Διαβάστε ακολούθως την Απόφαση 42/2025 της Ανεξάρτητης Αρχής:
ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
ΑΠΟΦΑΣΗ 42/2025
Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από πρόσκληση της Προέδρου, συνήλθε σε συνεδρίαση στον συνήθη γι’ αυτό τόπο την 4.3.2025 και ώρα 11:00 προκειμένου να συζητήσει επί της κατωτέρω υποθέσεως. Συγκροτήθηκε από τους: Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, πρόεδρο, Ιωάννη Πολίτη, αντιπρόεδρο, και τα μέλη: Σωκράτη Τσιχλιά (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr), Δημήτριο Σταυρόπουλο (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr), Ευτύχιο Παλλήκαρη, Πέτρο Τριανταφυλλίδη και Γεώργιο Βλαβιανό. Απόντα τα μέλη Σπυρίδωνας Χρυσοφώτης και Ιωάννης Μιχελάκης, οι οποίοι είχαν κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ.
Αντικείμενο της συζήτησης ήταν η ενδεχόμενη παραβίαση της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας από τον ραδιοφωνικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «SKY ΡΟΔΟΣ 100 FM» Νομού Δωδεκανήσου, ιδιοκτησίας της εταιρείας με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΡΟΔΟΥ ΑΕ», αναφορικά με διατάξεις περί προσβολής προσωπικότητας αναφερομένων προσώπων, κατά τη διάρκεια των πρωϊνών εκπομπών, χωρίς τίτλο, που μεταδόθηκαν από ώρα 09:00 – 10:00, με παρουσιαστή τον ραδιοφωνικό παραγωγό – δημοσιογράφο Αντώνιο Μαρτίνη, κατά τις ημερομηνίες 19.3.2021, 24.8.2021, 26.8.2021, 5.11.2020, 2.9.2021, 3.9.2021, 6.4.2020, 30.3.2020, 25.5.2020, 11.6.2020, 10.8.2020, 16.3.2021, 5.4.2021, 15.4.2021 και 27.8.2021. Η υπόθεση εξετάζεται ύστερα από τις με αριθμό πρωτ. ΕΣΡ 5321/12.10.2021 και 5333/12.10.2021 καταγγελίες του Α1 και την από 22.3.2021 εξώδικη διαμαρτυρία-δήλωση-κλήση προς την εγκαλουμένη εταιρεία της καταγγέλλουσας Β1 , η οποία κοινοποιήθηκε στην εγκαλουμένη εταιρεία την 22.3.2021 και διαβιβάσθηκε στο ΕΣΡ από τον καταγγέλλοντα Α1 με την ΑΠ ΕΣΡ 5321/12.10.2021 καταγγελία του.
Για τον έλεγχο σχηματίσθηκε φάκελος με αριθμό 271/14.11.2022, ο οποίος ανατέθηκε στη διοικητική υπάλληλο Αικατερίνη Κοντοπούλου και στην ειδική επιστήμονα - νομικό Χάρις Τσίγκου. Η Διοικητική Υπάλληλος υπέβαλε στο ΕΣΡ την με αριθμό πρωτοκόλλου 52/ΕΣ/26.1.2023 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης και η Νομικός υπέβαλε την με αριθμό πρωτοκόλλου 167/ΕΣ/29.1.2025 νομική της εισήγηση και στη συνέχεια την με αριθμό πρωτοκόλλου 283/ΕΣ/17.2.2025 συμπληρωματική της εισήγηση.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, παρέστη (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr») ο πληρεξούσιος δικηγόρος της ιδιοκτήτριας εταιρείας του ραδιοφωνικού σταθμού, Βασίλειος Τσαμασίρος. Ερωτηθείς από την Πρόεδρο, ο Δικηγόρος δήλωσε ότι γνωρίζει το περιεχόμενο του φακέλου, έλαβε δε τον λόγο και ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του. Ζήτησε στη συνέχεια -και η Ολομέλεια δέχτηκε- να του παρασχεθεί προθεσμία για την κατάθεση εγγράφου υπομνήματος μέχρι και την 10.3.2025, και ώρα 14.00, και η συζήτηση κηρύχθηκε περαιωμένη. Η ιδιοκτήτρια εταιρεία του ραδιοφωνικού σταθμού κατέθεσε στη Γραμματεία το με αριθμό πρωτοκόλλου ΕΣΡ 1184/11.3.2025 υπόμνημα.
