Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 141/2021 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 27.7.2021 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο, και τα μέλη (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr»): Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Πλειός, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη μετάδοση από τον ραδιοφωνικό σταθμό ΕΛΛΑΔΑ FM 94.3, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία HELLAS MEDIA GROUP ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, εκπομπής έχουσας περιεχόμενο που συνιστά:
α) Ποιοτική υποβάθμιση προγράμματος και
β) Δυσμενή διάκριση στη βάση του γενετήσιου προσανατολισμού. Η υπόθεση εξετάζεται κατόπιν υποβολής τηλεφωνικής καταγγελίας.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 268/19.7.2021, ο οποίος ανατέθηκε στον ειδικό επιστήμονα - νομικό Γεώργιο Αναγνωσταρά. Ο Ειδικός Επιστήμονας υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 589/ΕΣ/19.7.2021 νομική του εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, παρέστησαν για λογαριασμό της ιδιοκτήτριας του ραδιοφωνικού σταθμού εταιρείας ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Παναγιώτης Γιαννόπουλος και ο διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού Γεώργιος Καραμπεσίνης.
Ερωτηθέντες από τον Πρόεδρο, οι εκπρόσωποι της εγκαλουμένης απάντησαν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε τον λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους. Ζήτησαν στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση υπομνήματος έως τις 10.9.2021 και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. Η εγκαλουμένη κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 4785/13.9.2021 υπόμνημα. Σε συνέχεια του ως άνω υπομνήματος συντάχθηκε η με αριθμό πρωτοκόλλου 782/27.9.2021 συμπληρωματική νομική εισήγηση, η οποία κοινοποιήθηκε στην αιτούσα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Η αιτούσα κατέθεσε στη συνέχεια το με αριθμό πρωτοκόλλου 5229/6.10.2021 έγγραφο.
Την 26.10.2021 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Σαρειδάκης, που είχε προσκληθεί νομίμως. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τον απόντα κατά την συζήτηση Γεώργιο Πλειό αναγιγνώσκοντας τις έγγραφες εισηγήσεις, τα υπομνήματα της εγκαλουμένης και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Παρέστη επίσης και ο ανωτέρω εισηγητής, ο οποίος ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού άκουσε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου.
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την ενδεχόμενη επιβολή σε περίπτωση παραβάσεων των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων. Ο άμεσος αυτός κρατικός έλεγχος αποσκοπεί μεταξύ άλλων στην εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των μεταδιδόμενων προγραμμάτων και στην προστασία της προσωπικότητας και της αξίας των αναφερόμενων προσώπων.
2. Οι ραδιοφωνικοί φορείς υποχρεούνται να μεριμνούν για την ποιότητα του προγράμματος, καθώς και την προαγωγή του πολιτισμού με τη μετάδοση εκπομπών λόγου και τέχνης. Ειδικότερα, το άρθρο 6 παρ. 2 του Ν. 2328/1995 ορίζει τα εξής: «Οι άδειες χορηγούνται για την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος και η χρήση τους συνιστά δημόσια λειτουργία. Οι σταθμοί στους οποίους χορηγούνται οι άδειες υποχρεούνται να μεριμνούν για την ποιότητα του προγράμματος, την αντικειμενική ενημέρωση, τη διασφάλιση της πολυφωνίας, καθώς και την προαγωγή του πολιτισμού με τη μετάδοση εκπομπών λόγου και τέχνης». Η παραπάνω επιταγή (αποδίδοντας προφανώς γενική νομική αρχή) επαναλαμβάνεται και από τους ειδικότερους νομοθετικούς κανόνες που αφορούν τις ενημερωτικές εκπομπές. Συγκεκριμένα, το άρθρο 2 παρ. 1 του ΠΔ 77/2003 ορίζει τα εξής: «Οι ειδησεογραφικές και άλλες δημοσιογραφικές και πολιτικές εκπομπές πρέπει να εξασφαλίζουν την ποιοτική στάθμη που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης καθώς και η πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας». Εξάλλου, η τήρηση των γενικά παραδεδεγμένων κανόνων που αφορούν στην ευπρεπή και καλαίσθητη εκφορά του λόγου είναι απαραίτητη κατά τη μετάδοση των ενημερωτικών εκπομπών. Ειδικότερα, το άρθρο 2 παρ. 4 του ΠΔ 77/2003 ορίζει τα εξής: «Η τήρηση των γενικά παραδεκτών κανόνων που αφορούν στην ορθή, ευπρεπή και καλαίσθητη γλωσσική διατύπωση και εκφορά λόγου είναι απαραίτητη...».
