Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 76/2022 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 4.10.2021 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως.
Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο CHANNEL NINE, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ CHANNEL NINE Α.Ε., διατάξεων περί
α) υπέρβασης ωριαίου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων,
β) συγκεκαλυμμένης διαφήμισης και
γ) επισήμανσης εκπομπών τηλεπώλησης κατά τη μετάδοση της 24ωρης ροής προγράμματος της 22.3.2015. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 458/23.3.2015 αυτεπάγγελτη καταγγελία.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 281/3.4.2015, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Μαρία Κοντογιάννη και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Όλγα Γαρουφαλλιά. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 234/ΕΣ/28.3.2016 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης και η Ειδική Επιστήμων υπέβαλε την με αριθμό πρωτοκόλλου 705/ΕΣ/14.9.2016 νομική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον σταθμό ως άνω εταιρείας παρέστη η πληρεξούσια δικηγόρος της Γεωργία Χριστοδούλου. Ερωτηθείσα από τον Πρόεδρο η Δικηγόρος δήλωσε ότι γνωρίζει το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβε δε τον λόγο και ανέπτυξε τους ισχυρισμούς της. Ζήτησε στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να της παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 2.11.2021 ώρα 14.00 και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 5437/18.10.2021 υπόμνημά του.
Την 4.4.2022 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Η Ολομέλεια, αφού παρακολούθησε την επίμαχη ροή προγράμματος και άκουσε την Εισηγήτρια:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
I. Νομικό μέρος
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων.
2. Το άρθρο 23 παρ. 1 του Π.Δ. 109/2010 προβλέπει ότι «η αναλογία του χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων και μηνυμάτων τηλεπώλησης μέσα σε κάθε δεδομένη ωρολογιακή ώρα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 20%».
3. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. ι του Π.Δ. 109/2010 «συγκεκαλυμμένη οπτικοακουστική εμπορική ανακοίνωση (μορφή της οποίας αποτελεί και η τηλεοπτική διαφήμιση σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. η εδ. γ του Π.Δ. 109/2010) αποτελεί «η λεκτική ή με εικόνες παρουσίαση σε προγράμματα εμπορευμάτων, υπηρεσιών, της επωνυμίας, του εμπορικού σήματος ή των δραστηριοτήτων ενός παραγωγού εμπορευμάτων ή ενός παρόχου υπηρεσιών, εφόσον η παρουσίαση αυτή γίνεται από τον πάροχο οπτικοακουστικών μέσων για διαφημιστικό σκοπό και ενδέχεται να παραπλανήσει το κοινό όσον αφορά στο χαρακτήρα αυτής της παρουσίασης. Η παρουσίαση αυτού του είδους θεωρείται ότι γίνεται σκοπίμως, ιδίως όταν γίνεται έναντι πληρωμής ή αναλόγου ανταλλάγματος». Η συγκεκαλυμμένη τηλεοπτική διαφήμιση απαγορεύεται δυνάμει των άρθρων: α) 10 παρ. 1α εδ. β του Π.Δ. 109/2010, το οποίο ορίζει: «Απαγορεύονται οι συγκεκαλυμμένες οπτικοακουστικές εμπορικές ανακοινώσεις», όπου μορφή οπτικοακουστικής εμπορικής ανακοίνωσης αποτελεί και η διαφήμιση (άρθρο 2 παρ. 1 η εδ. γ Π.Δ. 109/2010) και β) 3 παρ. 4 του Κανονισμού 3/1991 του ΕΣΡ το οποίο ορίζει: «Απαγορεύεται η συγκεκαλυμμένη ή έμμεση διαφήμιση».
4. Το ενδεχόμενο παραπλάνησης ως προς το διαφημιστικό χαρακτήρα της εκάστοτε
παρουσίασης αναφέρεται όχι στην ελέγχουσα αρχή, αλλά στο ευρύ ραδιοτηλεοπτικό κοινό, προς το οποίο απευθύνεται η παρουσίαση και το οποίο άλλωστε ενδιαφέρει κατά την έννοια των εφαρμοστέων εν προκειμένω διατάξεων (ΣτΕ 1010/2013, 2657/2012, 1028/2012, 1029/2012). Εφόσον διαπιστώθηκε η μετάδοση
συγκεκαλυμμένης διαφήμισης, τεκμαίρεται το ενδεχόμενο παραπλάνησης του τηλεοπτικού κοινού κατά παράβαση της υποχρέωσης που θεσπίζεται με το άρθρο 5 παρ. 1 περ. α του Π.Δ. 100/2000, σύμφωνα με το οποίο η τηλεοπτική διαφήμιση πρέπει να αναγνωρίζεται εύκολα ως τέτοια και να διακρίνεται σαφώς από τα άλλα μέρη του προγράμματος με τη χρησιμοποίηση οπτικών ή και ακουστικών μέσων επισήμανσης» (ΣτΕ 220/2013).
5. Η παροχή αμοιβής ή ανάλογου ανταλλάγματος για την τηλεοπτική παρουσίαση προϊόντων, σημάτων κλπ. αποτελεί κριτήριο διαπιστώσεως και όχι εννοιολογικό στοιχείο της συγκεκαλυμμένης διαφήμισης, γι’ αυτό και δεν απαιτείται να αποδειχθεί και η παροχή ή συμφωνία παροχής αμοιβής ή αναλόγου ανταλλάγματος (πρβλ. ΣτΕ 1009 και 1010/2013, 1314/2012, 2657/2012, 1028 και 1029/2012). Ο διαφημιστικός σκοπός μπορεί να υφίσταται και στην περίπτωση έλλειψης αμοιβής ή άλλου αναλόγου ανταλλάγματος (ΣτΕ 2657/2012). Μία τέτοια ερμηνεία, ότι δηλαδή για να υπάρχει διαφημιστικός σκοπός σε μία παρουσίαση πρέπει να έχει καταβληθεί αμοιβή, δεν προκύπτει ούτε από το γράμμα της διάταξης του άρθρου 1 στ. δ δεύτερη περίοδος της Οδηγίας 89/552/ΕΟΚ, με την οποία καθιερώνεται το προαναφερθέν τεκμήριο (ότι η παρουσίαση έχει γίνει σκοπίμως όταν έχει πραγματοποιηθεί έναντι αμοιβής ή αναλόγου ανταλλάγματος), ούτε από την όλη οικονομία και τον σκοπό της Οδηγίας, ενώ μία τέτοια ερμηνεία αφενός δεν διασφαλίζει την πλήρη και αποτελεσματική προστασία των συμφερόντων των τηλεθεατών, στην οποία αποσκοπεί η Οδηγία, δια της απαγόρευσης της συγκεκαλυμμένης διαφήμισης και αφετέρου καθιστά την απαγόρευση άνευ πρακτικής αποτελεσματικότητας, καθώς είναι δυσχερές ή και σε ορισμένες φορές, αδύνατον να διαπιστωθεί η παροχή αμοιβής ή άλλου ανταλλάγματος σε σχέση με διαφήμιση, η οποία πάντως παρουσιάζει όλα τα κατά το άρθρο 1 στ. δ της Οδηγίας χαρακτηριστικά της συγκεκαλυμμένης διαφήμισης (ΣτΕ 1028/2012, ΣτΕ 2657/2012, ΣτΕ 1028 και 1029/2012).
6. Η απαγόρευση διαφήμισης ιατρών στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων: α) 17 παρ. 1 του Ν. 3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας) το οποίο ορίζει: «Απαγορεύεται οποιαδήποτε προσωπική διαφήμιση ή συστηματική δημόσια παρουσία ή αναφορά του ονόματος του ιατρού, άμεσα ή έμμεσα, η οποία είτε προέρχεται από αυτόν, είτε διενεργείται με δική του υποκίνηση». (Ο Ν. 3418/2005 εφαρμόζεται δυνάμει του άρθρου 4 παρ. 1 α του Ν. 2328/1995 και στην εξεταζόμενη περίπτωση που αφορά στην παρουσία και διαφήμιση γιατρών στην τηλεόραση, γιατί υπάρχει παραβίαση διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας που διέπουν έμμεσα τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς και γενικότερα τη λειτουργία της ιδιωτικής τηλεόρασης), β) γ) 17 παρ. 9 του Ν. 3418/2005 το οποίο ορίζει: «Η ενημέρωση του κοινού από τους ιατρούς σε θέματα της ειδικότητας ή του γνωστικού τους αντικειμένου πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις αρχές και τις κείμενες διατάξεις που διέπουν την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος και την Ιατρική Δεοντολογία. Η ενημέρωση πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά σε στοιχεία απόλυτα τεκμηριωμένα και διεθνώς παραδεδεγμένα. Η παρουσία του ιατρού πρέπει να περιορίζεται στα αναγκαία για την ενημέρωση πλαίσια και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποκρύπτεται σκοπός διαφήμισης».
Το άρθρο 17 παρ. 8 γ του Ν. 3418/2005 ορίζει: «Δεν συνιστούν ανεπίτρεπτη διαφήμιση ...β) η συμμετοχή σε δημόσιες συζητήσεις, στο γραπτό ή ηλεκτρονικό Τύπο, με σκοπό την ενημέρωση της κοινής γνώμης γύρω από θέματα αρμοδιότητας ή ειδικότητας του ιατρού ή του πεδίου ευθύνης του, επίκαιρα ή μη, που την απασχολούν, εφόσον βεβαίως τηρούνται οι αρχές της αβρότητας, της έντιμης εκφοράς κρίσεων και επιχειρημάτων και του σεβασμού της άλλης άποψης, που διατυπώνεται με τους ίδιους κανόνες, γ) η ενημερωτική καταχώριση στα έντυπα μέσα μαζικής ενημέρωσης του ονοματεπώνυμου του ιατρού, της ειδικότητάς του, της διευθύνσεώς και των ωρών λειτουργίας του ιατρείου του».
7. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 ιβ του Π.Δ. 109/2010 ως τηλεπωλήσεις νοούνται «οι άμεσες προσφορές προς το κοινό αγαθών ή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων ακινήτων, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, έναντι πληρωμής, ανεξάρτητα από τη διαδικασία καθορισμού του τιμήματος (όπως π.χ. πλειστηριασμός) ή τον τρόπο πληρωμής». Η υποχρέωση των τηλεοπτικών σταθμών επισήμανσης των εκπομπών τηλεπώλησης προβλέπεται στο άρθρο 24 του Π.Δ. 109/2010, το οποίο ορίζει: «... Επιτρέπεται η μετάδοση χρονοθυρίδων τηλεπώλησης με ελάχιστη αδιάλειπτη
διάρκεια δεκαπέντε (15) πρώτα λεπτά της ώρας » (παρ. 1) και «Οι χρονοθυρίδες
τηλεπώλησης πρέπει να διακρίνονται σαφώς από τα υπόλοιπα μέρη του προγράμματος με οπτικά και ακουστικά μέσα. Στην αρχή και στο τέλος της μετάδοσης χρονοθυρίδων τηλεπώλησης μεταδίδεται ειδικό οπτικοακουστικό σήμα με σκοπό την πληροφόρηση του κοινού για το είδος του τηλεοπτικού προγράμματος. Το οπτικοακουστικό σήμα είναι το ίδιο για όλες τις χρονοθυρίδες» (παρ. 2).
8. Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις.
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, την παρακολούθηση της επίμαχης ροής προγράμματος και τους ισχυρισμούς της εγκαλούμενης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
Α. Ως προς την υπέρβαση του ανώτατου ωριαίου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων και μηνυμάτων τηλεπώλησης
Την 22.3.2015 μεταξύ 03.00.00 και 03.59.04 μεταδόθηκαν μηνύματα, στα οποία παρουσιάζονταν ημίγυμνες γυναίκες, οι οποίες λικνίζονταν αισθησιακά αγγίζοντας διάφορα μέρη του σώματός τους. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα εμφανίζονταν στην
οθόνη τετραψήφιοι αριθμοί για αποστολή μηνυμάτων μέσω κινητού τηλεφώνου (SMS) και αριθμοί τηλεφώνου υψηλής χρέωσης, τους οποίους οι τηλεθεατές μπορούσαν να καλέσουν όλο το 24ωρο για να απολαύσουν την παροχή υπηρεσιών σεξουαλικού χαρακτήρα. Κατά τη διάρκεια μετάδοσης των μηνυμάτων αυτών εμφανίζονταν στην οθόνη διάφορες λεζάντες όπως: «Τηλεφώνησε τώρα .... Ζήσε μοναδικές στιγμές», «24 ώρες το 24ωρο χωρίς αναμονές», «Χωρίς αναμονές, ... ζωντανά», «Τηλεφώνησε τώρα ... Ζήσε μοναδικές στιγμές».
Η διάρκεια των μηνυμάτων που μεταδόθηκαν μεταξύ 03.00.00 και 03.59.04 ανήλθε σε 59 λεπτά και 32 δευτερόλεπτα.
Β. Ως προς τη συγκεκαλυμμένη διαφήμιση α) Η εκπομπή με τίτλο «ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΩΣ»
Η εκπομπή με τίτλο «Πράσινο φως» προβλήθηκε μεταξύ 14.27.48 και 15.58.55. Την εκπομπή αυτή παρουσιάζει η κα Ντομένικα Βερόνα Νατόλη, η οποία είναι ερευνήτρια βοτάνων και λειτουργεί Κέντρο Παράλληλης Ιατρικής. Η παρουσιάστρια της εκπομπής επαινεί τη χρήση φυτικών σκευασμάτων που προέρχονται από τη φύση και θεραπεύουν το στρες, το άγχος, την κατάθλιψη, τις κρίσεις πανικού, τα οποία εμπορεύεται η ίδια και διακινεί μέσω της εταιρείας της. Η εκπομπή συνίσταται στην παρουσίαση θεμάτων υγείας από την κα Νατόλη και στην τηλεφωνική συμμετοχή τηλεθεατών που συνομιλούν με την κα Νατόλη και περιγράφουν τα αποτελέσματα της χρήσης των συγκεκριμένων σκευασμάτων που προβάλλονται και στην οθόνη ή αναφέρουν σ’ εκείνη τα προβλήματα υγείας και τις ενοχλήσεις που έχουν και η παρουσιάστρια τούς προτρέπει και τούς συμβουλεύει να αγοράσουν και να χρησιμοποιήσουν τα προϊόντα της για να βρουν λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Καθ’όλη τη διάρκεια μετάδοσης της εκπομπής προβάλλεται στο κάτω μέρος της οθόνης το τηλέφωνο 210 5199090, το οποίο μπορούν να καλέσουν οι τηλεθεατές για να επικοινωνήσουν με την κα Νατόλη και να συμμετάσχουν στην εκπομπή, ενώ επίσης πολύ συχνά προβάλλονται εικόνες από τα φυτικά προϊόντα (μπουκάλια) που εμπορεύεται η κα Νατόλη και κοντινά πλάνα αυτών. Συγκεκριμένα, προβάλλεται συσκευασία του προϊόντος «ASSOLUTO FIORI» 10 φορές (14.41.44, 14.41.54, 14.42.10, 14.42.35, 14.43.35, 14.44.15, 14.57.15, 14.58.42, 15.00.18, 15.00.50), συσκευασία του προϊόντος «FORMULA PVB N. 33» 4 φορές (14.44.36, 14.46.00, 14.43.45, 14.43.56), συσκευασία του προϊόντος «TIMO» 4 φορές (14.44.41, 14.45.39, 14.44.00, 14.45.37), συσκευασία του προϊόντος «GEME DI ROSA E MELOGRANO» 1 φορά (14.56.00), συσκευασία του προϊόντος «FIOR DI LINTA VISO, EMULSIONE VEICOLANTE» 1 φορά (14.56.22), συσκευασία του προϊόντος «HIBISCUS CREMA» 1 φορά (14.56.46).
Επίσης, κατά τη διάρκεια μετάδοσης της εκπομπής εμφανίζονται στο κάτω μέρος της οθόνης οι εξής λεζάντες: «ΤΟ ΣΤΕΚΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 23 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΙΚΤΟ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΑΠΟ ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΩΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ 10 ΤΟ ΠΡΩΙ ΕΩΣ ΤΙΣ 9 ΤΟ ΒΡΑΔΥ. ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 210 5199090», «ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΒΟΗΘΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ, ΤΗΣ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑΣ, ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ .... ASSOLUTO FIORI. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΚΤΗΣΕΤΕ ΣΤΟ 210 5199090», «ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΤΩΡΑ ΣΤΟ 210 5199090 ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΓΓΕΙΛΕΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «NATURALMENTE» 365 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΤΡΟΦΩΝ - ΒΟΤΑΝΩΝ - ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ», «ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ EUROMARKETING ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΕΛΩΣ ΦΥΤΙΚΑ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ!».
Μετά τους τίτλους τέλους της εκπομπής εμφανίζεται στην οθόνη η ένδειξη «EUROMARKETING».
Σημειώνεται ότι στις ανωτέρω λεζάντες προβλήθηκε α) το όνομα του κέντρου που λειτουργούσε η παρουσιάστρια «ΤΟ ΣΤΕΚΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ», της διεύθυνσης αυτού, του ωραρίου λειτουργίας του και του τηλεφώνου του και β) το βιβλίο της παρουσιάστριας της εκπομπής με τίτλο «NATURALMENTE» 365 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΤΡΟΦΩΝ - ΒΟΤΑΝΩΝ - ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ»), το οποίο εμπορεύεται η παρουσιάστρια της εκπομπής.
β) Εκπομπή με τίτλο «ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ» (01.59 - 2.56)
1ο θέμα: Νέες θεραπείες στην ορθοπαιδική - PRP
Στην εκπομπή συμμετέχει ο ορθοπαιδικός Σάρρας ο οποίος παρουσιάζει καινούριες μεθόδους που φέρνουν επανάσταση στην ορθοπαιδική και συγκεκριμένα θεραπείες με αιμοπετάλια ή αλλιώς PRP ή αλλιώς αυξητικοί παράγοντες. Ο Σάρρας αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής:
Σάρρας: Τα αποτελέσματα είναι θεαματικά όταν όμως τηρηθούν οι κανόνες στην επιλογή των ασθενών. Δεν είναι μαγική μέθοδος που ενδείκνυται για όλους. Αν εφαρμοστεί σε ασθενείς που έχουν τις ενδείξεις, τα αποτελέσματα είναι πάνω από 70% επιτυχίας.
Παρουσ.: Υπάρχει πόνος, ενόχληση, τι είδους αναισθησία;
Σάρρας: Είναι απολύτως ανώδυνη μέθοδος. Ο ασθενής θα αντιληφθεί μόνο ένα
τσίμπημα Οπωσδήποτε όμως οι δύο εβδομάδες είναι ένα ορόσημο που δεν
μπορούμε να υπερβούμε, μιλάμε για φυσική επούλωση, μιλάμε για αναγέννηση που προκαλεί ο ίδιος ο οργανισμός με την έκκληση τη δικιά μας και πρέπει να περιμένουμε την αντίδρασή του.
Ο Σάρρας αναφέρεται σε ενδεχόμενες επιπλοκές: Στην επιμόλυνση από ένεση, τα ποσοστά είναι ασήμαντα. Αποτελεί μέθοδο χωρίς επιπλοκές. Μόνο αν εφαρμοστεί σε ασθενή που δεν έχει απόλυτη ένδειξη, τότε δεν θα του λύσει το πρόβλημα. Να του κάνει ζημιά σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατόν.
Παρουσ: Η μέθοδος PRP αντικαθιστά το χειρουργείο.
