«Η οδηγία του ΥΠΠΟΑ εντάσσεται στα πλαίσια της παγκόσμιας αντίδρασης για μη συνεργασία με ρωσικούς κρατικούς φορείς ή φορείς που χρηματοδοτούνται, είτε στηρίζουν είτε στηρίζονται από το ρωσικό κράτος», τόνισε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Π. Σκουρολιάκου, με θέμα «Αποκλεισμός πολιτιστικών έργων στην Ελλάδα στο πλαίσιο κυρώσεων της Ελλάδος κατά της Ρωσίας».
Όπως είπε η Λίνα Μενδώνη, «Κάνετε λόγο για ακύρωση. Άλλο η αναστολή, άλλο η ακύρωση. Αναφέρετε ότι το «Υπουργείο ακύρωσε παραστάσεις Ρώσων δημιουργών, όπως η μετάδοση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών της Λίμνης των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι». Η ανακοίνωση αναφέρεται σε πολιτιστικούς οργανισμούς και όχι σε Ρώσους δημιουργούς. Ο Τσαϊκόφσκι, αν δεν κάνω λάθος, δεν είναι ρωσικός κρατικός οργανισμός. Σκοπίμως λοιπόν αποσιωπάτε, για να εξυπηρετήσετε μικροκομματικές σκοπιμότητες, ότι η παράσταση της Λίμνης των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι επρόκειτο να μεταδοθεί στο Μέγαρο, την Κυριακή 6 Μαρτίου, σε απευθείας μετάδοση από τη Μόσχα στο πλαίσιο του κύκλου The Bolshoi Ballet Live from Moscow. Επιπλέον αποκρύβετε ότι η εταιρεία Pathe Live, o παγκόσμιος δηλαδή διανομέας των Bolshoi Ballet Live ανέβαλε, η ίδια, την μετάδοση της παράστασης.
Είμαι βέβαιη ότι αντιλαμβάνεστε απολύτως την διαφορά του δημιουργού, του Ρώσου δημιουργού, του Ρώσου καλλιτέχνη, από τον ρωσικό πολιτιστικό κρατικό οργανισμό. Όμως οι εμμονές σας δεν σας επιτρέπουν να το ομολογήσετε και σας οδηγούν σε μία παρερμηνεία και σε μία διαστρέβλωση των δεδομένων»
Η Υπουργός αναφέρθηκε στις αντίστοιχες ακυρώσεις παραστάσεων κρατικών ρωσικών οργανισμών, απαντώντας στον βουλευτή, «Προφανώς είτε δεν γνωρίζετε τι συμβαίνει στον κόσμο είτε προσπαθείτε, για ακόμα μία φορά, να δημιουργήσετε εντυπώσεις διαστρεβλώνοντας πλήρως την πραγματικότητα. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, επί της δικής μας τουλάχιστον διακυβέρνησης, ουδόλως παρεμβαίνει στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό των εποπτευομένων φορέων του, οι οποίοι είναι απόλυτα ανεξάρτητοι και αρμόδιοι να λάβουν τις αποφάσεις τους. Και αυτό το ξέρετε πολύ καλά. Αν υπήρχε παρεμβατισμός θα είσαστε οι πρώτοι που θα το μαθαίνατε».
Διαχωρίζοντας την αναστολή συνεργασίας με κρατικούς φορείς, από τους Ρώσους καλλιτέχνες και τα ρωσικά καλλιτεχνικά έργα, η Λίνα Μενδώνη σημείωσε ότι «η αναβολή των παραστάσεων σε όλο τον κόσμο έχει τον ίδιο σκοπό, να αντιταχθεί στη βιαιότητα του πολέμου. Είναι μια θαρραλέα έκφραση έντονης αποδοκιμασίας και αποστροφής κατά της εισβολής και της καταστροφής μίας δημοκρατικής χώρας.
Αναγνωρίζουμε την καλλιτεχνική αξία των έργων της ρωσικής παράδοσης και κουλτούρας. Οι Ρώσοι καλλιτέχνες και οι δημιουργίες τους ανήκουν στον κοινό μας πολιτισμό. Το ξέρουμε πάρα πολύ καλά, γι' αυτό και δεν αναφερόμαστε σε Ρώσους καλλιτέχνες και δημιουργούς.