Την 13.3.2025 και ώρα 11.00 η Ολομέλεια συνήλθε σε διάσκεψη επί της υποθέσεως ύστερα από πρόσκληση της Προέδρου. Συγκροτήθηκε από τους: Ευτέρπη Κουτζαμάνη-Δρίλια, πρόεδρο, Ιωάννη Πολίτη, αντιπρόεδρο, και τα μέλη: Σωκράτη Τσιχλιά (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr), Δημήτριο Σταυρόπουλο (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr), Ευτύχιο Παλλήκαρη (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr), Σπυρίδωνα Χρυσοφώτη (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr), Πέτρο Τριανταφυλλίδη και Ιωάννη Μιχελάκη (με τηλεδιάσκεψη μέσω «epresence.gov.gr). Απόν το μέλος Γεώργιος Βλαβιανός, ο οποίος είχε κληθεί νομίμως. Χρέη γραμματέως εκτέλεσε η Αναστασία Μαραζίδου, διοικητική υπάλληλος του ΕΣΡ. Η Πρόεδρος ενημέρωσε αναλυτικά για την υπόθεση τα απόντα κατά την ακρόαση της 4.3.2025 μέλη Σπυρίδωνα Χρυσοφώτη και Ιωάννη Μιχελάκη, αναγιγνώσκοντας τις με αριθμό πρωτοκόλλου 5321/12.10.2021 και 5333/12.10.2021 καταγγελίες του Α1 και την από 22.3.2021 εξώδικη διαμαρτυρία-δήλωση-κλήση προς την εγκαλουμένη εταιρεία της καταγγέλλουσας Β1 , την με αριθμό πρωτοκόλλου 52/ΕΣ/26.1.2023 έκθεση καταγραφής των πραγματικών περιστατικών της Διοικητικής Υπαλλήλου Αικατερίνης Κοντοπούλου, την με αριθμό πρωτοκόλλου 167/ΕΣ/29.1.2025 έγγραφη νομική εισήγηση και την με αριθμό πρωτοκόλλου 283/ΕΣ/17.2.2025 συμπληρωματική έγγραφη εισήγηση που συνέταξε η ειδική επιστήμονας-νομικός Χάρις Τσίγκου, το με αριθμό πρωτοκόλλου 1184/11.3.2025 υποβληθέν υπόμνημα της εγκαλουμένης εταιρείας, το πρακτικό της συζήτησης στην Ολομέλεια και το σύνολο των λοιπών εγγράφων του φακέλου. Παρέστη επίσης και η ανωτέρω εισηγήτρια, η οποία ανέπτυξε το ζήτημα προφορικώς και στη συνέχεια αποχώρησε. Τα μέλη Σπυρίδωνας Χρυσοφώτης και Ιωάννης Μιχελάκης δήλωσαν ότι ενημερώθηκαν πλήρως ως προς τα ουσιώδη σημεία της συζητήσεως, κατά την οποία έλαβε χώρα η ακρόαση της εγκαλουμένης εταιρείας, και η δήλωσή τους αυτή καταχωρίσθηκε στα πρακτικά. Η Ολομέλεια, αφού ακροάσθηκε την επίμαχη ροή προγράμματος και μελέτησε το σύνολο των στοιχείων του φακέλου:
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Ι. Νομικό Μέρος
1. Στην παράγραφο 1 του άρθρου 2 του Συντάγματος ορίζεται: «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας». Περαιτέρω, στην παρ. 1 του άρθρου 5Α του Συντάγματος ορίζεται: «Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση όπως νόμος ορίζει. Περιορισμοί στο δικαίωμα αυτό είναι δυνατόν να επιβληθούν με νόμο μόνο εφόσον είναι απολύτως αναγκαίοι και δικαιολογούνται για λόγους εθνικής ασφάλειας, καταπολέμησης του εγκλήματος ή προστασίας δικαιωμάτων και συμφερόντων τρίτων» και στην παρ. 1 του άρθρου 9 του Συντάγματος ορίζεται: « … Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη. …».
2. Εξάλλου, στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 14 του Συντάγματος ορίζονται: «1. Καθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και διά του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του κράτους. 2. Ο τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται». Ακολούθως, στην παρ. 2 του άρθρου 15 του Συντάγματος ορίζεται: «Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους. Ο έλεγχος και η επιβολή των διοικητικών κυρώσεων υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης που είναι ανεξάρτητη αρχή, όπως νόμος ορίζει. Ο άμεσος έλεγχος του Κράτους, που λαμβάνει και τη μορφή του καθεστώτος της προηγούμενης άδειας, έχει ως σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων, καθώς και προϊόντων του λόγου και της τέχνης, την εξασφάλιση της ποιοτικής στάθμης των προγραμμάτων που επιβάλλει η κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης και η πολιτιστική ανάπτυξη της Χώρας, καθώς και το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου και την προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας. …».
3. Οι παραπάνω συνταγματικές επιταγές εξειδικεύονται περαιτέρω με το άρθρο 3 παρ. 1 περ. β του Ν. 2328/1995 το οποίο ορίζει: «Οι κάθε είδους εκπομπές (συμπεριλαμβανομένων και των διαφημίσεων), που μεταδίδουν οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί πρέπει να σέβονται την προσωπικότητα, την τιμή, την υπόληψη, τον ιδιωτικό και οικογενειακό βίο, την επαγγελματική, κοινωνική, επιστημονική, καλλιτεχνική, πολιτική ή άλλη συναφή δραστηριότητα κάθε προσώπου, η εικόνα του οποίου εμφανίζεται στην οθόνη ή το όνομα του οποίου ή στοιχεία επαρκή για τον προσδιορισμό του οποίου μεταδίδονται» και με το άρθρο 1 παρ. 8 του Ν. 3592/2007, το οποίο ορίζει: «Η παροχή ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών και η εκπομπή ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων εξυπηρετούν την κοινωνική αποστολή της ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, την πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και ιδίως το σεβασμό της αξίας του ανθρώπου». Ομοίως, το άρθρο 9 παρ. 2 του ΠΔ 77/2003 ορίζει: «Τα πρόσωπα που συμμετέχουν ή αναφέρονται στις εκπομπές πρέπει να απολαμβάνουν δίκαιης, ορθής και αξιοπρεπούς συμπεριφοράς. Ειδικότερα δεν επιτρέπεται η προσβολή της προσωπικότητας, της τιμής και της αξιοπρέπειάς τους. Πρέπει επίσης να γίνονται σεβαστά η ιδιωτική και οικογενειακή τους ζωή, η επαγγελματική τους δραστηριότητα και το δικαίωμα έκφρασής τους. Η άσκηση κριτικής δεν είναι ασυμβίβαστη με το σεβασμό των δικαιωμάτων των εμφανιζομένων ή αναφερομένων προσώπων».