Σάρρας: Ακριβώς αυτή την ερώτηση ήθελα να αποφύγω, αλλά θα την απαντήσω. Δεν αντικαθιστά το χειρουργείο, αλλά οι περιπτώσεις που χρειάζονται χειρουργείο θα οδηγηθούν στη χειρουργική αίθουσα. Επειδή, όμως, υπήρχε μεγάλη ανάγκη στον κόσμο να βρεθούν συγκλιτικές μέθοδοι, ώστε τα χειρουργεία είτε να αναβληθούν,
είτε να υπάρχει μέθοδος ανακούφισης από τον πόνο Δεν αντικαθιστά σε καμία
περίπτωση το χειρουργείο. Υπάρχει περίπτωση να μην το χρειαστεί ο ασθενής αν έχουμε πετύχει πλήρη ίαση μ’ αυτή τη μέθοδο.
Ο Σάρρας αναφέρει τα εξής: 1. Απλώς το χειρουργείο θα γίνει χωρίς καμία απολύτως επιπλοκή από την PRP που θα έχει προηγηθεί, αλλά και οι ιστοί που θα βρούμε από το χειρουργείο για να χειρουργήσει θα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση απ’ ότι αν δεν είχε χρησιμοποιηθεί αυτή η μέθοδος. Επιπροσθέτως, θέλω να σας πω ότι σε πολλά χειρουργεία που κάνουμε συρραφή τενόντων ή δημιουργούμε συνθήκες που θέλουμε να επιταχυνθεί η επούλωση επιπροσθέτως μετά το χειρουργείο εφαρμόζουμε αυτή τη μέθοδο. Οπότε είναι μία μέθοδος που είναι απολύτως συμβατή με το χειρουργείο, είτε πριν, είτε μετά και σε καμία περίπτωση δεν παρεμποδίζει ένα χειρουργείο που θα ακολουθήσει ή που έχει προηγηθεί. 2. Είναι θεραπεία αναγέννησης των ιστών, είτε από εκφύλιση λόγω ηλικίας. Είναι θεραπείες που βασίζονται στην επούλωση του οργανισμού και στην επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας και ενδυνάμωσης αυτής της διαδικασίας χωρίς επιπλοκές, ανώδυνα, μέσα σε 40 λεπτά, στο ιατρείο, ούτε σε νοσοκομείο, ούτε νοσηλεία, ούτε παραμονή, ούτε τίποτα. 3. Π.χ. στην τενοντίτιδα υπάρχει μεγάλη επιτυχία και πολύ καλά αποτελέσματα. Οι ενέσεις κορτιζόνης αποτελούν ξεπερασμένη μέθοδο που τείνει να εγκαταλειφθεί. Έγχυση PRP με ικανοποιητικά αποτελέσματα και το ικανοποιητικό θα το εξηγούσα επειδή είναι πολύ νέα μέθοδος και δεν έχουν δείξει ακόμα μακροχρόνιες μελέτες τα αποτελέσματά τους για να είμαστε σίγουροι ότι μπορεί σε μεγάλο διάστημα να έχει καλά αποτελέσματα. Είναι, όμως, ενθαρρυντικά τα αποτελέσματα και μπορώ να πω ότι πάνε καλά αυτά τα περιστατικά. 4. Οι ασθενείς αρχίζουν και ζητάνε αυτή τη μέθοδο. Αυτό είναι μία γνώση των τελευταίων 6 μηνών. 5. Το μέλλον θα έλεγα ότι είναι εκεί. Όχι μόνο στους παράγοντες αιμοπεταλιακούς, είναι και στα βλαστοκύτταρα. Το μέλλον είναι ανάμεσα στα αιμοπετάλια και στα βλαστοκύτταρα, κάπου εκεί ανάμεσα. 6. Οι ασθενείς είναι χαρούμενοι όταν τους λες ότι δεν θα κάνουν χειρουργείο. Η συγκεκριμένη μέθοδος δεν χρειάζεται αναισθησία στις περισσότερες περιπτώσεις σε κάποιες δύσκολες περιπτώσεις: Οι δύσκολες περιπτώσεις αφορούν το που έχουμε να κάνουμε την έγχυση και όχι το πόσο μεγάλη είναι η βλάβη. Εφαρμόζουμε τοπική αναισθησία είναι μία ένεση όπως κάνει ο οδοντίατρος στο δόντι για να κάνουμε μία εξαγωγή. Είναι πολύ ανώδυνο. Ο ασθενής αισθάνεται μόνο ένα τσίμπημα και φεύγει ευχαριστημένος και χαρούμενος για το σπίτι. 7. Το κόστος το πρώτο διάστημα ήταν αρκετά μεγάλο. Τώρα η μέθοδος έχει απλουστευθεί. Τώρα που έχουμε μεταφέρει αυτή τη μέθοδο στο ιατρείο έχει πέσει το κόστος σε ένα μικρό και ανεκτό επίπεδο και επιπροσθέτως μπορούμε να πούμε στους τηλεθεατές που μας ακούνε ότι θα κάνουμε και μία έκπτωση 30% για όσους υπάρχει ένδειξη γι αυτή τη θεραπεία. Το κόστος είναι σε απόλυτα προσιτό επίπεδο, προσιτό για τον καθένα και νομίζω ότι δεν θα σταματήσει κανέναν το κόστος για να κάνει αυτή τη θεραπεία. Είναι το όφελος τόσο μεγάλο και το κόστος τόσο προσιτό που δεν θα σταματήσει ούτε έναν ασθενή το κόστος για να κάνει αυτή τη θεραπεία.
Κατά τη διάρκεια μετάδοσης της εκπομπής στο κάτω μέρος της οθόνης προβάλλεται σταθερά η εξής λεζάντα: «Τηλ. 2114069690 - 6937100222. ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΗ - PRP». Κατόπιν κλήσης των δύο αυτών αριθμών από εμάς, διαπιστώθηκε ότι ο μεν πρώτος αντιστοιχούσε στο ιατρείο του γιατρού, ο δε δεύτερος στο κινητό του γιατρού.
2ο θέμα: Εμβρυακή παιδοκαρδιολογία
Η παιδοκαρδιολόγος Έλσα Τσαπάκη συμμετέχει στην εκπομπή και παρουσιάζει την περίπτωση εμφάνισης συγγενών καρδιοπαθειών σε έμβρυα κατά τη διάρκεια της κύησης και εξηγεί τη διαδικασία της εξέτασης που γίνεται για τη διάγνωσή της στο έμβρυο. Κατά τη διάρκεια της εμφάνισής της, προβάλλεται συνέχεια επί της οθόνης το κινητό τηλέφωνο της εμβριοκαρδιολόγου, Τσαπάκη (6944 274684), όπως διαπιστώθηκε από εμάς κατόπιν κλήσης αυτού, χωρίς να αναγράφεται ότι πρόκειται για το δικό της κινητό.
Η παρουσιάστρια ρωτάει πληροφοριακά για την εξέταση αυτή: Πραγματοποιείται στο ιατρείο σας, στο ιατρείο του εμβριοκαρδιολόγου αυτή η εξέταση; κα Τσαπάκη: Σήμερα πραγματοποιείται στο ιατρείο του εμβριοκαρδιολόγου, αλλά μπορεί να γίνει και σε μεγάλα μαιευτικά κέντρα ή κέντρα εξωσωματικής που ελέγχουμε τις κινήσεις εκεί πέρα.
Παρουσ: Όταν μιλάτε στους γονείς, γιατί εσείς είστε εξειδικευμένη σ’ αυτούς ... πανικοβάλλονται οι γονείς;
γ) Εκπομπή με τίτλο «FACE 2 FACE» (08.00 - 9.00)
Θέμα: Κακοήθης υπερπλασία του προστάτη Παρουσ: Πώς επιλέγετε ποια μέθοδο θα ακολουθήσετε;
Χειρούργος, Ουρολόγος, Παρδαλίδης: Στη δική μου πρακτική, γιατί στην πορεία των χρόνων εφαρμόζει κανείς τα δεδομένα που είναι πιο αποτελεσματικά από τη δική του πράξη.
Παρουσ: Έχετε πείρα γιατί ήσασταν πάρα πολλά χρόνια στην Αμερική.
Παρδαλίδης: Ακριβώς.
Παρουσ: Όποτε εκεί αντιμετώπιζαν λιγάκι διαφορετικά τα πράγματα;
Παρδαλίδης: Ακριβώς. Έτσι ακριβώς. Είναι απλοϊκά τα δεδομένα. Σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να εφαρμόσουμε στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη τα laser και συγκεκριμένα το green light laser.
Παρουσ: Οπότε είναι μία καινούρια μέθοδος. Πόσα χρόνια υπάρχει;
Παρδαλίδης: Η μέθοδος δεν είναι καινούρια. Εφαρμόζεται εδώ και 15 χρόνια στην Αμερική, εδώ και 10 χρόνια στην Ελλάδα. Έχουμε το τελευταίας γενιάς μηχάνημα των 180 watt και το green light laser λέγεται green light γιατί το laser του πράσινο φως είναι το φως, το οποίο εκπέμπεται στο μήκος κύματος της αιμοσφαιρίνης του αίματος.
Παρουσ: Όπως βλέπουμε εδώ στην εικόνα μας.
Παρδαλίδης: Ακριβώς. Οπότε απορροφά την αιμοσφαιρίνη του αίματος και πολύ σωστά όπως βλέπουμε δεν έχει καμία μα καμία αιμορραγία. Έχουμε λοιπόν τη δυνατότητα μ’ αυτό το laser το οποίο έχει την ικανότητα εκεί όπου ακουμπάει σιγά - σιγά να εξαερώνει. Το laser αυτό, αυτό που κάνει είναι ότι κάνει βούτυρο τον ιστό, το όποιο σημείο έρχεται σε επαφή, τον ιστό τον εξαερώνει, τον εξαχνώνει, κάνει vaporization.
Παρουσ: Αλλά είναι στοχευμένο έτσι;
Παρδαλίδης: Ναι είναι στοχευμένο.
