ΕΣΡ: Απαλλαγή ΕΡΤ 2!

Business 19 Νοεμβρίου 2021

Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 73/2021 της Ανεξάρτητης Αρχής:

Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 20.4.2021 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη - Δρίλια, αντιπρόεδρο και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Πλειό, Ευαγγελία Μήτρου και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Σαρειδάκης, ο οποίος είχε προσκληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.

Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο ΕΡΤ 2, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΕΡΤ Α.Ε.), αναφορικά με την προστασία των ανηλίκων και την σήμανση εκπομπών κατά την προβολή της ξένης κινηματογραφικής ταινίας με τίτλο «Η ΕΚΔΟΧΗ» κατά τη διάρκεια μετάδοσης της εκπομπής με τίτλο «DOCUMENTA 14» την 17.1.2017 μεταξύ 00.00 και 01.00. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 196/17.1.2017 καταγγελία.

Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 272/19.5.2017 και διενεργήθηκε προκαταρκτικός έλεγχος της εν λόγω καταγγελίας από την ειδική επιστήμονα - νομικό Ρέα Λαμπροπούλου. Στη συνέχεια, ο φάκελος χρεώθηκε στην ειδική επιστήμονα - νομικό Όλγα Γαρουφαλιά. Η ειδική επιστήμων - νομικός Ρέα Λαμπροπούλου υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 541/ΕΣ/19.6.2017 νομική της εισήγηση και η ειδική επιστήμων - νομικός Όλγα Γαρουφαλιά υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 761/ΕΣ/6.9.2017 νομική της εισήγηση.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον σταθμό ως άνω εταιρείας παρέστησαν η πληρεξούσια δικηγόρος της Μαγδαληνή Τσούκα και ο Αναστάσιος Τσιαμπάς, προϊστάμενος του τμήματος σύνθεσης και ροής προγράμματος της εγκαλούμενης. Ερωτηθέντες από τον Πρόεδρο οι Εκπρόσωποι δήλωσαν ότι γνωρίζουν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε τον λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους. Ζήτησαν στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 7.5.2021 και ώρα 14.00 και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 2696/7.5.2021 υπόμνημά του.

Την 5.7.2021 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, αντιπρόεδρο και (με τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «epresence.gov.gr») τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Σαρειδάκη και Σωκράτη Τσιχλιά. Απόν το μέλος Γεώργιος Πλειός, ο οποίος είχε προσκληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τον απόντα κατά την συζήτηση Γεώργιο Σαρειδάκη, αναγιγνώσκοντας την έγγραφη εισήγηση, το υπόμνημα της εγκαλουμένης και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Η Ολομέλεια, αφού παρακολούθησε την επίμαχη ροή προγράμματος και άκουσε την ειδική επιστήμονα - νομικό Όλγα Γαρουφαλιά, που είχε ορισθεί, από τον Πρόεδρο, εισηγήτρια:

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:

Ι. Νομικό μέρος

1.   Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων.

2.   Τα άρθρα 15 παρ. 2 και 21 παρ. 1 του Συντάγματος θεσπίζουν υποχρέωση προστασίας της παιδικής ηλικίας και της νεότητας.

3.   Περαιτέρω, θεσπίζεται υποχρέωση προστασίας των ανηλίκων υπό των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, κατά τη μετάδοση των εκπομπών τους: ι) Στο άρθρο 26 παρ. 5 εδ. α του Π.Δ. 109/2010, το οποίο ορίζει: «Όλα τα τηλεοπτικά προγράμματα (εκτός των διαφημιστικών μηνυμάτων και των μηνυμάτων τηλεπώλησης) κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το βαθμό της δυσμενούς επίδρασης που μπορεί να έχει το περιεχόμενο τους στην προσωπικότητα και στην εν γένει ηθική και πνευματική ανάπτυξη των ανηλίκων» και ιι) Στο άρθρο 1 της ΥΑ 6138/Ε/17.3.2000 (η οποία εξακολουθεί να ισχύει και να εφαρμόζεται κατά τον χρόνο μετάδοσης της εν λόγω ταινίας, λόγω μη έκδοσης της προβλεπόμενης στο άρθρο 26 παρ. 7 του Π.Δ. 109/2010 νέας Υπουργικής Απόφασης, βλ. και ΣτΕ 904 και 905/2018, 4238/2015), το οποίο ορίζει: «Όλα τα τηλεοπτικά προγράμματα, εκτός των προγραμμάτων τηλεοπτικής διαφήμισης και τηλεπώλησης όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 1 του ΠΔ 100/2000, κατατάσσονται σε πέντε (5) κατηγορίες, ανάλογα με το βαθμό της δυσμενούς επίδρασης που μπορεί να έχει το περιεχόμενο τους στην προσωπικότητα και στην εν γένει σωματική, ηθική, πνευματική και διανοητική ανάπτυξη των ανηλίκων».

4.   Η κατάταξη των προγραμμάτων σε κατηγορίες σήμανσης γίνεται από εσωτερική επιτροπή που συγκροτείται σε κάθε τηλεοπτικό φορέα σύμφωνα με τα άρθρα 2 παρ. 1 της ΥΑ 6138/Ε/17.3.2000 και 26 παρ. 7 εδ. β του Π.Δ. 109/2010.

5.   Η υποχρέωση των τηλεοπτικών σταθμών επιλογής της προσήκουσας σήμανσης των μεταδιδόμενων από αυτούς εκπομπών προκύπτει και από το άρθρο 26 παρ. 7 εδ. γ του Π.Δ. 109/2010, σύμφωνα με το οποίο «η σήμανση κάθε προγράμματος συναρτάται άμεσα με το περιεχόμενό του και την ώρα μετάδοσής του».