4. Στο άρθρο 5 παρ. 1 ΠΔ 77/2003 ορίζεται ότι: «Η μετάδοση των γεγονότων πρέπει να είναι αληθής, ακριβής και όσο είναι δυνατό πλήρης. Τα γεγονότα πρέπει να παρουσιάζονται με προσοχή και αίσθημα ευθύνης, ώστε να μη δημιουργούν υπέρμετρη ελπίδα, σύγχυση ή πανικό στο κοινό».
5. Στο άρθρο 8 παρ. 1 εδ. α του ΠΔ 77/2003 ορίζεται ότι: «Δεν πρέπει να μεταδίδονται πληροφορίες χωρίς να έχουν ελεγχθεί».
6. Στο άρθρο 2 παρ. 2 του ΠΔ 77/2003 ορίζεται ότι: «Ο δημοσιογράφος υπερασπίζεται την ελευθερία της έκφρασης και στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, έχει το δικαίωμα να μεταδίδει ανεμπόδιστα πληροφορίες και σχόλια για να εξασφαλίσει την ενημέρωση της κοινής γνώμης».
7. Περαιτέρω στο άρθρο 30 του Ν. 4779/2021 ορίζεται ότι: «1. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, τα έννομα συμφέροντα και ιδίως η προσωπικότητα του οποίου θίγονται από το περιεχόμενο τηλεοπτικού προγράμματος, δικαιούται να ζητήσει επανόρθωση από τον τηλεοπτικό οργανισμό που μετέδωσε το επίμαχο πρόγραμμα μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από τη μετάδοση ή την αναμετάδοση αυτού (δικαίωμα απάντησης)… 2. Το αίτημα απάντησης υποβάλλεται στον τηλεοπτικό οργανισμό με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο που αποδεικνύει την παραλαβή του αιτήματος από τον τηλεοπτικό οργανισμό και πρέπει να περιέχει: α) τα πλήρη στοιχεία του θιγομένου, β) την ημέρα και την ώρα του επίμαχου προγράμματος, γ) τους λόγους για τους οποίους η συγκεκριμένη αναφορά υπήρξε βλαπτική και δ) το προτεινόμενο κείμενο της απάντησης. 3. Το προτεινόμενο κείμενο της απάντησης ή επανόρθωσης πρέπει να μεταδοθεί μέσα σε εύλογο χρόνο σε επόμενη μετάδοση του ίδιου προγράμματος, εφόσον αυτό μεταδίδεται σε τακτή, επαναλαμβανόμενη ημέρα και ώρα, διαφορετικά σε αντίστοιχη ώρα μετάδοσης με το προσβλητικό πρόγραμμα... 6. Σε όλες τις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 και εφόσον η προσβολή του δικαιώματος μπορεί να αποκατασταθεί με τη διαδικασία του παρόντος, η προηγούμενη υποβολή αίτησης απάντησης και η μη προσήκουσα από τον τηλεοπτικό σταθμό ικανοποίηση της αίτησης αυτής αποτελούν προϋπόθεση για την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων για το γεγονός που προκάλεσε την αίτηση απάντησης. Το ίδιο περιεχόμενο με την ως άνω παράγραφο 6 του άρθρου 30 του Ν. 4779/2021 είχε και η παράγραφος 7 του άρθρου 27 του ΠΔ 100/2010, το οποίο καταργήθηκε με το Ν. 4779/2021 (ΦΕΚ Α 27/20.2.2021). Συνεπώς, σε περίπτωση που είναι δυνατή η αποκατάσταση της προσβολής της προσωπικότητας αναφερομένου ή συμμετέχοντος σε εκπομπή προσώπου με την τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 27 του ΠΔ 109/2010, όταν η προσβολή προκλήθηκε σε χρόνο που ίσχυε το ως άνω ΠΔ, ή του άρθρου 30 του Ν. 4779/2021, η προηγούμενη υποβολή σχετικής αίτησης επανόρθωσης προς τον ραδιοφωνικό σταθμό από το θιγόμενο πρόσωπο αποτελεί προϋπόθεση για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων από το ΕΣΡ (σχετ. ΣτΕ 1882/2021, 1173/2017).
8. Τέλος, κατά τα στοιχεία β και ε της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Ν. 2863/2000, το ΕΣΡ ελέγχει την τήρηση των όρων που προβλέπονται στην εκάστοτε ισχύουσα ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία και επιβάλλει τις από το άρθρο 4 του Ν. 2328/1995 προβλεπόμενες κυρώσεις, σε περίπτωση παραβάσεων.
