Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 168/2021 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 18.10.2021 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο. Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο NICKELODEON Νομού Αττικής, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία ΤΗΛΕΚΙΝΗΣΗ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ-ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ-ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ & ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, αναφορικά με μετάδοση διαφημίσεων παιδικών παιχνιδιών σε χρόνο που απαγορεύεται. Η υπόθεση εξετάζεται από το ΕΣΡ ύστερα από την υπ’ αριθμ. 808/4.6.2015 καταγγελία.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 408/15.6.2015, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Μαρία Κοντογιάννη και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Όλγα Γαρουφαλλιά. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 1105/ΕΣ/19.8.2015 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στην συνέχεια, η Ειδική Επιστήμων υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 111/ΕΣ/9.2.2016 νομική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης παρέστη η πληρεξούσια δικηγόρος της εγκαλούμενης εταιρίας Γεωργία Χριστοδούλου. Ερωτηθείσα από τον Πρόεδρο, η Δικηγόρος δήλωσε ότι γνωρίζει το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβε δε τον λόγο και ανέπτυξε τους ισχυρισμούς της. Ζήτησε στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να της παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 2.11.2021 και ώρας 14.00 και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 5731/2.11.2021 υπόμνημα.
Την 22.11.2021 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Παρέστη επίσης και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού παρακολούθησε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου.
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος:
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων.
2. Το άρθρο 15 παρ. 2 του Συντάγματος θεσπίζει υποχρέωση προστασίας της παιδικής ηλικίας και της νεότητας.
3. Το άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος θεσπίζει υποχρέωση του κράτους για προστασία της παιδικής ηλικίας, οι δε σχετικές ρυθμίσεις είναι αναγκαστικού δικαίου (βλ. ΣτΕ 2572/2015).
4. Το άρθρο 9 παρ. 6 εδ. πρώτο του Ν. 2251/1994, το οποίο αντικαταστάθηκε από το άρθρο 11 παρ. 6 του Ν. 3587/2007 ίδιου περιεχομένου, θεσπίζει απαγόρευση της μετάδοσης διαφημίσεων παιδικών παιχνιδιών μεταξύ 07.00 και 22.00, εφαρμόζεται δε και στους τηλεοπτικούς σταθμούς, επειδή λογίζονται «προμηθευτές» κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 11.
5. Στο άρθρο 2 παρ. 1 της ΥΑ Οικ.3669/194, με την οποία προσαρμόστηκε η ελληνική νομοθεσία στην Οδηγία 2009/48/ΕΚ για την ασφάλεια των παιχνιδιών ορίζεται ως παιχνίδι «κάθε προϊόν που έχει σχεδιαστεί και προορίζεται, αποκλειστικά ή όχι, να χρησιμοποιείται στο πλαίσιο παιχνιδιού από παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών».
6. Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το Ε.Σ.Ρ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις. Όπως προκύπτει περαιτέρω από το άρθρο 4 παρ. 1 στοιχείο α του Ν. 2328/1995, η ως άνω αρμοδιότητα επιβολής διοικητικών κυρώσεων υφίσταται και για κάθε περίπτωση παραβίασης των νομικών κανόνων που διέπουν τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς και γενικότερα τη λειτουργία της ραδιοτηλεόρασης.