3. Περαιτέρω, ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν πρωταρχική κρατική υποχρέωση (άρθρο 2 παρ. 1 Συντάγματος). Ο άμεσος κρατικός έλεγχος επί της ραδιοτηλεόρασης έχει ως στόχο της πρωτίστως τον σεβασμό της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 15 παρ. 2 Συντάγματος). Ως θεμελιώδης κανόνας της συνταγματικής εννόμου τάξεως, η προστασία αυτή έχει απόλυτο και επιτακτικό χαρακτήρα και είναι\ μη δεκτική οποιασδήποτε εξαίρεσης (όλως ενδεικτικώς, ΣτΕ 4157/2015 και ΣτΕ 4992/2014). Η υποχρέωση αυτή επαναλαμβάνεται και από την κοινή ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία όσον αφορά τις ενημερωτικές εκπομπές. Ειδικότερα, το άρθρο 9 παρ. 2 του ΠΔ 77/03 ορίζει τα εξής: «Τα πρόσωπα που συμμετέχουν ή αναφέρονται στις εκπομπές πρέπει να απολαμβάνουν δίκαιης, ορθής και αξιοπρεπούς συμπεριφοράς. Ειδικότερα δεν επιτρέπεται η προσβολή της προσωπικότητας, της τιμής και της αξιοπρέπειας τους. Πρέπει επίσης να γίνονται σεβαστά η ιδιωτική και οικογενειακή τους ζωή, η επαγγελματική τους δραστηριότητα και το δικαίωμα έκφρασής τους. Η άσκηση κριτικής δεν είναι ασυμβίβαστη με το σεβασμό των δικαιωμάτων των εμφανιζομένων ή αναφερομένων προσώπων»».
4. Συναφώς και σε συνέπεια προς τα ανωτέρω, απαγορεύεται η προβολή μειωτικών μηνυμάτων και χαρακτηρισμών κατά πληθυσμιακών ομάδων καθώς και η παρουσίαση προσώπων με τρόπο που μπορεί να ενθαρρύνει τον εξευτελισμό και τις δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους στη βάση του γενετήσιου προσανατολισμού τους. Συγκεκριμένα, το άρθρο 4 του ΠΔ 77/2003 προβλέπει τα εξής: «1. Δεν επιτρέπεται η παρουσίαση προσώπων με τρόπο ο οποίος, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, μπορεί να ενθαρρύνει, τον εξευτελισμό, την κοινωνική απομόνωση ή τις δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους από μέρος του κοινού βάσει ιδίως του φύλου, της φυλής, της εθνικότητας, της γλώσσας, της θρησκείας, της ιδεολογίας, της ηλικίας, της ασθένειας ή αναπηρίας, του γενετήσιου προσανατολισμού ή του επαγγέλματος. 2. Δεν επιτρέπεται η προβολή μειωτικών, ρατσιστικών, ξενοφοβικών ή σεξιστικών μηνυμάτων και χαρακτηρισμών καθώς και μισαλλόδοξων θέσεων και γενικά δεν πρέπει να θίγονται εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες και άλλες ευάλωτες ή ανίσχυρες πληθυσμιακές ομάδες»».
5. Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το Ε.Σ.Ρ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει, σε περίπτωση παραβάσεων, τις από το άρθρα 4 και 8 παρ. 5 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις.
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, από την ακρόαση της επίμαχης ροής προγράμματος και από τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως) προέκυψαν τα εξής.
Κατά την 29.6.2021, μεταδόθηκε από τον ραδιοφωνικό σταθμό της εγκαλουμένης η εκπομπή ΡΑΔΙΟΜΑΚΕΛΑΡΗΔΕΣ με παρουσιαστή τον Στέφανο Χίο. Μετά τη ραδιοφωνική της μετάδοση, η εκπομπή παρέμεινε αποθηκευμένη και ελευθέρως προσβάσιμη στο κοινό στον ηλεκτρονικό ιστότοπο του ραδιοφωνικού σταθμού https://www.mixcloud.com/ellada943/%CE%B5%CE%BA%CF%80-makeleio-943-29-jun-2021 . Επρόκειτο για αναμετάδοση της εκπομπής από τον ηλεκτρονικό ιστότοπο makeleio.gr (https://www.makeleio.gr/εκπομπεσ/ΣΤΕΦΑΝΟΣ-ΧΙΟΣ- ΡΑΔΙΟΜΑΚΕΛΑΡΗΛΕΣ-29-06-2021/).