Είμαστε, όμως, αντίθετοι στο οποιοδήποτε μέσον ενίσχυσης της ρωσικής προπαγάνδας μέσω της τέχνης –και μη μου πείτε ότι εσείς δεν το ξέρετε αυτό- και του ρωσικού προϋπολογισμού, ο οποίος χρηματοδοτεί στρατιωτικές επιχειρήσεις που στρέφονται κατά αμάχων. (…) Να είστε σίγουρος ότι αυτή η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Πολιτισμού και προσωπικά εγώ, καταδικάζω την απρόκλητη επιθετικότητα. Δεν μπορούμε να είμαστε θεατές σε αυτά που συμβαίνουν».
Το ανάθεμα, κύριε Σκουρολιάκο, οφείλατε να το ρίξετε στην βιαιότητα και την απανθρωπιά του πολέμου που κήρυξε το ρωσικό κράτος κατά του ανεξάρτητου κράτους και της δημοκρατίας της Ουκρανίας. Αντί να εκτοξεύετε παραληρηματικούς μύδρους και παραπλανητικά ψεύδη για αντιπολιτευτικούς και μόνο σκοπούς, ελάτε στην πραγματικότητα, τη ζοφερή πραγματικότητα του πολέμου. Προφανώς τα αντιπολεμικά αντανακλαστικά σας βρίσκονται σε ύπνωση!
Οφείλετε να μην ξεχνάτε ότι:
Η Ελλάδα είναι η Δύση,
Η Ελλάδα είναι η Ευρώπη
Οτι η Ευρώπη πιστεύει στην δημοκρατία, στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των χωρών εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων τους. Αυτή είναι η Ευρώπη κ. Σκουρολιάκο».
Ακολούθως μπορείτε να βρείτε το πλήρες κείμενο της απάντησης της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού:
Απάντηση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Π. Σκουρολιάκου με θέμα «Αποκλεισμός πολιτιστικών έργων στην Ελλάδα στο πλαίσιο κυρώσεων της Ελλάδος κατά της Ρωσίας»
«Κύριε Βουλευτά,
Ευχαριστώ πολύ για την ερώτηση, γιατί για άλλη μια φορά αποδεικνύεται η προσφιλή τακτική σας να ερμηνεύετε κατά το δοκούν συγκεκριμένα δεδομένα.
Η ανακοίνωση, στην οποία αφορά η ερώτησή σας αναφέρει το εξής: «Η Υπουργός Πολιτισμού έδωσε οδηγίες να ανασταλεί οποιαδήποτε υλοποίηση, συνεργασία, προγραμματισμός ή συζήτηση εκδηλώσεων με ρωσικούς πολιτιστικούς οργανισμούς».
Μέσα στο κείμενό σας κάνετε λόγο για ακύρωση. Καταρχήν: Άλλο η αναστολή, άλλο η ακύρωση.
Αναφέρετε ότι το «Υπουργείο ακύρωσε παραστάσεις Ρώσων δημιουργών, όπως η μετάδοση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών της Λίμνης των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι». Η ανακοίνωση αναφέρεται σε πολιτιστικούς οργανισμούς και όχι σε Ρώσους δημιουργούς. Ο Τσαϊκόφσκι, αν δεν κάνω λάθος, δεν είναι ρωσικός κρατικός οργανισμός. Δεν μπορείτε να διαφωνήσετε σ’ αυτό.
