Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 78/2020 της Ανεξάρτητης Αρχής:
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου, συνήλθε στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 6.7.2020 και ώρα 10:30, προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο, και τα μέλη (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») Καλλιόπη Διαμαντάκου, Νικόλαο Κιάο, Ευαγγελία Μήτρου, Γεώργιο Πλειό και Γεώργιο Σαρειδάκη. Απόν το μέλος Βασίλειος Καραποστόλης, ο οποίος είχε προσκληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν ενδεχόμενη παραπλάνηση του κοινού από τον τηλεοπτικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο KONTRA CHANNEL Ν. Αττικής, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία KONTRA MEDIA ΑΕ, και δη με αναφορά σε (ανύπαρκτες) προστατευτικές ιδιότητες συγκεκριμένου προϊόντος κατά του νέου κορονοϊού (covid19). Η υπόθεση ελέγχεται σε συνέχεια σχετικών αναφορών επαγγελματικών συλλόγων και πολιτών για μετάδοση αντιστοίχου περιεχομένου εκπομπών από παρόχους περιεχομένου περιφερειακής εμβέλειας.
Για τον έλεγχο σχηματίστηκε φάκελος με αριθμό 157/30.3.2020, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Ειρήνη Κεραμήτσου και στον ειδικό επιστήμονα - νομικό Γεώργιο Αναγνωσταρά. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 266/ΕΣ/27.3.2020 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης. Στην συνέχεια, ο Ειδικός Επιστήμων υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 272/ΕΣ/30.3.2020 νομική του εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, παρέστη για λογαριασμό της λειτουργούσης τον σταθμό ως άνω εταιρείας ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Νικόλαος Μπάκας.
Ερωτηθείς από τον Πρόεδρο, ο Πληρεξούσιος Δικηγόρος απάντησε ότι γνωρίζει το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβε δε τον λόγο και ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του. Ζήτησε στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να του παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 13.7.2020 και ώρα 14.00 και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. O σταθμός κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου 2990/13.7.2020 υπόμνημα.
Την 29.9.2020 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε τηλεδιάσκεψη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «e-presence.gov.gr» επί της υποθέσεως, ύστερα από πρόσκληση του Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Αθανάσιο Κουτρομάνο, πρόεδρο και τα μέλη: Καλλιόπη Διαμαντάκου, Βασίλειο Καραποστόλη, Νικόλαο Κιάο και Γεώργιο Σαρειδάκη. Απόντα τα μέλη Γεώργιος Πλειός και Ευαγγελία Μήτρου, τα οποία είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Ο Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά τον απόντα κατά την συζήτηση Βασίλειο Καραποστόλη αναγιγνώσκοντας τις έγγραφες εισηγήσεις, το υπόμνημα της εγκαλουμένης και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου για την υπόθεση. Παρέστη επίσης και ο ανωτέρω εισηγητής, ο οποίος ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και αποχώρησε. Η Ολομέλεια, αφού παρακολούθησε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου.
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος
1. Το ΕΣΡ είναι η αρμόδια κατά το Σύνταγμα Αρχή (άρθρο 15 παρ. 2) για την άσκηση του άμεσου ελέγχου του κράτους επί της ραδιοφωνίας και της τηλεοράσεως και την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων. Ο άμεσος αυτός έλεγχος του κράτους προβλέπεται χάριν της εξυπηρέτησης στόχων γενικού συμφέροντος.
2. Κατά το άρθρο 21 παρ. 3 του Συντάγματος: «Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών...». Εξάλλου, κατά το άρθρο 5 παρ. 5 του Συντάγματος: «Καθένας έχει δικαίωμα στην προστασία της υγείας...». Ομοίως, κατά το άρθρο 7 παρ. 2 του
Συντάγματος: «Τα βασανιστήρια, οποιαδήποτε σωματική κάκωση, βλάβη υγείας, ή άσκηση ψυχολογικής βίας, καθώς και κάθε άλλη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας απαγορεύονται και τιμωρούνται, όπως νόμος ορίζει».
3. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 1 παρ. 2 του Ν. 2328/1995: «Οι άδειες χορηγούνται για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και η χρήση τους συνιστά δημόσια λειτουργία». Το αυτό ισχύει προφανώς, για την ταυτότητα του νομικού λόγου, και για τις ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις που λειτουργούν άνευ αδείας, βάσει μεταβατικών νομοθετικών ρυθμίσεων.
4. Συναφώς, το άρθρο 3 παρ. 1 του Ν. 4173/2013 (που ισχύει και για τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς κατά το άρθρο 3 παρ. 1 του Ν. 2328/1995) ορίζει ότι: «Οι ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές...εμπνέονται από τα ιδανικά...της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου».