Κατά την μετάδοση της επίμαχης εκπομπής, μεταδόθηκαν μεταξύ άλλων τα εξής κατά λέξιν:
«.Ακούστε τώρα είδηση κυρίες και κύριοι, είδηση, που την έχουνε βγάλει και την έχουνε παίξει και την έχουνε λανσάρει και την έχουνε περάσει σ ’ όλον τον πληθυσμό, λες και ενδιαφερόμαστε για το αν ο Κούλης συναντήθηκε με τους ομοφυλόφιλους, συγγνώμη ΛΟΑΤΚΙ, στο Μαξίμου μάλιστα, στο Μαξίμου. Στο Μαξίμου δεν συναντήθηκε; Ναι, ναι στο Μέγαρο Μαξίμου σήμερα οι ομοφυλόφιλοι όλου του κόσμου, οι διεμφυλικοί όπως ονομάζονται, οι πισωγλέντηδες όπως τους λέμε εμείς (γέλια), συναντήθηκαν με τον κύριο Μητσοτάκη, το στοιχείο του είναι. Γιατί αγαπάει τόσο πολύ τους πισωγλέντηδες ο κύριος Πρόεδρος της Κυβέρνησης; Τι τον συνδέει; Τον συνδέει ψυχικά κάτι, ηθικά μαζί τους; Τους έχει καμιά υποχρέωση και δεν το ξέρουμε; Κύριε Πρωθυπουργέ, κύριε Πρόεδρε της Κυβέρνησης, γιατί τόσο πολλή αγάπη με τα πισωγλεντάκια, με τους πισωγλεντζέδες; Τι, σας πειράζει που σας λέμε έτσι; Σας έχω εξηγήσει, εγώ έχω τραυματικές εμπειρίες. Τραυματικές, έχω εμπειρίες, εμπειρίες ενός λαϊκού παιδιού μια φτωχογειτονιάς της περιφέρειας, της ελληνικής περιφέρειας όταν βλέπαμε τους σμιρδούληδες, έτσι τους λέμε, σμιρδούληδες τους λέγαμε εμείς, σμιρδούληδες. Πουστάκους, πουστάκους, άκους, άκους, άκους. Τα στάκια, τα στάκια, λέγαμε, τα στάκια, έρχονται τα στάκια (μεγαλόφωνα γέλια). Έρχονται οι τζιβαλοτοί! Και ερχόντουσαν, ερχόντουσαν, κουνάμενες λιγάμενες, οι πρόστυχες, οι πρόστυχες, οι πρόστυχες γυναίκες. Έλα, καλέ Στέφανε. Ουστ! Και τους κυνηγάγαμε με τις πέτρες, με τις πέτρες τους κυνηγάγαμε τους ούστηδες. Από το ουστ. Όπως λέμε ουστ, ούστηδες. Ουστ, ούστηδες! Ουστ, ούστηδες! Τους έστρωσε κόκκινα χαλιά σήμερα ο Πρόεδρος στο Μαξίμου. Συναντήθηκε λέει το πρωί, εκεί, με τους σφυρηλατημένους, αυτούς τους παιδαράδες, στους σφίκτες, τους σφίκτες των ΛΟΑΤΚΙ.,.Σήμερα λοιπόν το πρωί υπεδέχθη τους ΛΟΑΤΚΙ, τους πισωγλεντάκηδες στο Μέγαρο Μαξίμου και εξήγγειλε ο κύριος Πρωθυπουργός, ο κύριος Πρόεδρος ότι ο κοινωνικός αυτοματισμός δεν είναι μόνο αντιδημοκρατικός, είναι και βαθιά αναπαραγωγικός. Και είπε και άλλα πολλά, ότι η χώρα μας ακολουθεί την Ευρώπη ενώνοντας αρμονικά όλες τις δυνάμεις του τόπου, άντρες και μη άντρες, γυναικωτούς και μη γυναικωτούς, για να χτίσουμε την Ελλάδα του μέλλοντος με τους παιδαράδες, τους σφίκτες. Και ήταν εκεί στην Επιτροπή ο Υπουργός Επικρατείας ο κύριος Γεραπετρίτης, ο καθηγητάκος της Νομικής, και ο Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό Θεόδωρος Λιβάνιος. Μεταξύ αυτών, στη συνάντηση βεβαίως δεν μπορούσαν να λείπουν οι Μάρτηδες από τις Σαρακοστές, δηλαδή ο Γενικός Γραμματέας Δικαιοσύνης Πάνος Αλεξανδρής, ο προϊστάμενος του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, γνωστός ομοφυλόφιλος, παντρεμένος ήδη με Βρετανό, με Βρετανό, παντρεμένος, ο κύριος Άλεξ Πατέλης και ο Σύμβουλος στο Οικονομικό Γραφείο του Πρωθυπουργού, ο κύριος Πρόδρομος Σπύρος. Δεν ξέρουμε αν αυτός το πηγαίνει το γράμμα ή όχι. Και πότε τα είπανε και πότε τα συμφωνήσανε, αποφάσισαν να κάνουνε μια Ελλάδα νέα με τους πισωγλεντάκηδες μπροστάρηδες στην ευημερία του τόπου. Κυρίες και κύριοι, με αυτά που ακούσαμε σας ευχόμαστε ένα καλό μεσημέρι και να θυμηθείτε αυτά που έλεγα εγώ στα νιάτα μου. Να το πω τώρα ή να μην το πω (γέλια); Καλό μεσημέρι να έχετε, αφήστε να μην το πω (γέλια)».