Σκοπίμως λοιπόν αποσιωπάτε, για να εξυπηρετήσετε μικροκομματικές σκοπιμότητες, ότι η παράσταση της Λίμνης των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι επρόκειτο να μεταδοθεί στο Μέγαρο, την Κυριακή 6 Μαρτίου, σε απευθείας μετάδοση από τη Μόσχα στο πλαίσιο του κύκλου The Bolshoi Ballet Live from Moscow. Απευθείας μετάδοση -επαναλαμβάνω- από την Μόσχα. Επιπλέον αποκρύβετε ότι η εταιρεία Pathe Live, o παγκόσμιος δηλαδή διανομέας των Bolshoi Ballet Live ανέβαλε, η ίδια, την μετάδοση της παράστασης ανακοινώνοντας: «Η τέχνη και ο πολιτισμός είναι παράπλευρες απώλειες του σημερινού γεωπολιτικού πλαισίου. Παραμένουμε προσκολλημένοι στη συνεργασία μας με το Θέατρο Μπολσόι… ωστόσο, έπειτα από συζήτηση, ελήφθη η απόφαση να αναβληθεί η προβολή …μέχρι νεωτέρας». Αυτά τα λέει ο παγκόσμιος διανομέας των Μπολσόι.
Είμαι βέβαιη ότι αντιλαμβάνεστε απολύτως την διαφορά του δημιουργού, του Ρώσου δημιουργού, του Ρώσου καλλιτέχνη, από τον ρωσικό πολιτιστικό κρατικό οργανισμό. Όμως οι εμμονές σας δεν σας επιτρέπουν να το ομολογήσετε και σας οδηγούν σε μία παρερμηνεία και σε μία διαστρέβλωση των δεδομένων.
Το Εθνικό Θέατρο, το ελληνικό Εθνικό Θέατρο, για παράδειγμα έχει εντάξει στον προγραμματισμό του τον «Αυτόχειρα» του Ρώσου συγγραφέα Νικολάι Ερτμαν. Βλέπετε να έχουμε πρόβλημα με τα δημιουργήματα της ρωσικής διανόησης;
Κύριε βουλευτά, δεν έχω την απαίτηση να γνωρίζετε ότι στο Διοικητικό Συμβούλιο των Μπολσόι έχουν διοριστεί πρόσωπα που στηρίζουν απολύτως την πολιτική Πούτιν και τις επιλογές του. Θα περίμενα όμως να μπορείτε να αντιληφθείτε τι θα σήμαινε, τι μήνυμα θα έστελνε η Αθήνα, τη στιγμή που η Ρωσία σφυροκοπάει ένα ανεξάρτητο κράτος, στην Ελλάδα να χειροκροτούμε σε live μετάδοση στο Μέγαρο Μουσικής τα κρατικά μπαλέτα Μπολσόι.
Θα περίμενα, δηλαδή, να αντιληφθείτε αυτό που αντιλαμβάνεται όλος ο Δυτικός κόσμος, όταν σε όλη την Ευρώπη και στην Αμερική ανεστάλησαν αντίστοιχες συνεργασίες με τους ρωσικούς κρατικούς πολιτιστικούς φορείς.
Η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου ακύρωσε σειρά ήδη προγραμματισμένων παραστάσεων των ίδιων μπαλέτων, των Μπολσόϊ.
Η Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης ανακοίνωσε ότι κόβει όλους τους δεσμούς με Ρώσους καλλιτέχνες και οργανισμούς οι οποίοι συνδέονται με τον Ρώσο Πρόεδρο.
Η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μονάχου απέλυσε τον Ρώσο Διευθυντή ορχήστρας λόγω της υποστήριξής του προς τις ενέργειες του Προέδρου Πούτιν.
Η Σκάλα του Μιλάνου και η Φιλαρμονική του Αμβούργου έκοψαν τους δεσμούς τους με τον ίδιο.
Το Carnegie Hall και η Φιλαρμονική της Βιέννης διέκοψαν συνεργασία με δύο Ρώσους καλλιτέχνες λόγω των σχέσεών τους με τον Πούτιν.
Η συμφωνική ορχήστρα του Παρισιού ακύρωσε συναυλίες για τον ίδιο λόγο.
Η οδηγία του ΥΠΠΟΑ εντάσσεται στα πλαίσια της παγκόσμιας αντίδρασης για μη συνεργασία με ρωσικούς κρατικούς φορείς ή φορείς που χρηματοδοτούνται, είτε στηρίζουν είτε στηρίζονται από το ρωσικό κράτος.
