ΕΣΡ: Διοικητική Κύρωση Προστίμου ποσού 15.000€ στον Τηλεοπτικό Σταθμό Εθνικής Εμβέλειας ANTENNA.

Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 1/2022 της Ανεξάρτητης Αρχής:



Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 22.6.2021 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόντα τα μέλη Ευαγγελία Μήτρου και Γεώργιος Πλειός, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.

Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο ΑΝΤΕΝΝΑ TV, ιδιοκτησίας της εταιρείας «ΑΝΤΕΝΝΑ TV ΑΕ», αναφορικά με διατάξεις περί: (α) μη διαχωρισμού ειδήσεων και διαφημιστικών μηνυμάτων και (β) προβολής συγκεκαλυμμένης εμπορικής ανακοίνωσης/διαφήμισης, κατά τη διάρκεια δελτίου ειδήσεων που προβλήθηκε στις 28.11.2019, ώρα 19:30 έως 20:30. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αρ. πρωτ. ΕΣΡ 5518/29.11.2019 καταγγελία.

Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 72/28.1.2020 ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Κατερίνα Κοντοπούλου και στην ειδική επιστήμονα-νομικό Χάρι Τσίγκου. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 307/ΕΣ/3.4.2020 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στη συνέχεια, η Ειδική Επιστήμων υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό 761/ΕΣ/9.9.2020 νομική της εισήγηση.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης παρέστησαν (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»), για λογαριασμό της λειτουργούσης τον τηλεοπτικό σταθμό ως άνω εταιρείας, ο Γρηγόριος Γιαμουγιάννης, πληρεξούσιος δικηγόρος της, και ο Πρόδρομος Παπαηλιόπουλος, διευθυντής σύνταξης. Ερωτηθέντες από τον Πρόεδρο, οι Εκπρόσωποι δήλωσαν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε το λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους.
Ζήτησαν στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 20η.7.2021, ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 4235/20.7.2021 υπόμνημα.

Την 10.1.2022 και ώρα 10.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Ευαγγελία Μήτρου, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Πλειός, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση την απούσα κατά την συζήτηση Ευαγγελία Μήτρου, αναγιγνώσκοντας την έγγραφη εισήγηση, το υπόμνημα της εγκαλουμένης και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Παρέστη επίσης και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού παρακολούθησε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:

Ι. Νομικό Μέρος:

1.     Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβάσεων.

2.    Σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 1α του Ν. 2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών (που τροποποιήθηκε με το Ν. 3587/2007 και εφαρμόζεται βάσει του άρθρου 3 παρ. 17 του Ν. 2328/1995) «διαφήμιση κατά την έννοια του παρόντος νόμου είναι κάθε ανακοίνωση που γίνεται με κάθε μέσο στα πλαίσια εμπορικής, βιομηχανικής, βιοτεχνικής ή επαγγελματικής δραστηριότητας με στόχο την προώθηση της διάθεσης αγαθών ή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων και των συναφών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων».

3.    Στο άρθρο 2 παρ. 1 περ. η' του ΠΔ/τος 109/2010 δίδεται ο ορισμός της οπτικοακουστικής εμπορικής ανακοίνωσης: «Εικόνες με ή χωρίς ήχο που προορίζονται για άμεση ή έμμεση προώθηση εμπορευμάτων, υπηρεσιών ή της εικόνας ενός φυσικού ή νομικού προσώπου που ασκεί οικονομική δραστηριότητα. Οι εικόνες αυτές συνοδεύουν ή περιλαμβάνονται σε πρόγραμμα έναντι πληρωμής ή αναλόγου ανταλλάγματος ή για λόγους αυτοπροβολής. Μορφές οπτικοακουστικής εμπορικής ανακοίνωσης συνιστούν ιδίως η τηλεοπτική διαφήμιση, η χορηγία, η τηλεπώληση και η τοποθέτηση προϊόντος».

4.    Με το άρθρο 2 παρ. 1 περ. ι' του ΠΔ/τος 109/2010 ως συγκεκαλυμμένη οπτικοακουστική εμπορική ανακοίνωση ορίζεται: «η λεκτική ή με εικόνες παρουσίαση σε προγράμματα εμπορευμάτων, υπηρεσιών, της επωνυμίας, του εμπορικού σήματος ή των δραστηριοτήτων ενός παραγωγού εμπορευμάτων ή ενός πάροχου υπηρεσιών, εφόσον η παρουσίαση αυτή γίνεται από τον πάροχο υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων για διαφημιστικό σκοπό και ενδέχεται να παραπλανήσει το κοινό όσον αφορά στο χαρακτήρα αυτής της παρουσίασης. Η παρουσίαση αυτού του είδους θεωρείται ότι γίνεται σκοπίμως, ιδίως όταν γίνεται έναντι πληρωμής ή αναλόγου ανταλλάγματος».

5.    Κατά το άρθρο 10 παρ. 1 περ. α' του ΠΔ/τος 109/2010 «οι οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις οφείλουν να αναγνωρίζονται εύκολα ως τέτοιες».