Από τον συνδυασμό και τη λογική ερμηνεία των διατάξεων αυτών συνάγονται τα ακόλουθα, σχετικώς με τις διαφημίσεις παιδικών παιχνιδιών:
H απαγόρευση τηλεοπτικών διαφημίσεων αποτελεί εθνική ρύθμιση, με την οποία καθίσταται εντονότερη η προστασία των παιδιών - τηλεθεατών ως καταναλωτών σε σχέση με τις ρυθμίσεις της Οδηγίας 89/552/ΕΟΚ του Συμβουλίου (EEL 298), όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 97/36/ΕΚ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (EEL202) στον τομέα της τηλεοπτικής διαφήμισης και της προστασίας των ανηλίκων. Τούτο δε σύμφωνα και με την παρεχόμενη από το άρθρο 3 παρ. 1 της Οδηγίας 89/552/ΕΟΚ ευχέρεια του εθνικού νομοθέτη για τη θέσπιση ή διατήρηση συμβατών με το σκοπό της κανόνων, αυστηρότερων ή λεπτομερέστερων έναντι των κοινοτικών, όσον αφορά τη μετάδοση διαφημίσεων από ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς εγκατεστημένους εντός της εδαφικής περιοχής κάθε κράτους - μέλους. Η εμπορική δε διαφήμιση, ως οικονομική δραστηριότητα, υπάγεται καταρχήν στην συνταγματική κατοχύρωση της οικονομικής ελευθερίας. Η απαγόρευση, όμως, της μετάδοσης τηλεοπτικών διαφημίσεων παιδικών παιχνιδιών μεταξύ 07.00 και 22.00 δεν έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, αλλά αποτελεί περιορισμό του δικαιώματος της οικονομικής ελευθερίας, έχει γενικό και απρόσωπο χαρακτήρα και δικαιολογείται από σοβαρούς λόγους γενικοτέρου δημόσιου και κοινωνικού συμφέροντος, που είναι η προστασία της ψυχικής υγείας και ανάπτυξης των ανηλίκων και δεν αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας. Περαιτέρω, ο περιορισμός αυτός αφορά τη μετάδοση, από δημόσιο και ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό, της διαφήμισης κάθε είδους προϊόντων απευθυνόμενων σε παιδιά προς χρησιμοποίησή τους στο πλαίσιο παιχνιδιού, αδιαφόρως αν, παράλληλα με τον ψυχαγωγικό προορισμό τους, τα προϊόντα αυτά έχουν, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, και εκπαιδευτικό χαρακτήρα που συντελεί στην ανάπτυξη αντίστοιχων ικανοτήτων του χρήστη, καθώς και αδιαφόρως του μεγέθους των εν λόγω προϊόντων και της χρηστικής αξίας τους για τα παιδιά (βλ. ΣτΕ 371/2015, 1398/2019, 2195/2019, 847/2020). Τέλος, η μετάδοση τηλεοπτικών διαφημιστικών μηνυμάτων που προβάλλουν ιστότοπους και συνοδεύονται από αναφορά στην ονομασία και τα χαρακτηριστικά παιδικών παιχνιδιών που απευθύνονται σε ανηλίκους στο πλαίσιο του παιχνιδιού αποσκοπεί στην πραγματικότητα στην εμπορική προώθηση των αναφερόμενων σε αυτούς παιδικών παιχνιδιών (Βλ. ΣτΕ 524/2018, 2195/2019, 847/2020).
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, την παρακολούθηση της επίμαχης ροής προγράμματος και τους ισχυρισμούς της εγκαλούμενης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
Τα προϊόντα που διαφημίστηκαν από τον σταθμό κατά την 30.5.2015 μεταξύ 08.00 και 15.00 και μεταξύ 17.00 και 18.00, όπως αυτά καταγράφονται αναλυτικά στην εισήγηση της Ειδικής Επιστήμονος - Νομικού, συνιστούσαν παιδικά παιχνίδια κατά την προαναφερθείσα έννοια, δηλαδή προϊόντα που απευθύνονταν σε παιδιά ηλικίας έως 14 ετών και έχουν σχεδιαστεί και προορίζονται, αποκλειστικά ή όχι, για να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο παιχνιδιού και ψυχαγωγίας, αδιαφόρως του τυχόν εκπαιδευτικού τους χαρακτήρα, η διαφήμιση των οποίων από την τηλεόραση απαγορεύεται μεταξύ 07.00 και 22.00.