Μην μιλάτε, λοιπόν, όπως λέτε στην ερώτησή σας, για φίμωση και λογοκρισία του ρωσικού πολιτισμού, ούτε περί πρωτοφανούς γεγονότος! Το πρωτοφανές γεγονός κύριε βουλευτά, είναι το γενικό καλλιτεχνικό εμπάργκο παγκοσμίως. Εξίσου πρωτοφανής είναι και η δική σας στείρα ιδεολογική εμμονή.
Προφανώς είτε δεν γνωρίζετε τι συμβαίνει στον κόσμο είτε προσπαθείτε, για ακόμα μία φορά, να δημιουργήσετε εντυπώσεις διαστρεβλώνοντας πλήρως την πραγματικότητα.
Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, επί της δικής μας τουλάχιστον διακυβέρνησης, ουδόλως παρεμβαίνει στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό των εποπτευομένων φορέων του, οι οποίοι είναι απόλυτα ανεξάρτητοι και αρμόδιοι να λάβουν τις αποφάσεις τους. Και αυτό το ξέρετε πολύ καλά. Αν υπήρχε παρεμβατισμός θα είσαστε οι πρώτοι που θα το μαθαίνατε.
Για να απαντήσω και στο δεύτερο ερώτημά σας, σύμφωνα με τα στοιχεία των εποπτευόμενων από φορέων του ΥΠΠΟΑ, η αναβολή των προγραμματισμένων εκδηλώσεων και παραστάσεων δεν επηρεάζει καθόλου τον οικονομικό προϋπολογισμό τους, καθώς δεν είχαν προχωρήσει ούτε προτίθενται να προχωρήσουν σε σύναψη συμβάσεων για την οργάνωση εκδηλώσεων με ρωσικούς κρατικούς φορείς.
Στις περιπτώσεις αναβολής αντίστοιχων εκδηλώσεων δεν προκύπτουν οικονομικές υποχρεώσεις έναντι Ελλήνων καλλιτεχνών που θα συμμετείχαν».
Στη Δευτερολογία της η Λίνα Μενδώνη είπε τα εξής:
«Χαίρομαι πάρα πολύ για την απάντηση του κ. Σκουρολιάκου, γιατί απλώς επιβεβαιώνει αυτά, τα οποία είπα. Επιμένει ότι κόψαμε τον Τσαϊκόφσκι, ενώ κόψαμε τα Μπολσόι. Και έρχεται να μας πει ότι ήταν μαγνητοσκοπημένη η παράσταση των Μπολσόι. Ε λοιπόν δεν ήταν! Ηταν live.
Φανταστείτε λοιπόν να χειροκροτεί η Αθήνα τα Μπολσόι και τους Ρώσους καλλιτέχνες τη στιγμή που σφυροκοπά η Ρωσία την Ουκρανία. Αυτό το μήνυμα θέλετε να εκπέμψετε εσείς και το κόμμα σας;
Μιλάτε για τον Σοκολόφ. Καταθέτω στα πρακτικά της Βουλής τη σημερινή ανακοίνωση του Μεγάρου, για ποιον λόγο αναβλήθηκε η παράσταση του Σοκολόφ.
Και έρχεστε και μου λέτε για παραχάραξη. Προφανώς δεν έχετε αντιληφθεί τι σημαίνει ότι παραχαράσσω έγγραφο. Παραχαράσσω έγγραφο σημαίνει ότι παρεμβαίνω επί του επισήμου εγγράφου.
Σας καταθέτω λοιπόν τη Διακήρυξη των Υπουργών Πολιτισμού, την οποία με ιδιαίτερη τιμή προσυπέγραψα, έτσι όπως είναι στο σάιτ του Υπουργείου, για να δείτε αν υπάρχει παραχάραξη ή όχι.
Κύριε Σκουρολιάκο, λυπάμαι, γιατί φαίνεται ότι δεν έχετε αντιληφθεί τι συμβαίνει γύρω μας.
Ζούμε την απρόκλητη και αδικαιολόγητη επιθετικότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας εναντίον της Ουκρανίας. Η αναβολή των παραστάσεων σε όλο τον κόσμο έχει τον ίδιο σκοπό, να αντιταχθεί στη βιαιότητα του πολέμου. Είναι μια θαρραλέα έκφραση έντονης αποδοκιμασίας και αποστροφής κατά της εισβολής και της καταστροφής μίας δημοκρατικής χώρας.