Με το παραπάνω περιεχόμενο, η επίμαχη εκπομπή καταφέρθηκε επανειλημμένως με απροκάλυπτα απαξιωτικό και προσβλητικό τρόπο κατά συγκεκριμένης πληθυσμιακής ομάδας με βάση τον γενετήσιο προσανατολισμό των μελών της ενθαρρύνοντας τον εξευτελισμό τους και τον κοινωνικό τους στιγματισμό. Ο παρουσιαστής της εκπομπής χαρακτήρισε μεταξύ άλλων τα αναφερόμενα πρόσωπα «ούστηδες», «πισωγλέντηδες», «πισωγλεντζέδες», «πισωγλεντάκια», «σμιρδούληδες», «πουστάκους», «στάκια», «τζιβαλοτούς», «πρόστυχες», «πρόστυχες γυναίκες». Ανέφερε επίσης ότι όταν ήταν παιδί κυνηγούσε τα άτομα αυτά με πέτρες και κάλεσε, στο τέλος της εκπομπής, τους ακροατές της να θυμηθούν αυτά που έλεγε ο ίδιος στα νιάτα του. Αναφέρθηκε περαιτέρω σε ρητώς κατονομαζόμενο κυβερνητικό σύμβουλο και αναρωτήθηκε αν αυτός «το πηγαίνει το γράμμα ή όχι».
III. Προβαλλόμενοι ισχυρισμοί
Ισχυρίζεται η εγκαλουμένη ότι η σύμβαση με την παραγωγό εταιρεία του προγράμματος (ΜΑΚΕΛΕΙΟ ΕΠΕ) για την αναμετάδοση της επίμαχης εκπομπής από
τον ραδιοφωνικό σταθμό της είχε λήξει ήδη από τις 24.6.2021 χωρίς να ανανεωθεί. Υποστηρίζει επίσης ότι υπήρχε χρονική απόσταση μεταξύ της αποστολής της εκπομπής και της ραδιοφωνικής της μετάδοσης και ότι η εκπομπή αποθηκευόταν στον ενδιάμεσο χρόνο στον ηλεκτρονικό αποθηκευτικό χώρο των εκπομπών του ραδιοφωνικού σταθμού. Ισχυρίζεται συναφώς ότι εκ παραδρομής εστάλη από την παραγωγό εταιρεία η επίμαχη εκπομπή στον ηλεκτρονικό αποθηκευτικό χώρο του σταθμού, χωρίς ωστόσο να υπάρξει και ραδιοφωνική της μετάδοση, εφόσον είχε ήδη λήξει η σχετική σύμβαση. Συνυποβάλλει η εγκαλουμένη και σχετικό έγγραφο του νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας παραγωγής της εκπομπής, με το οποίο αφενός βεβαιώνεται η μη μετάδοση της επίμαχης εκπομπής από τον ραδιοφωνικό σταθμό και αφετέρου ζητείται συγγνώμη για την όποια εσφαλμένη αναφορά περί του αντιθέτου έγινε από την εταιρεία παραγωγής.