ΙΙΙ. Ισχυρισμοί εγκαλουμένης
1. Ως προς την παραβίαση της αρχής του επικαίρου:
Ο ισχυρισμός της εγκαλουμένης περί παρόδου χρόνου υπέρ το εύλογο μεταξύ της διάπραξης της παράβασης και της έκδοσης της διοικητικής πράξης από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (αρχή χρηστής διοίκησης και δικαιολογημένης/προστατευομένης εμπιστοσύνης του διοικούμενου) δεν είναι βάσιμος, καθώς η αρχή της προστατευομένης εμπιστοσύνης δεν έχει εφαρμογή προκειμένου περί επιβολής διοικητικής κύρωσης για παράβαση νόμου (ΣτΕ 3915 και 3918/2011, 3920/2006, 332/2017), δεν θεσπίζεται από τις σχετικές διατάξεις συγκεκριμένη αποκλειστική προθεσμία εντός της οποίας το Ε.Σ.Ρ. υποχρεούται να ασκήσει την αρμοδιότητα του να επιβάλει κύρωση (ΣτΕ 2358/2013, 2775/2017, 2758/2015) και δεν δημιούργησε το Ε.Σ.Ρ. με θετική ενέργεια του στον διοικούμενο τη σταθερή και εύλογη πεποίθηση ότι ορισμένη συμπεριφορά του είναι νόμιμη (πρβλ. ΣτΕ 37/2019, 2674/2013).
2. Ως προς την παραγραφή της παραβάσεως:
Η εγκαλουμένη ισχυρίζεται ότι πρέπει να εφαρμοστούν τα άρθρα 46 και 52 του Ν. 4779/2021 περί παραγραφής επιβολής κύρωσης από το ΕΣΡ. Ο ισχυρισμός της εγκαλουμένης είναι αβάσιμος για τους εξής λόγους: Με το άρθρο 46 του Ν. 4779/2021, προβλέπεται ότι «οι παραβάσεις της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας που επισύρουν κυρώσεις υπόκεινται σε τετραετή παραγραφή που αναστέλλεται για όσον χρόνο η σχετική υπόθεση εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου». Με το άρθρο 52 του ίδιου νομοθετήματος προβλέπεται περαιτέρω ότι οι παραβάσεις που τελέστηκαν πριν από την θέση σε ισχύ του νόμου (όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση) καταλαμβάνονται από την τετραετή παραγραφή με συγκεκριμένες όμως εξαιρέσεις, μία από τις οποίες είναι όταν «δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο καταγγελίας». Στην υπό κρίση, όμως, περίπτωση έχει υποβληθεί σχετική με την υπόθεση καταγγελία (και σχηματίσθηκε φάκελος κατά το έτος 2015), επομένως δεν συντρέχει περίπτωση παραγραφής, ενόψει της ρητής πρόβλεψης του άρθρου 52 του Ν. 4779/2021.
IV. Υπαγωγή
Ενόψει όλων των ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι ο σταθμός της εγκαλουμένης με τη μετάδοση την 30.5.2015 μεταξύ 08.00 και 15.00 και μεταξύ 17.00 και 18.00 διαφημίσεων παιδικών παιχνιδιών, παραβίασε - εκ προθέσεως - τις αναφερόμενες στο νομικό μέρος της παρούσας διατάξεις. Επομένως, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλούμενη εταιρεία διοικητική κύρωση, και δη εκείνη του προστίμου.
Με βάση δε τη βαρύτητα της παραβάσεως, το κοινώς γνωστό μερίδιο τηλεθεάσεως του συγκεκριμένου τηλεοπτικού σταθμού (όπως προκύπτει από τα τηρούμενα στο ΕΣΡ στοιχεία) και την περιφερειακή εμβέλεια του εν λόγω σταθμού, κρίνεται ομόφωνα από την Ολομέλεια ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Δέχεται ομόφωνα ότι ο σταθμός της εγκαλουμένης παραβίασε - εκ προθέσεως - τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία ως προς την απαγόρευση μετάδοσης διαφημίσεων παιδικών παιχνιδιών μεταξύ 07.00 και 22.00, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία ΤΗΛΕΚΙΝΗΣΗ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ-ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ-ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ & ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού NICKELODEON, τη διοικητική κύρωση του προστίμου των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας ΤΗΛΕΚΙΝΗΣΗ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ- ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ-ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ & ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, που εδρεύει στο Ηράκλειο Αττικής, στην οδό Ιφιγένειας 47, με ΑΦΜ 094475540, Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Αθηνών.
2. Του Ρηγίδη Γεώργιου του Νικολάου, με Α.Φ.Μ. 000098902, Δ.Ο.Υ. ΣΤ’ Αθηνών ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 22α Νοεμβρίου 2021 και δημοσιεύτηκε την 29η Απριλίου 2022.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 168/2021 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (ΕΣΡ) - 29η Απριλίου 2022