6.    Κατά το άρθρο 10 παρ. 1 περ. α' εδ. β' του ΠΔ/τος 109/2010 «απαγορεύονται οι συγκεκαλυμμένες οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις».

7.    Με το άρθρο 20 παρ. 1 του ΠΔ/τος 109/2010 ορίζεται: «η τηλεοπτική διαφήμιση και η τηλεπώληση πρέπει να είναι εύκολα αναγνωρίσιμες και σαφώς διακριτές από το συντακτικό περιεχόμενο του προγράμματος μέσω οπτικών ή/και ακουστικών ή/και χωρικών μέσων, με την επιφύλαξη της χρήσης νέων διαφημιστικών τεχνικών».

8.    Τέλος, το άρθρο 4 παρ. 1 περ. β' του Ν. 2863/2000 ορίζει: «Το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση των όρων και των προϋποθέσεων, καθώς και των εν γένει κανόνων και αρχών, που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία για τη νόμιμη, διαφανή και ποιοτική λειτουργία των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τομέα παροχής ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών», ενώ κατά την περ. ε' το ΕΣΡ «επιβάλλει τις διοικητικές κυρώσεις και μέτρα που προβλέπονται στα άρθρα 4 του Ν. 2328/1995 όπως ισχύει και 12 και 15 παρ. 3 του Ν. 2644/1998». Όπως προκύπτει περαιτέρω από το άρθρο 4 παρ. 1 περ. α' του Ν. 2328/1995, η ως άνω αρμοδιότητα επιβολής διοικητικών κυρώσεων υφίσταται και για κάθε περίπτωση παραβίασης των κανόνων δικαίου που διέπουν τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς και γενικότερα τη λειτουργία της ραδιοτηλεόρασης.

Από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων προκύπτει ότι απαγορεύεται απολύτως η προβολή συγκεκαλυμμένων εμπορικών ανακοινώσεων και γενικότερα η χρήση τεχνικών που προκαλούν σύγχυση στο κοινό μεταξύ του συντακτικού περιεχομένου του προβαλλόμενου προγράμματος και της εμπορική προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών. Για την ύπαρξη συγκεκαλυμμένης εμπορικής ανακοίνωσης, πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά δύο προϋποθέσεις: θα πρέπει η παρουσίαση να γίνεται με εμπορικό σκοπό και να συντρέχει παράλληλα κίνδυνος παραπλάνησης του κοινού όσον αφορά τον εμπορικό χαρακτήρα της. Δεν απαιτείται, αντιθέτως, να αποδεικνύεται και η παροχή προς τον σταθμού χρηματικής αμοιβής και άλλου αναλόγου ανταλλάγματος (όλως ενδεικτικώς ΔΕΕ C-52/2010 και ΣτΕ 1314/2012).

ΙΙ. Πραγματικό Μέρος

Από τα έγγραφα του φακέλου, στα οποία περιλαμβάνονται και οι ευρισκόμενοι στο αρχείο του ΕΣΡ ψηφιακοί δίσκοι με την επίμαχη ροή προγράμματος, και τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:

Την 28η. 11.2019 κατά τη μετάδοση του κεντρικού δελτίου ειδήσεων της εγκαλουμένης προβλήθηκαν, μεταξύ άλλων, τρεις διαφορετικές δημοσιογραφικές ανταποκρίσεις (ρεπορτάζ) με το κάτωθι περιεχόμενο:

α) Στο πρώτο ρεπορτάζ η ανταποκρίτρια της εγκαλουμένης μετέδωσε από την Κίνα πληροφορίες για τις δοκιμές αντοχής των κινητών τηλεφώνων της εταιρείας Huawei και αναφέρθηκε στις συσκευές τελευταίας τεχνολογίας της ως άνω εταιρείας (ρολόγια και έξυπνα γυαλιά) που συνδέονται με το κινητό τηλέφωνο. Αναφέρθηκε, επίσης, στη διάθεση των προϊόντων αυτών στην ελληνική αγορά και τόνισε τη δυνατότητα των καταναλωτών να τα αποκτήσουν κατά τη διάρκεια της εκπτωτικής περιόδου «Black Friday».

β) Στο δεύτερο ρεπορτάζ παρουσιάζεται το συμπλήρωμα διατροφής Oliviotic της εταιρείας Power Health και εκθειάζεται η αποτελεσματικότητά του στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος βάσει μελέτης που διενεργήθηκε στην 1η πνευμονολογική πανεπιστημιακή κλινική του νοσοκομείου Σωτηρία. Ταυτόχρονα, προβάλλονται εικόνες του σκευάσματος, ενώ στην οθόνη αναγράφεται η εξής φράση: «35 χρόνια Power Health - Παρουσίασε το Oliviotic, το Νο1 σε πωλήσεις συμπλήρωμα διατροφής με κλινικά αποδεδειγμένη δράση».