Παρουσ: Δεν επηρεάζει τα υπόλοιπα όργανα;
Παρδαλίδης: Καθόλου και δεν επηρεάζει και στο βάθος. Κι αυτό είναι μία πολύ μεγάλη διαφορά από τη θερμική ενέργεια που χρησιμοποιείται με άλλες πηγές ενέργειας που θεραπεύουμε τον προστάτη όπου η θερμική ενέργεια μεταδίδεται περίπου μέχρι και 1 εκατοστό στο βάθος, 1 εκατοστό γύρω από τον προστάτη όπου πορεύονται τα νεύρα της ποιοτικής ζωής του άντρα. Εκεί που ακουμπάει όπως το βλέπουμε εξαερώνει σε χιλιοστά, 1 - 2 χιλιοστά τον ιστό με αποτέλεσμα να διανοιχθεί, να ανοίξει η ουρήθρα και να μπορέσει ο άνδρας να έχει μία άνετη και εύκολη ούρηση.
Παρουσ: Ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτής της θεραπείας; Επιπλέον είναι σαν θεραπεία, δεν είναι επέμβαση, γιατί η λέξη επέμβαση ακούγεται πιο βαριά. Παρδαλίδης: Πολύ σωστά το είπατε. Είναι θεραπεία με το laser, τα πλεονεκτήματα είναι εμφανή. Είναι ανώδυνη, γιατί δεν έχει χειρουργικό νυστέρι, είναι αναίμακτη, γιατί δεν έχει αίμα, είναι γρήγορη γιατί γίνεται αυθημερόν. Δεν έχει καθετήρα, ο καθετήρας μπαίνει αμέσως μετά την επέμβαση για μερικές ώρες ή μπορεί να αφαιρεθεί και την ίδια μέρα και άρα ο ασθενής να πάει σπίτι του την ίδια μέρα χωρίς ουροκαθετήρα.
Παρουσ: Άρα η ίδια μέρα είναι πολύ σημαντική, γιατί και ο χρόνος είναι πολύτιμος και μόνο ψυχολογικά που ξέρει κάποιος ότι την ίδια μέρα θα βρίσκεται σπίτι του. Παρδαλίδης: Μετά από μία τέτοια επέμβαση θα πάρει μία προφυλακτική αγωγή. Εδώ βλέπουμε στην εικόνα έναν επιτυχή καυτηριασμό, ενός μικορύ, πολύ μικρού αγγείου, το οποίο το laser έχει τη δυνατότητα να το καυτηριάσει και έχει δυνατότητα επίσης να βγάλει και αδένες μεγάλους, δηλαδή αυτό τον καρπό που υπερβαίνουν ακόμα και τα 200 κυβικά. Από κει και μετά θα σας απαντήσω και ποια είναι και η επόμενη εναλλακτική μέθοδος για πάνω από 200 κυβικά αδένα προστάτη όπου έχουμε μία άλλη τεχνολογία, τη ρομποτική τεχνολογία.
Παρουσ: Άρα η green light είναι μία καλή λύση.
Παρδαλίδης: Να σας πω ότι μετά το χειρουργείο ο ασθενής φεύγει με τις κοινές, οδηγίες, ότι θα παίρνει για λίγες μέρες μικρή αντιβιωτική αγωγή, δεν έχει πόνο, αυτό το τονίζω. Δεν έχει καθόλου πόνο και ο ασθενής έχει τη δυνατότητα να το πω έτσι απλοϊκά να ουρήσει σαν 25χρονος μετά την επέμβαση αυτή που θα κάνει αυθημερόν. Παρουσ: Είχατε σπουδάσει στο Long Island Juice Medical University, ο οποίος είναι και ο Arthur Smith ο πατέρας της Minimal Inversion Surgery που το ονόμασε κιόλας φυσικά Juice. Εμπορικό λιγάκι ακούγεται, αλλά η αλήθεια είναι ότι όπως ακριβώς το περιγράφετε είναι και μία επέμβαση, η οποία είναι αναίμακτη, ανώδυνη, όλα αυτά ξεκινάνε από άλλα. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης μεθόδου;
Παρδαλίδης: Η μέθοδος greenlight μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις περιπτώσεις υπερπλασίας του προστάτη και σε περιπτώσεις ασθενών, επειδή όπως προανέφερα απορροφά την αιμοσφαιρίνη του αίματος ανθρώπων, οι οποίοι παίρνουν αντιπηκτικά. Εκεί είναι ένδειξη το laser, δύσκολα οι άνθρωποι θα χειρουργηθούν με τις κλαστικές μεθόδους και το laser μπορεί να αποτελέσει μία λύση επιλογής προς άρση του προβλήματός τους.
Παρουσ: Η υπερτροφία του προστάτη θεραπεύεται οριστικά, οπότε δεν υπάρχει περίπτωση επανεπέμβασης ή επαναφοράς στην ίδια πάθηση.
Παρδαλίδης: Όχι όταν αποφασιστεί από τον ειδικό να γίνει αυτή η επέμβαση, τότε η επέμβαση θα γίνει μία φορά εφόρου ζωής.
Παρδαλίδης: Η ρομποτική έχει μπει και στην καλοήθεια. Αν ο προστάτης είναι μεγαλύτερος από 200 κυβικά, υπάρχει δυνατότητα ρομποτικής. Πλεονέκτημα της ρομποτικής είναι ότι ο ασθενής θα φύγει σύντομα από το νοσοκομείο, σε ένα 24ωρο, χωρίς να έχει αιμορραγία.
Παρουσ: Μηχάνημα Da Vinci. Το λειτουργείτε εσείς;
Παρδαλίδης: Σωστά. Δε λειτουργεί ποτέ το ρομποτικό σύστημα μόνο του. Το χειρίζεται ο γιατρός και στην οποία το ρομποτικό σύστημα είναι μία επέκταση των χεριών και των ματιών του χειρουργού μέσα στα όργανα του ασθενούς και συγκεκριμένα μέσα στην κοιλιά του, βάλαμε μία κάμερα στην κοιλιά του ασθενούς. Παρουσ: Είναι πολύ αποτελεσματική μέθοδος η χειρουργική και ειδικά στα χέρια ενός έμπειρου χειρούργου, όταν έχετε κάνει χιλιάδες χειρουργεία ρομποτικής με τη μέθοδο Da Vinci είναι πολύ σημαντικό να το πούμε κι αυτό, γιατί η πείρα είναι πείρα. Γιατί χρονικά όπως ένας έμπειρος πιλότος, έτσι κι ένας έμπειρος ουρολόγος, ενδοουρολόγος που χειρίζεται το Da Vinci ρομποτικό σύστημα. Λοιπόν, ρομποτικός γιατρός, είναι καλό που ξέρετε greenlight, ρομποτική, ανοιχτή, γιατί ανάλογα το περιστατικό είναι αυτό που επιλέγετε για τον ασθενή σας.
Παρουσ: Η ρομποτική χειρουργική έχει επιπλοκές;
Παρδαλίδης: Οι επιπλοκές υπάρχουν σε όλες τις επεμβάσεις. Ευτυχώς, η χειρουργική μέσα από μικρές ωπές έχει εξαφανίσει σχεδόν τις παρενέργειες των χειρουργικών επεμβάσεων που μπορεί να ήταν οι λοιμώξεις, οι μεγάλες κοίλες. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι επιπλοκές που πιθανώς υπάρχουν, να επιδιορθώνονται και να μην προκαλείται πρόβλημα στην υγεία του ασθενούς.
Παρουσ: Μία τέτοια αναίμακτη μέθοδος υπάρχει κάτι που πρέπει να φοβηθεί ο ασθενής πριν αποφασίσει να την κάνει;
Παρδαλίδης: Νομίζω ότι ο ασθενής όταν επιλέξει να θεραπεύσει τις συγκεκριμένες παθήσεις είναι προς το συμφέρον του να επιλέξει αυτές τις μεθόδους που αναφέραμε. Η μέθοδος επιλογής σήμερα για την καλοήθεια είναι η προστατεκτομή, η μέθοδος με το greenlight laser. Η μέθοδος για έναν υπερτροφικό, γίγαντα προστάτη όπου το laser δεν έχει τη δυνατότητα να τον θεραπεύσει είναι η ρομποτική αφαίρεση του αδένα. Παρουσ: Είναι κάτι που πρέπει να προσέχει.
Παρδαλίδης: Αντιβίωση. Μία εβδομάδα όχι σεξ.
Παρουσ: Άρα, μία τέτοια μέθοδος θεραπείας προστάτη είναι η καλύτερη, ίσως έχει τα περισσότερα πλεονεκτήματα.
Παρδαλίδης: Ακριβώς.
Παρουσ: Ποια λοιπόν είναι όλα αυτά τα πλεονεκτήματα. Να τα τονίσουμε.
Παρδαλίδης: Αναίμακτη, ανώδυνη και γρήγορη επιστροφή στη φυσιολογική δραστηριότητα είναι το μότο μας προκειμένου ένας ασθενής να επωφεληθεί από τη μέθοδο επιλογής που λέγεται greenlight laser αφαίρεση του προστάτη. Και πάνω απ’όλα δεν πονάει, αισθάνεται φυσιολογικά και επανέρχεται στη δραστηριότητά του κανονικά.
Παρουσ: Πολύ σωστά.
Παρδαλίδης: Η ούρηση μεγαλώνει, διευκολύνεται. Ουρεί όπως ένας άνδρας 25 χρονών. Το πρόβλημα λύνεται οριστικά. Δια βίου.