5. Εξάλλου, κατά το άρθρο 7 παρ. 1 περ. α του Κανονισμού ΕΣΡ 2/1991: «Μια εκπομπή στο σύνολο της δεν πρέπει να παραπλανά.. .τους τηλεθεατές». Η επιταγή αυτή ισχύει και επί των διαφημιστικών μηνυμάτων (και για την ταυτότητα του νομικού λόγου και επί των τηλεπωλήσων - όλως ενδεικτικώς ΣτΕ 1030/2011 και ΣτΕ 5024/2012) βάσει του άρθρου 11 του Κανονισμού ΕΣΡ 3/1991.
6. Περαιτέρω, ο Κανονισμός ΕΣΡ 3/1991 περιλαμβάνει μια σειρά ρυθμίσεων που απαγορεύουν τις παραπλανητικές και τις επικίνδυνες για την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών διαφημίσεις (και για την ταυτότητα του νομικού λόγου και τις τηλεπωλήσεις - όλως ενδεικτικώς ΣτΕ 1030/2011 και ΣτΕ 5024/2012). Ειδικότερα, κατά το άρθρο 4 παρ. 1 του Κανονισμού ΕΣΡ 3/1991: «Οι διαφημίσεις πρέπει να είναι νόμιμες., έντιμες και ειλικρινείς». Επιπλέον, κατά το άρθρο 4 παρ. 2 περ. δ του Κανονισμού ΕΣΡ 3/1991: «Ο ραδιοτηλεοπτικός σταθμός οφείλει να μη μεταδίδει διαφημίσεις οι οποίες: .ενθαρρύνουν τρόπους συμπεριφοράς επιζήμιους για την υγεία ή την ασφάλεια». Ομοίως, κατά το άρθρο 4 παρ. 2 περ. στ του Κανονισμού ΕΣΡ 3/1991: «Ο ραδιοτηλεοπτικός σταθμός οφείλει να μη μεταδίδει διαφημίσεις οι οποίες: .εκμεταλλεύονται χωρίς λόγο τους φόβους του κοινού». Συναφώς, κατά το άρθρο 5 παρ. 1 περ. α του Κανονισμού ΕΣΡ 3/1991: «Οι διαφημίσεις δεν πρέπει να περιέχουν δηλώσεις ή οπτικές παραστάσεις που άμεσα ή έμμεσα, με υπονοούμενα, με παραλείψεις, με διφορούμενα ή με υπερβολικούς ισχυρισμούς μπορούν να παραπλανήσουν τον καταναλωτή, ειδικότερα σε ό,τι αφορά: α) τις ιδιότητες του προϊόντος, όπως.. .καταλληλότητα για τον σκοπό που προορίζεται».
7. Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το Ε.Σ.Ρ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει σε περιπτώσεις παραβάσεων τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις.
8. Από τον συνδυασμό των παραπάνω συνάγεται ότι η υγεία των πολιτών συνιστά θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα με ρητή συνταγματική κατοχύρωση. Η συνταγματική της προστασία έχει δύο εκφάνσεις, την κοινωνική και την ατομική. Η κοινωνική της έκφανση επιβάλλει μεταξύ άλλων στο κράτος την υποχρέωση να προβαίνει σε ενέργειες που προάγουν την υγεία των ανθρώπων (Παπαρρηγοπούλου, Άρθρο 21 παρ. 3 Συντάγματος, σε Σπυρόπουλος/Κοντιάδης/Ανθόπουλος/Γεραπετρίτης, Σύνταγμα Κατ’ Άρθρο Ερμηνεία, Εκδόσεις Σάκκουλα 2017, σελ. 548). Εκ τούτων συνάγεται περαιτέρω ευθεία υποχρέωση του κράτους για τη λήψη θετικών μέτρων για την προστασία της υγείας των πολιτών (ΣτΕ ΟΛ 400/1986). Η ατομική της έκφανση υποχρεώνει τόσο το κράτος όσο και κάθε ιδιώτη να απέχουν από συμπεριφορές που προσβάλλουν ή θέτουν σε ενδεχόμενο κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία καθώς και από ενέργειες που ενδέχεται να περιορίσουν την ελευθερία του καθενός να αποφασίζει για την προσωπική του υγεία. Όταν η προσβολή προέρχεται από ιδιώτες, η προστασία της ανθρώπινης υγείας θεμελιώνεται σε συνδυασμό με τα άρθρα 25 παρ. 1 και 2 παρ. 1 του Συντάγματος που υποχρεώνουν το κράτος να εξασφαλίζει την αποτελεσματική άσκηση των ατομικών δικαιωμάτων με τη λήψη κατάλληλων μέτρων και με γνώμονα την αξία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου (Παραρρηγοπούλου, Άρθρο 5 παρ. 5 Συντάγματος, σε Σπυρόπουλος/Κοντιάδης/Ανθόπουλος/Γεραπετρίτης, Σύνταγμα Κατ’ Άρθρο Ερμηνεία, Εκδόσεις Σάκκουλα 2017, σελ. 128). Επομένως, η προστασία της ανθρώπινης υγείας επιτυγχάνεται όχι μόνο με τη λήψη θετικών μέτρων που προάγουν την υγεία αλλά και με τη θέσπιση υποχρέωσης κάθε τρίτου σε αποχή από ενέργειες που ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών. Συνιστά εξάλλου υποχρέωση του κράτους να επεμβαίνει μέσω των αρμόδιων κατά περίπτωση αρχών, προκειμένου να αντιμετωπίζει και να προλαμβάνει συμπεριφορές που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο το θεμελιώδες αγαθό της ανθρώπινης υγείας.