γ) Στο τρίτο ρεπορτάζ γίνεται εκτενής αναφορά στις «ασυναγώνιστες ευκαιρίες αγορών» που προσφέρει η εταιρεία πώλησης ηλεκτρικών συσκευών «Κωτσόβολος» κατά τη διάρκεια της εκπτωτικής περιόδου «Black Friday» τόσο με φυσική παρουσία των καταναλωτών σε ένα από τα καταστήματά της, όσο και ηλεκτρονικώς. Αναφέρονται επίσης η προσφερόμενη ποικιλία των προϊόντων (τηλεοράσεις, gadgets, smartophones, laptops, μεγάλες οικιακές συσκευές, μικροσυσκευές και προϊόντα προσωπικής φροντίδας), καθώς και η δημιουργία της νέας υπηρεσίας «pay express» με σκοπό την ολοκλήρωση της συναλλαγής μέσω τερματικού POS, το οποίο χειρίζεται σύμβουλος πωλήσεων του καταστήματος. Παράλληλα μεταδίδονται κοντινά πλάνα με καρτέλες προϊόντων όπου αναγράφονται τιμές, κωδικοί και τυχόν εκπτώσεις.

ΙΙΙ. Υπαγωγή

Ενόψει των ανωτέρω, κρίνεται κατά πλειοψηφία:

(α) ότι η πρώτη και δεύτερη δημοσιογραφική ανταπόκριση αφορούσαν σε σημαντικά θέματα της επικαιρότητας σχετιζόμενα με την τεχνολογία, την οικονομία και την υγεία χωρίς διαφημιστικό σκοπό και συνεπώς η εγκαλούμενη δεν παραβίασε τις διατάξεις περί μη μετάδοσης συγκεκαλυμμένων διαφημιστικών μηνυμάτων.

Κατά τη γνώμη, όμως, δύο (2) μελών το ως άνω αδίκημα στοιχειοθετείται νομικώς και ουσιαστικώς και έπρεπε στην εγκαλούμενη να επιβληθεί κύρωση.

(β) ότι, αντιθέτως, η τρίτη δημοσιογραφική ανταπόκριση, η οποία παρουσιάζει τα προϊόντα ορισμένης εταιρείας, ενέχει διαφημιστικό σκοπό και ενδέχεται να παραπλανήσει το κοινό ως προς τον χαρακτήρα του μηνύματος. Η εγκαλουμένη εταιρεία παραβίασε στην περίπτωση αυτή -εκ προθέσεως- τις αναφερόμενες στο νομικό μέρος της παρούσας διατάξεις. Επομένως, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλουμένη διοικητική κύρωση και δη εκείνη του προστίμου.
Με βάση δε τη βαρύτητα της παραβάσεως και το κοινώς γνωστό μερίδιο τηλεθεάσεως του συγκεκριμένου τηλεοπτικού σταθμού (όπως προκύπτει από τα τηρούμενα στο ΕΣΡ στοιχεία), κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ.

(γ) ότι, τέλος, δεν ετελέσθη αυτοτελώς το αδίκημα του μη διαχωρισμού της τηλεοπτικής διαφήμισης από το συντακτικό περιεχόμενο.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ

i.  Απαλλάσσει την εγκαλουμένη της κατηγορίας περί παράβασης της αρχής του διαχωρισμού της τηλεοπτικής διαφήμισης από το συντακτικό περιεχόμενο.

ii. Δέχεται ότι η εγκαλουμένη παραβίασε -εκ προθέσεως- τις διατάξεις περί μη μετάδοσης συγκεκαλυμμένων διαφημιστικών μηνυμάτων, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Επιβάλλει στην εταιρεία με την ANTENNA TV A.E., ιδιοκτήτρια του ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού ANTENNA TV, τη διοικητική κύρωση του προστίμου των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ. 

Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:

1.    Της εταιρείας ΑΝΤΕΝΝΑ TV Α.Ε., που εδρεύει στο Μαρούσι Αττικής, στην οδό Κηφισίας 10-12, με ΑΦΜ 099877634, ΔΟΥ ΦΑΕ ΑΘΗΝΩΝ.

2.    Του Νικόλαου Αγγελόπουλου του Αγγελή, κατοίκου Κηφισιάς Αττικής, στην οδό Σειρήνων 1Β, με ΑΦΜ 025384449, Δ.Ο.Υ. Κηφισιάς, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.

3.    Της Φωτεινής Ραξή του Σωτηρίου, κατοίκου Μελισσίων Αττικής, στην οδό Αγίου Ιωάννου 9, με ΑΦΜ 043825046, Δ.Ο.Υ. Αμαρουσίου, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.

4.    Του Γεώργιου Ράλλη του Αθανασίου, κατοίκου Νέας Ερυθραίας Αττικής, στην οδό Μιλτιάδου 16, με ΑΦΜ 075825342, ΔΟΥ Κηφισιάς

Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 10η Ιανουαρίου 2022 και δημοσιεύτηκε την 2α Αυγούστου 2022.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ.                   Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ       ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ

Πληροφορίες: www.esr.gr

Παρατηρήσεις: Απόφαση 1/2022 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ - 2α Αυγούστου 2022

Στην ίδια κατηγορία