Παρδαλίδης: Έμαθα τη διαδερμική χειρουργική από τον καθηγητή μου. Είναι μία τεχνική που εφαρμόζεται 30 χρόνια παγκοσμίως. Βρέθηκε από κάποιον Σουηδό, αλλά στην ουσία εφαρμόστηκε από τον πατέρα της ουρολογίας και καθηγητή μου, τον Arthur Smith Long Island Juice, ο οποίος έχει κάνει σειρά δεκάδων χιλιάδων τέτοιων επεμβάσεων και από τον οποίο την έμαθα για να την εφαρμόσω επ’ ωφελεία των ασθενών μου. Είναι αναίμακτη, ανώδυνη. Μέσα σε 24 - 48 ώρες βγάζουμε τον ασθενή απ’ το νοσοκομείο. Σε μία εβδομάδα επιστρέφει στις κανονικές του δραστηριότητες.
Αναγράφηκαν επί της οθόνης οι εξής τρεις λεζάντες: «Χειρουργική ομάδα Dr. Νικόλαου Παρδαλίδη Ιατρικό Αθηνών», «Τηλ. Επικοινωνίας 6944983786 ΜΕΘΟΔΟΣ GREENLIGHT» και «Τηλ. Εκπομπής 6944983786 Dr. ΝΙΚΟΛΑΟΣ Π. ΠΑΡΔΑΛΙΔΗΣ Χειρούργος Ουρολόγος - Ενδοουρολόγος, Δι/ντής Ουρολογικής Κλινικής».
δ) Εκπομπή με τίτλο «LIVE DOCTORS» (09.00 - 10.00)
Η χειρούργος, μαιευτήρ, γυναικολόγος, κα Νικολαϊδου, γιατρός μιλάει για την ενδομητρίωση ενημερωτικά, χωρίς να διαπιστώνεται διαφήμιση της γιατρού. Στη συνέχεια, ο χειρούργος πεπτικού συστήματος, Γκιούρδας μιλάει για το χειρουργείο στομάχου και αναγράφεται στο κάτω μέρος της οθόνης «Τηλ. Εκπομπής 210 - 9810590 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ - ΠΤΥΧΩΣΗ 3 ΣΤΡΩΜΑΤΩΝ ΥΠΕΡΒΑΡΟΙ - ΘΟΛΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΣΤΟΜΑΧΟΥ». Ο γιατρός αρχικά αναφέρεται σε μία ασθενή του που την χειρούργησε πριν από 10 - 15 μέρες, μία κοπέλα 1.70 , 70 κιλά, με ζαχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και δηλώνει χαρακτηριστικά: «Της λέω μόλις τη χειρούργησα, θα θεραπευτείς από τον σακχαρώδη διαβήτη. Ο ενδοκρινολόγος στην Κέρκυρα κάθετος να μην το κάνει. Εγώ κάθετος να το κάνει. Τελικά, ακούστε το αποτέλεσμα. Η κοπέλα είναι 15 μέρες χειρουργημένη. Έχει χάσει βάρος, 8 - 9 κιλά. Έπαιρνε 18 μονάδες ινσουλίνη και παίρνει 3. Αυτό, 15 μέρες μετά το χειρουργείο. Είναι 34 χρονών, έχει παιδάκια. Έκοψε τη RAPID, έκοψε την ταχεία ινσουλίνη, αυτή η κοπέλα σε ένα μήνα θα παίρνει γλυκοφάζ, θα κόψει το γλυκοφάζ και τι της προσφέρει το χειρουργείο; Πρώτον, σε ένα μήνα θα πάει 55 κιλά που είναι μια χαρά, αλλά δεν θα φύγει το λίπος από το σώμα της, θα φύγει το λίπος από τα σπλάχνα της. Θέλω να το καταλάβετε αυτό το πράγμα. Το λίπος από τα σπλάχνα της δεν το βλέπετε, μπορεί να είναι μία γυναίκα αδύνατη και αν δείτε μέσα έναν υπέρηχο, να είναι γεμάτη λίπος. Αυτό είναι το πρόβλημά της, το σπλαχνικό λίπος. Αυτή λοιπόν η κοπέλα θα απαλλαγεί από το ζάχαρο, δεν θα παίρνει ινσουλίνη με όλες τις συνέπειες της ινσουλίνης, είναι 34 χρονών, θα ζήσει άλλα 40 χρόνια αντί για 20 που θα ζούσε εάν δεν την χειρουργούσα και θα χαρεί. Άρα, λοιπόν, το μεταβολικό σύνδρομο είναι η αρχή του ζαχάρου και του 2 και του 1, γι αυτό και πρέπει να αντιμετωπίζεται εν των γεννάσθαι.
Άλλος γιατρός. Εσείς ποια μέθοδο προτείνετε;
Γκιούρδας: Εγώ, Γιάννη μου, επειδή έχω κάνει τους πιο πολλούς δακτυλίους και sleeve στην Ελλάδα θα σου έλεγα ότι σήμερα έχουν μείνει τρία χειρουργεία. Έχει μείνει η πτύχωση, το sleeve και το mini by pass. Όχι το μεγάλο by pass που γίνονται σε κάτι μεγάλα πανεπιστημιακά νοσοκομεία και έχεις έναν άρρωστο μ’ ένα χρώμα πεθαμενί μόνιμο με ασβέστια, σίδηρο και πέθαινε τελικά πριν το καταλάβει. Το χειρουργείο είναι ένα: μόνο μικρό στομάχι, 1/8 του στομαχιού. Το πετυχαίνεις με δύο τρόπους ή το κόβεις και κάνεις μανίκι, ή το διπλώνεις και κάνεις πτύχωση και αποφασίζεις αν θέλεις να το διπλώσεις πολύ και το κάνεις σε τρία στρώματα ή λίγο και κάνεις μία απλή πτύχωση. Το χειρουργείο είναι μικρό στομάχι. Δε θέλω να φαίνεται σα να προασπίζομαι μία μέθοδο, γιατί το θεωρώ άδικο όταν βλέπω ανθρώπους που είναι πίσω μου χρόνια και σου λένε γιατί εσύ κάνεις πτύχωση κι εγώ sleeve. Γιατί εγώ όταν μίλαγα για sleeve εσύ έκανες ακόμα δαχτυλίδια και επειδή θεωρώ αυτή τη στιγμή ότι σαν ομάδα είμαστε μπροστά, απ’ όλες τις ομάδες παχυσαρκίας και λόγω του αριθμού που χειρουργούμε.
Παρουσ: Λίγο ego βλέπω.
Γκιούρδας: Όχι καθόλου ego. Είναι σεμνότητα, η οποία βγαίνει από τους ασθενείς. Στην ιατρική όσο καλά και να διαφημίζεσαι, αν ο ασθενής δεν είναι ευχαριστημένος, δεν είσαι ποτέ καλός γιατρός. Στον ιατρικό χώρο όταν έχεις πολλή δουλειά αντιλαμβάνεσαι ότι δεν σε συμπαθούν οι υπόλοιποι γιατροί και μάλλον σε αντιπαθούν. Το λέω με άλλη έννοια. Μου λέει ένας γιατρός: Εγώ έκανα εδώ εκεί. Του λέω: πόσα χειρουργεία έκανες; Μου λέει: Έκανα αυτή την ειδικότητα, αυτή την ειδικότητα με το μάτι. Η χειρουργική, όμως, είναι ώρες πτήσεως κι εγώ πάντα ρωτάω: πόσα χειρουργεία έχεις κάνει απ’ αυτό το χειρουργείο; Τα άλλα όλα είναι τρίχες κατσαρές και θεωρίες. Είναι ώρες πτήσεως. Δεν μπορεί ένας πιλότος που κάνει 2.000 ώρες πτήσεις να είναι ισοδύναμος με έναν που κάνει 100 ώρες πτήσης. Σήμερα, λοιπόν, εγώ θεωρώ δύο επεμβάσεις άριστες: το sleeve και την πτύχωση τριών στρωμάτων. Αυτό είναι από μένα. Γιατί στο sleeve κάνεις μία γαστρεκτομή 85%, ακρωτηριάζεις το όργανο. Δεν είναι κακό, αλλά δεν αρέσει στο μέσο ασθενή, ο μέσος ασθενής δεν χαίρεται να του κόψεις το στομάχι, που για μένα θα έπρεπε να το κάνει, αλλά δεν θέλει να το κάνει και του δίνεις την εναλλακτική λύση να του το διπλώσεις και να διατηρήσεις την ορμονική παραγωγή και να χάσει το βάρος του.
Στη συνέχεια, ο γιατρός αναφέρει τα πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής και μετά δείχνει φωτογραφίες από μία ασθενή του (αφού έχει δοθεί η άδεια της για την προβολή των φωτογραφιών της) και αναφέρει ως εξής το περιστατικό: Η κα Τριβιζά, 135 κιλά. Μία γυναίκα ενεργή, σε ένα Δήμο των Νοτίων Προαστίων συμμετέχει ενεργά. Είναι αεικίνητη, περιορισμένη όμως από τα κιλά. 180 κιλά. Μία γυναίκα με άπνοιες, με φοβερά ορθοπαιδικά προβλήματα. Μία γυναίκα που την έπεισε ένας ορθοπαιδικός να χειρουργηθεί λόγω των σοβαρών ορθοπαιδικών προβλημάτων. Χειρουργείται. Δείτε σε ένα μήνα το αποτέλεσμα (προβάλλεται άλλη φωτογραφία). Εδώ είναι ακόμα παχύσαρκη. Έχει όμως 3 διαφορές. 1. Κοιμάται το βράδυ. Δεν έχει άπνοια. Δεν έχει φόβο να ξυπνήσει ο άντρας της το πρωί και να τη βρει νεκρή από αιφνίδιο θάνατο. 3. Περπατάει και κινείται, γιατί τα 25 κιλά που έχει χάσει είναι 250 κιλά στη σπονδυλική στήλη και 100 στα γόνατα και επίσης, αυτή γυναίκα πια βγαίνει από το σπίτι της και αρχίζει να κινείται. Ξέρετε τι σημαίνει 25 κιλά για το σώμα σε ένα μήνα. Αυτή είναι η διαφορά. Βέβαια, τώρα αυτή η γυναίκα έχει χάσει πάνω από 50 κιλά και πέφτει ταχύτατα το βάρος της. Αυτή τη φωτογραφία σας τη δείχνω για να δείτε ότι σε 1 μήνα η εγχείρηση σε απελευθερώνει απ’ την άπνοια που θα πεθάνεις, και βγαίνεις κι απ’ το σπίτι σου.