ΙΙ. Πραγματικό μέρος
Από τα έγγραφα του φακέλου, την ακρόαση της ροής προγράμματος, των επίμαχων εκπομπών, χωρίς τίτλο, που μεταδόθηκαν από ώρα 09:00 – 10:00, με παρουσιαστή τον ραδιοφωνικό παραγωγό – δημοσιογράφο Αντώνιο Μαρτίνη, από τον ραδιοφωνικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «SKY ΡΟΔΟΣ 100 FM» Νομού Δωδεκανήσου, ιδιοκτησίας της εγκαλουμένης εταιρείας, στις 19.3.2021, 24.8.2021, 26.8.2021, 5.11.2020, 2.9.2021, 3.9.2021, 6.4.2020, 30.3.2020, 25.5.2020, 11.6.2020, 10.8.2020, 16.3.2021, 5.4.2021, 15.4.2021 και 27.8.2021, και τους ισχυρισμούς της εγκαλουμένης εταιρείας (προβληθέντες προφορικώς και εγγράφως), προέκυψαν τα εξής:
Ο Α1 , δικηγόρος Ρόδου, στην από 11.10.2021 (ΑΠ ΕΣΡ 5321/12.10.2021) καταγγελία του, αναφέρει ότι ο ραδιοφωνικός σταθμός SKY ΡΟΔΟΣ 100 FM (πρώην ΑΙΓΑΙΟ ΑΝΤΕΝΝΑ 100 FM), ιδιοκτησίας της εταιρείας «ΡΑΔΙΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΡΟΔΟΥ ΑΕ», κατά τη μετάδοση της πρωϊνής εκπομπής, άνευ τίτλου, περί ώρα 09:00 – 10:00, στις ημερομηνίες 30.3.2020, 25.5.2020, 11.6.2020, 10.8.2020, 5.11.2020, 16.3.2021, 19.3.2021, 5.4.2021 και 15.4.2021, παραβίασε την υποχρέωση «ακριβούς και με το απαιτούμενο αίσθημα ευθύνης μετάδοσης των πληροφοριών και των γεγονότων» καθώς και την υποχρέωση τήρησης «ποιοτικής στάθμης προγράμματος» και ότι τα επίμαχα αποσπάσματα της ανωτέρω πρωϊνής εκπομπής, κατά τις ανωτέρω περιγραφόμενες ημερομηνίες μεταδόσεως, εμπεριέχονται στις συνημμένες με την παρούσα εξωδίκους δηλώσεις - προσκλήσεις των θιγομένων προσώπων, προς τη δικαιούχο εταιρεία, με αίτημα την επανόρθωση των συκοφαντικών τοποθετήσεων.
Ότι στις ανωτέρω εξώδικες προσκλήσεις η δικαιούχος εταιρεία ούτε έχει απαντήσει ούτε και έχει προβεί σε κανενός είδους επανόρθωση έως σήμερα. Όμως, καίτοι αναφέρεται στην καταγγελία ότι ο καταγγέλλων συγκοινοποιεί με την καταγγελία και δύο εξώδικες δηλώσεις του Γ1 , όπως επίσης και εξώδικες δηλώσεις των Δ1 , Ε1 και Β1 , στην ως άνω καταγγελία του είχε επισυνάψει μόνο την από 22.3.2021 εξώδικη διαμαρτυρία-δήλωση-κλήση της Β1 . Επίσης με το από 12.10.2021 (ΑΠ ΕΣΡ 5333/12.10.2021) ηλεκτρονικό του μήνυμα ενημερώνει το ΕΣΡ, σχετικά με την ΑΠ ΕΣΡ 5321/2021 καταγγελία του, ότι αναφορικά με τη θιγόμενη κ. Ε1 , κατέχει έγκληση της ίδιας κατά του παρουσιαστή και νομίμου εκπροσώπου της δικαιούχου εταιρείας του ραδιοφωνικού σταθμού, στην οποία εμπεριέχονται αποσπάσματα από εκπομπές κατά τη διάρκεια των οποίων αναφέρθηκε εναντίον της, με βαρύτατους χαρακτηρισμούς (τσόλι, τσόκαρο, πορτοκαλιά, καρακάξα).