Προφανώς γνωρίζουμε, να είστε σίγουρος γι’ αυτό, και αναγνωρίζουμε την καλλιτεχνική αξία των έργων της ρωσικής παράδοσης και κουλτούρας. Οι Ρώσοι καλλιτέχνες και οι δημιουργίες τους ανήκουν στον κοινό μας πολιτισμό. Το ξέρουμε πάρα πολύ καλά, γι’ αυτό και δεν αναφερόμαστε σε Ρώσους καλλιτέχνες και δημιουργούς.
Είμαστε, όμως, αντίθετοι στο οποιοδήποτε μέσον ενίσχυσης της ρωσικής προπαγάνδας μέσω της τέχνης –και μη μου πείτε ότι εσείς δεν το ξέρετε αυτό- και του ρωσικού προϋπολογισμού, ο οποίος χρηματοδοτεί στρατιωτικές επιχειρήσεις που στρέφονται κατά αμάχων.
Η αντίδραση στην προβολή του ρωσικού πολιτισμού έχει και οικονομικές επιπτώσεις και εμπίπτει σε ένα γενικότερο εμπάργκο. Δεν γίνεται να είμαστε αμέτοχοι, δεν γίνεται να δείχνουμε ότι δεν συμβαίνει τίποτα.
Στο εσωτερικό της Ρωσίας, καλλιτέχνες συμμετέχουν στο αντιπολεμικό κίνημα, διαμαρτύρονται για τον αδελφοκτόνο, όπως δηλώνουν οι ίδιοι, πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ρώσοι καλλιτεχνικοί διευθυντές σημαντικότατων κρατικών οργανισμών παραιτούνται διαμαρτυρόμενοι για την εισβολή της χώρας τους στην Ουκρανία και για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται εκεί. Πρώτη παραιτήθηκε η καλλιτεχνική διευθύντρια του κρατικού θεάτρου Μέγιερχολντ.
Ακολούθησε η αποχώρηση του καλλιτεχνικού διευθυντή του θεάτρου Μαγιακόφσκι και του καλλιτεχνικού διευθυντή του θεάτρου Βαχτάγκοφ της Μόσχας, ενώ εγκατέλειψε την Μόσχα και ο χορογράφος των Μπολσόι.
Όταν αυτοί οι άνθρωποι συμπεριφέρονται έτσι, εσείς μας λέτε γιατί δεν αφήσαμε live τα Μπολσόι να χειροκροτηθούν στην Αθήνα. Αυτό μας λέτε.
Λοιπόν, να είστε σίγουρος ότι αυτή η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Πολιτισμού και προσωπικά εγώ, καταδικάζω την απρόκλητη επιθετικότητα. Δεν μπορούμε να είμαστε θεατές σε αυτά που συμβαίνουν.
Κύριε Βουλευτά,
Το ανάθεμα οφείλατε να το ρίξετε στην βιαιότητα και την απανθρωπιά του πολέμου που κήρυξε το ρωσικό κράτος κατά του ανεξάρτητου κράτους και της δημοκρατίας της Ουκρανίας. Αντί να εκτοξεύετε παραληρηματικούς μύδρους και παραπλανητικά ψεύδη για αντιπολιτευτικούς και μόνο σκοπούς, ελάτε στην πραγματικότητα, τη ζοφερή πραγματικότητα του πολέμου. Προφανώς τα αντιπολεμικά αντανακλαστικά σας βρίσκονται σε ύπνωση!
Οφείλετε να μην ξεχνάτε ότι:
Η Ελλάδα είναι η Δύση,
Η Ελλάδα είναι η Ευρώπη
Οτι η Ευρώπη πιστεύει στην δημοκρατία, στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα των χωρών εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων τους. Αυτή είναι η Ευρώπη κ. Σκουρολιάκο».
Πληροφορίες: www.culture.gov.gr/el
Παρατηρήσεις: Δελτίο Τύπου - Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ) - 11 Μαρτίου 2022