Από την ίδια όμως την προσκομιζόμενη από την αιτούσα σύμβαση προκύπτει σαφώς ότι είχε συμφωνηθεί ρητώς με την αντισυμβαλλόμενη εταιρεία παραγωγής ότι η εκπομπή «θα μεταδίδεται από το ραδιοφωνικό σταθμό απευθείας και ηχογραφημένη σε επανάληψη». Δεν υπήρχε επομένως χρονική απόσταση μεταξύ της παραγωγής και της ραδιοφωνικής μετάδοσης της εκπομπής και η όποια ηλεκτρονική της αποθήκευση γινόταν προφανώς για να μπορεί να μεταδοθεί σε επανάληψη. Δεν θα μπορούσε επομένως να υπάρξει εκ παραδρομής αποστολή εκπομπής στον ραδιοφωνικό σταθμό της εγκαλουμένης, εφόσον επρόκειτο για απευθείας μεταδιδόμενο πρόγραμμα.
Επιπλέον, η εγκαλουμένη προέβη στις 5.7.2021 σε δήλωση επανόρθωσης της προσβολής της προσωπικότητας ιδιοκτήτου μέσου ενημέρωσης για τα όσα είχε αναφέρει εναντίον του ο παρουσιαστής της εκπομπής. Μεταξύ των άλλων ανέφερε ρητώς η εγκαλουμένη ότι το πρόγραμμα αυτό «ήταν εξωτερική παραγωγή η οποία έληξε την 29-06-2021». Δεν ευσταθεί συνεπώς ο ισχυρισμός της ότι κατά τον επίμαχο χρόνο είχε ήδη λήξει η συνεργασία με τον παρουσιαστή της εκπομπής, ούτε βέβαια ότι δεν μεταδόθηκε η εκπομπή από τον ραδιοφωνικό σταθμό της.
Περαιτέρω, κατά τη μετάδοση της επίμαχης εκπομπής (όπως επίσης και κατά τις αντίστοιχες εκπομπές των προηγούμενων ημερών αλλά και της αμέσως επόμενης ημέρας) ο παρουσιαστής της ανέφερε επανειλημμένως ότι τον ακούν από τους 94.3
FM. Μάλιστα, κατά την εκπομπή της 30.06.2021 ανέφερε και τα εξής «Σας χαιρετώ κι εύχομαι, εάν καταστεί βιώσιμη η συνεργασία του Μακελειό ΕΠΕ με την εταιρία 94.3 του Ελλάδα, να είμαστε πάλι εδώ μαζί από τον Σεπτέμβριο» (https://www.voutube.com/watch?v=wMX8IIutBgM στο 01:51:45). Προκύπτει επομένως ότι μεταδίδονταν ραδιοφωνικές εκπομπές έως τουλάχιστον την 30.6.2021 και ότι σε κάθε μία από αυτές ο παρουσιαστής τους αναφερόταν στη ραδιοφωνική μετάδοση του προγράμματος από τον σταθμό της εγκαλουμένης, ασχέτως του γεγονότος ότι η τελευταία ισχυρίζεται αβασίμως ότι η συμβατική τους σχέση είχε λήξει προ μίας περίπου εβδομάδας.
Τέλος, συγκρίνοντας το οπτικοακουστικό υλικό που αναρτήθηκε στον ηλεκτρονικό ιστότοπο της εταιρείας παραγωγής της εκπομπής με το ραδιοφωνικό πρόγραμμα που ανευρέθη στον ηλεκτρονικό αποθηκευτικό χώρο της εγκαλουμένης συνάγονται τα εξής.
Τα επίμαχα σχόλια, που αποτελούν το αντικείμενο του υπό κρίση ελέγχου, βρίσκονται περί το χρονικό σημείο 01:22:00 του ηλεκτρονικώς αναρτημένου οπτικοακουστικού υλικού αλλά και περί το 01:51:00 χρονικό σημείο του ηχητικού αρχείου που υπήρχε στον ηλεκτρονικό αποθηκευτικό χώρο της εγκαλουμένης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το αρχείο που υπήρχε αποθηκευμένο στον ηλεκτρονικό χώρο της εγκαλουμένης περιελάμβανε και τα εμπορικά μηνύματα που προβλήθηκαν κατά τη ραδιοφωνική και μόνο μετάδοση της εκπομπής. Το συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνεται και από το ότι από την παρακολούθηση του ηλεκτρονικώς αναρτημένου οπτικοακουστικού αρχείου της εκπομπής προκύπτει ότι ο παρουσιαστής της κάνει παύσεις για τη μετάδοση εμπορικών μηνυμάτων, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνεται στο οπτικοακουστικό αυτό υλικό και το περιεχόμενο των μεταδοθέντων αυτών μηνυμάτων. Επρόκειτο προφανώς για εμπορικά μηνύματα που μεταδόθηκαν αποκλειστικά και μόνο από τον ραδιοφωνικό σταθμό της εγκαλουμένης, στα πλαίσια των σχετικών εμπορικών συμφωνιών του.