Στην από 22α Μαρτίου 2021 εξώδικη διαμαρτυρία-δήλωση-κλήση της, η καταγγέλλουσα δικηγόρος και Β1 , την οποία στρέφει κατά της εγκαλουμένης εταιρείας, ιδιοκτήτριας του ραδιοφωνικού σταθμού «SKY ΡΟΔΟΣ 100 FM», και την οποία επέδωσε σ’ αυτή την 22.3.2021, επισημαίνει ότι στην εκπομπή της 19 Μαρτίου 2021 ο ραδιοφωνικός παραγωγός - δημοσιογράφος και παρουσιαστής της εκπομπής Αντώνιος Μαρτίνης ανέφερε τα εξής: «Μια δικηγόρος της ΣΤ1 , πρόσωπο με επιρροές στην πολιτική αφού είναι Β1 , που ήταν με τον Περιφερειάρχη στη Χάλκη, δεν χρειάζεται να πούμε το επίθετο, το γνωρίζουν οι πάντες στη Ρόδο, πότε εμβολιάστηκε τη δεύτερη φορά; Γιατί μάθαμε ότι δεύτερη φορά εμβολιάστηκε και εμβολιάστηκε το προηγούμενο Σάββατο στο νοσοκομείο της Ρόδου». Η καταγγέλλουσα θεωρεί ότι προσεβλήθη η προσωπικότητά της από τη συκοφαντική αυτή αναφορά στο, πρόσωπό της, αφού, όπως ισχυρίζεται, γνώριζαν (εγκαλουμένη εταιρεία και παρουσιαστής) ότι ουδέποτε είχε εμβολιαστεί, και την εμφάνισαν σε μεγάλο αριθμό ακροατών του ραδιοφωνικού σταθμού, σαν να είχε εμβολιαστεί, εκμεταλλευόμενη την επαγγελματική της ιδιότητα, αφενός στη Χάλκη (πρώτη δόση) και αφετέρου στο Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου (δεύτερη δόση) και καλεί την εγκαλουμένη εταιρεία, ιδιοκτήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού, να προβεί σε επανόρθωση και αποκατάσταση της τρωθείσας προσωπικότητάς της. Προς το σκοπό αυτό, παραθέτει αποκαταστατικό της προσβολής της προσωπικότητάς της κείμενο, το οποίο ζητά να αναγνωσθεί από τον ραδιοφωνικό σταθμό.
Στην παραπάνω εξώδικη δήλωση η εγκαλουμένη εταιρεία ούτε απάντησε, ούτε προέβη σε επανόρθωση και αποκατάσταση της τρωθείσας προσωπικότητας της καταγγέλλουσας.
• Από την καταγραφή των πραγματικών περιστατικών των επίμαχων εκπομπών, προκύπτουν τα εξής:
Κατά τη διάρκεια της μετάδοσης της εκπομπής της 19ης Μαρτίου 2021 του ραδιοφωνικού σταθμού «SKY ΡΟΔΟΣ 100 FM» o ραδιοφωνικός παραγωγός – παρουσιαστής της εκπομπής Αντώνιος Μαρτίνης διατυπώνει ερωτήματα για τη διενέργεια δεύτερου εμβολιασμού στη νήσο Χάλκη για τη δικηγόρο της ΣΤ1 , την οποία δεν κατονομάζει αλλά παρέχει επαρκή στοιχεία για την ταυτοποίησή της.
Συγκεκριμένα αναφέρει τα εξής: «Να δούμε ποιόν θα βρουν τώρα. Ερώτημα: πότε εμβολιάστηκαν για τη δεύτερη δόση οι κύριοι που ήταν στο σκάφος με τον Γ1 στην Χάλκη. Ήταν το περασμένο Σάββατο στο νοσοκομείο της Ρόδου; Μια δικηγόρος της ΣΤ1 , επομένως πρόσωπο με επιρροές στην πολιτική, αφού είναι Β1 - δεν ξέρω τι Β1 είναι - που ήταν με τον κύριο Γ1 στην Χάλκη, δεν χρειάζεται να πούμε το επίθετο, το γνωρίζουν οι πάντες στην Ρόδο, πότε εμβολιάστηκε δεύτερη φορά; Γιατί μάθαμε ότι δεύτερη φορά εμβολιάστηκε και εμβολιάστηκε το προηγούμενο Σάββατο, νομίζω, στο νοσοκομείο της Ρόδου». Ο παρουσιαστής όμως της ως άνω εκπομπής μετέδωσε, τις ως άνω πληροφορίες, υπό τύπον ερώτησης χωρίς να έχει ελέγξει προηγουμένως την ακρίβειά τους, όπως είχε υποχρέωση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 8 παρ. 1 του ΠΔ 77/2003 και χωρίς να παρουσιάσει κάποια διασταυρωμένη πληροφορία με υπαρκτό υπόβαθρο, που να περιέχει επαρκή ένδειξη για τα όσα μετέδωσε, με αποτέλεσμα την προσβολή της προσωπικότητας, της τιμής και της υπόληψης της καταγγέλλουσας – δικηγόρου Β1 .
• Επίσης, ο ως άνω παρουσιαστής κατά τη διάρκεια μετάδοσης της ίδιας εκπομπής την 24η Αυγούστου 2021 ανέφερε, μεταξύ άλλων, και τα εξής: «Λοιπόν, είδα και εχθές μια επίθεση πάλι που κάνει η Περιφέρεια σε συγκεκριμένο άτομο, το Κόκκινο, που χρησιμοποιεί την απόφαση για την οποία όμως οι νομικοί του, που έχει τόσους μαζεμένους δε λένε να του πούνε ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιεί την κατηγορία η οποία τελικά έπεσε στο κενό, έστω στον δεύτερο βαθμό στην έφεση που έγινε; Δεν υπάρχει κάποια κυρία εκεί Β1 να του πει ότι δεν μπορεί η Ε1 να βάζει αυτά που βάζει και να τα δημοσιεύει και βελάκια και δεν ξέρω τι άλλο βάζει - μου έρχονται τώρα εδώ, για αυτό το λέω - δεν τους λέει η κυρία Β1 ;...».