6.   Το άρθρο 3, Πίνακας Δ της ΥΑ 6138/Ε/17.3.2000 ορίζει: «Η επιτρεπόμενη ώρα μετάδοσης προγράμματος που έχει καταταχθεί στην 3η κατηγορία σήμανσης, χρώματος πορτοκαλί «κατάλληλο - απαραίτητη η γονική συναίνεση», «είναι από τις 21.00 έως τις 06.00 και την Παρασκευή, το Σάββατο και την παραμονή αργιών μετά τις 22.00».

7.   Το ΕΣΡ είναι αρμόδιο για τον έλεγχο της προσήκουσας σήμανσης των τηλεοπτικών εκπομπών, εν όψει του περιεχομένου τους, σε αρνητική δε περίπτωση επιβάλλει στους τηλεοπτικούς σταθμούς τις προβλεπόμενες από το νόμο διοικητικές κυρώσεις (πρβλ. ΣτΕ 4000/2013).

8.   Η προσήκουσα σήμανση των τηλεοπτικών προγραμμάτων εξασφαλίζει την άσκηση του γονεϊκού ελέγχου ως προς την απόφαση των γονέων περί της καταλληλότητας των προγραμμάτων για την παρακολούθησή τους από ανηλίκους. (Βλ. ΣτΕ 1815/2014, 4238/2015 και 3927/2014).

9.   Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις.

ΙΙ. Πραγματικό μέρος

Από τα έγγραφα του φακέλου, την παρακολούθηση της επίμαχης ροής προγράμματος και τους ισχυρισμούς της εγκαλούμενης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:

Την Τρίτη 17.1.2017 προβλήθηκε μεταξύ 00.00 και 01.00 από τον τηλεοπτικό σταθμό «ΕΡΤ 2» κατά τη διάρκεια μετάδοσης της εκπομπής με τίτλο «DOCUMENTA 14» η ξένη κινηματογραφική ταινία με τίτλο «Η ΕΚΔΟΧΗ», με σήμανση 3ης κατηγορίας, χρώματος πορτοκαλί «κατάλληλο - απαραίτητη η γονική συναίνεση». Η ταινία αφορούσε την εξαφάνιση μίας νέας γυναίκας σε χωριό της Ουγγαρίας το 1882, η οποία βρέθηκε νεκρή σε ένα ποτάμι. Για το φόνο αυτό είχε κατηγορηθεί η τοπική εβραϊκή κοινότητα. Το απόσπασμα της ταινίας που αφορά στην εξεταζόμενη καταγγελία προέβαλε μία νεαρή γυναίκα, την οποία ορισμένοι άντρες μετέφεραν σε έναν κλειστό χώρο φιμωμένη, της αφαίρεσαν τα ρούχα και στη συνέχεια ασέλγησαν πάνω της, βιάζοντάς τη, ενώ στο τέλος την σκότωσαν, κόβοντάς της τον λαιμό. Η ταινία είναι ασπρόμαυρη, τα πλάνα σκοτεινά, δεν προβάλλεται η πράξη του βιασμού, αλλά αυτή συνάγεται από τις κραυγές της κοπέλας, την έξαψη και τις εκφράσεις στο πρόσωπο του άντρα που βρίσκεται πάνω από το σώμα της. Επίσης, μετά τον βιασμό προβλήθηκε πλάνο με το χέρι ενός άντρα που κρατάει ένα μαχαίρι, το οποίο τοποθετεί στο λαιμό της κοπέλας για να την σκοτώσει.

ΙΙΙ. Προβληθέντες ισχυρισμοί

Ο σταθμός στο υποβληθέν υπόμνημά του αναφέρει ότι η ταινία αυτή είχε προβληθεί στο πλαίσιο διοργάνωσης για πρώτη φορά στην Αθήνα το 2014 της έκθεσης σύγχρονης τέχνης DOCUMENTA που πραγματοποιείται κάθε πέντε χρόνια στην πόλη Κάσελ στη Γερμανία, κατά τη διάρκεια της οποίας προβάλλονται προγράμματα ιδιαίτερου καλλιτεχνικού χαρακτήρα. Η δημόσια τηλεόραση υπέγραψε με την Διοργανώτρια Μνημόνιο Συνεργασίας για την προβολή μεταξύ άλλων και της επίμαχης ταινίας, χωρίς δικαίωμα επανάληψης. Τέλος, ο σταθμός ισχυρίζεται ότι κατά τη μετάδοση της ταινίας δεν προβλήθηκαν σεξουαλικές σκηνές, ούτε σκηνές βίας, αλλά νεαρός μάρτυρας διηγείτο σε ανακριτικούς υπαλλήλους όσα υποτίθεται ότι είδε από κλειδαρότρυπα.

IV. Υπαγωγή

Κατά την κρίση της Ολομελείας δεν στοιχειοθετείται αντικειμενικώς το αδίκημα που αποδόθηκε στην εγκαλουμένη. Κατά συνέπεια, πρέπει αυτή να απαλλαγεί της σχετικής κατηγορίας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ.

Δέχεται ομόφωνα ότι η εγκαλουμένη δεν υπέπεσε στο αδίκημα που της αποδόθηκε κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 5η Ιουλίου 2021 και δημοσιεύτηκε την 16η Νοεμβρίου 2021.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ.                 Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ   ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