9. Προκύπτει επίσης ότι η παρουσίαση εκπομπών που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία αντίκειται στους στόχους γενικού συμφέροντος χάριν των οποίων έχει επιτραπεί η παροχή ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών στο κοινό είτε κατόπιν αδείας, είτε στη βάση μεταβατικών νομοθετικών ρυθμίσεων. Στο πλαίσιο αυτό απαγορεύεται η προβολή εκπομπών και εμπορικών μηνυμάτων που μπορούν να παραπλανήσουν το κοινό, ιδίως όσον αφορά ιδιαιτέρως σημαντικά θέματα που σχετίζονται με το συνταγματικώς κατοχυρωμένο αγαθό της ανθρώπινης υγείας. Αντιστοίχου περιεχομένου ρυθμίσεις περιλαμβάνονται και στον Ν. 2251/1994, το άρθρο 9γ παρ. 4 του οποίου απαγορεύει τις παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές. Κατά το άρθρο 1 παρ. 3 περ. β του Ν. 2251/1994, στόχος των ως άνω ρυθμίσεων είναι μεταξύ άλλων η προστασία της υγείας και της ασφάλειας των καταναλωτών. Υπογραμμίζεται σχετικώς ότι η ίδια ακριβώς υποχρέωση αληθείας και ειλικρινείας επιβάλλεται από τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και για τις ενημερωτικές εκπομπές. Προκύπτει επομένως η ύπαρξη γενικής αρχής, κατά την οποία οι πάσης φύσεως τηλεοπτικές εκπομπές και τα πάσης φύσεως μεταδιδόμενα εμπορικά μηνύματα οφείλουν να έχουν τέτοιο περιεχόμενο που να μην προκαλεί παραπλάνηση και σύγχυση στο κοινό. Τούτο ισχύει ασφαλώς κατά μείζονα λόγο, όταν αντικείμενο της μετάδοσης είναι θέμα σχετιζόμενο με την προστασία της ανθρώπινης υγείας.
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, από την παρακολούθηση της επίμαχης ροής προγράμματος και από τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως) προέκυψαν τα εξής.
Την 4.3.2020 προβλήθηκε από τον σταθμό της εγκαλουμένης η εκπομπή ΚΟΝΤΡΑ ΚΑΙ ΡΗΞΗ. Πρόκειται για εκπομπή, η οποία, βάσει του περιεχομένου της, έχει ενημερωτικό χαρακτήρα, με πολιτικό ιδίως περιεχόμενο. Κατά τη μετάδοση όμως της εκπομπής, ο παρουσιαστής της προέτρεψε άμεσα και επανειλημμένως το κοινό να αγοράσει συγκεκριμένα προϊόντα υπό την εμπορική ονομασία ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ και ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΝ αναφέροντας την τιμή του συνολικού πακέτου τους και την τηλεφωνική γραμμή κλήσης, με την χρήση της οποίας μπορούσε να γίνει η αγορά τους από τους ενδιαφερόμενους τηλεθεατές. Ασχέτως, επομένως, του ενημερωτικού χαρακτήρα της υπόλοιπης εκπομπής, η ίδια η μετάδοση των επίμαχων μηνυμάτων είχε προδήλως τα χαρακτηριστικά της τηλεπώλησης (άρθρο 2 παρ. 1 περ. ιβ ΠΔ 109/2010). Όσον αφορά ιδίως το προϊόν (κηραλοιφή) με την εμπορική ονομασία ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ, αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων τα εξής:
«Επειδή φίλες και φίλοι κυκλοφορεί ο κορονοϊός. Κυκλοφορούν μικρόβια και βακτήρια. Ακούστε για να το καταλάβετε τώρα να το ξεκαθαρίσουμε. Επειδή βάζετε μάσκες οι περισσότεροι. Μη νομίζετε ότι η μάσκα σας σώζει από τίποτα. Όλη η ιστορία είναι εδώ (δείχνει τα χέρια του). Χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ. Όλη η ιστορία των μικροβίων αλλά και των ιών είναι στα χέρια. Και μάσκα να μου βάλετε, όταν πάτε σπίτι και δεν πλύνετε καλά τα χέρια σας... Με το σαπουνάκι δε βγαίνει τίποτα, μην φαντάζεστε. Με σαπούνι δε βγαίνει τίποτα. Το ξεκαθαρίζουμε. Η λύση είναι η ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ με νέα σύνθεση. Έχει μέσα φυσικό αντισηπτικό, είναι η μοναδική κηραλοιφή που έχει μέσα αντισηπτικό, το οποίο τι κάνει; Για 12 τουλάχιστον ώρες τελειώνεις με τα μικρόβια και τους ιούς... Αυτή εδώ έχει δύο βότανα μέσα αντισηπτικά για 12 ολόκληρες ώρες -το επαναλαμβάνω- κάνετε μια επάλειψη ούτε ιό της γρίπης φοβάστε, ούτε Η1Ν1, ούτε φοβάστε τίποτα από αυτά που κυκλοφορούν και πεθαίνει κόσμος. Τίποτα. Τίποτα. Είναι το φυσικό αντισηπτικό. Αλλά είναι πραγματικό αντισηπτικό, όχι σαν τα άλλα που έχουν λίγο οινόπνευμα μέσα και νομίζετε ότι τέλειωσε η ιστορία. Με αυτό που βάζετε εδώ, έχει λίγο οινόπνευμα και νομίζετε ότι σκοτώνει τα μικρόβια. Δεν σκοτώνει τα μικρόβια. Με αυτό, λίγο στα χέρια και επαναλαμβάνω τα μικρόβια δεν υπάρχουν στα χέρια σας...
Με αυτό εδώ τελειώνουν τα μικρόβια. Ούτε μικρόβια στο χέρι σας, ούτε το παραμικρό. Τίποτα! Αντισηπτικό φυσικό. Ούτε φοβάστε τον ιό της γρίπης Πέθαναν 18 άτομα. 18 άτομα πέθαναν τις τελευταίες μέρες από τον ιό της γρίπης. Η1Ν1, κορονοϊό που όλοι τον τρέμουν. Μία επάλειψη το πρωί, μικρόβια τέλος. Μία το μεσημέρι και μία το βράδυ και είναι πεντακάθαρα τα χέρια σας και δεν κολλάτε τίποτα και χειραψίες να κάνετε. Γιατί λέει ο άλλος, φοράω μάσκα. Ρε, παλληκάρι μου αφού το χέρι σου είναι γυμνό. Κάνεις μια χειραψία, πήρες τον ιό. Με αυτό εδώ οι μεγάλες ηλικίες αλλά και οι μικρότερες είναι καλυμμένες. Ούτε βακτήρια, ούτε μικρόβια, ούτε ιούς, τίποτα! Είστε ατσάλινοι και δεν φοβάστε κανέναν...
Αυτό εδώ, επαναλαμβάνω θα λύσει το πρόβλημά σας. Ούτε ιό της γρίπης, ούτε Η1Ν1, ούτε επαναλαμβάνω τον κορονοϊό. Τίποτα! Λίγο στα χέρια σας και δεν κολλάτε τίποτα. Τέλος! Τα μικρόβια τέλος... Μη φοβάστε τίποτα. Ούτε πυρετούς θα κάνετε ούτε τίποτα. Και το μικρόβιο δεν θα το πάρετε. Αν το πάρετε και μετά εκ των πραγμάτων υπάρχει μια αδυναμία. Τέλος. Θα αντιμετωπίσετε την ίωση. Είτε Η1Ν1 είναι είτε ο ιός της γρίπης κτλ. Να μην έχετε μικρόβια στα χέρια σας. Είναι σημαντικό. Να μην έχετε τον ιό. Γιατί ο ιός μπαίνει ξέρετε στο χέρι, μπαίνει ανάμεσα, μπαίνει σε πόρους ανοιχτούς που έχετε... Όλα αυτά, με αυτό εδώ δεν θα φοβηθείτε τίποτα. Σας είπα είχαμε από τον ιό της γρίπης 17-18 νεκρούς τις τελευταίες πέντε-έξι μέρες. Αυτά είναι φαινόμενα που δεν τα ξέρετε. Ε, λοιπόν με αυτό λύνετε το πρόβλημά σας. Τέλος...
