμίζει υπανάπτυκτες λογικές.
3: Υπαρξη σταθερής χρηματοδότησης:
α. Αύξηση του ποσού που προέρχεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης-δημοσίων επενδύσεων σε βάθος χρόνου.
β. Bελτίωση της οικονομικής λειτουργίας του Κέντρου Κινηματογράφου και εξορθολογισμός ως προς τη διαδικασία είσπραξης του ποσοστού 1,5% από τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς και τις εταιρείες συνδρομητικής τηλεόρασης
[ν. 3905/2010] Το 1.5% να υπολογίζεται επί του συνόλου των ακαθαρίστων εσόδων - τζίρου και όχι επί του διαφημιστικού χρόνου.
Θεωρούμε πως πρέπει να γίνει μια σοβαρή προσέγγιση για το πως θα συγκεντρώνονται αυτά τα χρήματα και πως θα τα χειρίζεται ο φορέας που τα λαμβάνει. Στόχος ή άμεση εφαρμογή του. Περαιτέρω, ισχυροποιείται η διαδικασία είσπραξης του εαν το εν λόγω ποσό κατατίθεται σε Ειδικό Λογαριασμό που συστήνεται στην Τράπεζα της Ελλάδος υπέρ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, υπόχρεου για την είσπραξή του.
Επίσης να ενταχθούν στο Νόμο και τα υπόλοιπα συνδρομητικά κανάλια, όπως και άλλες ψηφιακές πλατφόρμες, που συνεχώς εξελίσσονται λόγω της αλματώδους ανάπτυξης της τεχνολογίας.
Πρέπει επίσης να ληφθεί υπ όψιν το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων.
γ. Αύξηση προϋπολογισμού του ΕΚΚ τουλάχιστον σε ένα ποσό γύρω στα 9 000 000 Ε, ώστε να δύναται η εγχώρια παραγωγή να πλησιάσει στο ελάχιστο την Ευρωπαϊκή αν συνδυαστεί και με άλλες χρηματοδοτήσεις.
δ. Κάλυψη του τεράστιου κενού που δημιουργήθηκε από την κατάργηση του ειδικού φόρου, όπως και την προβλεπόμενη κατανομή του [άρθρου 5 του ν. 4905/2010]. Κάλυψη με ποσοστό επί των εισιτηρίων, αλλά και νέες προτάσεις από άλλα μέσα που άπτονται νέων τεχνολογιών. Ο εν λόγω φόρος είναι απαραίτητος για την ενίσχυση των παραγωγών ελληνικών ταινιών και για την άσκηση κινηματογραφικής πολιτικής.
4: Δημόσια τηλεόραση και κρατικό χρήμα.
Η συμμετοχή της ΕΡΤ στις παραγωγές να μην θεωρείται κρατική χρηματοδότηση στην περίπτωση της ελληνικής κινηματογραφικής ταινίας. Στις Ευρωπαϊκές χώρες η δημόσια τηλεόραση δεν θεωρείται κρατικός πόρος και το θέμα είναι “τεχνικό” και λύνεται σχετικά απλά. Αντίστοιχη αντιμετώπιση συμβαίνει στην Γαλλική κινηματογραφία. [1]
5. Διευκόλυνση των συμπαραγωγών με μείωση του ποσοστού από 10% σε 5% για συμμετοχή σε τριμερή συμπαραγωγή, ώστε να τονωθεί το Ευρωπαϊκό προφίλ της χώρας στον τομέα της κινηματογραφίας.
6: Ενίσχυση της εκπαίδευσης στον τομέα του κινηματογράφου, μέσω της ίδρυσης Πανεπιστημιακού τμήματος στον τομέα της κινηματογραφικής τέχνης στην Αθήνα.
Σκοπός του Τμήματος είναι η καλλιέργεια και προαγωγή της κινηματογραφικής τέχνης, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης οπτικοακουστικής εκπαίδευσης, η ακαδημαϊκή και εφαρμοσμένη έρευνα και διδασκαλία της τέχνης του κινηματογράφου.
Και πάνω απ’όλα ευελιξία στην αντιμετώπιση των νέων επερχόμενων καταστάσεων και ετοιμότητα σε θέματα που πιθανόν ούτε τα φανταζόμαστε.
[1] [Code de la cinématographie français
Article 211-17 : Des dérogations aux seuils de 50 % d'intensité des aides publiques peuvent être accordées par le président du Centre national du cinéma et de l'image animée, dans la limite de 60 % et sur demande motivée de l'entreprise de production, pour les œuvres cinématographiques "difficiles" ou "à petit budget".] Une œuvre difficile est la première ou la deuxième œuvre d'un réalisateur. Une œuvre à petit budget est celle dont le budget total est inférieur ou égal à 1.250.000 €.
Παρατηρήσεις: Ενημέρωση - Ένωση Σκηνοθετών - Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ) - 27 Απριλίου 2020