• Κατά τη διάρκεια της μετάδοσης της εκπομπής της 26ης Αυγούστου 2021 ο παρουσιαστής Αντώνιος Μαρτίνης αναφέρει τα εξής: «…Αλήθεια, η κυρία που μας στέλνει τις αγωγές των 750.000 ευρώ, πόσα παίρνει τον μήνα; Θα μας απαντήσει η ίδια ή να τα βγάλουμε εμείς από Δευτέρα να σας πούμε; Και ενώ παίρνει ανά μήνα, παίρνει και εφάπαξ κάτι κομματάκια μεγαλούτσικα από αυτά με τις απευθείας αναθέσεις. Αναρωτιέμαι αν έχει τόση πολλή δουλειά αυτή η Περιφέρεια στο νομικό μέρος…».
Το περιεχόμενο των ως άνω εκπομπών, που μεταδόθηκαν στις 24 Αυγούστου 2021 και 26 Αυγούστου 2021, κατά τη γνώμη της Ολομέλειας, δεν ήταν ικανό, κατ’ αντικειμενική κρίση, να πλήξει την τιμή, την υπόληψη και την εν γένει προσωπικότητα της δικηγόρου Β1 , γνώμη, που ενισχύεται και από το γεγονός ότι ούτε η ίδια δεν υπέβαλλε για το περιεχόμενο των ως άνω εκπομπών αίτημα επανόρθωσης, δικαίωμα, το οποίο αναμφίβολα θα ασκούσε, αν πίστευε ότι είχε τρωθεί η προσωπικότητά της.
• Περαιτέρω, στην εκπομπή της 5ης.11.2020 ο παρουσιαστής Αντώνιος Μαρτίνης αναφέρει: «Αν εγώ αυτοαποκαλούμαι δημοσιογράφος, μωρή, εσύ πού τα έμαθες; Πες μου! Αφού έτσι με προκαλείς πρωί-πρωί. Τσόκαρο! (χωρίς να κατονομάζει το πρόσωπο). Ο ίδιος χαρακτηρισμός του ως άνω προσώπου επαναλαμβάνεται στην εκπομπή της 2ας.9.2021, όπου όμως η υπεύθυνη του Γραφείου Τύπου της ΣΤ1 κατονομάζεται ρητώς. Συγκεκριμένα ο παρουσιαστής της εκπομπής αναφέρει τα εξής: «Εκτός όλων των άλλων γιορτάζει σήμερα θα έχει την τιμητική της, δηλαδή το τσόκαρο της ΣΤ1 . Δεν ήξερα ότι μέσα από το Facebook έχει μια ενότητα «Διαφάνεια & Διαφημίσεις» και εκεί φαίνεται πόσα ξοδεύει η κάθε σελίδα για τα χορηγούμενα και βλέπω λοιπόν, μάλλον κάποιος φίλος μου το ανέδειξε, ότι το «Rodos Today» της κ. Χ100, της μεγάλης αυτής δημοσιογράφου που έχει πάρει εργολαβία τα όσα γράφει η Ε1 για να τα δημοσιεύει σε αυτό το «Rodos Today» έχει κάνει τον τελευταίο μήνα 1500 ευρώ χορηγούμενα και φυσικά το βλέπουμε έσοδα μηδέν… Εγώ θα πάω στην Εφορία και θα ρωτήσω αν αυτό το μέσο έχει έσοδα, εάν έχει, για να έχει έξοδα. Δεν μπορώ να το ψάξω; Δηλαδή επιτέλους θα πρέπει να καταλάβει αυτό το τσόκαρο, γιατί περί τσοκάρου πρόκειται, ότι θα πρέπει να ηρεμήσει, να μαζευτεί και να σταματήσει. Το έχει παραξηλώσει το πράγμα. Και αυτή και η άλλη που είναι μαζί της, από πίσω…».
• Στην εκπομπή της 3ης.9.2021 ο παρουσιαστής επανέρχεται στο ζήτημα των δημοσιευμάτων του Γραφείου Τύπου της Περιφέρειας και εκφέρει γνώμη για το επίπεδο της δημοσιογραφίας της υπεύθυνης κ. Ε1 . Συγκεκριμένα αναφέρει, μεταξύ άλλων, και τα εξής: «Πώς από μόνοι τους αυτογελοιοποιούνται, φαίνεται τώρα και με τα δημοσιεύματα. Αυτό το δημοσίευμα το οποίο η κ. Ε1 το είχε στο Facebook, το πήρε τώρα και το έβαλε στο site της κυρίας Χ100… Λοιπόν, πέραν αυτού τώρα, τώρα αυτό που λέει περί δημοσιογραφίας, δημοσιογραφία έμαθες στου κασίδη το κεφάλι.
Τι να κάνουμε, αυτήν τη δημοσιογραφία σου μάθαμε…».
Η ολομέλεια κρίνει ότι η προσβολή της προσωπικότητας της κ. Ε1 , που επήλθε με τον παραπάνω υποτιμητικό χαρακτηρισμό και την απαξιωτική γνώμη μπορούσε να επανορθωθεί με την προβλεπόμενη από τις διατάξεις του άρθρου 27 του ΠΔ 109/2010 και του άρθρου 30 του Ν. 4779/2021 διαδικασία, την οποία όμως δεν προκύπτει από τον φάκελο ότι τήρησε και η μη τήρηση αυτής δεν επιτρέπει στο ΕΣΡ την αυτεπάγγελτη έρευνα παραβίασης της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας περί προσβολής της προσωπικότητάς της.