Με τη ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ ό,τι υπάρχει, Η1Ν1 λέμε... Τα εμβόλια είναι άλλο πράγμα, έτσι; Ιό της γρίπης, ό,τι μικρόβιο υπάρχει. Το καλύτερο αντισηπτικό είναι αυτό εδώ. Μία το πρωί που ξυπνάμε, μία το μεσημέρι και μία το βράδυ και δεν κολλάμε κανένα μικρόβιο, κανέναν ιό... Μία, λοιπόν επάλειψη θα κάνετε το πρωί, μία το μεσημέρι και μία το βράδυ και δε θα φοβάστε ούτε ιό της γρίπης, ούτε μάσκες, ούτε Η1Ν1 ούτε τίποτα από αυτούς τους ιούς που κυκλοφορούν και πεθαίνουν άνθρωποι εν πάση περιπτώσει από τον ιό της γρίπης. Ή τα μικρόβια, τα βακτήρια. Αντισηπτικό ισχυρότατο το ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ. Θα μείνετε άφωνοι. Θέλω τώρα να το παραλάβετε. Μην τρέχετε να πάρετε αντισηπτικά με οινόπνευμα. Ωραία, βάζεις οινόπνευμα, το κάνεις μια φορά. Πας, ακουμπάς το πόμολο, τελείωσε. Το μικρόβιο το πήρες. Ενώ με αυτό εδώ, επειδή λειτουργεί και δρα για 12 ώρες και 8 ώρες ή 7 ώρες το λιγότερο, δρα συνεχώς επάνω στο χέρι σας. Ό,τι και να ακουμπήσετε. Το μικρόβιο δεν πηγαίνει πάνω. Είναι εξαιρετικό αντισηπτικό. Και αν το κάνετε και συχνά, δεν κολλάτε κανέναν ιό. Δεν κολλάτε, δεν φοβάστε τίποτα. Κυρίως οι μεγάλες ηλικίες αλλά και οι μικρότερες γιατί όχι; Φυσικό αντισηπτικό. Δεν έχει οινόπνευμα να σπάνε τα χέρια. Βάζει ο άλλος αντισηπτικό. Μα, σκάει το δέρμα, έχει οινόπνευμα επάνω. Το ρημάζει. Αυτό εδώ είναι άλλο πράγμα. Το χρησιμοποιούν κυρίως οι γιατροί στην Αυστραλία και οι άνθρωποι το βρήκαν από τους ιθαγενείς στην περιοχή. Γιατί έχει δύο βότανα ισχυρά εδώ μέσα. Βότανα που δε φαντάζεστε. Ούτε κορονοϊούς να φοβάστε, ούτε Η1Ν1, ούτε μικρόβια, ούτε γρίπες τίποτα. Και στα παιδάκια, λίγο το πρωί. Λίγο. Λίγο στα χεράκια τους, τα σκουπίζουμε καλά, τελείωσε. Μέχρι να πάνε σχολείο και να γυρίσουν είναι μια χαρά. Και να ακουμπήσουν κάπου που να έχει μικρόβια ή τον ιό, τίποτα. Είναι η άμυνα του οργανισμού...
Ειδικά με τον κορονοϊό, μην τον φοβάστε. Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ με την επάλειψη στα χέρια ούτε μικρόβια, ούτε τίποτα. Ούτε ιούς, ούτε κόρες, τίποτα. Τίποτα. Είστε μια χαρά ατσάλινοι...
Θα ήθελα να πάμε και πάλι στη ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ. Λόγω του κορονοϊού, λόγω των μικροβίων του ιού της γρίπης, λόγω των ιών των μεταλλαγμένων του ιού της γρίπης. Το καλύτερο αντισηπτικό είναι αυτό εδώ για να μην κολλήσετε ποτέ από τα χέρια σας κανέναν ιό. Ούτε γρίπη, ούτε Η1Ν1, ούτε τίποτα... . Τι κάνετε με το ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ; Μια επάλειψη το πρωί, μία το μεσημέρι, μία το βράδυ και ο ιός δεν υπάρχει. Ούτε κορονοϊό κολλάτε, ούτε ιό της γρίπης κολλάτε, ούτε Η1Ν1 κολλάτε. Γιατί; Είναι αντισηπτικό. Καθαρίζει. Κάνει αυτό που λέμε αντισηψία, δηλαδή φεύγουν τα μικρόβια. Δεν κολλάνε τα μικρόβιά πάνω στα χέρια σας. Δεν έχετε μικρόβια. Δεν έχετε τον ιό της γρίπης. Ο ιός της γρίπης εδώ επάνω δεν πηγαίνει. Να, λοιπόν γιατί λέω πάρτε το. Είναι θαύμα! Θαύμα! Βότανα. Είναι βότανα. Δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο...
Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ είναι ένα φυσικό προϊόν, που έγινε από Έλληνες επιστήμονες οι οποίοι βρήκαν το καλύτερο αντισηπτικό παγκοσμίως σε βότανο. Δεν έχει χημεία, δεν είναι φάρμακο. Είναι ισχυρά βότανα. Και τι κάνουν; Δεν θα φοβάστε ούτε τον κορονοϊό, που έχει προβληματίσει όλο τον πλανήτη, ούτε τον ιό της γρίπης τίποτα. Μια εδώ στα χέρια για να μην κολλάτε τον ιό. Γιατί σας επαναλαμβάνω, το ποσοστό που κολλούν ιούς από τη μύτη, φτάρνισμα και τα λοιπά είναι 10%. Το υπόλοιπο είναι από τα χέρια. Γιατί όλοι οι γιατροί λένε: ξέρετε δεν είναι το φτάρνισμα το πρόβλημα, να πλένουμε καλά τα χέρια μας. Μα, με το νερό και το σαπούνι δεν φεύγουνε ρε παιδιά οι ιοί. Με αυτό εδώ. Πλύνετε τα χέρια σας με νεράκι. Βάζουμε λίγο ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ για 8-9 ώρες είστε σίγουροι ότι ούτε ιός, ούτε κόρη θα πέσει πάνω στο χέρι σας. Εξοστρακίζονται από πάνω σας...
Μη φοβάστε κανέναν κορονοϊό. Κανέναν ιό της γρίπης. Αν είστε στα χέρια καθαροί, κάντε επάλειψη με ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ, δεν υπάρχει πιθανότητα ο ιός να μείνει εδώ πάνω... Είναι ένα εξαιρετικό προϊόν άμυνας του οργανισμού μας. Αμύνεσθε σε κάθε ιό. Κορονοϊό, σε κάθε ιό της γρίπης, σε κάθε μικρόβιο. Εξαιρετικό αντισηπτικό...
Παρουσιάζουμε τη ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ. Αυτήν εδώ την εξαιρετική κηραλοιφή. Δεν υπάρχει παιδιά. Δεν υπάρχει. ... ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ. Μη φοβάστε τον κορονοϊό. Να το επαναλάβω.
Ο κορονοϊός κολλιέται κατά 90 % από τα χέρια. Περισσότερο. Για αυτό λένε στα κανάλια να πλένετε καλά τα χέρια σας. Αυτό εδώ λοιπόν... Βάζετε μία το πρωί, μία το μεσημέρι, μία το βράδυ και δεν παθαίνετε τίποτα. Ούτε κορονοϊό κολλάτε, ούτε ιό της γρίπης κολλάτε, ούτε Η1Ν1, ούτε μικρόβια. Είναι ένα εξαιρετικό αντισηπτικό. Δεν υπάρχει πουθενά σαν και αυτό... Και φεύγει από πάνω ο εφιάλτης, ο φόβος του κορονοϊού. Καθαρίζετε οι ίδιοι. Για αυτό λέω προλάβετε. Θα με θυμηθείτε. Δεν υπάρχει καλύτερο προϊόν από τη ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ. Διότι ουσιαστικά θωρακίζει τα χέρια σας από κάθε μικρόβιο και κάθε ιό. Είναι το καλύτερο απολυμαντικό, αντισηπτικό, χωρίς καμία χημεία. Είναι σημαντικό. Είναι φυσικό προϊόν η ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ. Και ξέρετε κορονοϊός τι σημαίνει. Πυρετούς και τα λοιπά. Τους αποφεύγουμε με αυτό εδώ. Γιατί λέει ο άλλος: μα, εγώ πλένω τα χέρια μου κάθε λίγο και λιγάκι. Βρε αγαπητέ μου, πας και κάθεσαι σε μια καρέκλα. Ακουμπάς επάνω. Πήγε. Τέλος. Εδώ είναι το μικρόβιο. Με νερό και σαπούνι δε φεύγει εύκολα. Με αυτό εδώ, θα βάλετε μία το πρωί, μία το μεσημέρι και μία το βράδυ και ακουμπήστε οπουδήποτε. Το αντισηπτικό που έχει μπει στους πόρους, ουσιαστικά διώχνει τα μικρόβια. Τα τελειώνει... Ούτε κορονοϊό, ούτε κορονοκόρη να φοβάστε...
Φίλες και φίλοι για τελευταία φορά προλαβαίνετε δεν προλαβαίνετε να πάρετε το καλύτερο χωρίς οινόπνευμα και χωρίς χημεία. Τη ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΝ. Ούτε κορονοϊούς να φοβάστε, ούτε Η1Ν1, ούτε τίποτα από όλα αυτά...».