Ο γιατρός αναφέρει τα πλεονεκτήματα της μεθόδου της πτύχωσης τριών στρωμάτων. - Μικρό στομάχι χωρίς να το κόψεις. Δεν μπορείς να κάνεις μικρή μήτρα χωρίς να την κόψεις. - Δεν κάνει υποβιταμινώσεις. Ο ασθενής δεν χρειάζεται να παίρνει βιταμίνες. - Δεν έχει πόνο, γίνεται λαπαροσκοπικά, αλλά χρειάζεται τεχνική επάρκεια, είναι η μόνη ένδειξη. Χειρούργησα πριν από ένα μήνα, τρεις ασθενείς με πτύχωση από έναν συνάδελφο, οι οποίοι δεν έχασαν βάρος και μου κατηγορούσαν την πτύχωση. Βεβαίως, δεν έφταιγε η πτύχωση, αλλά ότι η πτύχωση ήταν ατελής απ’ το χειρούργο τους. Γιατί η πτύχωση επειδή έχει πολύ λαπαροσκοπική ραφή.
Παρουσ. Γίνεται επανεγχείρηση;
Γκιούρδας: Βεβαίως. Είναι η εγχείρηση που κάνεις όλα τα revisions. Το δαχτυλίδι το κάνεις πτύχωση, την πτύχωση την ξανακάνεις πτύχωση, το by pass το κάνεις πτύχωση. Είναι η εγχείρηση του revision.
Παρουσ: Σημαντικό αυτό.
Γκιούρδας: Θέλει, όμως, πολύ μεγάλη τεχνική επάρκεια. Είναι ένα χειρουργείο που γίνεται με πολύ ράμμα και είναι πολύ δύσκολο να κάνεις λαπαρασκοπικές ραφές. Πρέπει να έχει τεράστια εμπειρία ο χειρούργος και μάλιστα μου έλεγε ένας χειρούργος, ο οποίος θήτευσε στο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Πάτρας, λέει εγώ δεν την κάνω πολύ την πτύχωση και του απάντησα: «Όσα δεν φτάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια». Είναι όπως ο ορθοπαιδικός. Δεν είναι όλοι που κάνουν revisions. Όλα έχουν εμπειρία τεχνική. Εγώ θα σας πω ότι αυτή τη στιγμή έχω κάνει 800 περίπου πτυχώσεις. Εσείς τι πιστεύετε ότι τις πρώτες 100 τις έκανα όπως κάνω τις τελευταίες 100;
Παρουσ: Όχι βέβαια.
Γκιούρδας: Έχει μάλιστα τεράστια καμπύλη εκμάθησης. Θέλει 150 χειρουργεία καμπύλη εκμάθησης. Εγώ σας πληροφορώ ότι από τις πρώτες 200 πτυχώσεις το λέω και ευθαρσώς, ξαναχειρούργησα πάρα πολλές από αυτές, γιατί δεν τις έκανα καλά, ήταν απ’ τις πρώτες.
Παρους: Κι είστε και ειλικρινής που το λέτε.
Γκιούρδας: Και χωρίς να τους πάρω 1 ευρώ., γιατί δεν σας το άγγιξα αρκετά. Και τους ξαναχειρούργησα. Μα δεν είναι κακό να πεις ότι δεν το’ κάνες τελείως καλά. Το εκτιμάει ο άλλος. Σήμερα λοιπόν εγώ μετά από 800 πτυχώσεις μπορώ να σας πω ότι φτάνω στην τελειότητα της επέμβασης. Κι εγώ που έχω αρκετά μεγάλη εμπειρία στην παχυσαρκία πολλές από τις πρώτες εγχειρήσεις δεν ήταν αυτό που ήθελα εγώ να είναι.
κα Νικολαϊδου. Τι προτείνεις εσύ;
Γκιούρδας: Να χειρουργηθούν όλοι. Αντί να κάνεις δίαιτες και να παλεύεις με δίαιτες και να κλαις, να κάνεις μία εγχείρηση.
ε) Εκπομπή με τίτλο «ΙΑΤΡΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ» (21.07 - 22.06)
Θέμα: Υγεία του στόματος - Εμφυτεύματα
Στην εκπομπή συμμετέχουν οι καθηγητές της οδοντιατρικής και ιατρικής σχολής των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Αθηνών, Χατζηκυριάκος και Ε. Βαϊρακτάρης. Στο κάτω μέρος της οθόνης εμφανίζονται οι εξής λεζάντες: «Τηλ. Εκπομπής 210 6994350, 6975773867, Δείτε ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΣΘΕΝΩΝ με Οδοντικά
ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ», «Τηλ. Εκπομπής 210 6994350, 6975773867, ΟΔΟΝΤΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ. ΙΔΑΝΙΚΗ ΛΥΣΗ: σε απώλεια δοντιού (ΕΝΟΣ Ή ΟΛΩΝ), ή Γνάθου (από Ατύχημα, Φλεγμονή ή Όγκο)». Στους τίτλους έναρξης και λήξης της εκπομπής εμφανίζεται: «Επιστημονική επιμέλεια: E. ΒΑΪΡΑΚΤΑΡΗΣ Καθηγητής ΓναθοΠροσωπικής Χειρουργικής, Πλαστικός Χειρούργος Προσώπου. Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών.
Προβλήθηκε σύντομο βίντεο ενός νεαρού ασθενούς του Βαϊρακτάρη, ο οποίος ανέφερε ότι περιπλανιόταν σε νοσοκομεία νομίζοντας ότι έχει ιγμορίτιδα ώσπου σε κάποιο νοσοκομείο κάλεσαν τον Βαϊρακτάρη, ο οποίος τον χειρούργησε και έτσι σώθηκε και απέφυγε διάφορες επιπλοκές που θα μπορούσε να έχει. Με αφορμή το βίντεο αυτό η παρουσιάστρια της εκπομπής απευθυνόμενη στον Βαϊρακτάρη είπε: «Έτσι σώθηκα» κ. Καθηγητά. Το σχόλιό σας. Θα ήθελα να πω ότι το δείξαμε αυτό το περιστατικό για ενημέρωση, αλλά και για προτροπή. Κατά συνέπεια, ο νεαρός αυτός ασθενής στη δυνατότητα που του δίνει η ηλικία του και με όλη τη ζωντάνια του οργανισμού αυτού σε κάποια στιγμή καμπής της άμυνας του οργανισμού του έπαθε αυτό το πρόβλημα. Αυτός ο ασθενής σώθηκε ως εκ θαύματος. Αρχικά η όρασή του, αλλά όχι μόνο.
Προβλήθηκε βίντεο, στο οποίο ο Βαϊρακτάρης βρισκόταν στο στούντιο ως παρουσιαστής και καλεσμένοι της εκπομπής ήταν τρεις ασθενείς του.
Βαϊρακτάρης: Εσείς πώς νιώσατε σαν ασθενής. Πριν πόσα χρόνια βάλατε εμφυτεύματα.
Ασθενής. Πριν 10 χρόνια.
Βαϊρακτάρης: Πώς το βιώσατε έτσι πολύ επιγραμματικά;
Ασθενής. Είχα προβλήματα με τα δόντια. Είχα χάσει όλα τα δόντια από πάνω. Είχα βάλει κινητή οδοντοστοιχία. Κατέληξα να βάλω εμφυτεύματα. Ήταν επαναστατική η αλλαγή που ένιωσα στον εαυτό μου. Ήταν σαν να ξαναγεννήθηκα. Σα να ξαναγεννήθηκα.
Βαϊρακτάρης: Μεγάλη κουβέντα αυτή.
Ασθενής. Και έκτοτε περνάω την καλύτερη περίοδο της ζωής μου και με τα δόντια μου και με την υγιεινή του στόματος και με όλα. Είμαι πολύ ευχαριστημένος. Βαϊρακτάρης: Πολύ ωραία. Πολύ ωραία. Και να ακούσουμε τώρα τη γνώμη του κ. Γερασάκη, του εκλεκτού αυτού ασθενούς μας, ο οποίος μάλιστα είχατε κάνει πριν από πόσα χρόνια εμφυτεύματα;
Γερασάκης: Πριν από 12 χρόνια.
Βαϊρακτάρης: Σε τι ηλικία τα κάνατε τότε;
Γερασάκης: Περίπου 80.
Βαϊρακτάρης: Εγώ έκανα την πράξη αμέσως. 80 + 12. Κοντεύετε ... να τα 120ρίσετε λοιπόν εύχομαι. Είναι εντυπωσιακό αυτό που μας λέτε και να σας πω γιατί. Έρχονται ασθενείς στα ιατρεία όλων μας και είναι σε μία ηλικία 6- - 65 χρονών και τους προτείνεις τη λύση που νομίζεις ότι είναι η καλύτερη για κείνους και σου λένε εγώ τώρα πια είμαι 60 - 65 χρονών να κάνω εμφυτεύματα; Πόσα χρόνια να ζήσω ακόμα; Δηλαδή ο κόσμος όταν τα βλέπει απ’ την αρχή τα πράγματα αρνητικά. Εγώ σας συγχαίρω ειλικρινά από καρδιάς, γιατί η παρουσία σας δίνει κι ένα μήνυμα, ένα μήνυμα αισιοδοξίας, και η αισιοδοξία πρέπει να είναι το όπλο όλων μας για να ξεπεράσουμε και τις αντιξοότητες, γιατί όσο περισσότερο μπαίνουμε σε μία θετική ενέργεια θα πω, τόσο πιο εύκολα θα περάσουν τα πράγματα. Επομένως, εσείς σε μία ηλικία 80 ετών βάλατε εμφυτεύματα πριν 12 χρόνια. Σήμερα είστε με το καλό 92, να φτάσετε τα 120 με όλη μου την καρδιά κι αυτή η αισιοδοξία που έχετε εσείς, μακάρι να μπορέσουν να την πάρουν πολύ νεώτεροι από εσάς.