• Τέλος, στις εκπομπές της 6ης.4.2020, 10ης.8.2020, 19ης.3.2021, 5ης.4.2021 και 15ης.4.2021 του ραδιοφωνικού σταθμού «SKY ΡΟΔΟΣ 100 FM» Νομού Δωδεκανήσου, ο παρουσιαστής Αντώνιος Μαρτίνης ασκεί κριτική, συχνά οξεία και αιχμηρή, στις ενέργειες και τις αποφάσεις του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, η οποία, κατά την κρίση της Ολομέλειας, εμπίπτει στο δικαίωμα κάθε δημοσιογράφου «να μεταδίδει ανεμπόδιστα πληροφορίες και σχόλια για να εξασφαλίσει την ενημέρωση της κοινής γνώμης, όπως ορίζεται με το άρθρο 2 παρ. 2 του ΠΔ 77/2003.
Ειδικότερα:
• Στην εκπομπή της 6ης.4.2020 η Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών Ελλάδας, σε συνέχεια σχετικής ανακοίνωσης της Ομοσπονδίας, διατυπώνει κριτική για την αναλογία του χρηματικού ποσού που πρόκειται να δοθεί από την Πολιτεία για την επικοινωνιακή πολιτική των Περιφερειών σε σχέση με το κονδύλι που αποφασίστηκε να δοθεί «για την υγεία του λαού». Ο παρουσιαστής της εκπομπής σχολιάζει ότι, ενώ με βάση τη σχετική Υπουργική Απόφαση ποσοστό 30% του επίμαχου κονδυλίου υπέρ της ανάπτυξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου πρέπει να δοθεί από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη για την ενίσχυση των περιφερειακών μέσων ενημέρωσης, η υποχρέωση αυτή δεν έχει εκπληρωθεί. Στην ίδια εκπομπή γίνεται αναφορά στο Δελτίο Τύπου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, όπου αναφέρονται τα εξής: «Τα 4.066 της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, δήθεν για επικοινωνιακή προβολή δεν υπάρχουν για διανομή στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, όπως περιχαρής πιστεύει ο τοπικός ραδιοφωνικός πρωταθλητής της χυδαιότητας». Αναφέρονται επίσης, τα κάτωθι: «Λοιπόν, ο πρωταθλητής της χυδαιότητας είναι ο τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός αυτός που ακούτε: Καταλάβατε: Ο ένας μας λέει ότι είμαστε συμμορία των, πώς το λέει; Οι συμμορίτες; Πώς μας λέει; Όχι, όχι, τους πικραμένους και ο άλλος τώρα μας λέει πρωταθλητές της χυδαιότητας; Γιατί; Γιατί αυτό το 1.200 το οποίο ο Πέτσας τον αναγκάζει να το μοιράσει στα Μέσα Ενημέρωσης εμείς λέμε ότι πρέπει να το μοιράσει και όχι γιατί τα θέλουμε - γιατί είπαμε εμείς δεν τα θέλουμε, θα τα δώσουμε στο νοσοκομείο - και όχι για τέσσερα εκατομμύρια τα οποία λέει εδώ για να μας αποπροσανατολίσει. Από τα 4066 το 30% τουλάχιστον είναι για ραδιόφωνα, τηλεοράσεις και εφημερίδες. Τώρα έτσι όπως είναι καταλαβαίνετε που θα πάνε ή που θα πηγαίνανε εάν δεν μπαίναμε στη μέση».
• Στην εκπομπή της 10ης.8.2020 ο παρουσιαστής αναφερόμενος σε πληροφορίες από περισσότερες πηγές, τις οποίες δεν κατονομάζει, ασκεί έντονη κριτική στο γεγονός ότι ο Περιφερειάρχης ή ο Δήμαρχος φέρεται ότι παρενέβησαν για να μην ματαιωθεί η συναυλία γνωστού τραγουδιστή, καίτοι η χώρα είχε ήδη πληγεί από την πανδημία με αποτέλεσμα οι πολυπληθείς συγκεντρώσεις να είναι επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, στη συνέχεια διαβάζει διάψευση αυτής της είδησης, που περιέχεται σε ανακοίνωση του υπεύθυνου της Περιφερειακής Διεύθυνσης Νοτίου Αιγαίου της Ελληνικής Αστυνομίας.