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι παρουσιάστηκε στο κοινό μια κηραλοιφή ως πανάκεια για την προστασία από τον κορονοϊό, τη γρίπη και τις υπόλοιπες ιώσεις. Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε ότι αρκεί μια απλή επάλειψη των χεριών τρεις φορές την ημέρα για πλήρη προστασία από τον κορονοϊό και τα σοβαρότατα προβλήματα που αυτός προκαλεί στο αναπνευστικό, με την επισήμανση ότι μεταξύ των επαλείψεων μπορούν να γίνονται άφοβα όσες χειραψίες επιθυμεί ο καθένας λόγω ακριβώς των ιδιοτήτων και των συστατικών του προωθούμενου σκευάσματος, φερόμενου μάλιστα και ως χρησιμοποιούμενου από ιατρούς στην Αυστραλία. Ομοίως αναφέρθηκε ότι μια απλή επάλειψη προσφέρει οκτάωρη τουλάχιστον προστασία από τον κορονοϊό και τα υπόλοιπα μικρόβια και ότι το αντισηπτικό που περιέχει το προωθούμενο προϊόν εισέρχεται στους πόρους των χεριών και αποκρούει τα μικρόβια, με αποτέλεσμα ο καθένας να μπορεί να ακουμπάει χωρίς να υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης όποιο αντικείμενο επιθυμεί. Τονίστηκε μάλιστα ότι το προϊόν είναι κατάλληλο όχι μόνο για τις μεγάλες ηλικίες αλλά και τα παιδιά, καθώς μια επάλειψη με αυτό πριν το σχολείο τους προσφέρει πλήρη προστασία από τα μικρόβια και τους ιούς μέχρι να επιστρέψουν το μεσημέρι στο σπίτι.
Κατά τα κοινώς όμως γνωστά και κατά την επιστήμη, δεν υφίσταται προς το παρόν οποιοδήποτε προϊόν που θα μπορούσε να προσφέρει αυτού του είδους την προστασία από τον κορονοϊό (αλλά και τους υπόλοιπους κοινούς ιούς). Σύμφωνα με τις επίσημες ιατρικές συστάσεις και τις ανακοινωθείσες και ήδη εφαρμοζόμενες κρατικές αποφάσεις, τα μόνα έως σήμερα αποδεδειγμένα μέσα προστασίας από τον κορονοϊό είναι η συνεχής και σχολαστική τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής και η κοινωνική απομόνωση, που συμβάλλουν αποφασιστικά στον περιορισμό της διασποράς του ιού στον μην νοσούντα πληθυσμό και στην αναστροφή της μεταδοτικότητας που αυτός έχει.
Με τον τρόπο όμως αυτό, η επίμαχη εκπομπή έθεσε σε ενδεχόμενο κίνδυνο το συνταγματικώς προστατευόμενο αγαθό της ανθρώπινης υγείας, ιδίως δε προκάλεσε κίνδυνο σύγχυσης και παραπλάνησης στο κοινό για τα χαρακτηριστικά του προωθούμενου προϊόντος με την απόδοση σε αυτό ανύπαρκτων προστατευτικών ιδιοτήτων, όσον αφορά μάλιστα και ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες όπως είναι οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά.
Ισχυρίζεται η εγκαλουμένη ότι μετέδωσε καλόπιστα μία και μόνη φορά τα επίμαχα μηνύματα, κρίνοντας το περιεχόμενο αυτών νόμιμο και μη παραπλανητικό για το τηλεοπτικό κοινό. Υποστηρίζει ειδικότερα η εγκαλουμένη ότι τα μηνύματα αναφέρονταν στην ήπια αντισηπτική λειτουργία του προϊόντος, χωρίς από πουθενά να συνάγεται η απόδοση σε αυτό θεραπευτικών ιδιοτήτων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σύγχυση στο κοινό. Όπως όμως προκύπτει από τα ήδη ανωτέρω αναφερθέντα, η συγκεκριμένη κηραλοιφή παρουσιάστηκε ως σκεύασμα που προσφέρει απόλυτη προστασία από τον κορονοϊό για τουλάχιστον οκτώ ώρες με μια απλή επάλειψη των χεριών και χωρίς την ανάγκη λήψης οποιουδήποτε άλλου μέτρου προστασίας. Ο παρουσιαστής ανέφερε μάλιστα χαρακτηριστικά ότι μια επάλειψη των χεριών των παιδιών το πρωί τους προσφέρει απόλυτη προστασία μέχρι να γυρίσουν από το σχολείο το μεσημέρι ακόμα και αν ενδιαμέσως αγγίξουν μολυσμένες με ιούς επιφάνειες. Προσέθεσε επίσης ότι το σκεύασμα εισέρχεται στους πόρους των χεριών και «εξοστρακίζει» τα μικρόβια, επιτρέποντας να γίνονται άφοβα χειραψίες χωρίς να υπάρχει κανένα πρόβλημα. Ενόψει αυτών, κρίνεται αβάσιμος ο υπονοούμενος με τα ανωτέρω ισχυρισμός της εγκαλουμένης ότι αγνοούσε την επικινδυνότητα των διαλαμβανόμενων στη συγκεκριμένη εκπομπή.
