ΕΣΡ: Απαλλαγή Ρ/Φ Σταθμού ΣΚΑΪ Νομού Αττικής για κατηγορίες μετάδοσης αναληθών γεγονότων και της έλλειψης σεβασμού της αξιοπρέπειας αναφερόμενου σε εκπομπή προσώπου.

Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 154/2020 της Ανεξάρτητης Αρχής:



Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 20.10.2020 και ώρα 11:00, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη Καλλιόπη Διαμαντάκου, Νικόλαο Κιάο, Γεώργιο Πλειό, Γεώργιο Σαρειδάκη, Ευαγγελία Μήτρου και Βασίλειο Καραποστόλη. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.

Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τον ραδιοφωνικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο ΣΚΑΪ, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΝΤΟΤ ΚΟΜ ΑΝΩΝΥΜΗ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, αναφορικά με διατάξεις περί υποχρέωσης αληθούς και ακριβούς μετάδοσης γεγονότων και σεβασμού προσωπικότητας αναφερόμενων σε εκπομπές προσώπων κατά τη μετάδοση εκπομπής την 4.5.2018 μεταξύ 08.00 και 20.00. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από την με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 2587/9.5.2018 καταγγελία.

Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 185/5.6.2018, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Μαρία Κοντογιάννη και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Όλγα Γαρουφαλιά. Στη συνέχεια, η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 595/ΕΣ/23.7.2018 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης και η Ειδική Επιστήμων υπέβαλε την με αριθμό πρωτοκόλλου 961/ΕΣ/16.11.2018 νομική της εισήγηση.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, για λογαριασμό της λειτουργούσης τον ως άνω ραδιοφωνικό σταθμό εταιρείας, παρέστησαν οι πληρεξούσιοι δικηγόροι της Μαρία
Κωστοπούλου και Στάθης Γεωργόπουλος. Ερωτηθέντες από τον Πρόεδρο οι δικηγόροι της εγκαλουμένης δήλωσαν ότι γνώριζαν το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβαν δε τον λόγο και ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους. Ζήτησαν στη συνέχεια - και η Ολομέλεια δέχτηκε- να τους παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 30.10.2020 και ώρα 14.00 και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 4736/29.10.2020 υπόμνημα.

Την 1.12.2020 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, και (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») τα μέλη Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου και Γεώργιο Σαρειδάκη. Απόν το μέλος Γεώργιος Πλειός, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Παρέστη επίσης και η ειδική επιστήμων-νομικός Όλγα Γαρουφαλιά, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού άκουσε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:

Ι. Νομικό Μέρος:

1.    Η υποχρέωση των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών σεβασμού της αξιοπρέπειας των συμμετεχόντων σε εκπομπές προσώπων και των τηλεθεατών θεσπίζεται στα άρθρα: ι) 2 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει: «O σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας». ιι) 15 παρ. 2 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει: «Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους. Ο έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης. Ο άμεσος έλεγχος του Κράτους ... έχει ως σκοπό ... το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου».
ιιι) 1 παρ. 8 του Ν. 3592/2007, το οποίο ορίζει: «Η παροχή ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών και η εκπομπή ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων εξυπηρετούν την κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, την πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και ιδίως το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 15 του Συντάγματος».
ιν) 3 παρ. 1 εδ. β του Ν. 2328/1995, το οποίο ορίζει: «Οι κάθε είδους εκπομπές που μεταδίδουν οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί πρέπει να σέβονται την προσωπικότητα, την τιμή, την υπόληψη, τον ιδιωτικό και επαγγελματικό βίο, την επαγγελματική, κοινωνική, επιστημονική, καλλιτεχνική, πολιτική ή άλλη συναφή δραστηριότητα κάθε προσώπου, η εικόνα του οποίου εμφανίζεται στην οθόνη ή το όνομα του οποίου ή στοιχεία επαρκή για τον προσδιορισμό του οποίου μεταδίδονται».
ν) 7 παρ. 2 του Π.Δ. 109/2010, το οποίο ορίζει: «Τα κάθε είδους προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων και των οπτικοακουστικών εμπορικών ανακοινώσεων, που μεταδίδονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς τηλεοπτικούς οργανισμούς, οφείλουν να σέβονται την προσωπικότητα, την τιμή, την υπόληψη, τον ιδιωτικό και οικογενειακό βίο, την επαγγελματική, κοινωνική, επιστημονική, καλλιτεχνική, πολιτική ή άλλη νόμιμη δραστηριότητα κάθε προσώπου, του οποίου η εικόνα εμφανίζεται στην οθόνη ή αναφέρεται το όνομα ή στοιχεία επαρκή για τον προσδιορισμό του». νι) 9 παρ. 2 του Π.Δ. 77/2003, το οποίο ορίζει: «Τα πρόσωπα που συμμετέχουν ή αναφέρονται στις εκπομπές πρέπει να απολαμβάνουν δίκαιης, ορθής και αξιοπρεπούς συμπεριφοράς. Ειδικότερα δεν επιτρέπεται η προσβολή της προσωπικότητας, της τιμής και της αξιοπρέπειάς τους. Πρέπει επίσης να γίνονται σεβαστά η ιδιωτική και οικογενειακή τους ζωή, η επαγγελματική τους δραστηριότητα και το δικαίωμα έκφρασής τους. Η άσκηση κριτικής δεν είναι ασυμβίβαστη με το σεβασμό των δικαιωμάτων των εμφανιζομένων ή αναφερομένων προσώπων».
2.    Το άρθρο 5 παρ. 1 εδ. α του Π.Δ. 77/2003 ορίζει: «Η μετάδοση των γεγονότων πρέπει να είναι αληθής, ακριβής και όσο το δυνατόν πλήρης».
3.    Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις σε περίπτωση παραβάσεων.

ΙΙ. Πραγματικό μέρος

Από τα έγγραφα του φακέλου, την ακρόαση της επίμαχης ροής προγράμματος και τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προκύπτουν τα εξής:
Στην πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή του δημοσιογράφου Άρη Πορτοσάλτε την 4.5.2018 στις 08.00 συμμετείχαν οι Άδωνις Γεωργιάδης, αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και Σταμάτης Πουλής, πρόεδρος εργαζομένων του Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ). Το θέμα που παρουσιάστηκε στο εξεταζόμενο απόσπασμα της εκπομπής αφορούσε τη δραστηριότητα του ΚΕΕΛΠΝΟ και τα ποσά που είχαν διατεθεί για προσλήψεις και χρηματοδοτήσεις σε δημοσιογράφους και εταιρείες για την ενημέρωση της κοινής γνώμης για τον σκοπό του ΚΕΕΛΠΝΟ και τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας. Ο Αδ. Γεωργιάδης ανέφερε αρκετές φορές ότι τα χρήματα που δόθηκαν από το ΚΕΛΠΝΟ δεν ήταν παράνομα, αλλά δόθηκαν νόμιμα με τιμολόγια.
Κατά τη συζήτηση σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ ο Σ. Πουλής αναφέρθηκε στον καταγγέλλοντα, Αλέξιο Μπένο, λέγοντας τα εξής : «Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ με την επαγγελματική τους ιδιότητα, παραδείγματος χάρη ο κύριος Μπένος, καθηγητής ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για το εργαστήριό του, είχε πάρει από το 2011 μέχρι το 2012 άνω του μισού εκατομμυρίου ευρώ για να λειτουργεί ένα δίκτυο επιτήρησης γρίπης στη Βόρεια Ελλάδα. Ο κύριος Μπένος, ήρθε μετά από τον ΣΥΡΙΖΑ, που είναι στέλεχος ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης, και τοποθετήθηκε αντιπρόεδρος στο διοικητικό συμβούλιο του ΚΕΕΛΠΝΟ. Και μας κουνούσε το δάχτυλο για το πώς γίνονται οι χρηματοδοτήσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ».
Το ανωτέρω ζήτημα που παρουσιάστηκε από την εκπομπή ενδιέφερε την κοινή γνώμη και με αφορμή αυτό έγιναν αναφορές σε ορισμένα δημόσια πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και του καταγγέλλοντος με την ιδιότητά του ως πολιτικού. Ο Αλ. Μπένος υπήρξε υποψήφιος βουλευτής του κόμματος ΣΥΡΙΖΑ, εθεωρείτο ένα από τα κατεξοχήν πανεπιστημιακά στελέχη του Κόμματος και ήταν κατά τον χρόνο μετάδοσης της εκπομπής αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΕΕΛΠΝΟ.

ΙΙΙ. Υπαγωγή

Τα στοιχεία και οι πληροφορίες που παρουσιάστηκαν κατά τη μετάδοση της εξεταζόμενης εκπομπής ανταποκρίνονταν στην αλήθεια και στηρίζονταν σε αληθή γεγονότα, ένα εκ των οποίων συνίστατο στην είσπραξη από τον καταγγέλλοντα από το ΚΕΕΛΠΝΟ χρηματικού ποσού για την λειτουργία του εργαστηρίου του. Ενόψει των ανωτέρω, η Ολομέλεια έκρινε ότι δεν στοιχειοθετείται η παράβαση της υποχρέωσης αληθούς μετάδοσης γεγονότων που αποδίδεται στον ραδιοφωνικό σταθμό, επειδή τα γεγονότα που μεταδόθηκαν από την εκπομπή ήταν αληθή. Επομένως, πρέπει η εγκαλούμενη εταιρεία να απαλλαγεί της σχετικής κατηγορίας.
Η επίμαχη ραδιοφωνική εκπομπή μεταδόθηκε απευθείας και οι αναφορές στο πρόσωπο του καταγγέλλοντος έγιναν από τους δύο συμμετέχοντες σ’αυτή. Η ευθύνη του δημοσιογράφου - συντονιστή μίας ζωντανής εκπομπής δεν συμπίπτει με εκείνη των προσώπων τα οποία εκφράστηκαν με λέξεις ενδεχομένως πολεμικές, υβριστικές ή συκοφαντικές (πρβλ. ΕΔΔΑ Λιοναράκης κατά Ελλάδας). Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, οι δύο συμμετέχοντες στην εκπομπή προέβησαν μεν σε προφορικές δηλώσεις και σε διατύπωση σχολίων για τον καταγγέλλοντα στο πλαίσιο άσκησης κριτικής σε ένα δημόσιο πρόσωπο, χωρίς όμως τα σχόλια αυτά να περιέχουν υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς και άρα χωρίς να καταλήξουν στην προσβολή της προσωπικότητας του αναφερόμενου στην εκπομπή προσώπου. Επιπλέον, οι πληροφορίες που μεταδόθηκαν είχαν ήδη καταστεί γνωστές στο κοινό σε προγενέστερο χρόνο μέσω του τύπου και η παρουσίασή τους στόχευε στην ενημέρωση των ακροατών για το συγκεκριμένο επίκαιρο ζήτημα γενικού ενδιαφέροντος και όχι στην προσβολή της προσωπικότητας του καταγγέλλοντος.
Δυνάμει των ανωτέρω η Ολομέλεια ομόφωνα έκρινε ότι ο σταθμός της εγκαλουμένης δεν παραβίασε τις διατάξεις περί υποχρέωσης σεβασμού της αξιοπρέπειας αναφερόμενου σε εκπομπή προσώπου, γι’ αυτό και πρέπει να απαλλαγεί της σχετικής κατηγορίας. Ένα όμως μέλος του Συμβουλίου είχε την γνώμη ότι η εγκαλουμένη (δια του ραδιοφωνικού της σταθμού) υπέπεσε σε αδίκημα λόγω της μονομέρειας, με την οποία παρουσίασε το ως άνω ζήτημα.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Η Ολομέλεια απαλλάσσει την εγκαλουμένη των κατηγοριών της μετάδοσης αναληθών γεγονότων και της έλλειψης σεβασμού της αξιοπρέπειας αναφερόμενου σε εκπομπή προσώπου, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 1η Δεκεμβρίου 2020 και δημοσιεύτηκε την 28η Ιανουαρίου 2021.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ.                 H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ    ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ

Πληροφορίες: www.esr.gr

Παρατηρήσεις: Απόφαση - Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) - 28 Ιανουαρίου 2021

Στην ίδια κατηγορία