• Στην εκπομπή της 19ης.3.2021 ο παρουσιαστής ασκεί κριτική στον τρόπο κατανομής από την Περιφέρεια κονδυλίων για τη διαφημιστική προβολή του Νοτίου Αιγαίου. Συγκεκριμένα αναφέρει τα εξής: «Εγώ δεν το είδα δημοσιευμένο πουθενά. Ποιο; Ότι πέρασαν και αποφάσισαν και μοίρασαν 24.800άρια, σε πόσους; Ε, καμία δεκαριά είναι; 24.000 ναι. 10. Είναι μια δεκάδα. Η Περιφέρεια λέω τώρα. Μέσω του τμήματος τουρισμού Δωδεκανήσου για την διαφημιστική προβολή του Νοτίου Αιγαίου η κουβέντα. 24.800 στην FDΙ. 24.800 στην Jet2holidays. 24.800 στην Sojern, δεν ξέρω ποια είναι αυτή. 24.800 στην TripAdvisor. Να δούμε την προβολή. 24.800 στην Expedia. 24.800 στην Sky Express. 24.800 στην Aegean. Γιατί μας παίρνει λίγα, για αυτό. 12.400, πού πάνε αυτά; Στο δορυφορικό κανάλι του ΑΝΤ1. Του ΑΝΤ1, προσέξτε τώρα, ε; 12.400 στον σχεδιασμό πλάνου προετοιμασίας υποδοχής πελατών στους προορισμούς της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Έγκριση διάθεσης πίστωσης 23.560, από το Τμήμα Τουρισμού ακούστε παρακαλώ γιατί το άφησα και τελευταίο είναι και τελευταίο, είναι το 10ο για την παροχή υπηρεσιών προβολής της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την διαχείριση ενδεχόμενων αρνητικών και ανυπόστατων ειδήσεων που μπορεί να προκύψουν λόγω των τρεχουσών υγειονομικών συνθηκών για το έτος 2021. Τέτοια μαγκιά και τέτοια εξυπνάδα είναι απίστευτο, μπράβο λεβέντη μου, συνέχισε!»
• Στην εκπομπή της 5ης.4.2021 ο παρουσιαστής ασκεί κριτική για τη μισθοδοσία της υπεύθυνης του Γραφείου Τύπου στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Αντίστοιχα, στην εκπομπή της 15ης.4.2021 επικρίνει τον τρόπο κατανομής κονδυλίων στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μέσω του Προγράμματος «Νησίδα», το οποίο αφορά στην ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον Covid-19.
ΙΙΙ. Υπαγωγή
Εν όψει των ανωτέρω, η Ολομέλεια κρίνει ομοφώνως, ότι η εγκαλουμένη εταιρεία παραβίασε τις αναφερόμενες στο νομικό μέρος της παρούσας διατάξεις, μεταδίδοντας πρόγραμμα προδήλως προσβλητικό της προσωπικότητας της καταγγέλλουσας Β1, κατά τη διάρκεια της εκπομπής, που μεταδόθηκε από τον ραδιοφωνικό σταθμό με τον διακριτικό τίτλο «SKY ΡΟΔΟΣ 100 FM» με παρουσιαστή τον ραδιοφωνικό παραγωγό – δημοσιογράφο την 19η.3.2021, και ότι δεν παραβίασε τις διατάξεις αυτές, κατά τη διάρκεια των εκπομπών, που μεταδόθηκαν στις 24.8.2021, 26.8.2021,
6.4.2020, 10.8.2020, 19.3.2021, 5.4.2021 και 15.4.2021.
Επομένως, πρέπει να επιβληθεί στην εγκαλουμένη εταιρεία διοικητική κύρωση και δη εκείνη του προστίμου για την προσβολή της προσωπικότητας της καταγγέλλουσας.
Περαιτέρω, με βάση την βαρύτητα της παραβάσεως και την ακροαματικότητα που συγκέντρωσε η εκπομπή του συγκεκριμένου ραδιοφωνικού σταθμού, στο πλαίσιο της οποίας τελέσθηκε η παραβίαση, κρίνεται ότι το επιβλητέο πρόστιμο είναι εκείνο των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ
Δέχεται, ομοφώνως, ότι η εγκαλουμένη εταιρεία παραβίασε τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία ως προς την υποχρέωση σεβασμού της προσωπικότητας αναφερομένου σε εκπομπή προσώπου, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Επιβάλλει στην εταιρεία με την επωνυμία «ΡΑΔΙΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΡΟΔΟΥ ΑΕ», ιδιοκτήτρια του ραδιοφωνικού σταθμού με τον διακριτικό τίτλο «SKY ΡΟΔΟΣ 100 FM» Νομού Δωδεκανήσου, τη διοικητική κύρωση του προστίμου των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ.
Κατά το άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2328/1995, όπως έχει μετά την δια του άρθρου 23 παρ. 5 εδ. β΄ του Ν. 3166/2003 αντικατάστασή του, η παρούσα απόφαση κατά την προαναφερόμενη κύρωση, είναι εκτελεστή κατά:
1. Της εταιρείας ΡΑΔΙΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΡΟΔΟΥ ΑΕ που εδρεύει στη Ρόδο, στην οδό Παλαιολόγου Κωνσταντίνου 5, ΤΚ 85100, με ΑΦΜ 094388444, ΔΟΥ Ρόδου.
2. Του Αντωνίου Μαρτίνη του ……………….., κατοίκου ………………, με ΑΦΜ ………………, ΔΟΥ ………………, ως νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε την 13η Μαρτίου 2025 και δημοσιεύτηκε την 18η Μαρτίου 2025.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Ε.Σ.Ρ. H ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΥΤΕΡΠΗ ΚΟΥΤΖΑΜΑΝΗ - ΔΡΙΛΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΑΡΑΖΙΔΟΥ
Πληροφορίες: www.esr.gr
Παρατηρήσεις: Απόφαση 42/2025 - ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΕΣΡ | 18η Μαρτίου 2025
Υπενθυμίζουμε ότι οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εφεσιβάλλουν τις Αποφάσεις του ΕΣΡ προσφεύγοντας στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ)