Ισχυρίζεται επίσης η εγκαλουμένη ότι τα όσα αναφέρονται στην με αριθμό πρωτοκόλλου 782/27.9.2021 συμπληρωματική νομική εισήγηση, σε συνέχεια του γραπτού της υπομνήματος, συνιστούσαν νέα στοιχεία, τα οποία θα έπρεπε να είχαν τεθεί υπόψιν της με νέα ακρόαση της υποθέσεως. Όλα όμως τα αναφερόμενα στην ως άνω συμπληρωματική νομική εισήγηση προέκυπταν ευθέως είτε από το ίδιο το υπόμνημα της εγκαλουμένης και τα συνοδευτικά αυτού έγγραφα, είτε από κοινώς γνωστά στοιχεία που είχαν αναρτηθεί ηλεκτρονικώς από τον ραδιοφωνικό σταθμό της και την εταιρεία παραγωγής του προγράμματος. Ανεξαρτήτως αυτού, η συμπληρωματική αυτή νομική εισήγηση κοινοποιήθηκε στην εγκαλουμένη και η τελευταία μπορούσε να εκφράσει της απόψεις της επί της ουσίας των όσων αναφέρονταν σε αυτήν. Τούτο ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι το ΕΣΡ μπορούσε μέχρι και τη διάσκεψη της υποθέσεως να καλέσει τον εισηγητή της για την παροχή πληροφοριών και διευκρινήσεων επί των στοιχείων του φακέλου, συμπεριλαμβανομένου προφανώς και του εγγράφου υπομνήματος της εγκαλουμένης (άρθρο 16 παρ. 5 ΥΑ 20291/2002, Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης).
IV. Υπαγωγή
Ενόψει αυτών καθίσταται σαφές ότι η εγκαλουμένη παραβίασε -εκ προθέσεως- τις αναφερόμενες στο νομικό μέρος της παρούσας υποχρεώσεις της, μεταδίδοντας πρόγραμμα με ακραία υποβαθμισμένο ποιοτικά χαρακτήρα (α) που έθιγε την ανθρώπινη αξία προσώπων και ενθάρρυνε τον εξευτελισμό και τις δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος τους στη βάση του γενετήσιου προσανατολισμού τους (β).
Κατά συνέπεια, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλούμενη κύρωση και δη εκείνη του χρηματικού προστίμου.
Περαιτέρω, με βάση την βαρύτητα των παραβάσεων και την ένταση του δόλου της εγκαλουμένης και του υπ’ αυτής προστηθέντος παρουσιαστή της εκπομπής, κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο: των 20.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο (2) τελεσθέντα αδικήματα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟ ΕΣΡ
Δέχεται ότι η εγκαλουμένη παραβίασε εκ προθέσεως:
α) την υποχρέωση τήρησης της ποιοτικής στάθμης του μεταδιδόμενου ραδιοφωνικού προγράμματος και
β) την υποχρέωση σεβασμού της ανθρώπινης αξίας και προσωπικότητας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία «HELLAS MEDIA GROUP ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», ιδιοκτήτρια του ραδιοφωνικού σταθμό ΕΛΛΑΔΑ FM 94.3, τη διοικητική κύρωση του προστίμου:
α) των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ για την μετάδοση ποιοτικά υποβαθμισμένου προγράμματος και
β) των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ για την παραβίαση της υποχρέωσης σεβασμού της ανθρώπινης αξίας και προσωπικότητας.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας HELLAS MEDIA GROUP ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, που εδρεύει στο Ίλιον, οδός Ζίτσης 54, με ΑΦΜ 800653129, ΔΟΥ Αγίων Αναργύρων.
2. Της Ελένης Ζώης του Δημητρίου, κατοίκου Ιλίου Αττικής, με ΑΦΜ 055096371, ΔΟΥ Αγίων Αναργύρων.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 26η Οκτωβρίου 2021 και δημοσιεύτηκε την 30η Δεκεμβρίου 2021.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 141/2021 - Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) - 30η Δεκεμβρίου 2021