Παρουσ: Μπορείτε να μας δώσετε την επιστημονική τεκμηρίωση όλων αυτών που μας λέτε;
Βαϊρακτάρης: Όλα αυτά που σας είπαμε είναι στην επικαιρότητα της διεθνούς βιβλιογραφίας. Μάλιστα εδώ υπάρχει ένα βιβλίο από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους, τον Τίμε εκδοτικό οίκο, που λέει «Οδοντιατρικά Εμφυτεύματα σε δύσκολες περιπτώσεις». Αυτό το βιβλίο έχει γραφτεί από 6 Γερμανούς και από έναν Έλληνα, τον ομιλούντα. Αυτό το αναφέρω καθόλου εγωιστικά, απλώς για τη δυνατότητα που έχει ο Έλληνας γιατρός με τη δουλειά που κάνουμε και στην Ελλάδα για επίκαιρα κεφάλαια της κάθε ειδικότητας και θα πω ότι όλα αυτά που λέμε υπάρχουν σε όλα τα διεθνή επιστημονικά συγγράμματα. Δεν είναι τίποτα καινούριο, είναι απόλυτα τεκμηριωμένα και τα αποτελέσματα είναι πάρα μα πάρα πολύ καλά και θετικά. Θα πως επίσης ότι στην Ελλάδα έχουμε κάνει διεθνή συνέδρια με συμμετοχή αγαπητών ξένων συναδέλφων, έχουμε ανταλλάξει απόψεις, έχουμε τεράστια εμπειρία και στο κεφάλαιο αυτό. Επομένως, θα απαντήσω το εξής: Όπως όλα τα πράγματα στην ιατρική τεκμηριώνονται, έτσι και τα εμφυτεύματα έχουν σήμερα ένα ποσοστό επιτυχίας που ξεπερνά το 95%.
Παρουσ: Καταπληκτικό.
Βαϊρακτάρης: Επομένως, 95% είναι σχεδόν απόλυτη επιτυχία. Μα θα μου πείτε δεν υπάρχουν περιπτώσεις που κάτι μπορεί να πάει στραβά. Θα σας απαντήσω όπως σε όλα τα πράγματα, αλλά οι πιθανότητες είναι τεράστιες και σας ρωτάω θα πρέπει να σταθούμε σε κάποιες ελάχιστες πιθανότητες που κάτι μπορεί να πάει στραβά; Ας σταθούμε σ’ αυτές λοιπόν θα το δεχτώ κι αυτό. Τότε, λοιπόν, ένα σωστό σχέδιο θεραπείας δίνει λύση και σε πιθανό τέτοιο πρόβλημα. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα. Απλώς πιθανώς να υπάρξει στη χειρότερη περίπτωση μία καθυστέρηση στην πορεία της ίασης του ασθενούς. Καθυστέρηση μόνο, τίποτα άλλο.
Προβλήθηκε βίντεο, στο οποίο εμφανίστηκε μία κοπέλα, ετών 33, που βρισκόταν στο στούντιο και περιέγραφε την εμπειρία της με τα εμφυτεύματα. Δεν το ανέφερε η ίδια, αλλά μπορούσε να συναχθεί από τα λεγόμενά της ότι επρόκειτο για ασθενή του συγκεκριμένου γιατρού.
Προβλήθηκε δεύτερο βίντεο, στο οποίο εμφανίστηκε μία ογδοντάχρονη που βρισκόταν στο στούντιο και περιέγραφε την εμπειρία της με τα εμφυτεύματα. Δεν ανέφερε το όνομα του γιατρού που την θεράπευσε, αλλά δήλωσε χαρακτηριστικά: «και να’ ναι καλά κι ο γιατρός και τα εμφυτεύματα, και βρήκα τον κατάλληλο γιατρό και τον ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου, κι εγώ και τα παιδιά μου».
Προβλήθηκε τρίτο βίντεο, στο οποίο εμφανίστηκε ένας νεαρός, ασθενής του γιατρού, ο οποίος είχε καρκίνο του στόματος και περιέραψε το περιστατικό και ανέφερε: «Μία μέρα έψαχνα στο διαδίκτυο, βρήκα μία εργασία του Μπαϊρακτάρη με μεταμόσχευση ωμοπλάτης που είχε κάνει σε ασθενή και επικοινώνησα μαζί του και δόξα τω θεώ με δέχθηκε με την ομάδα του και μου ξαναέφεραν τη ζωή πίσω στη ζωή μου».
Βαϊρακτάρης: «Θα πω ακόμα ότι εμείς από την Ελλάδα είχαμε τη δυνατότητα διερευνώντας τον καρκίνο και τις αιτίες του να κάνουμε κάτι σημαντικό, να πάρουμε ένα πρώτο βραβείο απ’ την κλινική μου σε ένα Διεθνές Συνέδριο για καρκίνο στο στόμα. Ακριβώς, γιατί βρήκαμε κάποια γονίδια που έχει ο οργανισμός κάποιων
ασθενών, τα οποία γονίδια προδιαθέτουν σε ανάπτυξη καρκίνου Τα
πλεονεκτήματα των εμφυτευμάτων είναι σημαντικότατα».
Γ. Ως προς την επισήμανση εκπομπών τηλεπώλησης
α) Εκπομπή τηλεπώλησης «ΙΑΤΡΙΚΗ & ΒΟΤΑΝΟΛΟΓΙΑ»
Κατά την έναρξη της εκπομπής εμφανίστηκε κάρτα με την ένδειξη «Ακολουθεί εκπομπή τηλεπώλησης» και στο τέλος αυτής κάρτα με την ένδειξη «Παρακολουθήσατε εκπομπή τηλεπώλησης».
β) Εκπομπή τηλεπώλησης «EUROMARKETING»
Κατά την έναρξη της εκπομπής που μεταδόθηκε την πρώτη φορά εμφανίστηκε κάρτα με την ένδειξη «Ακολουθεί εκπομπή τηλεπώλησης», ενώ στο τέλος αυτής δεν εμφανίστηκε κάρτα με την ένδειξη «Παρακολουθήσατε εκπομπή τηλεπώλησης». Κατά την έναρξη και στο τέλος της μετάδοσης της εκπομπής που μεταδόθηκε την δεύτερη φορά δεν εμφανίστηκε σχετική κάρτα.
ΙΙΙ. Ισχυρισμοί εγκαλουμένης
1. Ως προς την πλημμέλεια της κλήσης σε ακρόαση λόγω έλλειψης νομίμου ερείσματος
Ο ισχυρισμός της εγκαλουμένης περί αναφοράς στην κλήση διατάξεων που έχουν όλες καταργηθεί και δεν ισχύουν δεν είναι βάσιμος, γιατί η παράβαση ετελέσθη πριν από την θέση σε ισχύ του Ν. 4779/2021, με τον οποίο καταργήθηκε το σύνολο των διατάξεων του Π.Δ. 109/2010. Συνεπώς, κατά τον χρόνο τέλεσης της παράβασης εφαρμοστέες ήταν οι διατάξεις του Π.Δ. 109/2010 και του Κανονισμού 3/1991 του ΕΣΡ. Ειδικότερα, οι διατάξεις του Κανονισμού 3/1991 του ΕΣΡ, εξακολουθούσαν να ισχύουν κατά τον χρόνο τέλεσης της παράβασης, γιατί δεν ρύθμιζαν διαφορετικά το αντικείμενο των διατάξεων, ήτοι την απαγόρευση μετάδοσης συγκεκαλυμμένων διαφημίσεων και την υποχρέωση εύκολης αναγνώρισης των τηλεοπτικών διαφημίσεων και τηλεπωλήσεων ως τέτοιων, ώστε να δικαιολογείται η κατάργησή τους όπως όριζε το άρθρο 11 παρ. 4 του Π.Δ. 100/2000. Επομένως, ενόψει των ανωτέρω η κλήση έχει νόμιμο έρεισμα.
2. Ως προς την παραβίαση της αρχής του επικαίρου:
Ο ισχυρισμός της εγκαλουμένης περί παρόδου χρόνου υπέρ το εύλογο μεταξύ της διάπραξης της παράβασης και της έκδοσης της διοικητικής πράξης από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (αρχή χρηστής διοίκησης και δικαιολογημένης/προστατευομένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου) δεν είναι βάσιμος, καθώς η αρχή της προστατευομένης εμπιστοσύνης δεν έχει εφαρμογή προκειμένου περί επιβολής διοικητικής κύρωσης για παράβαση νόμου (ΣτΕ 3915 και 3918/2011, 3920/2006, 332/2017), δεν θεσπίζεται από τις σχετικές διατάξεις συγκεκριμένη αποκλειστική προθεσμία εντός της οποίας το Ε.Σ.Ρ. υποχρεούται να ασκήσει την αρμοδιότητα του να επιβάλει κύρωση (ΣτΕ 2358/2013, 2775/2017, 2758/2015) και δεν δημιούργησε το Ε.Σ.Ρ. με θετική ενέργεια του στον διοικούμενο τη σταθερή και εύλογη πεποίθηση ότι ορισμένη συμπεριφορά του είναι νόμιμη (πρβλ. ΣτΕ 37/2019, 2674/2013).