Όσον αφορά εξάλλου τον ισχυρισμό της εγκαλουμένης ότι διέκοψε τη μετάδοση των επίμαχων μηνυμάτων «μόλις εκφράστηκαν οι πρώτες ενστάσεις», σημειώνεται ότι πρόκειται για γεγονός που ουδόλως επιδρά επί της ευθύνης της για το περιεχόμενο της ελεγχόμενης τηλεοπτικής εκπομπής. Τούτο μάλιστα πολύ περισσότερο από την στιγμή που η ίδια η εγκαλουμένη παραδέχεται ότι ενήργησε μόνον όταν το πρόβλημα κατέστη ευρέως γνωστό, χωρίς να λάβει κανένα μέτρο πρόνοιας και ελέγχου πριν τη μετάδοση του σχετικού οπτικοακουστικού περιεχομένου. Επισημαίνεται συναφώς ότι ο κάθε πάροχος περιεχομένου έχει την συντακτική ευθύνη για την επιλογή και το περιεχόμενο του οπτικοακουστικού υλικού που αποφασίζει να μεταδώσει στο τηλεοπτικό κοινό. Δεν ασκεί επομένως καμία επιρροή εν προκειμένω όσον αφορά την ευθύνη της εγκαλουμένης το γεγονός ότι η επίμαχη εκπομπή συνιστούσε εξωτερική παραγωγή τρίτης εταιρείας (βλ. ιδίως ΣτΕ 4586/2015 και ΣτΕ 201/2016). Έχει κριθεί άλλωστε ότι οι πάροχοι περιεχομένου φέρουν ευθύνη για το περιεχόμενο των προβαλλόμενων από αυτούς προωθητικών μηνυμάτων, όταν η παρανομία προκύπτει εκ πρώτης όψεως από το ίδιο το μεταδιδόμενο μήνυμα (ΣτΕ 4009/2014). Δεν αμφισβητείται ότι στην προκειμένη περίπτωση ήταν προφανής ο κίνδυνος που συνεπαγόταν για την ανθρώπινη υγεία η μετάδοση των επίμαχων μηνυμάτων, ενώ ήταν απόλυτα εφικτός ο εκ των προτέρων έλεγχος του περιεχομένου τους καθώς επρόκειτο για εκπομπή που απεστάλη στον σταθμό μαγνητοσκοπημένη από την παραγωγό εταιρεία και που ένα πολύ μεγάλο μέρος της καταλαμβανόταν χρονικά από την προβολή του επίμαχου σκευάσματος.
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Ενόψει αυτών καθίσταται σαφές ότι η εγκαλουμένη παραβίασε -εκ προθέσεως- τις αναφερόμενες στο νομικό μέρος της παρούσας υποχρεώσεις της, μέσω της προβολής, προωθητικών μηνυμάτων με περιεχόμενο παραπλανητικό και επικίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή και υγεία.
Κατά συνέπεια, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλούμενη κύρωση και δη εκείνη του χρηματικού προστίμου.
Περαιτέρω, με βάση την βαρύτητα των παραβάσεων και το κοινώς γνωστό μερίδιο τηλεθεάσεως του συγκεκριμένου τηλεοπτικού σταθμού, κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των 25.000 ευρώ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης δέχεται ότι η εγκαλουμένη παραβίασε -εκ προθέσεως- την συνταγματικώς επιβαλλόμενη απαγόρευση μετάδοσης μηνυμάτων που θα μπορούσαν να παραπλανήσουν το κοινό ως προς τις προστατευτικές ιδιότητες προϊόντων και να θέσουν σε κίνδυνο την ανθρώπινη ζωή και υγεία.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία KONTRA MEDIA ΑΕ, ιδιοκτήτρια του τηλεοπτικού σταθμού KONTRA CHANNEL Ν. Αττικής, τη διοικητική κύρωση του προστίμου των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β' του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας KONTRA MEDIA ΑΕ που εδρεύει στο Ταύρο Αττικής, με ΑΦΜ 999401047 Δ.Ο.Υ ΦΑΕ ΑΘΗΝΩΝ
2. Του Τσιρογιάννη Γεωργίου του Ιωάννη, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας, με ΑΦΜ 351185131, ΔΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 29η Σεπτεμβρίου 2020 και δημοσιεύτηκε την 21η Οκτωβρίου 2020.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 78/2020 - Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) - 21η Οκτωβρίου 2020
