Οι Πλατφόρμες για τη διανομή Κινηματογραφικού και Τηλεοπτικού Περιεχομένου πολλαπλασιάζονται αδιάκοπα και αλλάζουν ως προς τη φύση τους. Παράλληλα, η εφαρμογή κανόνων πνευματικής ιδιοκτησίας που συνδέονται με τα οπτικοακουστικά έργα και η εκμετάλλευσή τους στο σύνολο της αλυσίδας αξίας τους γίνονται όλο και πιο περίπλοκες. Η απόκτηση δικαιωμάτων από τους δικαιούχους που συμμετέχουν σε ένα συγκεκριμένο έργο και σε ορισμένες περιπτώσεις, η απόκτηση αδειών για τη χρήση προϋπαρχόντων έργων, αποτελεί ουσιαστική πτυχή του έργου των παραγωγών κινηματογραφικών ταινιών και σηματοδοτεί ένα απαραίτητο προκαταρκτικό βήμα πριν τη χορήγηση αδειών για εκμετάλλευση του έργου στα διάφορα κανάλια εκμετάλλευσης. Το Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο, μέρος του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο, παρέχει ένα νήμα ιχνηλάτη μέσω των Ευρωπαϊκών Κανόνων Πνευματικής Ιδιοκτησίας σε αυτήν τη νέα και χρονικά επίκαιρη έκθεση περί «πνευματικών δικαιωμάτων»: Κανόνες αδειοδότησης πνευματικών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. (Copyright licensing rules in the European Union.
Οι συντάκτες ξεκινούν με μία επισκόπηση των βασικών εννοιών των Πνευματικών Δικαιωμάτων και των Συγγενικών Δικαιωμάτων. Εξετάζουν τα συγκεκριμένα δικαιώματα που εμπλέκονται στην παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών ή οπτικοακουστικών έργων στο σύνολο της αλυσίδας της αξίας της, από την ανάπτυξη έως την παραγωγή και την εκμετάλλευσή της.
Το Δεύτερο Κεφάλαιο εξετάζει το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τα Πνευματικά Δικαιώματα. Η έκθεση περιγράφει τα διάφορα ευρωπαϊκά νομικά κείμενα που σχετίζονται με τα πνευματικά δικαιώματα. Οι συντάκτες επικεντρώνονται στην πρόσφατη Οδηγία για τα Πνευματικά Δικαιώματα στη Ψηφιακή Ενιαία Αγορά (Copyright Directive in the Digital Single Market), η οποία υιοθετήθηκε πρόσφατα για να καταστήσει τα πνευματικά δικαιώματα και τα συγγενικά δικαιώματα κατάλληλα για την ψηφιακή εποχή. Όσον αφορά στην αδειοδότηση, η παρούσα οδηγία εισάγει νέες διατάξεις για τη διευκόλυνση των διαδικασιών εκκαθάρισης των δικαιωμάτων, όπως μέτρα για την εξασφάλιση της ευρύτερης πρόσβασης στα οπτικοακουστικά έργα σε πλατφόρμες VOD ή για την εξασφάλιση δίκαιης αμοιβής στις συμβάσεις εκμετάλλευσης συγγραφέων και ηθοποιών-ερμηνευτών.
Το Τρίτο Κεφάλαιο εστιάζει περαιτέρω στους Εθνικούς Κανόνες σχετικά με τη μεταβίβαση των δικαιωμάτων που απαιτούνται για την παραγωγή και την εμπορική εκμετάλλευση ενός οπτικοακουστικού έργου στην Ευρώπη. Οι συντάκτες επισημαίνουν τις διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ διαφόρων Κρατών Μελών της ΕΕ σχετικά με τον τρόπο μεταβίβασης των δικαιωμάτων στον παραγωγό ώστε να καταστεί δυνατή η εκμετάλλευση του τελικού έργου. Συγκεκριμένα, περιγράφονται τα δύο κύρια συστήματα που συναντώνται, είτε των ειδικών κανόνων για την παραγωγή ταινιών εντός των γενικών κανόνων περί πνευματικών δικαιωμάτων, είτε της μορφής ενός πιο λεπτομερούς καθεστώτος για τους κύριους τύπους συμβάσεων πνευματικών δικαιωμάτων.
Το Κεφάλαιο 4 εξετάζει την αρχή της τοποθεσίας-εδαφικότητας, σύμφωνα με την οποία κάθε χώρα μπορεί να ρυθμίζει τα πνευματικά δικαιώματα με τον δικό της τρόπο, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και του νομικού πλαισίου της ΕΕ και τα δικαιώματα μπορούν να πωλούνται ή να προ-πωλούνται υπό εδαφική βάση. Αυτό το μοντέλο αδειοδότησης, το οποίο αμφισβητήθηκε από κάποιους, παρεμβαίνει στη χρηματοδότηση και την προ-χρηματοδότηση πολλών έργων παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών στην Ευρώπη και περιγράφεται εδώ.
Το Κεφάλαιο 5 προσφέρει ένα δείγμα της πρόσφατης Ευρωπαϊκής και Εθνικής Νομοθεσίας περί Πνευματικών Δικαιωμάτων σχετικά με ορισμένες από τις βασικές έννοιες που εμπλέκονται στα διάφορα στάδια της διαδικασίας αδειοδότησης, από το τεκμήριο της μεταφοράς δικαιωμάτων στον παραγωγό έως την αδειοδότηση του έργου για τους χρήστες. Οι συντάκτες περιγράφουν την ανάλυση που έγινε από τα δικαστήρια εννοιών, όπως η έννοια της ιδιοκτησίας δικαιωμάτων των οπτικοακουστικών έργων αλλά και η έννοια της δίκαιης αμοιβής των δικαιούχων.
Το Κεφάλαιο 6 προσφέρει μία ολοκληρωμένη επισκόπηση των πρακτικών αδειοδότησης πνευματικών δικαιωμάτων στην Ευρώπη σε μια στιγμή όπου έχουμε την παρουσία νέων παικτών και την είσοδο στην αγορά νέων υπηρεσιών on-demand, δυσκολεύοντας τις υπάρχουσες ισορροπίες και δημιουργώντας μια μεγαλύτερη ποικιλία πρακτικών αδειοδότησης.
Το τελευταίο Κεφάλαιο, δηλαδή το Έβδομο, προσφέρει μία επιπλέον δυνατότητα: Μελέτες περιπτώσεων τριών διαφορετικών μοντέλων αδειοδότησης σε νεότερους παίκτες: Υπηρεσίες VOD.
Διαβάστε-Κατεβάστε εδώ το αντίγραφο σας: IRIS Plus 2020-1: Copyright licensing rules in the EU (Κανόνες Αδειοδότησης Πνευματικών Δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση)
Παρατηρήσεις: Δελτίο Τύπου - Ευρωπαϊκό Οπτικοακουστικό Παρατηρητήριο - 3 Αυγούστου 2020