3. Ως προς την παραγραφή της παραβάσεως:
Η εγκαλουμένη ισχυρίζεται ότι πρέπει να εφαρμοστούν τα άρθρα 46 και 52 του Ν. 4779/2021 περί παραγραφής επιβολής κύρωσης από το ΕΣΡ. Ο ισχυρισμός της εγκαλουμένης είναι αβάσιμος για τους εξής λόγους: Με το άρθρο 46 του Ν. 4779/2021, προβλέπεται ότι «οι παραβάσεις της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας που επισύρουν κυρώσεις υπόκεινται σε τετραετή παραγραφή που αναστέλλεται για όσον χρόνο η σχετική υπόθεση εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου». Με το άρθρο 52 του ίδιου νομοθετήματος προβλέπεται περαιτέρω ότι οι παραβάσεις που τελέστηκαν πριν από την θέση σε ισχύ του νόμου (όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση) καταλαμβάνονται από την τετραετή παραγραφή με συγκεκριμένες όμως εξαιρέσεις, μία από τις οποίες είναι όταν «δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο καταγγελίας». Στην υπό κρίση, όμως, περίπτωση έχει υποβληθεί σχετική με την υπόθεση καταγγελία και σχηματίσθηκε φάκελος κατά το έτος 2015, επομένως δεν συντρέχει περίπτωση παραγραφής, ενόψει της ρητής πρόβλεψης του άρθρου 52 του Ν. 4779/2021.
IV. Υπαγωγή
Α. Ως προς την υπέρβαση του ανώτατου ωριαίου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων και μηνυμάτων τηλεπώλησης
Τα επίμαχα μηνύματα προωθούσαν την παροχή υπηρεσιών ερωτικού περιεχομένου. Συνιστούσαν, επομένως, διαφημιστικά μηνύματα, η διάρκεια των οποίων υπερέβη το ανώτατο ωριαίο χρόνο μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων και μηνυμάτων τηλεπώλησης των δώδεκα (12) λεπτών.
Β. Ως προς τη συγκεκαλυμμένη διαφήμιση
Η συγκεκαλυμμένη διαφήμιση παρεμβάλλεται στο πρόγραμμα (προβάλλεται δηλαδή εκτός διαφημιστικής ζώνης) και παραβιάζει τις αρχές της αλήθειας και της αντικειμενικότητας, οι οποίες επιβάλλουν να αναγνωρίζεται η διαφήμιση από τον αποδέκτη του διαφημιστικού μηνύματος ως εμπορική διαφήμιση και να μην «καμουφλάρεται» με παραπλανητικές πρακτικές, όπως όταν γίνεται αντιληπτή ως δήθεν αντικειμενική ενημέρωση, επιστημονική έρευνα ή ρεπορτάζ. Η συγκεκαλυμμένη διαφήμιση προβάλλεται εντός του προγράμματος, χωρίς να εμφανίζεται ειδικό οπτικό ή/και ακουστικό σήμα που διαχωρίζει το πρόγραμμα από τη διαφήμιση, με αποτέλεσμα ο τηλεθεατής/ακροατής να μην είναι σε θέση να αντιληφθεί τον χαρακτήρα τους (διαφημιστικό ή ενημερωτικό) και να μπορεί να παραπλανηθεί ως προς αυτόν.
Η εκπομπή με τίτλο «ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΩΣ» είχε ενημερωτικό χαρακτήρα, όμως, η μέσω της εκπομπής αναφορά των ονομάτων συγκεκριμένων προϊόντων και προβολή εικόνων των συσκευασιών τους, καθώς και η προβολή «λεζάντων» με το όνομα του κέντρου που λειτουργούσε η παρουσιάστρια, τη διεύθυνση αυτού, το ωράριο λειτουργίας του και το τηλέφωνό του και τον τίτλο του βιβλίου της παρουσιάστριας στόχευε, με το πρόσχημα της ενημέρωσης του κοινού, στην προώθηση της πώλησης των επίμαχων αγαθών. Η διαφήμιση διαπλέχθηκε με το πρόγραμμα, με αποτέλεσμα την παραπλάνηση του τηλεθεατή - καταναλωτή ως προς τον χαρακτήρα του περιεχομένου που παρακολουθούσε, γι’ αυτό και οι παρουσιάσεις αυτές συνιστούσαν συγκεκαλυμμένη διαφήμιση.
Οι εκπομπές με τίτλους «ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ», «FACE 2 FACE», «LIVE DOCTORS» και «ΙΑΤΡΙΚΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ» που παρουσίαζαν θέματα υγείας και νέες χειρουργικές ή άλλες μεθόδους πρόληψης ή επίλυσης προβλημάτων υγείας, στις οποίες μετείχαν γιατροί, έπρεπε να στοχεύουν στην ενημέρωση του κοινού για τα συγκεκριμένα ιατρικά θέματα, χωρίς να καταλήγουν σε άμεση ή έμμεση διαφήμιση των ιατρών που συμμετείχαν σ’ αυτές. Η έμμεση διαφήμιση των ιατρών προέκυψε με την αναφορά και προβολή, πέραν του ονοματεπώνυμού τους και της ειδικότητάς τους, του σταθερού ή κινητού τηλεφώνου τους, της διεύθυνσης του ιατρείου τους, της διεύθυνσης της ιστοσελίδας τους, των βίντεο με μαρτυρίες ασθενών τους και της προσφοράς στους τηλεθεατές που παρακολουθούσαν την εκπομπή εκπτώσεων για τις παρεχόμενη από αυτούς υπηρεσίες. Οι πληροφορίες αυτές και ο τρόπος που παρουσιάστηκαν στις εκπομπές υπερέβαιναν το αναγκαίο μέτρο για την ενημέρωση του κοινού και στόχευαν στην προώθηση των υπηρεσιών των ιατρών που συμμετείχαν σ’ αυτές. Η παρείσφρηση της διαφήμισης εντός του προγράμματος δημιούργησε σύγχυση στον μέσο τηλεθεατή ως προς τον διαφημιστικό χαρακτήρα του μηνύματος, γι’ αυτό και συνιστούσε συγκεκαλυμμένη διαφήμιση που μπορούσε να καταλήξει στην παραπλάνησή του.
Γ) Ως προς την επισήμανση εκπομπών τηλεπώλησης
Η χρονοθυρίδα τηλεπώλησης με τίτλο «ΙΑΤΡΙΚΗ & ΒΟΤΑΝΟΛΟΓΙΑ» σημάνθηκε στην έναρξη και στο τέλος αυτής και άρα διακρίθηκε σαφώς από το υπόλοιπο πρόγραμμα με οπτικά και ηχητικά μέσα και υπήρξε σαφής ενημέρωση των τηλεθεατών για το περιεχόμενο του προγράμματος.
Η χρονοθυρίδα τηλεπώλησης με τίτλο «EUROMARKETING» σημάνθηκε μόνο κατά την έναρξη της μετάδοσής της την πρώτη φορά και καθόλου τη δεύτερη φορά. Από το συνολικό περιεχόμενο, το στήσιμο και τον τρόπο παρουσίασης της εκπομπής, όμως, μπορούσε κατά την κοινή πείρα να γίνει αντιληπτός ο χαρακτήρας της εκπομπής ως χρονοθυρίδας τηλεπώλησης παρά την παράλειψη της εμφάνισης ειδικής επισήμανσης κατά την έναρξη και το τέλος αυτής, γι αυτό και κρίνεται από την Ολομέλεια ότι η παράλειψη αυτή οφείλεται σε δικαιολογημένη παραδρομή ή τεχνικό σφάλμα της εγκαλουμένης.
Η Ολομέλεια, ομόφωνα κρίνει κατά τα προεκτεθέντα πραγματικά περιστατικά ότι δεν ετελέσθη από την εγκαλούμενη εταιρεία η διοικητική παράβαση των διατάξεων περί επισήμανσης εκπομπών τηλεπώλησης.
Η Ολομέλεια ομόφωνα κρίνει ότι ετελέσθησαν (εκ προθέσεως) από την εγκαλούμενη εταιρεία οι διοικητικές παραβάσεις των διατάξεων περί:
α) υπέρβασης του ανώτατου ωριαίου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων και
β) συγκεκαλυμένης διαφήμισης και πρέπει να επιβληθούν σ’ αυτήν διοικητικές κυρώσεις και δη εκείνες του προστίμου.
Με βάση δε τη βαρύτητα της παραβάσεως, το κοινώς γνωστό μερίδιο τηλεθεάσεως του συγκεκριμένου τηλεοπτικού σταθμού (όπως προκύπτει από τα τηρούμενα στο ΕΣΡ στοιχεία) και την περιφερειακή εμβέλεια του εν λόγω σταθμού, κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο: α) των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ για την παράβαση διατάξεων περί ανώτατου ωριαίου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων και β) των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ για την παράβαση διατάξεων περί συγκεκαλυμμένης διαφήμισης.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Δέχεται ομόφωνα ότι η εγκαλουμένη δεν παραβίασε τις διατάξεις περί επισήμανσης εκπομπών τηλεπώλησης.
Δέχεται ομόφωνα ότι η εγκαλουμένη παραβίασε - εκ προθέσεως - τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία ως προς:
α) την υπέρβαση των ανώτατου ωριαίου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων και
β) την συγκεκαλυμμένη διαφήμιση κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ CHANNEL NINE Α.Ε., ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού CHANNEL NINE:
α) τη διοικητική κύρωση του προστίμου των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ για υπέρβαση των ανώτατου ωριαίου χρόνου μετάδοσης διαφημιστικών μηνυμάτων και
β) τη διοικητική κύρωση του προστίμου των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ για συγκεκαλυμμένη διαφήμιση.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ CHANNEL NINE A.E., που εδρεύει στον 'Αγιο Ιωάννη Ρέντη Αττικής, στην Λεωφ. Παύλου Μελά 25, με ΑΦΜ 999448570, ΔΟΥ ΦΑΕ ΑΘΗΝΩΝ.
2. Του Αναστασίου Μπούρα του Κωνσταντίνου, κατοίκου Παλαιού Ψυχικού Αττικής, στην οδό Γύζη 7, με Α.Φ.Μ. 014045305, ΔΟΥ ΚΓ' Αθηνών, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 4η Απριλίου 2022 και δημοσιεύτηκε την 14η Ιουνίου 2022.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 76/2022 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (ΕΣΡ) - 14η Ιουνίου 2022
